Ocena oddziaływania na środowisko (OOŚ) to w ujęciu teoretycznym część procesu przygotowawczego dla realizacji pewnych rodzajów przedsięwzięć (inwestycji, modernizacji istniejących obiektów lub innych ingerencji w środowisko), umożliwiający:
• identyfikację - z odpowiednim wyprzedzeniem - istotnych skutków środowiskowych, jakie mogłyby powstać lub z dużym prawdopodobieństwem powstaną w każdej fazie „cyklu życia” takiego przedsięwzięcia (jego realizacji, użytkowania i likwidacji),
a w konsekwencji:
• podejmowanie - już na etapie planowania i projektowania, a następnie realizacji przedsięwzięcia - przemyślanych i odpowiednio dobranych działań mających na celu eliminowanie (zapobieganie) wszelkich negatywnych skutków środowiskowych, a co najmniej ich ograniczanie, jeżeli pełne zapobieganie nie jest możliwe.
Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko
Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji planów i programów - PROGNOZA oddziaływania na środowisko skutków realizacji planów i programów;
A/ Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji planów i programów - PROGNOZA
Zawartość prognozy oddziaływania na środowisko:
1) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami;
2) określenie, analiza i ocena istniejącego stanu środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu;
3) określenie, analiza i ocena stanu środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem;
4) określenie, analiza i ocena istniejących problemów ochrony środowiska istotnych z punktu widzenia projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów chronionych;
5) określenie, analiza i ocena celi ochrony środowiska ustanowionych na szczeblu międzynarodowym albo krajowym, istotnych z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposobów, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu;
Zawartość prognozy oddziaływania na środowisko - cd:
6) określać, analizować i oceniać przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko oraz zabytki, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe;
7) przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu;
8) przedstawienie rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru, także wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy;
9) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prog.;
10) informacje o przewidywanych metodach analizy realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania;
11) inf. o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko;
12) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym.
Zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska jako przedsięwzięcie, rozumie się zamierzenie budowlane lub inną ingerencję w środowisko polegającą na przekształceniu lub zmianie sposobu wykorzystania terenu, w tym również na wydobywaniu kopalin, wymagającą decyzji,
Zgodnie z zapisami Dyrektywy OOŚ „przedsięwzięcie” oznacza:
• wykonanie prac budowlanych lub innych instalacji lub systemów,
• inne interwencje w otoczeniu naturalnym i krajobrazie, włącznie z wydobywaniem zasobów mineralnych.
Obowiązek oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko
Obowiązek oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko poprzedza zgodę na realizację planowanego przedsięwzięcia (art. 46.1 Prawa ochrony środowiska):
Geneza:
Dyrektywa „EIA”
85/337/EWG
Aneks I i II
• klasyfikowanego jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko;
Dyrektywa „Ptasia” 79/409/EWG
Dyrektywa „Siedliskowa”
92/43/EWG
• innego przedsięwzięcia jeżeli może ono znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony.
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach - cd
Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem:
decyzji o pozwoleniu na budowę obiektu budowlanego, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych
decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych
na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, na wydobywanie kopalin ze złóż,
pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych
decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych,
decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów
decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady
decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej
przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części
Etapy oceny oddziaływania na środowisko
Sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wymagają (Art. 51):
1) planowane przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko;
2) planowane przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko, dla których może być nałożony obowiązek sporządzenia raportu;
3) planowane przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000;
Informacje o planowanym przedsięwzięciu, zawierające w szczególności dane o:
1) rodzaju, skali i usytuowaniu przedsięwzięcia;
2) powierzchni zajmowanej nieruchomości, a także obiektu budowlanego oraz dotychczasowym sposobie ich wykorzystywania i pokryciu szatą roślinną;
3) rodzaju technologii;
4) ewentualnych wariantach przedsięwzięcia;
5) przewidywanej ilości wykorzystywanej wody i innych wykorzystywanych surowców, materiałów, paliw oraz energii;
6) rozwiązaniach chroniących środowisko;
7) rodzajach i przewidywanej ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko;
8) możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko;
9) obszarach podlegających ochronie na podstawie ustawy o ochronie przyrody znajdujących się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać
1) opis planowanego przedsięwzięcia, a w szczególności:
a) charakterystykę całego przedsięwzięcia i warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji,
b) główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych,
c) przewidywane wielkości emisji, wynikające z funkcjonowania
planowanego przedsięwzięcia;
2) opis elementów przyrodniczych środowiska, objętych zakresem
przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia;
2a) opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu
oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
3) opis analizowanych wariantów, w tym wariantu:
a) polegającego na niepodejmowaniu przedsięwzięcia,
b) najkorzystniejszego dla środowiska,
wraz z uzasadnieniem ich wyboru;
Raport ooś - cd
4) określenie przewidywanego oddziaływania na środowisko analizowanych wariantów, w tym również w wypadku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, a także możliwego transgranicznego oddziaływania na środowisko;
4a) analizę i ocenę możliwych zagrożeń i szkód dla zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków, w obrębie terenu, na którym ma być realizowane przedsięwzięcie;
5) uzasadnienie wybranego przez wnioskodawcę wariantu, ze wskazaniem jego oddziaływania na środowisko, w szczególności na:
a) ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę i powietrze,
b) powierzchnię ziemi, z uwzględnieniem ruchów masowych ziemi, klimat i krajobraz,
c) dobra materialne,
d) zabytki i krajobraz kulturowy, objęte istniejącą dokumentacją,
e) wzajemne oddziaływanie między elementami,
Raport ooś - cd
6) opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko, wynikające z:
a) istnienia przedsięwzięcia,
b) wykorzystywania zasobów środowiska,
c) emisji,
oraz opis zastosowanych metod prognozowania;
7) opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko;
7a) dla dróg będących przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, określenie założeń do:
a) ratowniczych badań zidentyfikowanych zabytków znajdujących się na obszarze planowanego przedsięwzięcia, odkrywanych w trakcie prac budowlanych,
b) programu zabezpieczenia istniejących zabytków przed negatywnym oddziaływaniem planowanego przedsięwzięcia oraz ochrony krajobrazu kulturowego;
Raport ooś - cd
8) jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji, porównanie, proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143;
9) wskazanie, czy dla planowanego przedsięwzięcia konieczne jest ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania oraz określenie granic takiego obszaru, ograniczeń w zakresie przeznaczenia terenu, wymagań technicznych dotyczących obiektów budowlanych i sposobów korzystania z nich;
10) przedstawienie zagadnień w formie graficznej;
10a) mapy dla będących przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko,
11) analizę możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem;
12) przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji;
13) wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport;
14) streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie;