FINANSE PUBLICZNE
7.11.2010
Zaliczenie : wyliczanie składek
Założenia Unii celnej:
Zakaz nakładania ceł i opłat o skutku równoważnym między państwami członkowskimi
Zakaz nakładania ograniczeń ilościowych handlu między państwami członkowskimi
Stosowanie wspólnej taryfy celnej w handlu z państwami trzecimi (TARIC- baza danych taryf celnych dostępny online)
Obowiązek przekazywania 75% wpływów z ceł do budżetu UE
Pojęcie zabezpieczenia społecznego. Są to instytucje/ instrumenty wykorzystywane przez państwo w celu zapewnienia bezpieczeństwa socjalnego na pewnym minimalnym poziomie osobą które znajdą się w niedostatku. Ryzyka socjalne(przyczyny powodujące że człowiek znajduje się w niedostatku bezrobocie, kataklizmy, wypadek/inwalidztwo, macierzyństwo, wielodzietność, więzienie żywiciela rodziny, alkoholizm, narkomania.
Metody zabezpieczenia społecznego:
Ubezpieczeniowa
Inaczej składkowa gdyż podstawą finansowania świadczeń są płacone wcześniej składki o charakterze przymusowym
Najczęściej obowiązek opłacenia składek dotyczy osób pracujących
Wysokość świadczenia zależy od wysokości wynagrodzenia
Wyłata świadczeń gwarantowana jest przez państwo
Prawo do świadczenia ma charakter podmiotowy - jest roszczenie
Zaopatrzeniowa (podatkowa bo źródłem finansowania świadczeń są podatki wyróżnia się 2 odmiany tej techniki
Wg. Kryterium zasługi (dotyczy funkcjonariusz, wysokość świadczenia zależy od wysokości wcześniejszych uposażeń
Dla pozostałych (wysokość świadczenia skalkulowana jest na poziomie kosztów utrzymania
Prawo do świadczenia ma charakter podmiotowy.
Opiekuńcza.
Przyznanie świadczenia jego wysokość i forma zależą od uznania organu wypłacającego świadczenia.
Świadczenia są finansowane najczęściej z budżetów samorządowych, dodatkowo z różnych wpłat darowizn
Technika najbardziej elastyczna, przy czym, sprawne jej funkcjonowanie warunkowane jest profesjonalizmem kadr.
Reforma ubezpieczenia społecznego.
Przerzucenie finansowania części składek na pracownika w 1999r wynagrodzenia zostały ubruttowione.
Jedna składka ubezpieczeniowa została podzielona na 4 tak aby wypłacane świadczenie mogło być uzależnione od wpłaconych składek
Składka emerytalna 19,52% (pracownik 9,76%, pracodawca 9,76%)
Składka rentowa
Do lipca 2007r stawka wynosiła 13% (Pracownik 6,5%, Pracodawca 6,5%)
2połowa 2007r stawka wynosiła 10% (Pracownik 3,5%, pracodawca 6,5%)
Od 2008 stawka wynosi 6% (Pracownik 1,5%, Pracodawca 4,5%)
Składka chorobowa 2,45% finansowana przez pracownika
Składka wypadkowa
W ramach ubezpieczenia emerytalnego wymyślono 3 filary
Filar ZUS który dysponuje Funduszem Ubezpieczeń Społecznych (FUS), ubezpieczenie jest oparte na zasadzie reparycyjnej (umowy między pokoleniowej) Wypłata świadczeń gwarantowana jest przez Państwo
Filar OFE (otwarte fundusze emerytalne) ubezpieczenie bazuje na metodzie kapitałowej) Powszechność tego filaru jest zróżnicowana,
osoby urodzone do 31.12.1948 nie mogły przystąpić do OFE
od 1.01.1949 do 31.12.1968 mogły wybrać czy chcą przystąpić czy też nie
od 1.01.1969 muszą wybrać OFE
Skład składki ubezpieczeniowej 19,52%
7,3%= OFE
1%=Fundusz Rezerw Demograficznych (FRD)
11,22%= Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS)
Filar dobrowolne ubezpieczenia emerytalne
W 1999r przeprowadzono reformę służby zdrowia zastępując finansowanie jej z budżetu-finansowanie składkowym. Obecna składka na NFZ 9%
Można odliczyć 7,75% od podatku dochodowego.
Nawet jeśli wykazuje stratę na działalności to składkę zdrowotną i tak należy płacić.
Koszty pracy i klin podatkowy.
Koszty pracy są to całkowite koszty które ponosi pracodawca w związku z zatrudnieniem pracownika, należą do nich: wynagrodzenie brutto, składki ZUS finansowane przez pracodawcę, składka na fundusz pracy (2,45%) oraz fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych (0,1%)
Klin podatkowy są to pozapłacowe obciążenia czynnika pracy. Wylicza się go jako różnicę między kosztami pracy, a wynagrodzeniem na „rękę” pracownika
ZADANIE
Wyliczyć koszt pracy i klin podatkowy przy wynagrodzeniu brutto 3146 zł (kwota przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia brutto w gospodarce rynkowej na rok 2010- wynika to z ustawy)
! jeśli wynagrodzenie wynosi trzydziestokrotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia brutto (3146) to nie płacimy składki emerytalnej i rentowej, ale płacimy składkę chorobową (30 x 3146= 94380 zł) !
(zaokrąglenie do dwóch miejsc po przecinku) |
Składki pracodawcy
|
składka emerytalna. 9,76 % |
Składka emerytalna 9,76 % |
składka rentowna 1,5 % |
składka rentowna 4,5 % |
składka. chorobowa 2,45 % |
składka wypadkowa 1,67 % |
|
Fundusz pracy 2,45 % |
|
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń pieniężnych 0,1 % |
Wyliczenie składek:
9, 76 x 3146 = 307, 05 |
9,76 x 3146 = 307,05 |
1,5 x 3146 = 47,19 |
4,5 x 3146 = 141, 57 |
2,45 x 3146 = 77,08 |
1,67 x 3146 = 52,54 |
Razem = 431,32 |
Razem = 501, 16 |
|
|
Wynagrodzenie „na rękę”- czyli to, co pracownik rzeczywiście dostaje |
2,45 x 3146 = 77,08 |
|
0,1 x 3146 = 3,15 |
|
Razem = 80,23 |
|
|
|
Pracodawca odprowadza jeszcze: |
|
Urząd skarbowy= 212 zł |
|
NFZ= 244,32 zł |
SKŁADKA ZDROWOTNA NFZ- Podstawą składki zdrowotnej jest wynagrodzenie brutto pomniejszone o składki ponoszone przez pracownika
PODSTAWA DO OBLICZENIA SKŁADKI NFZ= WYNAGRODZENIE BRUTTO- SKŁADKI
PODSTAWA DO OBLICZENIA SKŁADKI NFZ= 3146 - 431,32= 2714,68 zł
SKŁADKA ZDRTOWOTNA NFZ (9%= 7,75 %+1,25 %)
2714,68 x 7,75= 210,39 zł |
2714,68 x 1,25= 33,93 zł |
Razem = 244, 32 |
ZALICZKA NA PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH
PODSTAWA =
WYNAGRODZENIE BRUTTO - ( KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU+ SKŁADKI ZUS)
Koszt uzyskania przychodu= 111,25 (z ustawy)
Podstawa= 3146 -(111,25 +431,32)= 3146- 542,57= 2603,43
Zaliczka według stawki najniższej (18 %)
Zaliczka = procent stawki x podstawa - 1/12 kwoty wolnej
Kwota wolna = 556, 02
1/12 kwoty wolnej = 46, 33
Zaliczka na podatek= 0,18 x 2603,43 - 46,33= 422,29
URZĄD SKARBOWY
SKŁADKA POMNIEJSZONA = Zaliczka na podatek - składka zdrowotna (7, 75 %)
= 422, 29- 210,39= 211, 90 po zaokrągleniu= 212 zł tyle pracodawca odprowadza do Urzędu Skarbowego
NFZ
Pracodawca płaci do ZUS, a ten przesyła do NFZ
Całość Stawki NFZ 9 %= Stawka NFZ 7,75 + stawka NFZ 1,25 = 210,39 + 33,93= 244, 32
WYNAGRODZENIE PRACOWNIKA „NA RĘKĘ”
Wynagrodzenie pracownika „na rękę”= wynagrodzenie brutto - (składki ZUS+ składka zdrowotna 9% + składka pomniejszona)
Wynagrodzenie „na rękę”= 3146 - (431,32 + 244,32 +212)= 2258, 36
ODLICZENIE NA DZIECKO: = 2 x kwota wolna = 1114, 04 zł
- małoletnie
- uczące się do 24 r.
- pobierające rentę socjalną
KOSZTY PRACY
KOSZTY PRACY= wynagrodzenie brutto + składki ZUS + składka na fundusz pracy + składka na fundusz gwarantowanych świadczeń pieniężnych
KOSZTY PRACY= 3146 + 501, 16 + 77,08+ 3,15= 3727,39 zł tyle pracodawcę kosztuje pracownik
KLIN PODATKOWY
KLIN PODATKOWY= KOSZTY PRACY- WYNAGRODZENIE NETTO („na rękę”)
KLIN PODATKOWY= 3727,39- 2258,36 = 1469, 03
UDZIAŁ KLINU PODATKOWEGO W CAŁKOWITYCH KOSZTACH PRACY
= 39,41 ~ 39 %
W Polsce koszty pracy w ujęciu nominalnym są jednymi z najniższych, dlatego zagranicznym inwestorom opłaca się zatrudniać polskich pracowników. Jednak klin podatkowy na tle innych krajów jest dość wysoki
SKŁADKI, KTÓRE PŁACĄ OSOBY PROWADZĄCE SAMODZIELNĄ DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ.
Składka Chorobowa jest składką dobrowolną !!!
Składki ZUS |
Składka emerytalna 19,52 % |
Składka rentowa 6 % |
Składka chorobowe 2,45 % (dobrowolna) |
Składka wypadkowa 1,67 - 3,33 % (w zależności od ryzyka) |
W przypadku osób samodzielnie prowadzących działalność gospodarczą, nie ma wynagrodzenia brutto.
PODSTAWA = 60 % prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej na dany rok
Podstawa = 60 % x 3146 = 1887,60 zł
Deklarujemy kwotę, która nie może być niższa niż 1887,60 zł!
Składki NFZ 9 % |
7, 75 % odliczane od podatku |
1, 25 % |
Deklarujemy kwotę, jednak nie niższa niż 2592, 46 zł => 75 % przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw razem z wypłatami z zysku w ostatnim kwartale roku poprzedniego.
Obliczenia
Składki ZUS
Składka emerytalna = 19,52 % x 1887,60= 368, 46 zł
Składka rentowa = 6 % x 1887,60 =113,26 zł
Składka chorobowa = 2,45 % x 1887,60 = 46,25 zł
Składka wypadkowa = 1,67 % x 1887,60 = 31,52 zł
RAZEM = 559,49 zł
OSOBY ROZPOCZYNAJĄCE DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ.
Składki dla osób rozpoczynających działalność- jest to osoba która nie prowadziła działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy, płacą oni niższą składkę przez okres 24 miesięcy.
Preferencja od 25.08.2005 r. wcześniej nie było tego rozwiązania.
PODSTAWA SKŁADKI ZUS= 30 % minimalnego wynagrodzenia brutto
Minimalne wynagrodzenie brutto= 1317 zł
Podstawa = 30 % x 1317= 395,10zł
Składki ZUS (emerytalna, rentowa, chorobowa) są takie same.
Obliczenia
Składka emerytalna 19,52 % x 395,10= 77, 12 zł
Składka rentowa 6 % x 395,10 = 23,71 zł
Składka chorobowa 2,45 % x 395,10 = 9,68 zł
RAZEM = 110. 51zł
Składka zdrowotna nie jest obniżana.
W grudniu- zaliczenie:
- wyliczyć składki dla osoby zatrudnionej na umowę o pracę i dla osoby prowadzącej działalność.
ZUS