Od zachowań do działań społecznych
Zachowania
nie ma społeczeństwa bez aktywności
Homans chciał zredukować życie społeczne do zachowań - behawioryzm (człowiek uczy się instrumentalnie)
człowiek nadaje znaczenie działaniom, które podejmuje
Działania
czynność - działanie celowo adresowane do kogoś
DZIAŁANIE to takie zachowanie, z którym związane jest mniej lub bardziej rozbudowane znaczenie motywacyjne i kulturowe
działania podświadome (Freud) - człowiek nie zdaje sobie sprawy dlaczego coś robi
społeczeństwo przypisuje działaniom wspólnie uznane znaczenia (KULTURA)
JĘZYK jest system kodowanych znaczeń podzielanych w danej zbiorowości
Czynności społeczne
Znaniecki: socjologia nauką o kulturze, wszstko w społeczeństwie związane z ludzkim działaniem, głownym składnikiem życia społecznego - czynności społeczne.
czynności społeczne - wychowacze, edukacyjne, władcze, zabawowe, informacyjne, wrażające się w pytaniach, pouczeniach, prośbach, rozkazach, udzielaniu pomocy itp.
adresat może być bezpośredni, indywidualny odleły, anonimowy, pośredni
Działania społeczne
Max Weber: odrębność socjologii od nauk przyrodniczych, jej przedmiotem są działania ludzkie, które kształtują środowisko społeczne
działania społeczne - uwzględnia się w nich potencjalne reakcje innych i według tego kształtuje się działania
człowiek próbuje się domyślić, jak zareaguje drugi na jego działania, w zależności od reakcji na dane działanie modyfikujemy je
działania racjonalne subiektywne - poprzedzone rozwagą, po przemyśleniu (środki i cele działania)
działanie spontaniczne
racjonalność autoteliczna - „cel uświęca środki”
działanie podejmujemy by realizować nasze zamysły - utylitaryzm
działania tradycjonalne - naśladowanie działań odwiecznych, powszechnych (chodzi o to, by się nie wyróżniać, być akceptowanym, nie stać się potępionym)
działania afektywne - potrzeba ekspresji stanów psychicznych i emocjonalnych, również udawanie emocji by osiągnąć cel
cywilizacje gorące
cywilizacje zimne
odczarowywanie świata - zmniejszenie roli działań tradycjonalnych i afektywnych na rzecz racjonalnych opratych na kalkulacji
Od działań społecznych do interakcji
Działanie wspólne, czyli kontakt społeczny
kontakt społeczny - działanie inicjujące i działanie reagujące wiążą się w parę działań społecznych skierowanych ku sobie (również przez media komunikacyjne), przelotność, chwilowość
Anatomia interakcji społecznej
interakcja - dynamiczna, ciągła sekwencja nawzajem ku sobie zwróconych działań społecznych, dopasowywanie działań do tego, co czyni partner
jedność osób, akcji, miejsca, czasu
cztery typy dystansów interakcyjnych: intymny (rodzice i dzieci, narzeczeni, kochankowie), osobisty (przyjaciele, znajomi), socjalny (dyrektor i pracownik), publiczny (mówca na trybunie)
Cztery teorie interakcji
George H. Mead - problemem socjologicznym jest stosunek jednostki i zbiorowości; nie istniej jednostka bez interakcji społecznych; w interakcji jednostka kształtuje jaźń
behawioryści; teoria wymiany - teoria racjonalengo wyboru: wzajemna wymiana dóbr i wartości między partnerami;
symboliczny interakcjonizm (Cooley, Mead) - wymiana w interakcji dotyczy idei, symboli i znaczeń, istotą jest komunikacja
teoria dramaturgiczna (Goffman) - człowiek w interakcji dąży do zrobienia dobrego wrażenia na innych, człowiek gra przed innymi by pokazać się w dobrym świetle
efekt jaźni odzwierciedlonej (Cooley) - ludzie kształtują swoją jaźń czyli wizję samego siebie i samoocenę w oparciu o reakcje partnerów
raz ukształtowana jaźń odzwierciedlona uruchamia mechanizm samorealizującej sie prognozy
Charles H. Cooley - relacja jednostki i społeczeństwa, oba byty nierozdzielne, stanowią aspekty jednej rzeczywistości, jednostka staje się człowiekiem dopiero gdy ukształtuje swoją jaźń, którą tworzy się przez interpretację opinii,
Od interakcji prostych do sieci interakcji
Simmel - diada - dwoje ludzi, zastanawiał się co się stanie gdy dołączy triada; możliwa koalicja przeciw trzeciemu, możliwa mediacja, głosowanie, strategia.
działanie łączne = sieć interakcyjna - sieć interakcji między kilkoma osobami w wspólnej sytuacji
Od interakcji do stosunków społecznych
Interakcje powtarzalne i regularne
interakcja powtarzalna - między tymi samymi osobami, co jakiś czas, spontaniczna
regularna - pojedyncze interakcje układają się w czasowy rytm
Od interakcji regularnej do regulowanej
regulowane normatywnie - istnieje powinność, obowiązek w razie niespełnienia spotykają nas sankcje
np. płacenie alimentów, wykładowca
Stosunek społeczny
stosunek społeczny to wielość interakcjji między tymi samymi partnerami, które są powtarrzalne lub regularne, regulowane
wielość interakcji - ramy, schemat, w obrebie którego odbywają się wzjaemne działania
segmenty osobowości - niewiele typów interakcji, społecznie wyspecjalizowane, jednotematyczne np. lekarz-pacjent
trwałość stosunku społecznego
normatywna regulacja stosunku społecznego - wyzwolone przez wzorce, kierujemy się ustalonymi zasadami
stosunki: partnerskie, niezrównoważone, eksploatorskie, roszczeniowe
stosunki społeczne i normy zależą od pozycji społecznej i roli
Typy stosunków społecznych
pozycje przypisane - nabywane niezależnie od woli
pozycje osiągane - nabywane przez w;