fizjologia zwierząt uk. oddechowy i rozrodczy. 5fantastic.pl , Ćwiczenia


Ukł oddechowy

Oddychanie zespół procesów związanych z pobieraniem tlenu ze środowiska, wykorzystaniam go przez żywe kom org oraz z wydaleniem końcowych produktór utlenienia

Oddychanie można podzielic na 3 etapy

-zewn (płucbe)- umożliwia wnikanie powietrza atmosferycznego ze środow do płuc dalej do krwi i odwrotnie

-transport gazów oddechowych przez krew i wymiana ich między krwią a kom

-wewn- proces, w którym nast. Bezpośr wykorzystanie tlenu do uwolnienia niezbędnej energii dla życia organizmu

Pęcherzyki płucne

-ściana- cienki nabł z pneumocytów I i II rzędu

-z zewn pokryte są przez naczynia włosowate

-oplecione włóknami kolagenowymi (nadają sprężystośc)

-przegroda międzypęcherzykowa- gdy sąsiadujące pęcherzyki posiadają wspólną ścianę

Surfaktant czynnik powierzchniowy zmniejszający napięcie powierzchniowe

-zmniejsza napięcie powierzchniowe

-zwiększa podatnośc płuc

-zmniejsza pracę oddechową

-ułatwia otwarcie zapadniętych drobnych dróg oddechowych i pęcherzyków płucnych

-stabilizuje średnicę poszczególnych pęcherzyków przy różnych obj płuc

-zmniejsza siły retrakcji płuc

- Wytwarzany jest przez kom nabł pęcherzyków typu II

-magaztnowany w postaci ciał blaszkowatych

-zawiera 4 białka (2 hydrofilne, 2 hydrofobowe) i fosfolipidy

Zesp bł szklistych zapadanie się pęcherzyków podczas wydechu

Noworodek

-skurcz naczyń siatkówki- utrata wzroku- zwłóknienie pozasoczewkowe

-krwotok do ucha wewn i głuchota

Prawidłowa częstośc oddechów u dzieci

-noworodek 30-75 na min

-6-12 m-cy- 22-31

-1-2 lata 17-23

-2-4 lata 16-23

-4-10 lat 13-23

-10- 14 lat 13-19

Częstośc oddechów jest najlepszym wskaźnikiem funk ukł oddech u niemowląt

Częstotliwośc u zw

-koń, bydło, owce, świnie- 10-20 na min

-pies 20

-królik 30

mysz 100/200

-czł 16

Zianie spłycone oddechy, które mają na celu zwiększenie parowania wody z błon śluz górnych dróg oddechowych i jamy ustnej, a przez to utratę nadmiernej ilości ciepła z organizmu (u psów i ptaków- nie pocą się)

Mięśnie oddechowe

-przepona powierzchnia 270 cm2 u czł; 2/3 to włókna wolne- odporne na zmęczenie; ruch przepony odpowiada za 75% zmian obj klatki piersiowej podczas spokojnego wdechu; przyczepiona u dołu klatki piersiowej w czasie skurczu porusza się w dół działając jak tłok

-mięsn międzyżebrowe zewn- biegną skośnie w dół, w przód od żebra do żebra

Pneumografia ruch powietrza w drogach oddechowych

Mechanika oddychania

1wdech- akt czynny

-skurcz mięśni wdechowych zwiększa obj klatki piersiowej

-ciśnienie w jamie opłucnej obniża się do ok 2,5-6 mm Hg

-w drogach oddechowych jest nieznacznie ujemne

2wydech bierny

-ciśnienie w drogach oddechowych staje się nieznacznie dodatnie

-powietrze wypływa z płuc

Całkowita poj płuc obj powietrza w płucach na szczycie max wdechu, jest sumą 4 obj (TLC)

Poj życiowa (VC) max poj wydychanego powietrza po max wdechu

Poj wdechowa (IC) suma obj oddechowej i wdechowej obj zapasowej; największa ilośc powietrza, która może byc zaaspirowana do płuc z pozycji spokojnego wydechu

Czynnościowa poj zalegająca FRC obj powietrza znajdującego się w płucach po zakończeniu spokojnego wydechu; pełni funk buforu gazowego zapobiegając gwałtownym zmianom składu powietrza pęcherzykowego

Obj oddechowa VT = obj powietrza wdychanego lub wydychanego podczas pojedynczego cyklu oddechowego (0,5 l u czł)

Wdechowa obj zapasowa IRV max obj, o którą może się zwiększyc poj płyc z pozycji spokojnego wdechu 0,3l

Wydechowa obj zapasowa ERV obj o którą może zmniejszyc sie poj płuc po wykonaniu natężonego wydechu z pozycji spokojnego wydechu 1,3l

Obj zalegająca RV obj która powst w płucach po wykonaniu max głębokiego wydechu 1,2l

Powietrze zalegające pęcherzykowe niewielka cz powietrza pozostająca w nich po zapadnięciu płuc i utrzymuje się tam dzięki sprężystości ścianek pęcherzyków płucnych; warunkuje unoszenie się wycinków płuc na powierzchni wody

Pwietrze przestrzeni martwej powietrze w drogach oddechowych, które nie bierze udziału w wymianie gazowej (w prze nosowych, gardle, tchawicy i oskrzelach)

Regulacja oddychania

-ośrodkowa

-neurony bezpośr zaangażowane rozmieszczone w rdzeniu przedłużonym

-neurony wdechowe i wydechowe są rozmieszczone w postaci sieci

Ośrodki oddechowe mostu

-gr neuronów pnia mózgu modyfikujące aktywnośc ośrodk oddechowych opuszki mózgu

-Ośr apneustyczny

-wydłużając czas trwania wdechu i zwalniając częstośc oddychania powoduje pogłębienie wdechu i wzrost pracy mięśn wdechowych

hamowany przez

-dośrodk włókna newru błędnego

-aksony neuronów ośr pneumotaksycznego

-Os pneumotaksyczny

-pobudzanie tego ośr skracając czas wdechu powoduje przespieszenie i spłycenie oddychania; hamuje ośr apneustyczny

-humoralna

-chemoreceptory przekazują inf do ośrod ukł nerw o ilości CO2, tlenu i jonów H (drogami aferentnymi)

-obszary chemowrażliwe mózgu

-chemoreceptory zatok szyjnych i łuku aorty

Regulacja czynności

Wzrost Pco2, zwiększenie stężenia jonów H, spadek Po2 we krwi tętniczej podwyższa poziom aktywności ośrodk oddech. Wpływ zmian w składzie chem krwi na wentylację odbywa się za pośrednictwem

-chemireceptorów obwod w kłębkach szyjnych i aortalnych

-neuronów w rdzeniu przedłużonym wrażliwych na zmiany składu krwi

Wzrost CO2 -> dyfuzja przez BBB -> wzrost stężenia H -> chemireceptory ośrodk

Neurony pnia mózgu

-I- wyładowują się podczas wdechu (kaszel)

-E- podczas wydechu

Czas wykonania wydechu = 1 sekunda

Resuscytacja 30 uciśnięc klatki piersioewej / 2 oddechy

anoksja niedobór tlenu we krwi w stosunku do zapotrzebowania

hipoksja niedotlenienie; zbyt mała podaż tlenu w tkankach

Skł dymu tytoniowego

cyjanowodór, aceton, arsen, polon, chlorek winylu, tlenek węgla, formalina, nikotyna, ciała smoliste

Skurcze mięśn wdechowych pokonują opory

- wynikający z elastyczności płuc i klatki piersiowej

-prądu powietrza w drogach oddechowych

-tarcia między listkami opłucnej

Wentylacja powietrza

polega na wdychaniu i wydychaniu tej obj powietrza, która odopwiada aktualnemu zapotrzebowaniu organizmu na tlen. Najprostszymi efektami tej regulacji jest pogłębienie oddechów i przyspieszenie częstości oddychania

Prawo Daltona

ciśnienie ogólne mieszaniny gazów= sumie ciśnień parcjalnych poszczególnych gazów tworzących daną mieszaninę

Bariera pęcherzykowo- włośniczkowa musi ją pokonac tlen po drodze do osiągnięcia krwinki:

-wstawka emulsji lipoproteinowej

-nabł oddechowy

-bł podstawna

-śródbłonek naczń włoosowatych

-warstwa osocza okrwi

-błona krwinki

Prawo Henry ilośc gazu fizycznie rozpuszcz w płynie jest wprost proporcjonalna do ciśn parcjalnego gazu znajdującego się nad płynem

Mioglobina chromoproteidd w mięśniach ssaków; może ona podobnie do hemoglobiny w sposób odwracalny łączyc się z tlenem; uważana jest za zbiornik tlenu i wyst w większych ilościach w mięśniach wykonujuących rytmiczne skurcze

Ukł rozrodczy

Dojrzałośc płciowa objawia się zdolnością do wytw i uwalniania pełnowartościowych gamet; samce zdolne są do ejakulacji i pełnowartościowego nasienia, a u samic wyst pierwsza w życiu ruja i jajeczkowanie

Dojrzałośc hodowlana wyst poźniej niż płciowa i związana jest z rozwojem org zapewniającym warunki do zapłodnienia, prawidłowego przebiegu ciąży i laktacjii bez zachamowania rozwoju

Dojrzałośc płciowa w m-cach

samce

samice

trzoda

7-10

6-7

bydło

6-10

6-12

konie

5-7

12-18

owce

6-7

5-7

kozy

9-12

6-7

psy

4-6

9-12

króliki

10-12

4-6

Ruja zesp zewn objawów inform o gotowości org samicy do aktu kupulacjii, przyjęcia nasienia, zapłodnienia i rozwoju zarodka

Wczasie trwania rui lub po jej zakończeniu wyst owulacja (jajeczkowanie)- moment pęknięcia dojrzałego pęcherzyka Graafa; owulacja może byc spontaniczna i prowokowana

Cykl rujowy suki

1proestrus- ok 1-3 tyg, krwista wydzielina

2estrus ruja- 4-12 dni, skąpa wydzielina różowa lub słomkowa

3metaestrus 2-4 m-ce; odpowiada fazie lutealnej

4anaestrus 2-10 m-cy, faza spokojnej aktywności jajnikowej

gat

Czas trwania

krowa

15h

świnia

50h

klacz

2-11 dni

Owca/ koza

30h

suka

7-9 dni

kotka

4-10 dni

Zaplemnienie złożenie nasienia do dróg rodnych samicy

Zapłodnienie połączenie garniturów chromosowych haploidalnych kom rozrodczych i powst diploidalnej zygoty

Dł cyklu płciowego

gat

Dł w dniach

Typ samicy

Mysz lab

4

poliestralne

Szczur lab

4-5

krowa

21

locha

21

klacz

19-23

Poliestralne sezonowo

owca

16-18

koza

19

kotka

14-21

suka

diestralne

dŁ ciąży

osły

365

słonie

660

konie

330

żyrafy

435

bydło

288

wilbłądy

13 mcy

świnie

114

żubry

9mcy 10 dni

Owce/ kozy

150

sarny

227

Psy

63

niedźwiedzie

7-8mcy

koty

60

Oogeneza proc powst kom jajowych

mitoza -> oocyt I -> mejoza I (Iciałko kier), oocyt II -> dojrzałe jajo i ciałko kier II

Spermatogeneza proc powst plemników

mitoza, spermatocyty I, mejoza I , spermatocyty II, mejoza II, spermatydy, plemnik

Hormony

-podwzgórze (gonadoliberyny LH-RH)

-przysadka (gonadotropiny LH, FSH, PRL)

-narząd rozrod (androgeny, estrogeny)

Gonadotropiny u samców

FSH utrzymuje nabł nasieniotwórczy przez pobudzenie kom podporowych, które wytw estrogeny, białko wiążące androgeny ABP, inhibina

LH hormon tropowy dla kom śródmiąższowych do wydzielania androgenów

PRL wpływ na spematogenezę, podtrzymuje funk jąder, wpływ na wydzielanie LH

Gonadotropiny u samic

FSH wczesny wzrost pęcherzyków jajnikowych, wytw estrogenów

LH osteteczne dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych i wydzielanie androgenów, odpowiada za owulację i zapoczątkowanie ciałka żółtego

PRL tworzenie się mleka w gruczołach sutkowych, hamuje działanie gonadotropin, zapobiega owulacji

Androgeny (androstendion, testosteron)

-wpływ na kom płciowe w kanalikach nasiennych

-wpływ z estrogenami i PRL na wydzielanie płciowych gruczołów dodatkowych

-wpływ na mięśnie dźwigaczy jąder, regulacja temp jąder

-uczestniczy w kształtowaniu wtórnych cech płci

-wpływ na seksualny behawior u samców

-pobudza anabolizm białkowy

Estrogeny (estradiolo, estriol, estron)

-wzrost kurczenia narządów rodnych

-roplem i rozrost i wykształcenie urzęsienia w kom bł śluzowej macicy i jajowodów

-rozrost i rozplem kom bł mięsn macicy i wytw w nich receptorów oksytozyny

-wykształcenie receptora dla progesteronu w macicy

-rozrost przewodów mlekowych

-zmiany w sposobie zachowania się samicy

Plemnik

-główka- wyst jądro, akron (okrywa), arginina i cysteina- determinacja płci

-wstawka- enzymy utlenienia kom w mitochondriach

-witka- narząd ruchu

Kom podporowe odżywiają dojrzewające plemniki

Melatonina powoduje opóźnienie dojrzewanie płciowe, wzrost jąder i rozwój dodatkowych gruczołów płciowych

Ejakulat nasienie pochodzące z jednego wytrysku

Feromony wydzielina zapachowa przywabiająca samicę do samca

Kapacytacja okres przygotowania plemników do reakcji akrosomalnej w drogach rodnych samicy

Enzymy hialuronidaza, beta-N-acetyloakrozyna, beta-glukonaza, heksaminaza

Skład nasienia osoczeknię (wydzielina pęcherzyków nasiennych, najądrzy i jąder), fruktoza, kw cytrynowy, fosfotaza kwaśna, cynk, woda

Rozwój kom jajowej

-pęcherzyk pierw

-dojrzewające pęcherzyki pierw

-oocyt

-pęcherzyk wtórny

-pęcherzyki antralne

-pęcherzyk Graafa

Pęcherzyk Graafa

-otacza kom jajową w jajniku

-dojrzewa w każdym cyklu płciowym (faza przedowulacyjna)

-owulacja- pęknięcie i wydobywanie się kom jajowej

-z pękniętego pęcherzyka formuje się ciałko żółte

--osłonka zewn, wewn, wzgórek jajonośny, otoczka przejrzysta, wieniec promienisty, bł ziarnista

Cykl menstruacyjny

-owulacja- 1 dzień- uwolnienie kom jajowej

-faza pęcherzykowa (16-21 dzień)

--wczesna- początk cz cyklu do momentu wzbudzenia dojrzewania dominującego pęcherzyka jajnikowego

--późna- czas dojrzewania dominującego

-faza ciałka żółtego (lutealna)- czas istnienia ciałka żółtego w jajniku

Ciałko żółte

-przekształcony pęcherzy graafa po wydostaniu się z niego kom jajowej

-produk progesteron przygotowujący bł śluz macicy do przyjęcia zapłodnionego jaja; gdy dojdzie do zapłodnienia, rozrasta się w żółte ciałko ciążowe

-gdy nie dojdzie do zapłodnienia, przekształca się w ciałko białawe i zanika

-Polispermia wnikanie do kom jajowej więcej niż 1 plemnika; zjawisko polispermii jest letalne

Blok przeciw polispermii

kom jajowe posiadają bariery uniemożliwiające powst polispermii. Po wniknięciu do kom 1 plemnika kom jajowa wytw chem barierę dla innych plemników

Hormony w proc porodu

-relaksyna- wytw w ciałku żółtym, ziwększa podatnośc tk łącznej na rozciąganie

-oksytocyna- pobudza do skurczów mięśniówkę macicy

-prolaktyna- początek laktacjii

-estrogeny



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
fizjologia zwierząt - krew. 5fantastic.pl , Ćwiczenia
Fizjologia mięśni - fizjologia zwierząt. 5fantastic.pl , Ćwiczenia
Fizjologia zwierzat. 5fantastic.pl , Ćwiczenia
Komórka zwierzęca tkanki. 5fantastic.pl , Ćwiczenia
Fizjologia i patofizjologia. 5fantastic.pl , Ćwiczenia
fizjol. 5fantastic.pl , Ćwiczenia
fizjol1. 5fantastic.pl , Ćwiczenia
Fizjolog. 5fantastic.pl , Ćwiczenia
fizjologia rozrodu 5fantastic pl

więcej podobnych podstron