Wlk.ter.:Rosja(17mln),Kan.,Ch.,USA(10)

Braz.(8,5),Austral.(7,7),Indie(3,3)

Minip.:Monako(1,9km)Watykan(0,44km)

PL 312,7 tyś.km,S=0,57, na1000km/11,3gr.

Dł.gran.w stos.do wlk. Kraju 14,8%

Max odl. Od morza 120km, pas w.t.120mil

Pas ogr. Suwerenności ek. 200mil (370,4km

w tym szelf m.do 350milod brzegu,

PL strefa ryb.35-38 mil (1mila=1852m)

PL 65% s.pryw.

Przyrost naturalny: kr.3św. 20-40%o

PL2001 - (-0,5%o),Kr.E. (-5%o-7%o)

Ludność(6mld) PL 106 kob/100ludzi Ch(1,3mld,Ind(950mln)<1/3św.,USA(260mln)

Indon(200mln),R(150),Brazyl.(160),12kr

50mln N,Fr,AngWł PL ok. 40mln

Gęstość zamieszk.(os/km²) Kr.Beneluksu(350)(Belg,Hol),Bangladesz

(840),KoreaPd(450),Jap(330), najsłab: Austral. (2),Kanada(3),kr.afrykańskie 10, PL 123

Długość życia(śr.) kr wys rozw 75,zacof.45

Języki 2500 +dialekty/ mniejsz.nar PL2-3%

Studenci PL 150st/10tyśmieszk (30%ś analfab)

Lekarze PL23/10tyś('96) 25/10t w.roz,1k 3św

Łóżka 10tyś miesz. 80-100,PL 65/10t

Śmier.Niemowl PL12,2/1000 urodz, Ezach,Kan,Jap,USA 8/1000,wbiedk 100/1000

Miasta Meksyk ponad 20mln,Paryż 3mln w cent.

8,5 na obrzeżach , PL 850 miast (W-wa 1,5mln)

Rośliny 20tyś gat, 1500 uprawn., 100 pod.znacz.

¾ ludn na św pszenica(20% przed. Handlu)

PL przenżyto o 15% zwięk. Uprawa

Wydajność pszen. I żyta(q/ha): Ch 34,5 Ind.24,8

PL 36

Ryb. 3-4% żywn na św Pl pon500ton, 90% mor.

30% św-mięso kr3 św rośliny 1kg(woła)/80kg tr

Racja żywnościowa (wg FAO) kcal/kg

Pow 3000 obfie, Śr.na 24h 2500-3000, niedoż. Pon. 2500,p2000racje głod. PL 3500 kcal/kg

¼ św. Odżywia się Na gr.lub poniżej ok800mln gł

Woda (klasy) I 0,4 (mg O2/l),II 0,8, III 12, IV p 12

Erozja gleby 3mld ton USA (rzeki),50mln t gleby,650 mln t Ch(ŻRz),PL 5 mln ton)

Surowce ropa kaloryczność ok. 11 tyś kcal/kg

Gaz ziem. 7-9 tk/kg, węg.kam 5-7,5tk/k, antrycyt pow 7500k/k, w.brunatny 2-5,5 tyś k/k (PL2300)

Torf suchy 1400-4000, drewno susz. 2100-3600

Paliwa umowne 7000

Wydobycie węgla 3,7mldt/świat (1/3 Chiny-1240/34,6%)USA 858/24%,Indie 455/7,1%,PL 134/3,7% (7 miej)

Wydobycie ropy Arabia S. (mln ton) 401/13,2%,USA336/11,1%(U.imp gł z Arabii +rudę żelaza), Ch (nie eks),R 316/10,4% gł Syberia PL Bałtyk250-300tyś ton, imp 14mln t na rok produk pon 500 tyś ton 1BARYŁKA=159 l

Gaz ziemny gł Rosja, PL 4500 mld m³

Produkcja jądrowa(5kr) Litwa(80%)Fr(ponad70%) Belg(60%) Szwecja(50%) (30-50%) Szwajcaria Hiszpania, Czechy Węgry >Bułgaria Japonia USA<gł gaz i ropa, Finlandia (20%)

Elektrownie wodne (24% energii) Norw 91% Szwecja 50% PL 3%

Ruda żelaza: Ch (27%), Braz,Australia, R,Ukr, USA Kanada Wenez Indie Liberia RPA Szwecja Fr Mauretania

ONZ(26.06.1945)rat(24.10.1945)zgr.o.,radabezp.(Ch.,Fr,R,USA,Ang),Rada

Powier.,M.tryb.sp.,Sekretariat,

ECOSOC-Rada gosp-społ

UNDP-prog. Rozwoju ONZ

UNEP-p.ochrony środ.

UNICEF-p.pomocy dzieciom

WFP - św. p.żywnościowy-------

UNESCO-św. Org. Ds.Oświaty,nau.,kult.

FAO-o.wyżywienia i rolnictwa

WHO-org. zdrowia

IAEA-MAEA- m.agen.,ener.atomowej

UNIDO-o.rozwoju przemysłowego

ICAO-o. Lotnictwa cywilnego

ILO-o.pracy

WMO-meteorologiczna

WIPO- własności intelektualnej

IBRD- międz. Bank odb. I rozwoju

INNE:

UE-` 95 15p.(najst.Szw.,Fin,Aus)(euro- nie ma Ang Szw Dania),Rada eur.tw. szefowie kr.UE

OECD-wspól. Gosp. I roz.

OPEC- st. Kr.eksp. ropę

ASEAN-stow. Azji poł-wsch

APEC-forum wsp.gosp.kr. Azji i Pacyfiku

NAFTA-pół.-ameryk ukł. w sp. woln. han.

EFTA-europ.stow.o wol. Han.(CEFTA-śreur PL,Czechy, Słow, Węgry, Słowenia, Rumunia)

NATO-16 pań (13Eur)

OJA -jedn. Afrykańskiej OAU

OPA-org.państw ameryk.OAS

ANZUS- pakt bezpieczeństwa Pacyfiku

KBWE- konfed. Bezp.i współ.w Europ.(OBWE)

EBOR(EBRD)- Europ. Bank odb. I rozw.

RWPG-rada wzaj. Pom g. (nie ma już)

GATT- org do spraw handlu

1. Przy wyk. Zdjęć lotniczych i sat. można prowadzić badania dotyczące:

1. pogłowie dzikich zwierząt na sawannach

2. funkcjonowania systemów irygacyjnych

3. penetracji obszarów trudno dostępnych

4. hodowli bydła różnych ras w Europie

5. koncentracji planktonu w oceanach

6. wielkości wydobycia surowców mineralnych z dna oceanicznego

7. badania ruchu samochodów na drogach

8. rozmieszczenie użytków rolnych na świecie

9. typów gleb na świecie

10. dynamiki zjawisk na powierzchni ziemi

11. źródeł zanieczyszczenia wód lądowych i morskich

12. kierunków migracyjnych ludności

13. koncentracji surowców mineralnych w litosferze

14. struktury i rozmieszczenia upraw rolnych na świecie

15. wykrywanie ognisk chorobowych w kompleksach leśnych

16. strukturę użytkowania ziemi

17. struktury i formacje geologiczne w litosferze

18. składu gatunkowego lasów

19. źródła zanieczyszczenia rzek

2. Przy zastosowaniu jakiej z wymienionych niżej par metod przedstawić można rzeźbę terenu i wielkość opadów w mm w układzie woj. PL na jednej mapce łącznie:

1. izohipsy, kartodiagram + izohiety - rzeźba terenu

3. uzupełnij: Granice antecedentne państwa to.. granice powstałe przed uformowaniem się krajobrazu kulturowego na danym obszarze.

Granice subsekwentne- uwzględniające czynniki hist., etniczne, socjalkult.

4. Wymień trzy przyczyny konkurencyjności ropy naftowej w bilansie energetycznym świata:

1. wyższa wartość energetyczna (ok. 11000 kcal/kg)

2. łatwość wydobycia i transportu

3. duże znaczenie dla rozwoju motoryzacji

5. uzupełnij Wydajność pszenicy wynosi ok.

1. w wysoko rozwiniętych krajach Europy Zach. 60-80 q/ha

2. w PL w ostatnich latach 36q/ha

6. uzupełnij

1. pionierem racjonalnego układu stref rolnyh był Thunen

2. w jego modelu w podmiejskiej strefie dominować winny uprawy główna produkcja warzyw i mleka.

7. wymień cztery fazy procesów dyfuzji przestrzennej innowacji:

1. penetracja

2. ekspansja

3. kondensacja

4. nasycenie

8. uzupełnij: Średnia dł życia wynosi:

1. w krajach wys. Rozwiniętych ok. 75

2. w krajach zacofanych ok. 45

9. Wymień trzy alternatywne możliwości ograniczenia eksmisji zanieczyszczeń do atmosfery za środków transportowych:

1. katalizator spalin

2. benzyna bezołowiowa

3. ograniczenie wielu samochodów prywatnych - jako alternatywę czysty transport publiczny

10. Zasoby geologiczne są to:

a) surowce zalegające w litosferze - przemysłowe

b) złoża bilansowe surowców kategorii A do C

3. Ogół kopaliny zalegającej w litosferze

4. złoża bilansów - udokumentowane

5. złoża perspektywiczne surowców

11. Dla ludności krajów Azji Monsunowej podstawowe znaczenie dla wyżywienia mają:

1. rośliny bulwiaste

2. produkty pochodzenia hodowlanego

12. Hydroelektrownie w PL dostarczają energii ok. 3% krajowej produkcji

13. Według interpretacji FAO dzienna dieta w krajach głodujących wynosi 2000 kcal.

14. Do krajów które w ponad 50% energię elektryczną uzyskują w elektr. jądrowych należą:

Rosja, Francja, USA, Belgia

15. Do najbardziej ekologicznych środków transportowych należy rurociągowy.

16. największe znaczenie w handlu międxynarodowym mają: żyto, bawełna, używki.

17. Węgiel kamienny energetyczny okraśla się symbolami liczbowymi: 34-35, 31-32, 37-38.

18. Do odnawiania źródeł energetycznych należą m. In.

Energia promieniowania słonecznego, siła wiatru, energia wód płynących

19. Najw. Zawartość żelaza (Fe) mają rudy powyżej 50%:

limonitu, magnetytu, sygnetytu.

20. Chemia nieorganiczna bazuje na : siarce, soli kamiennej.

21. Embargo w handlu międzynarodowym oznacza

zakaz handlu z określonym krajem

22. Największe wymagania innowacyjno - techniczne występują w gałęziach przemysłu :

elektronicznym, telekomunikacyjnym, lotniczym,.

23. Zakwaszenie gleb powodowane jest przede wszystkim substancjami:

CFC, H2SO4

24. Przy zastosowaniu jakiej z wymienionych niżej par metod przedstawić można graficznie na jednej mapce łącznie zasolenie oceanów i wlk. Połowów w tonach na poszczególnych akwenach morskich:

izohaliny i sygnaturowa

25. Uzup. Entropię względną na badaniach geog. Stosuje się m. In. Do ilości informacji na mapie terenu. Metoda oparta na rachunku prawdopodobieństwa stanu układu.

26. Wymień trzy spośród znanych metod geofizycznych stos. Przy poszukiwaniu złóż mineralnych w litosferze:

grafimetyczne, sejsmiczne, geologecyjne.

27. Uzup. Wydobycie w PL w ostatnich latach wynosi ok.

węgla kamiennego 130 mln ton

ropy naftowej 250 - 300 mln ton

28. Uzup.

Region jest ton pewien obszar w miarę wydzielony na podstawie wspólnych cech, które odróżniają go od otoczenia.

Regionalizm oznacza podział przestrzeni na regiony.

29. Wymień 4 czynniki stanowiące istotne bariery procesów dyfuzji przestrzennej innowacji:

językowe, fizyczne, psychiczne, ekonomiczne

30. Uzup. W Pl liczba studentów wynosi ok. 200/10 tyś mieszkańców, lekarzy 23/10tyś, l. łóżek w szpitalach 65szt/10szpitali.

31. Podaj trzy przykłady wdrzżania ekorozwoju w urbanizacji: całkowite wykorzystanie odpadów; zazielenienie, ograniczenie hałasu i rozbudowy urządzeń, rozbudowa oczyszczalni ścieków i budowa kanalizacji

32. Podkreśl państwa niepodległe powstałe po rozpadzie ZSRR(1989/1990):

trzy kraje nadbałtyckie :Litwa Łotwa Estonia

Białoruś i Ukraina na wsch. Mołdawia na PD-wsch,

W regionie zakaukaskim Gruzja, Armenia, Azerbejdżan

W Azji Środkowej Kyrgystan, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan, na pogran. E i A Kazachstan

Poza ZSRR w latach 90 powstały: Słowenia, Chorwacja, Jugosławia, Bośnia, Hercegowina, Macedonia

33. Wg Konwencji Prawa i Morza integralną część teryt. Danego pań. Stanowi przybrzeżny pas morski o szer 12 mil morskich (370,4 km)

34. Podkreśl państwa liczące ponad 100 mln ludności:

Brazylia, Nigeria, Japonia

35. W krajach wysokorozw. Zatrudnienie w sektorze I wynosi ok. 5-10%

36. Najw. Zróżnicowanie rasowe występuje w krajach Ameryki Łacińskiej.

37. Językami oficjalnymi którymi posługuje się ONZ są m.in. rosyjski, chiński, hiszpański, angielski, francuski, arabski.

38. Do oceny wart. inform. Mapy stosuje się m. Entropii względnej.

39. Do krajów, gdzie występują konflikty na tle narodowościowym lub religijnym należą: Izrael, Abchazja, Adżaria, Osetia Pd (w Gruzji ), Karabach Górny (w Armenii i Azerbej.), Nachiczewan (enklawa Az.), Półwysep Krymski(Ukraina), Czeczenia (pół Kaukaz), Tatarstan(region Wołżańsko-Uralski),Tuwa(wsch. Syberia), Rep. Sacha....

40. Do org. CEFTA należą PL, Czechy, Słowenia, Słowacja, Węgry, Rumunia.

41.Do państw (obszarów) typu enklawa należą m in. San Marino,Górny Karabach, Nachiczewan

42. Do państw o najw. Gęstości zaludnienia ( ponad 300os/km²) należą m in. : Belgia, Korea Pd, Bangladesz, Japonia, Holandia

43. Liczba niepodległych państw na świecie wynosi ok.200

44. Do europejskich kr. Poważnych prod. Ropy n. Należą m in. Anglia, Austria, Norwegia

45. Za wystarczające spożycie dzienne kcal/ os ok. 3000 kcal

46. Do lokalnych centrum ludności świata należą m in. Dolina i delta Nilu, okolice Paryża, nizina rzeki Jangcy.

47. Przy zastosowaniu kartodiagramu złożonego można graficznie przedst.:

wydajność pszenicy w krajach /w q/ha/, wydajność produkcji przemysłowej w zł. Na 1 zatrudnionego w ukł woj., wydobycie węgla kamiennego i brunatnego wg. Krajów świata w tonach

48. Pojęcie metakartografii oznacza korzystanie z różnego rodzaju graficznego prezentowania zjawisk, których nie można zaliczyć do map(wykresy, wsp. korelacji, powierzchnie trendów- ogólny kierunek zachowania się zjawiska, grafy- formy geometryczne składające się z pkt-ów tzw. węzłów oraz łączących je linii tzw. krawędzi..

49. Wymień trzy rodzaje zasobów naturalnych nie wyczerpywalnych, nie ulegających zmianie: energia słoneczna, wiatr, pływy energia- mórz

50. Uzup. Średnia kaloryczność węgla kamiennego 5-7,5tyś kcal. Ropy naft. 9,5- 11,5 tyś kcal

51. Uzup. Pionierem teorii lokalizacji przemysłu był Weber

Izodapany są to linie jednakowych całkowitych kosztów transportu na jednostkę produkcji; linia łącząca pkt - y dla których koszt określonych kombinacji przewozów ładunków jest równy

52. Wymień rodzaje pożądanych działań proekologicznych w przemyśle: rozbudowa oczyszczalni ścieków, rozwijanie energii energooszczędnych, zastępowanie węgla paliwami węglowodorowymi, prace nad innymi źródłami energii(pływy wiatry), oczyszczanie paliw z substancji toksycznych

53. Pojęcie metakartografii oznacz m in. Fotointerpretację, prezentowanie zjawisk metodami nie kartograficznymi

54. Przy zastosowaniu metody kartogramu złożonego można zaprezentować graficznie: dochody ludności w ukł woj. (w zł na os) , zróżnicowanie plonów pszenicy w kr. Europejskich w q/ha, mapy zanieczyszczeń i mapy sozologiczne(np. opad pyłu/km², strefy chronione),wielkość zatrudnienia w tyś, os. Wg woj. PL, (k. Wstęgowy:wielkość i kierunek ex węgla kamiennego z PL ):rozmiary i kierunek ex z danego kraju, wydobyce węgla kamiennego z Europy z podziałem na kamienny i brunatny

55. Przy pomocy metody grafowej można obliczyć i przedstawić graficznie: powiązanie społeczno gospodarcze między kilku miastami, system powiązań transportowych na danym obszarze

57. Ok. 1/3 ludności mieszka w Chinach i Indiach

58. Do ważniejszych barier ograniczających migrację ludności należą m in. : odległości krajów docelowej migracji, restrykcje polityczne państw przyjmujących migrantów, różnice w mobilności związane z wiekiem ludności

59. Zatrudnienie w sektorze prywatnym wynosi wsp. w PL ok. 50% ludności

60. Entropia względna ( relatywna) oznacza: ocenę pojemności inform. Mapy w bitach, stosunek H(act) do H (max)

61. Przy zastosowaniu metody Czerkawskiego można badaći zaprezentować: zróżnicowanie poziomu ekonom. Woj. PL, różnice w poziomie kultury rolnej w krajach Europy

62. W okresie postindustrionalnym w kr. Rozw. Najw. Odsetek zatrudnionych ma miejsce w sekt. III i IV (70%)

63. Konflikty zbrojne lub tendencyjne separastyczne na tle różnic etniczno-narodowościowych wyst. W Kanada, Sri Lanka, Ruanda, Izrael

64. Teledekcja to technika zdalnego badania ziemi przez sprzęt zainstalowany na ziemi i satelity (wykorzystywanie fizycznego promieniowania, użycie promieni podczerwonych).

65. Wymień 3 rodzaje zasobów naturalnych nie wyczerpywalnych ulegających zmianom: woda powietrze lasy

66. wydobycie węgla kamiennego wynosi ok. 3580 mln ton w skali świata, w tym 1/3 z Chin

67.Podział na sektory wg. Parytetu siły nabywczej walut: I rolnictwo, leśnictwo, ryb., II przemysł i budownictwo, III usługi (najw. w krajach rozwiniętych), IV najnowsze sposoby zarządzania w oparciu o tech. Inform.

PL 65% zatr.( w kr rozw. 70%) W sekt. Pryw., w okr. Post. Najw. rolę odgrywa w zatrudnieniu sektor III, ludn. Czynna zawodowo Eur. Zach i rozwijające kraje 40-48% ludności świata, PL 44%

68. Determinizm geog.- pogląd zgodnie z którym uważa się istnienie zależności pomiędzy warunkami naturalnymi, a życiem społ.-gosp.

Nihilizm geog.- neguje związek społeczeństwa z przyrodą ( w zal. Od klimatu)

Pesybilizm- kier. pośredni, współzależność warunków naturalnych i społ. (z przewagą społ) jego kontynuacją jest Ekorozwój- zrównoważony rozwój między wymogami ochrony środowiska, a potrzebami gosp. człowieka

Teoria polaryzacji -teoria biegunów wzrostu(b. Rozwoju), wiąże się z ideami dominacji ilościowej i jakościowej.

69. System żywnościowy składa się z produkcją (gosp. rolna), magazynowaniem, przetwarzaniem, dystrybucją i konsumpcją.

Handel wewn. i zagraniczny to pochodna artyk. żywnościowych

1/5 wart obrotu handlowego stanowią art. Żywn.

70. Najw. art. żywn, w handlu międzyn.:

• pszenica ( prod.i import. Chiny i Indie ,exp USA, Kanada, Argentyna, Fr., Australia) Pl imp.

• Kukurydza (USA, exp FR, Węgry)

• Masło (tłuszcze) exp Hol, N Zelandia

• Oleje (gł oliwka)

• Soja i jej przetwory (z soi prod. : olej, mąkę, kaszę, mleko, sery, śmietanę, masło, marg., gliceryna, lakiery, masy plastyczne, pasza inne) prod. I exp. USA

• Cukier (gł z trzciny)

• Używki :kawa (Brazylia, Kolumbia), herbata, kakao (prod. Kr. Afryki, Wybrzeże Kości Słoniowej, Imp. USA, kr. Er. Zach., prod. Czekolady Szwajcaria, Hol.

• Cytrusy ( PL jabłka, pomidory, cebula)

• Banany

• Kopra miąsz orzechów kokosowych najw exp Australia

• Maniok

• Ziemniak

• Rośl. Włókniste: bawełna, juta (Bangladesz)

71. Kauczuk naturalny exp Azja Pd-Wsch

drewno exp Finlandia, Kanada

72. Najw. regiony wydobycia ropy naftowej:

reg. Zatoki Perskiej, Syberia zach., reg. Zatoki Meksykańskiej, Alaska, Afryka Pd-zach (gł Nigeria), Mandżuria(Chiny), Morze Pół., Indonezja

PL- BMB najw złoże koło Gorzowa Wlkp 1 mln ton ropy rocznie przez 10 lat

73. PL: miedź 450 tyś ton (10 miej.) 3% zawart. W zasobach, rząd 0,5 mln ton, imp. 14 mln ton

węgiel kamienny prod 102 mln ton, 60 mln brunatny

srebro 1000 ton rocznie

74. USA: prod i exp. Rudy żelaza i ropy, exp. węgla kamiennego

75. Najw koncentracja cyny kraje Aseanu, najw ruda aluminium handel m. Australia, Gwinea, Gujana

PL- imp w 100% z Węgier boksyty - z nich tworzy się aluminium.

najw. prod. Diamentów Indie i RPA, Rep. Sacha

76. Żródło siarki: wydob. Metodą Francha, z odzysku ropy naftowej i gazu ziemnego, rodzima(tradyc), na bazie pirytów (siarczek żelaza), z wyziewów wulkanicznych

PL imp. W 100% surowce chemiczne (fosforyty, sól potasową)

77. Rynek niewidzialny to r. usług materialnych i niematerialnych (turystyka, ubezp., transportowo-spedycyjne, pocztowo-telekom., licencje, ex i im kapit., ex myśli technicznej.

78. Kraje uzyskujące ponad 50% energii atomowej:Litwa, Francja Belgia

79. Innowacje: typu techn. (wynalaz.), ekonom. (zdobyw. Rynku),społ (np oświata), środow. (in. w roln)

80. Fazy proc. Dyfuzji w innowacji przestrz. Relokacyjna, hierarchiczna, formy mieszane

---