Warsztat repertuarowo - metodyczny „Piosenki i pląsy w gromadzie zuchowej”
___________________________________________________________________________
ZABAWY MUZYCZNE
Muzyczny dywan
Na podłodze wyznaczcie prostokąt. Można wykorzystać dywan. Uczestnicy chodzą po nim w takt muzyki. Prowadzący grę nagle przerywa muzykę, wówczas wszyscy muszą szybko zejść z dywanu. Kto nie zorientuje się w porę odpada z dalszej zabawy.
Roztargniony chórzysta
Usiądźcie w półkolu. W środku staje prowadzący grę, który gra rolę dyrygenta (określającego rozpoczęcie oraz znak nagłego, natychmiastowego przerwania śpiewu). Zadaniem uczestników jest baczne śledzenie znaków dyrygenta w czasie śpiewania piosenki. Kto na znak natychmiastowego zamilknięcia będzie śpiewał - odpada z gry.
Gdzie upadł klucz
Uczestnicy ustawiają się w szeregu i zasłaniają sobie oczy. Prowadząca rzuca na podłogę klucz. Każdy z uczestników idzie w kierunku miejsca, w którym powinien leżeć klucz. Na sygnał prowadzącego wszyscy zdejmują opaski. Osoba, która stoi najdalej daje fant.
Piosenka po kole
Uczestnicy siedzą w kole. Wskazany przez prowadzącego rozpoczyna śpiew znanej piosenki. Śpiewa tylko jeden wyraz. Piosenkę kontynuuje jego prawy sąsiad. On też śpiewa tylko jeden wyraz, potem śpiewa następny uczestnik itd. Piosenka krąży po kole. Wcześniej umawiamy się których wyrazów nie należy śpiewać (zamiast nich śpiewa się tra-la-la). Kto się pomyli daje fant.
Parząca łyżeczka
Uczestnicy ustawieni są w luźne koło. Prowadzący klaszcze, śpiewa lub gra na jakimś instrumencie (wykorzystuje magnetofon). W tym czasie w kole podawana jest z rąk do rąk łyżeczka. Nieoczekiwanie prowadzący przerywa muzykę i w tym momencie następuje przerwa w podawaniu łyżeczki. Ten, w którego rękach znajduje się „parząca łyżeczka” daje fant.
Znajomy głos
Prowadzący zasłania jednemu uczestnikowi oczy. Pozostałe osoby rozbiegają się po całym pomieszczeniu. Po sygnale uczestnik z zawiązanymi oczami stara się złapać jednego z nich. Jeśli to mu się uda, złapany musi powiedzieć wyraźnie zdanie, np. „W zimnej Arktyce jest zorza polarna”. Jeżeli zuch z zasłoniętymi oczami nie zgadnie, kto mówi, daje fant. Uczestnikowi, który został złapany zasłania się oczy i zabawa toczy się dalej.
Muzyczne sposoby wykupywania fantów
Zaimprowizować melodię do podanego tekstu słownego
Naśladować ruch i dźwięk parowozu
Przeczytać urywek artykułu z gazety zmieniając go w operową arię
Każdemu inaczej się ukłonić, stosując taneczne ruchy
Dyrygować w przesadny sposób niewidoczną orkiestrą
Zaśpiewać piosenkę przekształcając ją w rytm walca, tanga, oberka, krakowiaka
Zaśpiewać stosując wyłącznie intonacje poszczególnych liter alfabetu
Zaśpiewać stosując liczenie od 1 do 20
9 sposobów muzycznego wykupywania fantów
Zaśpiewać dowcipnie swój życiorys
Zgasić świeczkę odpowiednio gwiżdżąc znaną piosenkę
Zaśpiewać alfabet każdą literę na inną melodię /zastosować melizmaty/
Przedstawić przysłowie w formie opery /może pomóc kilka osób/
Dyrygować do muzyki z płyt
Zanucić piosenkę - reszta zgaduje jej tytuł
Przeprowadzić grę lub zabawę muzyczną
Zatańczyć do muzyki mechanicznej
Naśladować grę na wyimaginowanym instrumencie muzycznym8
Kto to śpiewa? Prowadząca stoi (lub siedzi) w kręgu. W środku kręgu znajduje się osoba, która ma zasłonięte oczy. W pewnym momencie prowadzący wskazuje osobę, która ma zaśpiewać początek znanej piosenki (może zmienić głos). Stojący w środku próbuje zgadnąć kto zaśpiewał. Mu się to uda zamieniają się rolami. Zabawa toczy się dalej. Wariant:
Uczestnicy chodzą po obwodzie koła, twarzą do środka kręgu. Osoba stojąca w środku z zasłoniętymi oczami, wskazuje przez wyciągnięcie ręki tego, kto ma zaśpiewać. Dalszy ciąg jak wyżej.9
Ukryte przedmioty
W pomieszczeniu ukryta jest pewna ilość oznaczonych przedmiotów. Zadaniem uczestników jest znaleźć je zanim „skończy się” muzyka. Można ogłosić konkurs kto zbierze największą ilość ukrytych przedmiotów.10
Muzyczne zagadki szóstek
Uczestnicy mając do dyspozycji różne przedmioty wymyślają zagadki dla pozostałych uczestników. Może to być szuranie kapciami, dzwonienie… Każdy pomysł/ skojarzenie jest dobre. Przez wymianę wrażeń słuchowych budują obraz dźwiękowy11.
Muzyczny spektakl
Prowadzący rozdaje ilustracje przedstawiające np. wiejskie podwórko, pogoń wilków, uciekającego konia. Uczestnicy instrumentami, dźwiękami oddają treść ilustracji. Pozostali odgadują, co usłyszeli, porównując z ilustracją12.
Krąg imion
Grupa tworzy koło, do środka którego wchodzą pojedynczo uczestnicy zabawy. Ich imiona wywoływane są rytmicznie i głośno. Osoba „tańczy” w środku do momentu aż ktoś nie wywoła kolejnego imienia13.
Eksplozja dźwięku
Uczestnicy stoją w kole, jeden z nich rozpoczyna ćwiczenie od prostego gestu uzupełnionego dźwiękiem. Następna osoba przejmuje ten gest „powiększając” go albo potęgując dźwięk, podaje go dalej, dookoła. Ostatniej osobie przypada punkt kulminacyjny, powtórzony przez cała grupę14.
Tamburyn
Uczestnicy dzielą się na dwie grupy, każda z nich udaje się w inny koniec sali. W każdej grupie uzgadnia się jedno wspólne słowo (np. tamburyn), które można połączyć z odpowiednim ruchem. Obie grupy zbliżają się równocześnie do środka sali nasilając stopniowo ustalony dźwięk i ruch. Na środku powinien nastąpić punkt kulminacyjny, po czym następuje powrót do pozycji wyjściowej, podczas której dźwięk i ruch stopniowo słabną15.
Malowanie dźwiękiem Uczestnicy ćwiczą równocześnie z entuzjazmem, modulacją głosu - dźwięki: miękkie (uuuuu, mmmm, ooooo); twarde (kkkkk, rrrrr, ttttttt); ostre (sssss, szszszsz, zzzz) - dźwięki występujące w komiksach: bęc, trach, bacg, ach, och, plum, ups, uff, psst
- słowa: pomarańcza, kaktus, gulasz, lody…16
Improwizacja grupowa
Uczestnicy tworzą grupy, z których każda wybiera określoną kategorię, np. potrawy (układanie menu z dźwięków i gestów - zupa z makaronem - pizza - lody); akcja komiksowa (psst - uff - aach); orkiestra (wiolonczela - flet - czynele…). Podczas ćwiczenia należy angażować całe ciało17.
MUZYCZNE ZABAWY INTEGRACYJNE
Witanie się Przy dźwiękach muzyki:
Uszami- ciągniemy delikatnie za uszy, osoba, którą się ciągnie, pokazuje język
Uderzanie biodrami
Potrząsanie rękami
Poskakiwaniem
Jedna osoba wchodzi do koła pokazuje ruch, który powtarzają wszyscy
Przyczepianie się Uczestnicy rozchodzą się po sali, poruszając się w dowolny sposób. Na dźwięk bębenka każdy przyczepia się do jakiegoś przedmiotu głową, plecami, ramieniem, stopami, itp. (prowadzący mówi czym).
Metron W takt metronu lub instrumentu uczestnicy pokazują codzienne czynności, np. mycie zębów, ubieranie się, jedzenie, chodzenie, sprzątania (rytm się zmienia, uczestnicy mogą podawać propozycje czynności).
Rytm grupy Jedna osoba wchodzi do środka koła. Zaczyna się poruszać we własnym rytmie. Reszta podchwytuje rytm klaskaniem, uderzaniem rękami o biodra. Osoby w środku się zmieniają.
Jaki jestem Uczestnicy siedzą w kręgu. Przed nimi w środku kręgu leżą instrumenty. Wybierają ten, który najbardziej do nich pasuje i grają na nim siebie. Pozostali uczestnicy mówią, jaka jest osoba, która grała.
Dyrygent
Wszyscy siedzą w kręgu. Jedna osoba wchodzi do środka koła - jest dyrygentem. Ręce ma opuszczone wzdłuż ciała. Ruchami dłoni daje sygnał do rozpoczęcia gry. Gdy ręce są na dole, gramy najciszej, gdy ręce podnoszą się do góry zwiększamy natężenie dźwięków. Najgłośniej - ręce w górze. W dużej grupie mogą grać tylko ci, do których dyrygent stoi przodem. W trakcie zabawy obraca się w koło, żeby wszyscy mogli zagrać.
Nietoperz Wszyscy stoją w kręgu, dwie osoby są w środku. Jedna ma zawiązane oczy - jest „nietoperzem”. Druga ma w ręce kołatkę. Chodzi w środku koła i wydaje nią dźwięki. Nietoperz podąża za nimi.
Śpiewające ciepło - zimno Uczestnicy zamiast mówić ciepło - zimno, grają na instrumencie lub śpiewają, gdy osoba szukająca schowanego przedmiotu zbliża się do niego.
Stacja przekaźnikowa Uczestnicy dzielą się na trzy zespoły. Jeden z nich to stacja nadawcza, drugi stacja odbiorcza, trzeci zakłócająca. Pierwszy i drugi zespół siedzą odwróceni do siebie plecami w dwóch końcach Sali. Uczestnicy trzeciego zespołu siedzą pomiędzy nimi. Zadaniem stacji odbiorczej jest przechwycić wiadomość muzyczną.
Rysunek w parach Przy nastrojowej muzyce rysujemy w parach jedną kredką.
Mój nastrój Uczestnicy grają swój nastrój. Jak się czują.
Pogoda Uczestnicy grają pogodę: burzę, wiatr, deszcz, słońce itp.
Instrumenty Uczestnicy chodzą po pomieszczeniu w rytm muzyki. Kiedy muzyka umilknie każdy próbuje chwycić jeden instrument, kto nie zdąży odpada z gry.
Muzykalny berek „Berek” goni pozostałych uczestników. Od złapania ratuje zaśpiewanie piosenki.
Złap koło Ochotnik stoi w środku koła z zawiązanymi oczami i próbuje kogoś dotknąć. Całe koło tak manewruje by mu to uniemożliwić.
ZABAWY TANECZNE
Taniec komplementów Taniec w dwóch kręgach parami. Tańczy każdy z każdym. W trakcie tańca następuje wymiana komplementów.
Taniec na dywaniku
Para tańczy na dywaniku (wydzielonym miejscu, np. przez gazetę). Para, która wyjdzie poza „dywanik” odpada z gry. W pewnym momencie muzyka przestaje grać i wszystkie pary muszą natychmiast opuścić „dywanik”. Ostatnia para odpada z gry. Zabawę ponawiamy do chwili wyłonienia zwycięzców.18
Taniec na gazetach
Para otrzymuje gazetę jednakowej wielkości, na której rytmicznie tańczy. Gdy muzyka przestanie grać, należy złożyć gazetę na połowę i tańczyć dalej. Obszar do tańczenia staje się mniejszy. Z gry odpada ta para, która nie potrafi zmieścić się na wyznaczonym miejscu. Wygrywa para, która mieści się na najmniejszej powierzchni gazety.19
Taniec z kartonikami
Prowadzący rozkłada na podłodze kolorowe (kwadratowe lub w kształcie koła) kartoniki takiej wielkości, by zmieściła się na nich jedna para. W czasie trwania muzyki pary tańczą pomiędzy kartonikami (jeżeli któraś nadepnie na kartonik odpada z gry). Gdy muzyka przestaje grać, każda para stara się stanąć na wolnym kartoniku. Para, która nie znalazła kartonika, odpada z gry. Liczba kartoników jest mniejsza niż ilość tańczących par.20
Znajdź swoją parę
Tancerka dostaje połówkę wyciętego z papieru serca. Drugą połówkę dostaje tancerz. Ich zadaniem jest znaleźć się w tańcu. Tancerze mogą dostać przepołowione symbole, cytaty, przysłowia, np. „stara miłość”, „nie rdzewieje”.21 Wariant 1: Pary dostają zawody do pokazania. Szukają swojej połówki do tańca. Wariant 2: Pary stają się na chwilę „zwierzątkami”. Szukają swojej połówki do tańca wydając odgłosy zwierzęcia.
Taniec z numerem
Panowie losują numer z jednego koszyka, panie z drugiego. Po zatańczeniu z wylosowanym partnerem oddają numerki do koszyków i losują kolejnego22.
Taniec z rzeczą z torebki
Wszystkie panie wkładają do kosza/ pudełka coś ze swojej torebki. Panowie losują po jednej rzeczy i szukają właścicielki, z którą mogą zatańczyć.23
Taniec z balonem
Jedna osoba ma przyczepionego do nogi balon. Druga osoba ma za zadanie przebić balon innej pary uważając, by ktoś inny nie przebił im swojego. Para bez balonu odpada z gry24.
Taniec z przeszkodami
Pary tańczą pomiędzy butelkami plastikowymi. Która para jakąś przewróci odpada z gry25.
Taniec z kapeluszem
Od pary do pary dodawany jest kapelusz (nakładany jest na głowę jednemu z tańczących). Para, która jest w posiadaniu kapelusza, musi odpaść, gdy muzyka umilknie26.
Gdy muzyka milknie
Wszyscy muszą ukucnąć. Kto nie zdąży odpada z gry.
Prowadzący wymieni jakąś liczbę. Pary muszą się złączyć w podaną liczbę. Kto zostanie odpada z gry27.
Należy przynieść prowadzącemu: coś zielonego, coś miękkiego, coś z papieru, itd.
Okradziony
Gdy ktoś nie znalazł partnera do tańca, podchodzi do tańczącej pary, klaszcze w dłonie i „porywa” partnera. „Okradziony” klaszcze tak samo przy innej parze28. Wariant 1: Tańczący z miotłą/ chustą/ innym przedmiotem przekazuje ją parze, porywając jednego z partnerów. Wariant 2: Tańczący z koszem z cukierkami częstuje się „dla osłody” i poszukuje nowego partnera przekazując kosz.