Montaż HDV w programie Edius

Często obawa przed trudnościami w edycji HDV powoduje odłożenie decyzji o pracy w tym formacie. W kilku zdaniach, na przykładzie reportażu z wesela, przedstawię, jak jest to proste.

Ustawimy kamerę, na dysku przygotujemy miejsce na nasz projekt i dokonamy ustawień.
Zmontujemy również krótki materiał i zapiszemy go na taśmie kamery.
Utworzymy płytę DVD.
Przekodujemy materiał do formatu WMV HD.
Przekodujemy również do formatu DivX 6.

Jako format zapisu w kamerze ustawiamy HDV.
Jako format eksportu z kamery również ustawimy HDV.
Do montażu użyjemy programu Edius.

Dla lepszego zrozumienia zagadnienia, utworzymy na dysku twardym naszego komputera jedno miejsce, w którym zgromadzimy: projekt, klipy, zdjęcia, muzykę, tytuły, itp. Zapiszemy tam również utworzone przez nas dzieła. Ponieważ będą to materiały krótkie, to takie rozwiązanie wystarczy.

Otwieramy mój komputer, następnie na dysku X, na którym mamy dużo miejsca, klikamy dwa razy lewym klawiszem myszy. W panelu z zawartością twardego dysku klikamy prawym klawiszem myszy i wybieramy Nowy>Folder. Nadamy mu nazwę Edius i zatwierdzimy naciskając Enter.

Wewnątrz utworzonego katalogu o nazwie Edius utworzymy jeszcze kilka katalogów, na których będziemy gromadzić pliki związane z naszym projektem. Klikamy na naszym katalogu o nazwie Edius i w oknie zawartości tworzymy następujące katalogi: „Wesele projekt”, „Wesele M2T”., „Wesele DVD”, „Wesele WMVHD”, „Wesele DivX”.

Uruchamiamy program Edius. Wybieramy „Nowy projekt”, nadajemy mu nazwę np.: „Wesele Edwarda”, jako ścieżkę dostępu do zapisu projektu wybieramy nazwę naszego dysku X/Edius / Wesele projekt. Z palety „Output device” wybieramy „Generic OHCI HD 50Hz” (jeśli mamy materiał nagrany w 60 Hz, to wybieramy 60Hz). W różnych wersjach programów parametry te mogą się różnić, lecz zawsze możemy tam odnaleźć format, w jakim nagrała nasza kamera. W oknie „Output format” wybieramy format klipów. Może to być HDCAM/HDV1080/50i lub w starszych wersjach HDV1080/50i. Do wybranych parametrów program ma domyślnie dobrane kodeki, więc nic nie zmieniamy. Również liczba ścieżek jest wystarczająca. W razie potrzeby niektóre parametry projektu można zmienić w trakcie pracy. Naciskamy OK i po chwili na pulpicie pojawia się nasz Edius.

Od tej chwili musimy sobie wyrobić nawyk ciągłego zapisywania naszego projektu poprzez jednoczesne naciskanie Ctrl+S. Należy robić to zawsze po każdej zmianie w naszym projekcie. Dla ułatwienia pracy zorganizujemy jeszcze okno Bin, w którym Edius gromadzi wszystko, czego używa się w projekcie.

Otwieramy okno Bin. W panelu po prawej stronie gromadzone są klipy, muzyka, fotografie, tytuły itp. W lewym panelu widoczne jest okno katalogów, które teraz rozwiniemy. Ponieważ w Ediusie przechwyconym klipom nie nadaje się nazw, więc tak zorganizujemy ten panel, abyśmy mogli korzystać z niego chronologicznie. Jeśli katalogom nadamy nazwy, to Windows rozmieści je w sposób alfabetyczny, co może nam bardzo utrudnić pracę. Zrobimy więc tak: klikamy prawym klawiszem myszy na folder root umieszczony w lewym panelu okna Bin. Z rozwiniętej listy wybieramy nowy folder i nadajemy mu nazwę 1Tytuł. Powtarzamy czynność i nadajemy nazwę 2Wstęp, następnie 3Dom, 4Kościół, 5Muzyka, 6Zdjęcia, 7Zabawa itd. W utworzonych w ten sposób katalogach będziemy mogli zachować chronologiczny porządek zdarzeń.

Przechwycenie klipów.

Mając tak zorganizowane drzewo katalogów, zaczynamy przechwytywanie z kamery. Łączymy kamerę z komputerem przewodem IEE1394, włączamy kamerę wyłącznik ustawiając w pozycji edycja. Kasetę z nagranym materiałem zabezpieczamy przed przypadkowym nagraniem i wkładamy do kamery. Jako pierwsze mamy nagrane klipy zarejestrowane przed weselem, więc w oknie Bin w drzewie folderów klikamy na 2Wstęp. W tym właśnie katalogu zostaną umieszczone przechwycone klipy.

W pasku nad lewym oknem podglądu Programu Edius rozwijamy listę, w której jest pozycja „Generic HDV-Input”, więc na nią klikamy. W starszych wersjach programu pojawi się okno z którego wybierzemy „Generic HDV-Imput i kodek Canopus HQ 1080/50i. Klikamy OK. W nowszych wersjach Ediusa parametr ten ustawiliśmy na początku tworzenia projektu, więc powinna się od razu uaktywnić kamera. Klikając na strzałki pod oknem podglądu, przewijamy w kamerze materiał do miejsca, od którego chcemy zacząć przechwytywanie. Aby rozpocząć, klikamy na czerwony przycisk z widoczną kasetą. Pamiętamy o ciągłym zapisywaniu zmian, aby niczego nie utracić.

Cały przechwycony materiał znajdzie się w oknie Bin w katalogu 2Wstęp, a na dysku twardym w katalogu X/Edius/Wesele projekt, gdzie X oznacza nazwę dysku przydzieloną przez system. Następne klipy według chronologii zapisujemy w następnych folderach okna Bin Jeśli nie zmienialiśmy ustawień, to Edius podzieli przechwycony materiał na sceny.

Montaż

Przeciągamy z okna Bin na listwę czasu klip, którym uważamy za stosowne zacząć nasz projekt. Zostawiamy przy tym ok 60 sekund pustego miejsca na początku projektu. Zapisujemy zmiany.

W oknie Bin klikamy na katalog 6Zdjęcia. Linię czasu ustawiamy na pierwszej ramce naszego klipu umieszczonego na listwie czasu. Naciskając jednocześnie Ctrl+T przechwytujemy stopklatkę, która pojawi się w naszym oknie Bin. Przeciągamy ją na początek listwy czasu i rozciągamy na długość 60 sekund.

Porada: najlepiej zamiast ramki przechwycić jedno pole. Przy dynamicznym klipie uniknie się przeplotu widocznego w przechwyconej stopklatce. Ustawień dokonuje się w Still image wybierając pierwsze lub drugie pole. Na przygotowaną w ten sposób stopklatkę, rozpoczynającą nasz projekt można nałożyć rozjaśnienie (Dissolve) i rozciągnąć na część długości.

Tytuł

Na drzewie katalogów w oknie Bin klikamy na 1Tytuł. W pasku narzędziowym okna Bin klikamy na literkę T. Wyświetli się tytularka, w której napiszemy i ozdobimy nasz tytuł. Po zakończeniu zapiszemy naciskając Ctr+S lub klikając na dyskietkę w pasku narzędzi tytularki. Tak przygotowany tytuł przeciągamy na listwę tytułów pod naszą stopklatkę i rozciągamy na odpowiednią długość. Można również ozdobić go efektami. Proszę pamiętać, że tytularka ma swoją grupę efektów w palecie.

Zapisanie na taśmie.

Po dodaniu wszystkich klipów, napisów, muzyki, narracji, efektów zapiszemy nasze dzieło na kasecie kamery. W tym celu umieścimy w kamerze czystą niezabezpieczoną przed zapisem kasetę. W programie wybieramy opcję zapisz na taśmie. Materiał w formacie DV zapisywany jest bezpośrednio z listwy czasu. Natomiast z materiału HDV należy przygotować plik m2t. Użyjemy do tego narzędzia Speed Encoder for HDV.

Po kliknięciu na opcję zapisz na taśmie powinno pojawić się okno Speed Enkodera, w którym nadamy nazwę i wskażemy miejsce, gdzie zostanie zapisany nasz plik. (W nowszych wersjach Ediusa wyboru dokonuje się w pasku nad lewym oknem podglądu) W naszym przypadku będzie to X/Edius/Wesele M2T, gdzie X to nazwa dysku. W parametrach encodera możemy ustawić jeszcze jakość wynikową naszego pliku m2t.
Klikamy OK i czekamy na ukończenie procesu. Do wysłania pliku na taśmę kamery użyjemy narzędzia o nazwie MPEG TS Writer, w które Edius jest wyposażony. (nowsze wersje).

Klikamy na znaczek + wspomnianego narzędzia, aby dodać plik, który będzie wysłany do kamery. Otworzy się okno systemowe, w którym wskażemy na ścieżkę dostępu do klipu, który przygotował nam Speed Encoder. W naszym przypadku jest to X/Edius/Wesele M2T. Wybieramy wygenerowany przez encoder plik i klikamy OK. Plik powinien pojawić się w oknie narzędzia writer. Jeśli kamera jest włączona i ustawiona na edycję, to po wydaniu komendy MPEG TS Writer powinien przesłać do niej ten plik i zapisać na taśmie. Gdyby writer nie mógł uruchomić zapisu, to należy to zrobić w kamerze ręcznie, a następnie w programie nacisnąć wyślij (obrazek kamery).

Zapisanie materiału na płycie DVD

Edius wyposażony jest w moduł o nazwie Procoder Expres, w którym przygotujemy i wypalimy naszą płytę DVD. Po zakończeniu edycji i zapisaniu naszego projektu, do napędu nagrywarki wkładamy czystą płytę DVD, klikamy na czerwony przycisk eksportu (z widokiem kasety i strzałką skierowaną do), umieszczony pod prawym oknem podglądu programu. W pojawiającym się oknie wybieramy „Print to file...”, następnie podświetlamy „Canopus ProCoder Express...” i naciskamy OK. Po chwili uruchomi się właśnie ten moduł programu. Jest to narzędzie o bardzo wielu funkcjach. Przygotujemy i wypalimy w nim naszą płytę DVD. W wyświetlonym oknie wybierzemy pierwszą od góry opcję zaczynającą się od „Use the Procoder...” i naciśniemy przycisk Next. W oknie Select Target zaznaczymy opcję DVD i naciśniemy Next. W oknie wyboru formatu zaznaczymy
PAL i naciskamy Next. W oknie wyboru typu pliku zaznaczymy VOB to burn.., czyli plik do bezpośredniego wypalenia na płycie. Można tu jeszcze wybrać utworzenie plików do użycia w programie do authoringu. W następnym oknie wybierzemy sposób kodowania jedno lub dwuprzebiegowy. Jeśli nasze klipy są bez scen o dużej dynamice, pozostajemy przy jednoprzebiegowym, natomiast klipy z dużą dynamiką można kodować ze zmiennym strumieniem danych. Najlepiej to dobrać próbując oba sposoby. Naciskamy Next i wybieramy przybliżoną długość naszego projektu. Naciskamy Next i wybieramy między jakością a prędkością kodowania.
Naciskamy Next i jesteśmy w oknie, w którym nadamy nazwę i wyznaczymy miejsce, gdzie Windows zapisze nasz plik. W pierwszym wierszu klikamy na przycisk wyboru i jako miejsce zapisania naszego pliku wybieramy X/Edius/Wesele DVD, gdzie X to nazwa dysku. W trzecim wierszu nadajemy nazwę, jaką ma mieć wygenerowany plik i naciskamy Next. Jesteśmy już w oknie, w którym możemy precyzyjnie ustawić parametry wygenerowanego przez ProCoder Express klipu. Naciskamy przycisk „Advanced Output Settings” i możemy do woli wybierać,jakie parametry ma mieć nasz klip. My ustawimy Aspekt Ratio Code na 16:9 i Video Bitrate

na 8500 Kb/s. Jest to okno, w którym możemy do woli eksperymentować, ale na potrzeby tego opisu wystarczą te ustawienia, które wprowadziliśmy. Zamykamy okno ustawień naciskając przycisk Close i w oknie Job Sumary naciskamy Convert. Teraz chwilę poczekamy aż ProCoder Express przygotuje plik. Po zakończeniu tej czynności pojawi się okno, w którym polecimy wypalenie płyty. Po zakończeniu wypalania program zapyta jeszcze czy skasować przygotowany plik. Jeśli zatwierdzimy, to plik zostanie skasowany, jeśli naciśniemy przycisk „ No”, to plik zostanie i będziemy go mogli użyć w przyszłości do utworzenia nowej płyty.

Kodujemy do formatu WMV HD

Wprawdzie udało nam się zapisać nasz reportaż na płycie DVD, ale z wysoką rozdzielczością nie ma to nic wspólnego. Aby zachować nasz materiał w wysokiej jakości, przy użyciu narzędzia ProCoder Express, przekodujemy go do formatu WMV HD w rozdzielczości 1920x1080 pikseli ze skanowaniem progresywnym. Taki materiał można odtworzyć na dowolnym komputerze oraz na odtwarzaczach stacjonarnych, które odtwarzają ten format. Wracamy do naszego projektu. Uruchamiamy ProCoder Express naciskając przycisk zapisz do pliku pod oknem podglądu programu. Podświetlamy Canopus ProCoder Express i klikamy OK. W oknie kreatora wybieramy pierwszą opcję i naciskamy Next. W oknie Select Target wybieramy HD (High Definition) i klikamy Next. Następnie wybieramy Windows Media i przechodzimy dalej. W następnym oknie wybieramy opcję 1080i PAL i przechodzimy do okna zapisu projektu. Jako ścieżkę do zapisu ustawiamy
X/Edius/Wesele WMV HD, gdzie X to nazwa dysku, nadajemy naszemu plikowi nazwę i przechodzimy dalej. W następnym oknie klikamy na przycisk ustawień zaawansowanych i przechodzimy do okna ustawień codera. Ponieważ reportaż będziemy odtwarzać na komputerze, powinniśmy zadbać, aby stosunek boków piksela wynosił 1:1 a video było w proporcjach16:9. Takie właśnie parametry powinien mieć ProCoder Strumień ustawiamy pomiędzy 7500 a 8500 Kbps i wybieramy opcję Non-Interlaced. Przy tych ustawieniach otrzymamy plik bez przeplotu. Zamykamy okno ustawień i naciskamy przycisk Convert. Po wygenerowaniu pliku
możemy nagrać go na płycie jako dane lub zapisać w pamięci PenDrive i w ten sposób udostępniać go innym. Plik przygotowany w ten sposób zachowuje znakomitą jakość w rozdzielczości HD.

Kodujemy do formatu DivX.

Narzędzie to w wersji 6 przeszło tak duże przeobrażenia, że doskonale nadaje się do rozpowszechniania materiału w wysokiej rozdzielczości z zachowaniem znakomitej wręcz jakości, a na dodatek wiele tanich domowych odtwarzaczy DVD również odtwarza ten format.

Prób dokonałem na demonstracyjnej wersji Ediusa, która nie zintegrowała się z DiviXem, więc wykonałem obejście tego problemu. Potrzebny jest dobry komputer przynajmniej P4 3,4 Ghz. Kamera HDV zapisuje materiał w rozdzielczości 1440x1080 pikseli. My potrzebujemy klipu w rozdzielczości 1920x1080 pikseli i
taki właśnie przygotujemy w Ediusie.

Tworzymy nowy projekt i w ustawieniach wybieramy HD 1080i. W ten właśnie sposób otrzymamy klip o tych parametrach, pomimo iż będziemy pracować na klipach o rozdzielczości 1440x1080 pikseli. Do projektu (okna Bin) możemy zaimportować przechwycone wcześniej klipy lub przechwycić ponownie. W słabszych komputerach może się pojawić utrudnienie polegające na potrzebie częstego renderowania podglądu (czerwony pasek nad listwą czasu). Po zakończeniu i zapisaniu projektu zapiszemy go w pliku. Naciskamy czerwony przycisk z widokiem taśmy i wybieramy zapisz do pliku. W oknie wyboru podświetlamy Canopus HQ AVI Exporter i naciskamy OK. W systemowym oknie nadajemy nazwę i jako miejsce zapisania naszego pliku wybieramy X/Edius/Wesele DivX. Możemy jeszcze zmienić ustawienia jakości wybierając Custom i przesunąć suwak jakości. Po wykonaniu tych ustawień klikamy na zapisz.

Przygotowany w ten sposób plik przekodujemy w DiviX-ie. Powinniśmy mieć zainstalowany pakiet DivX w wersji 6.51 oraz program VirtualDub w wersji 1.7.3

Uruchamiamy VirtualDuba, klikamy Plik>Otwórz i wskazujemy ścieżkę dostępu do pliku , który utworzył Edius. W naszym przypadku będzie to X/Edius/Wesele DivX/nazwa pliku. Klip ten powinien wyświetlić się w oknie VirtualDuba i powinien dać się odtworzyć. W progeamie VirtualDub klikamy na zakładkę Video i z listy wybieramy Compression. Z listy kodeków wybieramy DivX 6.6 Codec.... a następnie klikamy na przycisk konfiguracji. W pierwszej zakładce Main wybieramy 1080HD. W polu niżej stawiamy ptaszka i przesuwamy suwak w kierunku jakości. W polu bitrate wpisujemy 8500. Zatwierdzamy ustawienia naciskając OK.
Następnie zatwierdzamy wybrany kodek naciskając OK. Teraz w VirtualDub klikamy na plik i wybieramy opcję zapisz jako AVI (F7). Ustalamy jeszcze nazwę i miejsce, gdzie ma być zapisany nasz wynikowy plik i zatwierdzamy.

Po przekodowaniu otrzymamy znakomitej jakości plik w formacie AVI DivX o rozdzielczości 1920x1080 z przeplotem, który możemy udostępniać innym do odtwarzania na komputerze lub stacjonarnym odtwarzaczu DVD z funkcją odtwarzania DivX 6. Możemy wykorzystać taki klip w programie do authoringu, zwracając uwagę, aby nie został ponownie przeliczony, ponieważ straciłby swoją znakomitą jakość. Wszystkich prób dokonałem w systemie XP Pro zainstalowanym na czystym dysku.

Programy Edius wersja demo, DuvX 6.6 wersja demo. Nie używałem innych kodeków.
Tutaj można obejrzeć klip w wysokiej rozdzielczości przygotowany w programie DivX 6.6. (plik AVI, 36MB)

Do odtworzenia klipu powinien być zainstalowany DivX Player.
Powinien się również odtworzyć w stacjonarnym odtwarzaczu DVD, obsługującym DivX w wersji 6.

---