ATOM jest najmniejszą ilością pierwiastka chemicznego i może łączyć się z sobą tworząc molekuły.

BRYŁY SZTYWNEJ Pod pojęciem rozumiemy ciało, które pod działaniem sił nie ulega odkształceniom, tzn. odległości dwóch dowolnych punktów takiego ciała pozostają stałe.

BRYLA SZTYWNA- cialo które pod dzialaniem sil nie ulega odkształceniom tzn. odległości dwóch dowolnych punktow takiego ciala pozostaja stale. Roch obrotowy ciala doskonale sztywnego jest inicjowany dzialaniem nierownowazonego momentu sil

CIAŁEM DOSKONALE CZARNYM nazywamy ciało, dla którego a(V,T) = 1 oraz r(V,T) = 0 , dla dowolnych V i T. a- absorpcja V- częstotliwość T -temp

r- zdolność odbicia

Jest to ciało absorbujące całą energię, która na to ciało pada. Może także emitować energię w całym zakresie fal elektromagnetycznych. Przykładem ciała doskonale czarnego jest czarna dziura

DROGA - jest to iloczyn kąta (w radianach) jaki zakreśli w trakcie ruchu wektor wodzący punktu do promienia okręgu wychodzącego z tego punktu.

S =  ω R t  - prędkość kątowa R - promień okręgu t - czas

DYFRAKCJA - nazywamy zespół zjawisk, które występują, gdy fale rozchodzą się w obecności przeszkód (np. przesłony). Fale ulegają wówczas ugięciu (dyfrakcji), tzn. występują odstępstwa od prostoliniowego rozchodzenia siępromieni.

DRGANIA SWOBODNE-rozwazamy drgania jakie wykonuje punkt materialny o masie m pod dzialaniem sily sprężystości Fs=-kx. Gdzie x to wspolrzedna jednowymiarowej przestrzeni a k to współczynnik sprężystości.

DRGANIA TLUMIONE-jeżeli drgania ciala odbywaja się w ośrodku materialnym to na skutek wystepowania sily oporu ośrodka drgania będą zanikac.

DRGANIA WYMUSZONE-w celu unikniecia stlumienia drgan przez opory ośrodka należy oddziaływać na drgający obiekt odpowiednio zmienna sila. W przypadku drgan harmonicznym sila ma postac Fw=F0 cos(omega t)

DYNAMIKA RUCHU POSTĘPOWEGO- zasady dynamiki w inercjalnym układzie wspolzednych (w układzie który spoczywa lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym)zostaly sformułowane przez Newtona. (1)JEŻELI na cialo nie dziala żadna sila lub działające sily wzajemnie się równoważą to cialo pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym. (2)POD wpływem niezrównoważonej sily F nastepuje zmiana w czasie pedu ciala p okreslona wzorem dp/dt=F. (3)JEŻELI cialo A dziala na cialo B sila F to równocześnie cialo B dziala na cialo A sila=F

DRUGA ZASADA TERMODYNAMIKI - stwierdza, że niemożliwe jest skonstruowanie silnika cieplnego, który pobrane z grzejnika ciepło całkowicie zamieniłby na pracę.

DRUGA ZASADA DYNAMIKI DLA RUCHU OBROTOWEGO - niezrównoważony moment siły M działający na bryłę sztywną, jest równy iloczynowi momentu bezwładności I tej bryły i jej przyspieszenia kątowego ε. M=I*E

DYFUZJA - nazywamy samorzutnie przebiegający proces wyrównania koncentracji molekuł na skutek ich ruchu cieplnego.

DIPOLEM ELEKTRYCZNYM nazywamy układ dwóch jednakowych co do wartości bezwzględnej, różnoimiennych ładunków znajdujących się w stałej odległości od siebie.

DIAMAGNETYKAMI nazywamy substancje zbudowane z atomów (molekuł), których własne momenty magnetyczne są równe zero. Wprowadzenie diamagnetyka do zewnętrznego pola magnetycznego powoduje wyidukowanie się w molekułach momentow magnetycznych skierowanych przeciwnie do indukcji zewnerznego pola. Indukcja magnetyczna w diamagnetykach jest wiec mniejsza niż w prozni

DIELEKTRYKAMI nazywamy substancje, które nie zawierają swobodnych ładunków i w związku z tym nie przewodzą prądu elektrycznego.

ENERGIA KINETYCZNA - energia ruchu ciał wchodzących w skład układu mechanicznego. Ek=m*v²/2 m - masa ciała v - prędkość ciała

ENERGIA POTENCJALNA ładunku punktowego jest równa pracy, jaką wykonują siły pola, aby przenieść ładunek z danego punktu do nieskończoności. Ep = m · g · h m - masa ciała, g - przyspieszenie ziemskie, h - wysokość ponad poziom odniesienia na którym energia jest równa zero

ENERGIA WEWNĘTRZNĄ - nazywamy energię kinetyczną ruchu cieplnego molekuł oraz ich energię potencjalną. Mówimy, że energia jest funkcją atomu.

ΔEw = W + Q ΔEw - przyrost energii wewnętrznej ciała W - praca wykonana nad ciałem Q - ilość przekazanego ciepła

ELEKTROSTATYKA zajmuje się badaniem pól elektrycznych wytworzonych przez nieruchome ładunki.

ELEKTRYCZNY MOMENT DIPOLOWY jest to wektor p

P=q * l , wektor długości l poprowadzony od ładunku ujemnego do + , q ładunek jednostka C m /Kulombometr/

FUNKCJA FALOWA nazywamy funkcję opisującą proces falowy związany z ruchem cząsteczek. Podobnie jak dla każdej innej fali funkcja falowa zależy od położenia i czasu.

FALA(RUCHEM FALOWYM) nazywamy przenoszenie się zaburzenia w ośrodku. W przypadku, gdy fala rozchodzi się w o środkach sprężystych to nazywamy ją falą sprężystą (mechaniczną). Wraz z rozchodzeniem się drgań w ośrodku przenoszona jest energia. Zjawisko, polegające na przenoszeniu energii bez przenoszenia materii nazywamy transportem energii.

Ze względu na kierunek, w jakim odbywają się drgania fale dzielimy na:

• fale podłużne - gdy kierunek drgań jest równoległy do kierunku propagacji fali.

• fale poprzeczne - gdy kierunek drgań jest prostopadły do kierunku propagacji fali. ΔW = ΔWu + ΔWs

FALA AKUSTYCZNA-(dzwiekowa) nazywamy podłużne fale mechaniczne które w dzialaniu na ludzkie ucho wywołują wrazenie slyszenia. Zakres częstotliwości tych fal rozciąga się od około 20Hn do ok. 20000Hz. Podłużne fale mechaniczne o częstotliwościach niższych od częstotliwości słyszalnych nazywamy falami infradźwiękowymi a fale o częstotliwościach wyższych niż słyszalne falami ultradźwiękowymi. Fale dźwiękowe powstaja w wyniku drgan roznych obiektow. Elementy drgające periodycznie zagęszczają i rozrzedzaja ośrodek w którym się znajduja. Ośrodek przenosi te zaburzenia na dwie odległości od źródła w postaci fali. Fala taka po dotarciu do ucha wywoluje wrazenie dźwięku.fale dźwiękowe okresowe dzielimy na tony i dzwieki. Tony wywołują zmiany ciśnienia w ośrodku o przebiegu drgan harmonicznych prostych. Dzwieki złożone powstaja w wyniku wzajemnego nakładania się roznych drgan harmonicznych. Dzwieki charakteryzuja się wysokością dźwięku, barwa i natężeniem. WYSOKOŚĆ-rosnie ze wzrostem częstotliwości.BARWA-jest zwiazana z zawartością w fali dziwkowej drgan o roznych amplitudach amplitudach częstotliwościach.NATEZENIE-zalezy od wielkości amplitudy fali dźwiękowej.

FALA KULISTA-sa to fale których powierzchnie falowe sa SA trójwymiarowej przestrzeni sferami. Fale kuliste rozchodza się we wszystkich kierunkach wychodzących z jednego punktu będącego źródłem fali.

FALA HARMONICZNA-jest wytworzona przez źródło wykonujące drgania harmoniczne.

FALA ELEKTROMAGNETYCZNA-fale które mogą propagowac się w prozni. To zachodzące się w przestrzeni zaburzenia pola elektrycznego elektrycznego magnetycznego. Widmo fal elektromagnetycznych rozciąga się od fal radiowych (najniższe częstotliwości) do promieniowania gamma (najwyższe częstotliwości).

GAZ DOSKONALY-nazywamy gaz w którym można zaniedbac oddziaływanie pomiedzy molekułami z wyjątkiem oddziaływania występujących bezpośrednio podczas zderzen. Dodatkowo zakladamy ze zderzenia te sa doskonale sprężyste.

HIPOTEZA BROGLIE'A- w 1924 de broglie wysunol hipoteze ze skoro światło w pewnych zjawiskach przejawia nature falowa a w pewnych zachowuje się jak czastka to czastki materialne powinny także zachowywac się jak fale. De broglie przyjal ze związki łączące energie i ped fotonow z częstotliwością fali elektromagnetycznej sa słuszne również dla fal związanych z poruszającymi się czastkami o energii E i pedzie p: E=hr, p=h/lambda, k/2PI/lambda

HIPERDZWIEKI - ultradźwięki o częstotliwościach ponad 10do9Hz.

INDUKCJA ELEKTROMAGNETYCZNA - zjawisko powstawania siły elektromotorycznej w obwodzie elektrycznym pod wpływem zmian strumienia magnetycznego przenikającego przez ten obwód.

INTERFERENCJA-nazywamy rozkladanie się fal powodujące zmniejszanie lub zwiekszanie amplitudy fali w zależności od rownicy raz fal składowych.

ILOCZYN WEKTOROWY-jest dzialaniem którego wynikiem jest nowy wektor utworzony w następujący sposob. (1)|c|=|a| |b| sin a.(2)kierunek c okresla prosta prostopadla do płaszczyzny wyznaczonej przez wektory a i b. (3)zwrot c wyznacza się za pomoca reguly sruby prawoskrętnej: jeżeli srube prawostronna krecic w ten sposób by pierwszy wektor np. a pokryl się z drugim np. b zakreślając mniejszy z dwóch katow miedzy wektorami a i b to kierunek przesuwania się sruby prawoskrętnej wskazuje zwroc c. Właściwości:-a*b= -b*a, -lacznosc: [łączność*łączność]=(ma)*b, -rozdzielnosc a*(b+c)a*b=a*c. Iloczyn wektorowy można wyrazic przez składowe obu wektorow a i b wzdłuż osi prostakatnego układu współrzędnych.

ILOCZYN SKALARNY-iloczynem skalarnym dwóch wektorow nazywa się skalar rowny iloczynowi modulow obuwektorow przez kosinus kata miedzy nimi: l=a*b=|a| |b| cos alfa

IZOTROPOWOŚĆ - to równoważność wszystkich kierunków w przestrzeni.

Z izotropowości przestrzeni wynika zasada zachowania momentu pędu.

KINEMATYKA - jest nauką o ruchu (czyli zmianie położenia ciał w czasie). Nie wnika ona w przyczyny wywołujące ruch (siły).

KONDENSATOREM nazywamy układ dwóch różnoimiennie naładowanych przewodników, tak względem siebie , położonych, że pole jest ograniczone do obszaru między nimi, a na zewnątrz równe zero. C=Q/U=e0S/d, gdzie S - pole powierzchni jeden z okładek, d - odległość między nimi, e0 - przenikalność dielektryczna próżni

LICZBA AVOGARDO - nazywamy liczbę cząsteczek (atomów) znajdującą się w jednym molu substancji.

LASER Nazwa pochodzi od Light Amplification by Stimulated Emision of Radiation co oznacza wzmocnienie światła przez wymuszoną emisję promieniowania ( zjawisko wymuszonej emisji fotonów).

MOLEM - nazywamy ilość materii, w której znajduje się taka sama liczba atomów (molekuł) jak liczba atomów zawarta w 0,012kg izotopu węgla 12/6 C.

MOMENTEM PEDU nazywamy punkt materialny o masie m i promieniu wodzącym r, poruszający się z prędkością v względem osi obrotu odległej o r od tego punktu.b=r*mv , m - masa punktu materialnego, v - prędkość liniowa punktu, r - promień okręgu, po którym porusza się punkt.

MOMENTEM SILY F- względem punktu 0 nazywamy iloczyn wektora wodzącego r punktu przyłożenia i tej sily(początek początek lezy w punkcie 0). W ruchu obrotowym bryly sztywnej wazna role odgrywa sposób rozmieszczenia masy bryly wokół osi obrotu. Wielkością charakteryzujaca te własność jest moment bezwładności.

MOMENT BEZWLADNOŚCI- I bryly względem danej osi nazywamy sume iloczynow mas poszczególnych punktow bryly i kwadratow ich odległości od danej osi I=Emi r^2i. w przypadku bryly o ciągłym rozkładzie masy dzielimy ja w masli na nieskończenie male czesci i sumowanie zastepujemy calkowaniem I=Sr^2 dm.

NATEZENIA POLA ELEKTRYCZNEGO - jest równe sile działającej na jednostkowy punktowy dodatni ładunek elektryczny. E=F/q F-siła q-wartość ładunku jednostka V/m lub N/C

NATEZENIE PRĄDU I nazywamy stosunek ładunku Q przepływający przez dany przekrój poprzeczny S przewodnika do czasu przepływu t tego ładunku.

I=q/t I  - natężenie prądu w amperach q - ładunek przepływający przez przewodnik (liczony w przekroju poprzecznym) w Coulombach t - czas przepływu prądu w sekundach

Jednostką natężenia prądu jest AMPER

NAPIĘCIE ELEKTRYCZNE jest to różnica potencjałów między dwoma punktami pola elektrycznego.

OPÓR ELEKTRYCZNY - jeżeli do końców przewodnika doprowadzimy napięcie U, to wytworzone w ten sposób pole elektryczne spowoduje przepływ prądu o natężeniu I. R=U/I R - opór elektryczny (w omach - Ω ) I  - natężenie prądu (w układzie SI w amperach - A) U - napięcie między końcami przewodnika (w układzie SI w woltach - V) Jednostka [R] = Ω = V/A

OPÓR WŁAŚCIWY - współczynnik proporcjonalności.

PARAMAGNETYKAMI nazywamy substancje, których atomy mają własne momenty magnetyczne. Przy braku zewnętrznego pola momenty magnetyczne poszczególnych atomow sa ustawione chaotycznie i wypadkowy moment magnetyczny jest rowny zero. Jeśli paramagnetyk znajduje się w zewnętrznym polu magnetycznym to na momenty magnetyczne atomow dziala moment sily który stara się ustalic te momenty w kierunku zewnętrznego pola. Powoduje to częściowe uporządkowanie momentow magnetycznych. Im wyzsza temperatura tym uporządkowanie mniejsze gdyz silniejszy jest wpływ ruchow termicznych.

PARAMETRAMI TERMODYNAMICZNYMI - nazywamy wielkości fizyczne mierzalne makroskopowo.

PIERWSZA ZASADA TERMODYNAMIKI - zmiana energii wewnętrznej układu przy przejściu z jednego stanu do drugiego (dU) równa się sumie pracy wykonanej przez układ (dW) i ciepła dostarczonego układowi (dQ).

∆U = Q + W ∆U - przyrost energii wewnętrznej układu Q - ciepło dostarczone do układu W - praca wykonana nad układem

PRAWO OHMA - stosunek napięcia między dwoma punktami przewodnika do natężenia przepływającego przezeń prądu jest wielkością stałą i nie zależy ani od napięcia, ani od natężenia prądu. I=U/R I  - natężenie prądu (w układzie SI w amperach - A) U  - napięcie między końcami przewodnika (w układzie SI w woltach - V) R- opór [om]

PRAWO KIRCHHOFFA - stosunek zdolności emisyjnej do zdolności absorbującej jest dla wszystkich powierzchni jednakowy i wynosi E(V,T), gdzie E(V,T) jest zdolnością emisyjną ciała doskonale czarnego. E=e(V,T)/a(V,T)

E-zdolność emisji ciała doskonale cz. , e - zdolność emisyjna , a - zdolność absorbcyjna Podstawowym prawem odnoszącym się do promieniowania termicznego jest prawo KIRCHHOFFA. Zdolność emisyjna każdej powierzchni jest większa od zdolności emisyjnej ciała doskonale czarnego.

PRAWO COULOMBA - prawo, zgodnie z którym siła oddziaływania dwóch ładunków elektrycznych punktowych jest proporcjonalna do ich iloczynu i odwrotnie proporcjonalna do bezwzględnej przenikalności elektrycznej ośrodka oraz kwadratu ich odległości. Fc=+-k(Qq/r^2)*r,

PRAWO CURIE WEISSA - podatność magnetyczna paramagnetyków jest odwrotnie proporcjonalna do temperatury. c_m = C/(T - Q); c_m podatność magn. , C jest stałą Curie , Q jest stałą Weissa , T - temp

PRAWO STEFANA-BOLTNMANA - całkowita energia (wypromieniowana we wszystkich częstotliwościach) wypromieniowana przez jednostkę powierzchniową w jednostce czasu jest równa polu powierzchni pod krzywą E(V,T) = f(V).

PRAWO WIENA - funkcja E(V,T) ma maksimum, które zależy od temperatury. Między Vmax a T zachodzi następujący związek: Vmax = const.*T

POSTULATY BOHRA-(1)elektrony poruszaja się w atomach nie wypromieniowując energii w postaci fal elektromagnetycznych po orbitach kolowych w taki sposób ze moment pradu elektronu I jest rowny całkowitej wilokrotnosci stalej plancka podzielonej przez 2PI: I=mVr=n(h/2pi). (2)przejciu elektronu z orbity o energii En na orbity o energii Em towarzyszy emisja lub absorpcja fatonu(kwantu promieniowania elektromagnetycznego) o częstotliwości V określonej wzorem: |En-Em|=hr.

POJEMNOŚC ELEKTRYCZNA PRZEWODNIKA jest stosunek ładunku do potencjału dla danego przewodnika.C=q/f , q- ładunek f - potencjał. Jednostką pojemności jest Farad.

POLE MAGNETYCZNE-jeśli ładunek się porusza to obok pola elektrycznego wytwarza pole magnetyczne. Sily działające na ładunek elektryczny od pola magnetycznego sa duzo mniejsze od sil pola elektrycznego tak ze efekty dzialania pola magnetycznego sa wyrazne gdy nie ma pola elektrycznego elektrycznego wiec gdy ładunki obu znakow występują w takiej samej ilości i sa równomiernie rozłożone. Sytuacja taka wystepuje podczas przepływu pradu elektrycznego elektrycznego przewodnikach dlatego tradycyjnie jako źródło pola magnetycznego przyjmuje się prady elektryczne. Pole magnetyczne określają dwa wektory: indukcji magnetycznej B i wektor natężenia pola magnetycznego Il.

POLE ELEKTRYCZNE - Ładunki elektryczne wytwarzają wokół siebie pole elektryczne-obszar w przestrzeni w którym na umieszczone ładunki działają siły elektryczne.

PRACA nazywamy iloczyn siły F na drodze S. W = F * S

W przypadku, gdy na przyspieszone ciało nie działają żadne siły oporu ośrodka, w którym się ono porusza,

PRACA TRACONA (ΔWs) - jest to część pracy włożonej, zużyta do pokonywania oporów szkodliwych, do których należy przede wszystkim tarcie i opór środowiska.

PRACA WLOZONA (ΔW) - silnik dostarcza maszynie roboczej pewną ilość pracy (energi), która wprawia ją w ruch i utrzymuje w ruchu.

PRACA UZYTECZNZ (ΔWu) - maszyna wykonuje w trakcie działania.

PROMIENIOWANIE γ to wysokoenergetyczne (o dużej częstotliwości) fale elektromagnetyczne.

PROMIENIOWANIEM RENTGENOWSKIM w przypadku kiedy przeskok elektronu zachodzi na orbity lezace najbliżej jadra atomowego atom wypromieniowuje promieniowanie elektromagnetycznie nazywane promieniowaniem X lub promieniowaniem rentgenowskim..

PROMIENIOWANIEM TERMICZNYM- nazywamy promieniowanie wysylane przez cialo ogrzane do pewnej temperatury. Jest ono wynikiem przyspieszen jakich doznaja ładunki elektryczne znajdujące się w atomach i czasteczkach.

LASER Nazwa pochodzi od Light Amplification by Stimulated Emision of Radiation co oznacza wzmocnienie światła przez wymuszoną emisję promieniowania ( zjawisko wymuszonej emisji fotonów).elektrony w atomach zajmuja stany o roznych energiach.

PRAD ELEKTRYCZNY jest uporządkowanym ruchem ładunków. Ładunki przenoszone są za pomocą nośników ładunku.

PRZEWODNICTWEM CIEPLNYM - nazywamy przepływ energii w postaci ciepła na skutek różnicy temperatur.

PRZEMIANY GAZU DOSKONAŁEGO Przemiana adiabatyczna: w procesie adiabatycznym nie zachodzi wymiana ciepła z otoczeniem. Pierwsza zasada termodynamiki ma wtedy postać dU= -dW= -pdV

Przemiana izobaryczna: przemiana ta określona jest przez warunek Δp=0. Z równania stanu gazu doskonałego dla Δp=0 wynika, że V=const.T.

Przemiana izochoryczna: wyznacza ją warunek ΔV=0. Oznacza to, że ΔW=0. Pierwsza zasada termodynamiki przyjmuje wtedy postać dU=dQ.

Przemiana izotermiczna: przemianę tę definiuje warunek ΔT=0. Zatem dla gazu doskonałego dU=0 i pierwsza zasada termodynamiki może mieć postać dQ=dW.

RUCH DRGAJACY-(scylacja) nazywamy ruch ciala wokół stalego położenia równowagi. Rozroznia się ruchy drgające okresowe i nieokresowe. np.: ruch wahadła zegara, ruch tłoka w silniku. Oprócz okresu drgań wielkością charakteryzującą ruch drgający jest częstotliwość drgań f. f = 1/T f - częstotliwość [1Hz] T - okres (czas potrzebny do 1 pełnego drgania) [1s]

RUCH OBROTOWY ciała doskonale , sztywnego jest inicjonowany działaniem niezrównoważonego momentu sił.

RUCH OKRESOWY-to taki ruch w którym polozenie powtarza się w jednakowych odstępach czasu zwanych okresem drgan T.

RUCH APERIODYCZNY-charakteryzuje się tym ze cialo wychylone z położenia równowagi nie wykonuje drogi ale zbliza się do tego położenia asymptotycznie. Ruch ten wystepuje wtedy gdy sila oporu ośrodka jest bardzo duza.

RUCH FALOWY-nazywamy przeoszenie się zaburzenia w ośrodku. Należy podkreślić ze sam ośrodek jako całość nie przesuwa się wraz z fala.

RUCH PO OKREGU-S=f*r, r-promien okregu, f kat(w radianach)jaki zakreśli w trakcie ruchu weldor wodzacy punktu. Prędkość: |v|=ds./dt=(df/dt)*r=w*r

REZONANS-w przypadku gdy sila wymuszajaca dziala na drgające cialo n odpowiednia częstotliwością to amplituda drgan tego ciala może osiągnąć bardzo duza wartość nawet przy niewielkiej sile wymuszającej to zjawisko nazywamy rezonansem.

SILA CORIOLISA - jest przykładem siły bezwładności działającej na ciało poruszające się ruchem postępowym w obracającym się układzie odniesienia.F Cor=2mv*w , m - masa ciała, v - jego predkosc, ω - predkosc katowa układu, natomiast - X iloczyn wektorowy

SILA LORENTZA - siła działająca na ładunek q poruszający się z prędkością V w polu magnetycznym B. F = q·v·B sin α v - prędkość cząstki q - ładunek cząstki B - indukcja magnetyczna α - kąt między wektorami prędkości v i indukcji magnetycznej B.

SILA BEZWLADNOSCI - spotykamy przy obserwacji zjawisk związanych z ruchem przyspieszonym. F=-m * a m - masą ciała,  a - jest przyspieszeniem ciała w układzie nieinercjalnym.

SPRAWNOSC MASZYNY nazywamy stosunek pracy użytecznej ΔWu do pracy włożonej ΔW.

SYMETRIA-z symetria będziemy mieli doczynienia gdy po dokonaniu na jakims obiekcie pewnej operacji(operacji symetrii) pewna cecha tego obiektu pozostaje niezmieniona.SYNTEZA (ROZSZCZEPIENIEM JADROWYM) nazywamy procesy, gdy ciężkie jądro rozszczepia się na dwa jądra o średniej masie.

SYNTEZA JĄDROWA nazywamy proces połączenia dwóch jąder w jedno cięższe.

TRANSLACJA - jest to jedna z operacji symetrii polegająca na przemieszczaniu z jednego obszaru przestrzeni do drugiego.

Tw. STEINERA - moment bezwładności I bryły względem dowolnej osi jest równy sumie momentu bezwładności Io względem osi równoległej przechodzącej przez środek masy bryły oraz iloczynu masy tej bryły i kwadratu odległości obu osi. I=I₀+md² Io= moment bezwładności względem osi przechodzącej przez środek masy I= moment bezwładności względem osi równoległej d= odległość między osiami m-masa

TEMPERATURA definiujemy jako wielkość fizyczną proporcjonalną do średniej energii kinetycznej ruchu cieplnego molekuł. Tak zdefiniowana temperatura jest temperaturą bezwzględną.

UKŁAD ODOSOBNIONY - jest to układ na który nie działają żadne siły zewnętrzne. Działają w nim tylko siły wewnętrzne (pomiędzy elementami układu). Całkowita energia układu odosobnionego jest wielkością stałą. E=const.

UKLAD WIELKOŚCI Zbiór wielkości fizycznych występujących danej dziedzinie wiedzy

UKLAD TERMODYNAMICZNY - nazywamy mikroskopowy zbiór molekuł.

WEKTORY - opisują wielkości, do określenia których konieczne jest podanie, oprócz wartości, kierunku i zwrotu, punkt przyłożenia, np.; przesunięcie (droga), prędkość, pęd, przyspieszenie.

WZGLEDNA MASA ATOMOWA (cząsteczką), lub krótko masą atomową (cząsteczkową) nazywamy stosunek masy atomu (cząsteczki) wyrażonej w kilogramach do atomowej jednostki masy.

ZAKAZ PAULIEGO W atomie żadne dwa elektrony nie mogą mieć tego samego zespołu liczb kwantowych co jest równoważne ze stwierdzeniem że w atomie w danym stanie kwantowym nie może się znajdować więcej niż jeden elektron

ZASADA ZACHOWANIA PEDU - jeżeli wypadkowa sił zewnętrznych działająca na układ punktów materialnych (ciał) jest równa zero, to całkowity pęd tego układu jest stały. ^M=d^L/dt M=0=>L=const ^M-wypadkowy moment sił zew. , ^L całkowity moment pędu

ZASADA ZACHOWANIA MOMENTU PĘDU - jeżeli wypadkowy moment sił zewnętrznych działających na układ punktów materialnych (ciał) równa się zeru, to całkowity moment pędu tego układu jest stały. ^F=d^p/dt p - całkowity pęd , F - wypadkowa sił , F=0=>p=const

ZASADA EKWIPATRYCJI ENERGII - dostępna energia zależy wyłącznie od temperatury i rozkłada się w równych porcjach na wszystkie sposoby w jakie cząstki mogą je absorbować. Z powyższej zasady wynika ze całkowita energia kinetyczna molekuły wynosi <E>=(i/2) kT

ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE W GAZACH - polega ono na jonizacji atomów i cząsteczek gazu pod wpływem promieniowania.

ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE WEWNĘTRZNE polega ono na wygenerowaniu w półprzewodniku nośników prądu pod wpływem oświetlenia. Powoduje to wzrost przewodności elektrycznej półprzewodnik

ZJAWISKO FOTOELEKTRYCZNE ZEWNĘTRZNE - polega ono na emisji elektronów z oświetlonego ciała.

ZASADY DYNAMIKI-dynamika ruchu postępowego(III zasady dynamiki Newtona):(I)jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub działające siły wzajemnie się równoważą o ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym. (II)pod wpływem niezrównoważonej siły F następuje zmiana w czasie pędu ciała p. dp/df=F wektor p-pęd ciała, F siła. (III)jeżeli ciało A działa na ciało B siła F to równocześnie ciało B działa na ciało A silą -F

ŚREDNIA PREDKOSC LINIOWA- jest to stosunek drogi Δs przebytej przez ciało do czasu Δt: Vsr=<>s/<>t

CHWILOWA PRED.LINIOWA -Prędkość chwilowa jest więc pochodną drogi po czasie w danej chwili t₀. Vch=ds./dT

ŚREDNIE PRZYŚ.LINIOWE - a= Δv/t

a - przyspieszenie,
Δv - przyrost prędkości równy różnicy prędkości końcowej
i początkowej (Δv = v_k - v₀),
t - czas, w którym zachodzi przyrost prędkości.

CHWILOWE PRZYŚ. LINIOWE - a=dv/dt

jest wielkością wektorową definiowaną poprzez stosunek zmiany prędkości do (bardzo krótkiego) czasu, w którym ta zmiana nastąpiła

---