Propedeutyka odporności
Odporność nie odróżnia tego co dobre od tego co złe, tylko to co nasze od tego co obce. Dzieli się na swoistą - nabytą i nieswoistą - wrodzoną.
|
wrodzona |
nabyta |
odporność |
Nie zmieniona przez kolejne, powtarzające się zakażenia |
Doskonalona przez powtarzające się zakażenia - pamięć immunologiczna |
swoistość |
Ogólnie skuteczna przeciw wszystkim mikroorganizmom |
Swoista dla stymulującego mikroorganizmu |
Ważne komórki |
Fagocyty Naturalne kom. zabijające NK |
Limfocyty |
Ważne cząsteczki |
Lizozym, Dopełniacz (complement), Białka ostrej fazy, Interferony |
Przeciwciała! Cytokiny limfocytów |
Błony śluzowe łączą oporność swoistą i nieswoistą
Fagocyty: mechanizm tlenowy (utworzenie wody utlenionej)
Naturalne kom. zabójcze NK: rozpoznawanie nowotworów
Limfocyty T (thymus): wirus HIV namnaża się dobrze w limfocytach Th, materiał genetyczny wnika do limfocytów Th, limfocyt ten traci zdolność współdziałania z limfocytem B, staje się „ślepy”.
Lizozym: wewnątrzkomórkowo - np. w fagocytach niszczy np. ziarniaki; pozakomórkowo - w surowicy, łzach
Interferony , , γ substancje, które same nie działają na wirusy, ale zmieniają metabolizm komórki tak, że ona sama broni się przed zakażeniem.
Cytokiny: działają na kom. zmieniając jej właściwości. Aktywaja limfocytu T -> wytworzenie cytokin -> informacja do limfocytu B
Ochrona mechaniczna:
wydzieliny gruczołów łojowych i woskowa z uszu
łzy z lizozymem
mechaniczne działanie błon śluzowych
usuwanie wydzieliny śluzowej
kwaśne środowisko nie niszczy drobnoustrojów, ale nie mogą żyć w żołądku; jedyna żyjąca w żołądku - helicobacter pylori
oddawanie moczu (ale niektóre bakterie płyą pod prąd
pot (kwaśny charakter)
skóra - złuszczanie naskórka + naturalna flora bakteryjna
Odporność nieswoista dzieli się na:
ogólnoustrojową,
humoralną:
C (complement)
Inhibitory wirusowe
komórkową:
fagocytoza !
interferony!
Działanie dopełniacza:
adsorpcja na powierzchni bcych kom. (nawet niektórych nowotworowych)
immunofagocytoza
adsorpcja na powierzchni np. bakterii i uszkodzenie jej, bakteria pęka - odporność swoista
Przeciwciała mogą być przenoszone od matki, ale noworodek ma ogólnie mało przeciwciał.
Klasy przeciwciał:
IgA: wydzielnicze, wydostają się poza obręb naczyń do śwatła narządów; wydzielane z mlekiem matki; w błonach śluzowych układu pokarmowego (odporność miejscowa, humoralna); głównie przeciw wirusom; produkcję zapewniają klasy żywe drobnoustrjów.
IgG: jedyne, które przenikają przez łożysko i chronią płód, współdziałąją z układem dopełniacza, głównie przeciw bakteriom
IgM: współdziałają z dopełniaczem, głównie przeciw bakteriom
IgD, IgE: niewiele, nieistotne, niekorzystna rola w chorobach alergicznych
Antygen - sybstancja wprowadzana drogą pozajelitową do organizmu, pobudza organizm do wytworzenia przeciwciał i jest swoiści e rozpoznawana przez limfocyty T i B. Komórki atakujące organizm to mozaika antygenów!
antygen somatyczny (na otoczce O, u E. Coli na rzęsce H)
epitop (?)
u wirusa HIV - glikoproteiny
reakcja między antygenem a surowica jest wysoce swoista