PROPEDEUTYKA IMMUNOLOGII SWOISTEJ (12.01.07r.)
Na powierzchniach komórek obcych znajduje się szereg czynników odpowiedzialnych za wytworzenie przeciwciał - antygeny.
Antygen - jest to substancja, która wprowadzona drogą pozajelitową (z wyjątkami) do organizmu wyższego pobudza go do wytwarzania przeciwciał, jest swoiście rozpoznawana przez limfocyty T i B.
- jest to czyste białko albo białko połączone z „czymś” i to coś wtedy odpowiada za jego swoistość.
- jego właściwości to: swoistość i immunogenność. (że powodują powstawanie przeciwciał)
Bakteria jest zespołem antygenów: O - antygeny błony bakteryjnej, K - otoczki (jeśli występuje), H - wici i wiele innych.
Wirus HIV ma dwa antygeny powierzchniowe: gp41 i gp120, które właśnie się wykorzystuje w teście na AIDS. (ostatnia sprawa z Kameruńczykiem jebaką)
Przeciwciała - są to zmienione immunoglobuliny krwi pod wpływem złożonej interakcji.
Izoprzeciwciała - w grupach głównych krwi występują i one się nie zmieniają (odkryte przez Hirszfelda).
Klasy przeciwciał:
IgA (nazwa A pochodzi od nazwy łańcucha ciężkiego przeciwciała)
Wytwarzane na błonach śluzowych do ich obrony, głównie przed zakażeniami wirusowymi,
Noworodki dostają je z mlekiem matki (siarą)
Informacja o antygenie atakującym błonę w jednym miejscu zostaje przeniesiona na inne błony
IgG
Odpowiedź na toksyny i bakterie
Aktywują dopełniacz drogą klasyczną (wcześniejszy wykład)
Jedyne przechodzące przez łożysko do płodu
IgM
Mają inny wygląd (złożone z 5 podzespołów wyglądających jak standardowe przeciwciała - litera Y)
Występują we krwi i są stale wytwarzane (inne tylko po stymulacji)
Odpowiedź przeciw bakteriom
IgE
Chronią przed pasożytami (pozytywne)
Są odpowiedzialne za reakcje alergiczne (niekorzystne)
IgD
Regulują działanie limfocytów
W takich ilościach proporcjonalnych przeciwciała występują we krwi
HIV po wbudowaniu do chromosomu Th - limfocyt pomocniczy (help) ---> limfocyt CD4 traci zdolność do stymulacji limfocytu B, występuje brak przeciwciał w konsekwencji pacjent umiera na banalne choroby lub rzadki, normalnie niewystępujący rodzaj nowotworu.
Pasożyt |
Liczba zach. rocznie |
Plasmodium |
350 000 000 |
Leishmania |
12 000 000 |
Schistosoma |
250 000 000 |
Ascaris |
1 000 000 000 |
Sposoby obrony pasożytów (pierwotniaków):
Ukrywanie się:
Rozwój wewnątrz komórek żywiciela (podobnie niektóre bakterie)
Cysty
Upodobnienie antygenów własnych do antygenów żywiciela!
Otaczanie się płaszczem z błony żywiciela (niektóre wirusy, w tym HIV też)
Zmiana antygenowości
Immunosupresja - osłabianie limfocytów T
|
WRODZONA |
NABYTA |
Odporność |
-nie ulega zmianą przez powtarzające się zakażenia |
- doskonalona przez powtarzające się zakażenia (tzw. Pamięć immunologiczna) |
Swoistość |
- ogólnie skuteczna przeciw wszystkim organizmom, -nieswoista |
-swoista dla stymulującego mikroorganizmu (antygenu) |
Ważne kom. |
- fagocyty, - NK (Natural Killers) - walka z nowotworami |
- limfocyty Th, B i T cytotoksyczne |
Ważne cząsteczki |
- lizozymym, - dopełniacz, - białka ostrej fazy, - interferon |
- przeciwciała - cytokiny limfocytów, |
Odporność swoista:
czynna naturalna - przechorowanie
czynna sztuczna - szczepienia
bierna naturalna - mleko matki (IgA tylko!)
bierna sztuczna - leczenie surowicą odpornościową (nie myśleć, że antybiotyki też przypadkiem!)
Szczepionki - jeden z największych sukcesów medycyny. Polio i Heinego-medina w Polsce wyeliminowane całkowicie.
Geny kodujące syntezę immunoglobulin:
Chromosom 22 - łańcuchy lekkie, kodowane przez 2 rodzaje genów V i 3różne J, wykazuje małą zmienność.
Chromosom 14 - łańcuchy ciężkie 200V, 4J, D - są bardzo zmienne! I to one dobierają odpowiednie kształty, dopasowując swoją konformację do antygenów.
Choroby genetyczne:
defekty genów kodujących przeciwciała:
niedobór IgG, Ig M i nadmiar IgD i IgE, występuje tylko u mężczyzn (chromosom Y)
b. niedobór IgA - podatność na zarażenia wirusowe
2) dotyczące komórek
a. niedobór dezaminazy adenozyny, chromosom 20 , gromadzenie się w limf. T toksycznych metabolitów i niemożność ich replikacji, śmierć przed 2 rokiem życia
b. defekty fagocytozy. Neutropenia - obniżenie liczby granulocytów obojętnochłonnych - zakażenia układu pokarmowego i oddechowego