smogg
Określenie "smog" powstało w wyniku połączenia fragmentów dwóch słów "smoke" -dym, oraz "fog" -mgła. Oznaczało ono mieszaninę dymu czarnego, a więc zawierającego znaczne ilości sadzy, oraz mgły. Definicja historyczna nie uwzględnia gazowych zanieczyszczeń powietrza, jak tlenki siarki czy azotu.
Definicja Smogu:
"To mieszanina gazowych i niegazowych zanieczyszczeń powietrza, występująca w warunkach niekorzystnych dla rozcieńczenia i transportu. W części niegazowej obok pyłów, znajdują się produkty utleniania dwutlenku siarki i dwutlenku azotu: aerozole kwaśne, m.in. kwas siarkowy i azotowy. Plus zanieczyszczenia gazowe takie jak dwutlenek siarki, ozon, tlenki azotu"
Definicja nr 2(Międzynarodowej Organizacji Standaryzacyjnej): "Smog jest to rozległe zanieczyszczenie powietrza aerozolami, pochodzącymi częściowo z procesów naturalnych, a częściowo powstałych w wyniku działalności człowieka"
Pierwszym i podstawowym warunkiem powstania smogu jest obecność w powietrzu zanieczyszczeń, które są emitowane z różnych źródeł i są składnikami smogu: dwutlenki siarki i pyły, lub tez zanieczyszczenia które są prekursorami czy katalizatorami w powstawaniu zanieczyszczeń określanych wtórnymi.
Dotyczy to głównie ozonu oraz, aerozoli kwaśnych, które powstają w wyniku różnych procesów, w których biorą udział m.in. lotne związki organiczne, tlenek węgla, oraz dwutlenek siarki i tlenki azotu. Wynika z tego, że zanieczyszczenia powietrza są warunkiem powstania smogu bez zanieczyszczeń smog nie powstanie. Do tego wszystkiego dochodzą oczywiście korzystne dla powstania smogu warunki atmosferyczne, oraz ukształtowanie terenu, które utrudnia wymianę mas powietrza zarówno w układzie pionowym jak również poziomym.
Smog zimowy znany także jako "Smog Londyński", to smog charakterystyczny dla klimatu umiarkowanego, który występuje zwłaszcza w czasie od listopada do stycznia. Powiązany jest on ze stosowaniem paliwa jakim jest węgiel. Podczas gdy w atmosferze znajdują się duże ilości sadzy i niedopalonych kawałków węgla, a także ditlenek węgla oraz ditlenek siarki, a powietrze jest wilgotne o właściwościach zbliżonych do mgły powstaje właśnie ten typ smogu. W grudniu 1952 ten typ smogu w Londynie był przyczyną około 4000tyś zgonów. Od tego czasu wprowadzono uregulowania prawne, które w miejscach występowania tego i innych typów smogu praktycznie wyeliminowały to zjawisko. Dotyczy to oczywiście państw wysokorozwiniętych, państwa europy wschodniej, Azji, gdzie wydzielanie zanieczyszczeń pyłowych i ditlenku węgla jest niekontrolowane, nadal borykają się z tym problemem.
Smog fotochemiczny znany także jako "Smog Los Angeles", to smog charakterystyczny dla klimatu subtropikalnego, który występuje zwłaszcza w miesiącach letnich. Jest wynikiem spalania paliw (benzyny, oleju opałowego), w wyniku czego uwalniane są związki zwane prekursorami, które następnie ulegają reakcjom fotochemicznym. Do zaistnienia tego typu smogu niezbędne są niespalone węglowodory, oraz ditlenek azotu, które właśnie stanowią prekursory. Jako iż ten typ smogu występuje głównie w klimacie subtropikalnym, sprzyjającymi warunkami są wysoka temperatura oraz mocne nasłonecznienie. Niestety, z tym typem smogu boryka się coraz więcej miast na świecie, zwłaszcza wysokorozwinięte aglomeracje, miasta, metropolie.
Zanieczyszczenia i związki chemiczne składające się na smog:
Typu Londyn: tlenki siarki(VI), tlenki azotu, tlenki węgla, sadza oraz pyły
Typu Los Angeles: tlenki węgla, tlenki azotu, węglowodory --->
aldehydy, ozon, PAN (azotan nadtlenoacetylu)
Skutki oddziaływania smogu:
- negatywny wpływ dwutlenku siarki oraz ozonu na rośliny.
- ogólne negatywne skutki dla fauny i flory
- negatywny wpływ na zdrowie człowieka, długotrwały uporczywy smog taki jak w Londynie w roku 1952 może powodować nawet zgony wśród ludzi, problemu z układem oddechowym.
- trudny do udowodnienia jest wpływ na samopoczucie człowieka, aczkolwiek z badań przeprowadzanych na ochotnikach, wynika że smog może pogarszać samopoczucie, prowadzić do zmniejszenia wydajności pracy zarówno fizycznej, jak i umysłowej.
Przeciwdziałania na rzecz smogu:
Jako iż nie można zmienić warunków atmosferycznych, jak i ukształtowania terenu, główne przeciwdziałanie ogranicza się do zniwelowania jego przyczyn, za które odpowiedzialny jest człowiek poprzez swoje działanie.
- ograniczenie emisji dwutlenku siarki, dwutlenku węgla, tlenków azotu, pyłów, związków organicznych
- co za tym idzie ograniczenie emisji spalin przez przemysł czy komunikację,
- utworzenie stanowisk pomiarowych, oraz sieci alarmowej
-opracowanie i wydanie aktów prawnych, które przyczynią się do ograniczenia zjawiska smogu, oraz zmniejszenia idącym za tym zagrożeniem dla zdrowia człowieka.