OGRODNICTWO ĆWICZENIE 8, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr IV, Ochrona roślin (z Fitopatopogia), Ochrona Roślin Ćwiczenia



OGRODNICTWO ĆWICZENIE 8

Szkodniki upraw warzywnych - gatunki wielożerne cz. II

Rząd: Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera

Rodzina: Tasznikowate - Miridae

Zmieniki - Lygus spp.

Rząd: Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera

Rodzina: Tasznikowate - Miridae

bardzo duża rodzina należąca do Heteroptera

brak przyoczek (oczu prostych)

rostrum złożone z 4 segmentów

stopy 3-członowe

ciało wydłużone

gatunki krajowe wielkości 3-12 mm

niektóre drapieżne,

w większość fitofagi odżywiające się sokami roślinnymi

RODZAJ; ZmienikI - Lygus spp.

owady małe, owalne

wszystkie gatunki z tego rodzaju mają około 3 mm szerokości i 6 mm długości ubarwienie od jasno-zielonego do czerwono-brązowego lub czarnego

charakterystyczna trójkątna tarczka na grzbietowej stronie

osobniki dorosłe latają

nimfy są bezskrzydłe, jasnozielone (łatwe do pomylenia z mszycami)

rodzaj Lygus jest szkodnikiem roślin uprawnych

odżywia się sokami roślin powodując ich uszkodzenia

jaja składane bezpośrednio w tkankach roślin za pomocą pokładełek

również larwy podczas rozwoju uszkadzają tkanki roślin

Z kilkunastu gatunków, najczęściej występującymi zmienikami są:

Zmienik złocieniowiec,

Zmienik baldaszkowiec,

Zmienik lucernowiec.

Szkodliwość

Owady dorosłe i larwy nakłuwają tkankę i wysysają soki z liści, pąków kwiatowych i kwiatów. Do nakłutej tkanki wraz ze śliną zmienika są wpuszczane substancje, które powodują zamieranie komórek, brunatnienie i zasychanie porażonej tkanki.

W miarę wzrostu uszkodzonych liści w blaszce powstają dziury o poszarpanych brzegach.

Uszkadzane są głównie wierzchołkowe części rośliny, a uszkodzone pąki kwiatowe i kwiaty odpadają od rośliny.

Zwalczanie

Rośliny należy lustrować od końca czerwca.

W przypadku stwierdzenia licznej obecności zmieników należy wykonać zabieg insektycydowy.

Zmieniki występują "placowo", zabieg opryskiwania roślin należy ograniczyć do miejsca ich wystąpienia.

Rząd: Pluskwiaki równoskrzydłe - Homoptera

Podrząd: Mszyce - Aphidodea

Rodzina: Mszycowate - Aphididae

Mszyca brzoskwiniowo-ziemniaczana - Myzus persicae

Mszyca ziemniaczana smugowa - Macrosiphon solani

Mszyca ziemniaczana smugowa - Macrosiphon solani

Bezskrzydłe imago: duży gatunek (2.4-3.6 mm długości); szarawo-zielona do różowego; wrzecionowaty kształt, z czułkami dłuższymi niż ciało, zabrązowionymi w drugiej połówce; syfony cylindryczne i długie; ogon charakterystyczny z 8-11 szczecinkami.

Po raz pierwszy stwierdzona w Europie w 1917, bardzo polifgiczny gatunek o kosmpolitycznym zasięgu.

Często występuje na ziemniaku, buraku, kapuście, roślinach szklarniowych (sałacie, endywii, ogórku), kwiatach oraz roślinach dziko rosnących

-liczebność może gwałtownie wzrastać

wczesną wiosną liczebność kolonii może się podwoić w ciągu mniej niż 3 dni

liczba nimf produkowanych przez virginoparae waha się pomiędzy 30 do 50 sztuk

- mszyce zwykle występują na liściach i zawiązkach kwiatów

występuje w formach: zielonej i różowej

zielone formy z reguły atakują niższe liście i starsze części roślin, podczas gdy postaci różowe występują na całym ulistnieniu

Cykl życiowy

- gatunek dwudomny z formami anholocyklicznymi

jaja zimowe mogą być składane na różach i innych gatunkach należących do tej rodziny

w większości przypadków zimują partenogenetyczne samice na roślinach ziemniaka lub w nieogrzewanych szklarniach

Uszkodzenia:

odżywianie się mszyc powoduje spowolnienie wzrostu roślin,

największe zagrożenie powoduje przenoszenie przez ten gatunek licznych wirusów takich jak wirus smugowatości ziemniaka (PYV) oraz wirus żółtaczki buraka (BYV)

Rząd: Motyle - Lepidoptera

Rodzina: Sówkowate - Noctuidae

Pod względem liczby opisanych gatunków stanowią najliczniejszą rodzinę motyli zarówno w Polsce (prawie 500) jak i na świecie (ok. 25 tys.).

W przybliżeniu co 6 gatunek motyla jest sówką.

Sówki to mocno zbudowane ćmy, ubarwione przeważnie niepozornie, kamuflująco.

Rysunek i kolorystyka wielu gatunków przypomina korę drzew, a czasem może również naśladować mech lub porosty, które ją porastają.

Sówki odżywiają się nektarem z kwiatów, sokami z fermentujących owoców.

Podrodzina: Rolnice - Agrotinae

PIĘTNÓWKA KAPUSTNICA - MAMESTRA BRASSICAE

Rozpiętość skrzydeł 40 to 45 mm. Zielonkawo-brązowe przednie skrzydła z charakterystycznym ciemnym wzorem. Tylne skrzydła jasno-szare.

Jaja zgrupowane w złożach liczących 20-30 sztuk na spodniej stronie liści.

Larwa 40 do 45 mm, zielonkawa do szarozielonej z jaśniejszą linią na grzbietowej stronie. Na każdym segmencie ciała 4 duże czarne plamy uformowane w kwadrat.

Występuje na roślinach krzyżowych (kapuście, rzepie), tytoniu, czerwonym buraku, lnie, sałacie, cykorii itd.

Rozwój na etapie jaja trwa od 10 do 15 dni.

Młode gąsienice pozostają razem w czasie I stadium.

Linieją 5 razy.

Uszkadzają liść od spodniej strony. Ich wzrost trwa około 2 miesięcy.

Po tym czasie zagrzebują się w wierzchniej warstwie gleby, przepoczwarczają się (pierwsza generacja) lub wchodzą w diapauzę (druga generacja).

Cykl życiowy obejmuje 2 generacje w ciągu roku. Imago pojawiają się maj-czerwiec.

Drugi lot godowy ma miejsce od końca lipca do początków września, gąsienice rozwijają się wówczas od sierpnia do października.

Uszkodzenia najczęściej obserwowane są w czerwcu, a następnie we wrześniu.

Gąsienice uszkadzają wiele liści a ich odchody gromadzą się pomiędzy uszkodzonymi liśćmi

Podrodzina: Piętnówki - Hadeninae

Strzygonia choinówka - Panolis flammea

Szeroki zasięg występowania w Europie.

W Polsce głównie występuje w 20-80 letnich drzewostanach iglastych o słabej kondycji, w regionach gdzie opady roczne nie przekraczają 700 mm.

Imago posiada liczne włoski na głowie i reszcie ciała. Rozpiętość skrzydeł wynosi: 30-35 mm.

Przednie skrzydła są długie i wąskie, rdzawo-brązowe z charakterystycznymi białymi plamami. Spodnia strona skrzydeł brązowa.

Jaja okrągłe, średnicy około 0.9 mm.

Gąsienica jest zółto-zielona z 16 odnóżami i jasno-brązową głową. Po stronie grzbietowej 3 do 5 białych pasów, oraz żółto-pomarańczowe pasy po bokach. Gąsienica I stadium porusza się jak gąsienice miernikowcowatych.

Linieją czterokrotnie.

Larwa III stadium ma już 18 mm długości.

Poczwarki długie, ciemno-brązowe, gładkie z 2 ostrymi kolcami.

Uszkodzenia szczególnie groźne gdy występują na młodych gałązkach.

Jedna gąsienica zjada około 200 sosnowych igieł w czasie swojego życia.

Osobniki dorosłe pojawiają się od początków kwietnia do połowy maja. Imago odżywia się na spadzi mszyc i przeprowadza gody w koronach drzew.

Samice składają jaja w postaci rzędu na igle sosnowej (ok. 25 jaj).

Gąsienice pojawiają się od 9 dni do miesiąca od złożenia, ze szczytem liczebności w środku maja.

Świeżo wyklute gąsienice przemieszczają się wyższe partie korony, gdzie żerują na pąkach, igłach oraz korze młodych gałązek.

Starsze gąsienice żywią się starszymi igłami.

Z końcem czerwca gąsienice przepoczwarczają się w wierzchniej warstwie igieł, lub gleby (do 3 cm głębokości).

Jednakże w latach zimnych i mokrych mogą żerować aż do sierpnia.

Poczwarka zimuje.

Rząd: Chrząszcze - Coleoptera

Podrząd: Chrząszcze wielożerne - Polyphaga

Rodzina: Żukowate - Scarabaeidae

Chrabąszcz majowy - Melolontha melolontha

Rodzina: Sprężykowate - Elateridae

Podrzut myszaty - Lacon murinus

Osiewnik rolowiec - Agriotes lineatus

Podrząd: Chrząszcze wielożerne - Polyphaga

jego przedstawiciele wykazują rozmaitość specjalizacji i adaptacji

różnej wielkości od 0,3 do 155 mm

odżywiają się różnorodnym pokarmem

są tu chrząszcze drapieżne, roślinożerne, padlinożerne i saprofagiczne

Rodzina: Żukowate - Scarabaeidae

rodzina licząca ok. 20-30 tysięcy gatunków

żukowate charakteryzują się dość znacznym zróżnicowaniem wyglądu, wszystkie jednak mają twardy chitynowy pancerz

przeważnie dużych rozmiarów i silnej budowy

posiadają charakterystycznie wyglądające czułki, krótkie z wachlarzowatą buławką

larwy żukowatych rozwijają się zazwyczaj w nawozie zwierząt

w Polsce występuje ok. 200 gatunków żukowatych, w tym:

Chrabąszcz majowy

Chrabąszcz kasztanowiec

Guniak czerwczyk (A)

Kruszczyca złotawka (B)

Pachnica dębowa (C)

Rohatyniec nosorożec

Chrabąszcz majowy Melolontha melolontha

Opis

- larwa: nazywana pędrakiem; biaława, wygięta łukowato, z zaczernionym końcem odwłoka, głowa masywna z silnymi żuwaczkami, tułów z żółtymi odnóżami, wydłużony, porośnięty włoskami, pędrak mierzy 10 do 20 mm jesienią pierwszego roku, 30 do 35 mm w roku kolejnym, a maksymalny rozmiar 40 to 46 mm osiąga wiosną III roku

Biologia ;

- po nadejściu chłodniejszych dni, zagrzebuje się w glebie na przezimowanie

-drugi rok żerowania rozpoczynają od połowy kwietnia, są wówczas bardzo żarłoczne

Cykl rozwojowy trwa zwykle 36 miesięcy, lecz może zostać rozciągnięty do 4 lat.

Imago odżywia się głównie liśćmi, jest szczególnie szkodliwe w sadach.

Larwy niszczą podziemne części roślin.


Chrabąszcz kasztanowiec - Melolontha hippocastani

Czynniki sprzyjające występowaniu:

chrabąszcz (częściej kasztanowiec) preferuje przerzedzone drzewostany (halizny, płazowiny i bardzo duże zręby);

bardzo lubi grunty porolne - nieużytki

Czynniki ograniczające:

niskie temperatury;

obfite, częste deszcze w czasie rójki;

bakterie;

grzyby pasożytnicze (Bauweria densa);

ptaki owadożerne i ssaki (nietoperze, krety, jeże, ryjówki, dziki, lisy, etc.)

Prognozowanie:

kontrola zapędraczenia gleb

Profilaktyka:

polega na bieżącym zalesianiu zrębów, likwidacji płazowin i halizn oraz zakładaniu małych zrębów

Zwalczanie:

podczas rójki stosowanie środków kontaktowych chemicznych

najczęściej stosuje się dezynsekcję gleby na szkółkach i powierzchniach zagrożonych

RODZINA: Sprężykowate - Elateridae

około 120 tys. gat., w Polsce ok. 140 gatunków

postacie dojrzałe większości gatunków pojawiają się wczesną wiosną

część gatunków prowadzi skryty tryb życia, niektóre z nich kryptyczny

chrząszcze o smukłym, wydłużonym ciele, nieco zwężonym z przodu i tyłu i lekko spłaszczonym, średniej wielkości, tylne kąty przedplecza wyciągnięte spiczasto, na przedpiersiu znajduje się wyrostek umożliwiający wykonanie podskoku w czasie gdy chrząszcz leży na grzbiecie, ubarwienie ciemnobrunatne, czarne, a u niektórych gatunków metalicznie zielone lub niebieskie , czułki piłkowane lub grzebykowate, na ogół dobrze latają

larwy oligopodialne, walcowate, barwy żółtawej, silnie schitynizowane - zwane są drutowcami

młode larwy odżywiają się próchnicą, starsze pobierają pokarm roślinny i zwierzęcy, względnie jeden i drugi

przebywają one w glebie, ściółce, pod korą, w próchniejącym drewnie, grzybach

rozwój może trwać od 10 miesięcy do 5 lat, w zależności od panujących warunków

Podrzut myszaty - Brachyacon murimus

Samica składa jaja do gleby, larwy lęgną się po 2-4 tygodniach i żerują na korzeniach do 2 do 5-ciu lat.

Duży wpływ na długość żeru ma żyzność gleby.

Chrząszcze prowadzą żer uzupełniający na młodych pędach i ogonkach liściowych.
Larwy mogą wyrządzić duże szkody na szkółkach, mogą również niszczyć nasiona.

szkody w lasach wyrządzają chrząszcze i larwy

chrząszcze odgryzają korę młodszych pędów drzew iglastych i liściastych, zjadają również ich pączki

larwy - drutowce - uszkadzają w szkółkach i uprawach kiełkujące nasiona, korzenie siewek i sadzonek

charakterystyczny kolec na przedpiersiu

rójka na przełomie VI/VII, samice składają jaja w glebie lub na jej powierzchni w liczbie do 120 szt.

po około 2 tygodniach wylęgają się bezbarwne larwy długości 1,5-2,2 mm, które żerują 2 do 5 lat

larwy z czasem wydłużone, walcowate, sztywne, osiągają dł. do 25 mm, na tułowiu 3 pary krótkich nóg

przepoczwarczenie następuje w glebie, zwykle w lipcu i sierpniu

zimują zarówno owady dorosłe jak i larwy

generacja 2-5 letnia.

Zwalczanie - stosowanie przynęt, np. pokrojone buraki, ziemniaki, marchew, zakopane płytko, po zasiedleniu zbiera się je i niszczy

Zapobieganie - wysiew nasion w miejscach odchwaszczonych, niezbyt głęboki siew

Osiewnik rolowiec - Agriotes lineatus

Imago: 7 to 8 mm długości, bardzo wydłużony, pokryty delikatnymi włoskami na wierzchniej i spodniej stronie, głowa duża przykryta niemal całkowicie przez przedplecze, przedplecze brązowawe, o charakterystycznym kształcie, pokrywy wąskie, wydłużone przy końcach, czerwonawe.

Jajo: delikatnie owalne, nieregularne w kształcie, w najszerszym miejscu 0.5 mm.

Larwa: 17 do 20 mm długości, szerokość mniej niż 2 mm, spłaszczona głowa, krótkie żuwaczki, cylindryczne ciało, jasno-żółtawe, bardzo odporne na zgniecenie, dlatego larwy nazywane drutowcami

Biologia

Larwy „drutowce” są polifagami, odżywiają się korzeniami wielu roślin. Występują głównie na łąkach oraz polach graniczących z nieużytkami.

Imago: zimuje w glebie i pojawia się wczesną wiosną. Rzadko latają (tylko nocą) lecz sprawnie przemieszczają się na piechotę.

Żeruje na liściach wielu gatunków roślin uprawnych i dziko rosnących. Samce giną po kopulacji samice dożywają końca lata.

Jaja składane na głębokości od 20 do 60 mm, pojedynczo lub w pakietach od 3 do 12 szt w wilgotnej glebie.

Płodność od 150 do 200 jaj.

Jajo: rozwój 25 do 60 dni zależnie od miejsca złożenia jaj.

Larwa: bardzo wrażliwa na suszę, przemieszcza się w glebie zależnie od wilgotności, oraz pory roku.

W czasie swojego rozwoju przemierzają duże odległości.

Drążą tunele w glebie i atakują podziemne części roślin. Latem i zimą zaprzestają aktywności.

Rozwój larwalny trwa 4 lata, w czasie których larwa linieje 8 razy.

Poczwarka: w komorze ziemnej na głębkości 40 do 60 cm. Trwa 1 miesiąc.

Cykl życiowy:

- 1 generacja co 6 lat.

- Larwa przechodzi w stadium poczwarki około maja V roku rozwoju. Imago pojawia się w lecie i pozostaje w diapauzie do marca kolejnego roku. Składają jaja z końcem maja lub na początku czerwca.

Bulwy ziemniaka atakowane są gdy nadają się już do zbioru; liczne płytkie korytarze wygryzione przez drutowce.

Zaatakowane zboża można rozpoznać po żółknięciu głównego liścia (flagowego).

Pojedyncza larwa niszczy kilka roślin.

Uszkadza głównie podziemne części roślin okopowych oraz ozdobnych.

Rząd: Muchówki - Diptera

Podrząd: Muchówki długorogie - Nematocera

Rodzina: Leniowate - Bibionidae

Rodzina: Komarnicowate - Tipulidae

Podrząd: Muchówki krótkorogie - Brachycera

Rodzina: Śmietkowate - Anthomyiidae

Śmietka kiełkówka - Hylemyia platura

Rząd: Muchówki - Diptera

Podrząd: Muchówki długorogie
Nematocera

Rodzina: Leniowate - Bibionidae

Dorosły owad długości od 8 do 10 mm, o ciele krępym i umiarkowanie owłosionym. Czułki krótkie, grube, wieloczłonowe; odnóża grube, na przednich goleniach z kolcami. Samica wyraźnie odróżnia się od czarnego samca przez złoto-czerwone zabarwienie ciała. Larwa do 16 mm długości, szarobrązowa, bez odnóży z ciemnobrązową główka, na każdym segmencie zaopatrzona w krótkie szczeciny, a na końcu ciała cztery kolce. Ubarwienie może się zmieniać w zależności od gleby, w której żyją. Larwy są wielożerne i obok rzepaku żerują na pszenicy, jęczmieniu, życie i owsie, a także ziemniakach, burakach i warzywach.

Rodzina: Leniowate - Bibionidae

Lenie żerują głównie w glebie, uszkadzając korzenie. Powoduje to zakłócenie gospodarki wodnej rośliny oraz gorsze osadzenie jej w glebie. Wiosną groźne są dorosłe larwy żerujące na wczesnych zasiewach. Lenie mogą uszkadzać zarówno wysiane nasiona, jak również podgryzać młode rośliny pod powierzchnią gleby. Na powierzchni gleby często spotkać można liczne małe dziurki z kupkami ziemi. Uszkodzenia spowodowane przez lenie można pomylić ze szkodami obserwowanymi po żerowaniu drutowców, pędraków i rolnic lub komarnic.

Rodzina: Leniowate - Bibionidae

W ciągu roku rozwija się jedno pokolenie szkodnika. Zimują larwy w glebie na głębokości od 5 do 10 cm. Przepoczwarczają się w kwietniu lub na początku maja, po krótkotrwałym żerowaniu.

Od połowy maja z gleby wydostają się dorosłe owady. Odżywiają się pyłkiem, nektarem i spadzią (tzw. rosa miodowa).

Od końca maja do połowy czerwca samice składają około 100 jaj grupkami do gleb lekkich, wilgotnych i zasobnych w substancje organiczne, szczególnie do gleb nawożonych obornikiem, położonych w pobliżu zarośli lub do stert kompostowych.

Leń ogrodowy występuje lokalnie, a gradacje liczebności mają miejsce raz na kilka lat.

Uproszczenia agrotechniczne, szczególnie przyorywanie dużych ilości resztek pożniwnych sprzyjają rozwojowi szkodnika.

Rodzina: Komarnicowate - Tipulidae

Duże, lub średniej wielkości „komarowate” muchówki o bardzo długich nogach i długim, walcowatym najczęściej odwłoku.

Nogi łamliwe, z łatwością odpadają, jeśli wziąć koziułkę do ręki. Larwy żyją w wilgotnej glebie, żywią się korzeniami roślin, niektóre gatunki mogą wyrządzać szkody w uprawach.

Czułki 12-13 członowe.

Szkodliwe są larwy, wałeczkowate, beznogie, szare, żyjące w glebie.

Ważnym gatunkiem jest komarnica (koziułka) warzywna, której larwy są polifagami żerującymi na podziemnych częściach roślin. Podgryzione rośliny więdną i obumierają.

Śmietka kiełkówka - Hylemyia platura

Opis:

- Imago: 3 do 6 mm długości. Ubarwienie szarawe do żółtawego na tułowiu, na odwłoku mogą występować brązowe, ciemniejsze przepaski, odnóża czarne.

- Jaja: białawe, wydłużone około 1 mm długości.

- Larwa: biaława osiągająca od 5 do 8 mm długości pod koniec rozwoju; ostatni segment skośnie ścięty.

- Poczwarka: czerwono-brązowa, mierzy 5 mm.

Larwa: jej rozwój trwa 3 tygodnie.

Odżywia się rozkładającą się materią organiczną (roślinną lub zwierzęcą) na której może przeprowadzić w całości swój rozwój.

Jednakże bardzo silnie przywabiane są także przez kiełkujące nasiona oraz młode rośliny, uszkadzając w nich liścienie, młode pędy zanim wyrosną ponad powierzchnię gruntu.

Kiedy roślina bardziej wyrośnie staje się niewrażliwa na uszkodzenia przez szkodnika.

Okres kiedy może być zaatakowana to zazwyczaj 3 do 4 tygodni. Przepoczwarcza się w glebie na różnych głębokościach. Biologia

- Rośliny: gatunek ten atakuje wiele gatunków (ponad 40) takich jak: fasola, ogórek, szpinak, asparagus, pomidor, zboża, kukurydza, tytoń, mieczyki, goździki, jodła, klon, itp. Czasami może powiększać zniszczenia powodowane przez inne szkodniki, zdarza się to w przypadku rzodkwi, rzepy, cebuli, ziemniaka.

- Imago: samica składa kilkaset jaj na powierzchni gleby, najczęściej pojedynczo.

Czynniki stymulujące składanie jaj to: obecność roślin (nie jest konieczna), wilgotność gleby, duża ilość substancji organicznych, świeżo odwrócona gleba.

- Jaja: rozwój embrionalny trwa kilka dni.

Uszkodzenia

Larwy niszczą wszystkie młode części roślin, zwłaszcza młode korzonki i zawiązki liści.

Zaatakowane części roślin często atakowane są przez patogeny grzybowe, co może prowadzić do powiększenia strat.

W przypadku upraw szparagów zaatakowane rośliny deformują się, często ulegają rozwidleniu i mają gorzki smak.

Straty uzależnione są od ilości larw, a to z kolei zależy od tego jak silnie zwabiane są samice składające jaja.

Dodatkowo wszystkie czynniki zmniejszające prędkość kiełkowania i żywotność kiełkujących roślin (np. niskie temperatury i zbyt głęboki siew) zwiększają szansę na zaatakowanie przez szkodnika.

Cykl życiowy

- 3 do 6 generacji w ciągu roku, w zależności od regionu. Długość cyklu zależna od temperatury ( przy +10°C: 85 dni; +20°C: 24-25 dni; +25°C: 16-17 dni).

- Poczwarka zimuje w glebie, a osobniki dorosłe pojawiają się zaraz po ustąpieniu zimy, najczęściej jednak wczesną wiosną. W południowych rejonach gatunek ten może występować cały rok



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
OGRODNICTWO ĆWICZENIE 5, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr IV, Ochrona roślin (z Fi
OGRODNICTWO ĆWICZENIE 7, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr IV, Ochrona roślin (z Fi
OGRODNICTWO ĆWICZENIE 4, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr IV, Ochrona roślin (z Fi
OGRODNICTWO ĆWICZENIE 11, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr IV, Ochrona roślin (z Fit
ostatni kolos, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr IV, Ochrona roślin (z Fitopatopogia)
zaliczenie projektu, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr IV, urządzanie i pielęgnacja t
zagadnienia , Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr III, genetyka i hodowla roślin
mikrobiologia notatki!, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr III, mikrobiologia
Liczby graniczne, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr III, podstawy nawożenia
prezentacja - podkładka, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK II, semestr III, chwasty i ich zwalcza
smogg, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK III, semestr 6, Ekologia i ochrona środowiska
procesy niszczace glebe, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK III, semestr 6, Ekologia i ochrona śro
Kwasne deszcze, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK III, semestr 6, Ekologia i ochrona środowiska
WARSTWOWA STRUKTURA ATMOSFERY, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK III, semestr 6, Ekologia i ochro
Emisja CO2 i modele zmian klimatycznych, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK III, semestr 6, Ekolog
5. Zanieczyszczenia gleby przez metale ciężkie, Ogrodnictwo, Ogrodnictwo UP Wro, ROK III, semestr 6,

więcej podobnych podstron