1. Czym charakteryzuje się materiał z plantacji rodowej i klonowej?
a) Plantacja rodowa
- posiadają allele rodu i dodatkowo allele ojców( nieokreślonej liczby)
- rody produkujemy rozmnażając nasiona drzew matecznych
-jest to materiał pochodzący ze źródła znanego nam tylko połowicznie, gdyż nasiona powstały z rozmnażania znanego nam osobnika z innym nieznanym. W szkółkach dokonuje się selekcji drzew o najlepszej jakości.
- większa zmienność genetyczna.
b) Plantacja klonowa
- ma tylko te allele, które mają drzewa mateczne
- produkcja klonowa- też zbieramy materiał z drzew matecznych, ale musimy jeszcze wyhodować szczepy
- rozmnożona wegetatywnie
2. Dlaczego stosuje się plan na plantacji nasiennej przeciw samozapyleniu?
Ponieważ samozapylenie może doprowadzić do eliminacji osobników, gdy spotkają się osobniki obciążone genetycznie, spotkają się allele recesywne - letalne.
Depresja wsobna - polega na występowaniu samozapylenia prowadzi do skarlenia potomstwa, jeśli wcześniej nie dojdzie do jego śmierci. Bardzo negatywne zjawisko. Depresja wsobna wywołana jest przez chów wsobny.
3. Kiedy można zbierać nasiona z plantacji nasiennej?
Zawsze można zbierać jeśli plantacja została dobrze utworzona i jest dobrze prowadzona. Od 6 roku zycia są najlepsze
5. Kryteria zakładania drzewostanów nasiennych.
- rodzimość pochodzenia - jeśli nie ma starych operatów urządzeniowych, w których jest wiek i pochodzenie, to jeśli d-stan sprzed 1860 roku => pochodzenie rodzime.
- wiek bliskorębny - im starszy tym lepszy
- produkcyjność - możliwości przyrostowe masy mniej istotne cecha, w dużym stopniu zależy od siedliska, nie mniej b. ważna.
- zdrowotność - brak opieńki, huby, raka, szkodników owadzich, uszkodzenia mechaniczne mniej istotne. Im później rozpoczyna wegetacje tym lepiej.
- jakość techniczna pni - udział drzew prostych, pozbawionych wad, u iglastych dobrze oczyszczających się, u liściastych brak rozpieraczy, skrętu włókien. Drzewa wadliwe do 10% w d-stanie.
- wielkość drzewostanu So, Św>10ha; Rodzime >/2ha; Md>/1ha.
- otoczenie - w sąsiedztwie nie mogą znajdować się d-stany negatywne tego samego gatunku, których nie można usunąć, lub
d-stany negatywne które są dalej, ale na linii panujących wiatrów.
6. Dziedziczność.
Zespół procesów zachodzących w organizmach żywych w przebiegu powstawania organizmów potomnych który prowadzi do przekazywania cech organizmów rodzicielskich. Cechy organizmów żywych mają uwarunkowanie dziedziczne (genetyczne) na które nakładają się czynniki środowiskowe. Podstawową jednostką dziedziczności jest gen z zapisaną specjalną częścią informacji genetycznej która ujawnia się w postaci ekspresji genów.
7. Warunki jakie musi spełniać plan zagospodarowania na uprawach nasiennych.
- 3-4 lata gleba w czarnym ugorze.
- wiosna 4 lub 5 roku - wyrównanie gleby wysiew traw szlachetnych.
- koszenie traw kilka razy w roku.
- nawożenie.
- usuwanie odbitek z podkładek (3 pierwsze lata).
- kontrola powiązana szczepów i palików.
- gdy osiąga 3 m - podkrzesujemy gałęzie do 50 cm wysokości.
- rozluźnienie - cięcia - usuwa się 25%, aż zostanie 25%
9. Jakie czynności wykonujemy w drzewostanach nasiennych?
WDN
- cięcia sanitarne - selekcyjne (selekcja negatywna) - usunięcie wszystkich drzew chorych, osłabionych, opanowanych i wadliwych.
- rozluźnianie ( selekcja pozytywna) d-stan przerzedza się dla lepszych warunków kwitnienia i owocowania.
- cięcia w otulinie.
- porządkowanie podrostu.
- zbiór szyszek/nasion w latach urodzajnych.
- nawożenie.
GDN
- Cięcia sanitarno-selekcyjne
- przerzedzenie.
- nasiona pozyskuje się z drzew ściętych
- d-stan się wycina, pozyskuje nasiona i z nich zakłada się uprawy gospodarcze.
10. Co to jest zysk genetyczny?
To różnica średnich arytmetycznych w populacji matecznej i w potomnej w porównywalnym wieku i siedlisku.
ΔG = Xp - Xl
O uzyskanym w praktyce zysku decydują:
- różnica selekcyjna.
- odziedziczalność.
11. Scharakteryzować leśny materiał podstawowy.
- Obiekt, gdzie pozyskuje się nasiona, muszą one być zarejestrowane, rejestr prowadzi Biuro Nasiennictwa Leśnego
- przez leśny materiał podstawowy rozumie się materiał przeznaczony do produkcji leśnego materiału rozmnożeniowego należącego do kategorii ze zidentyfikowanego źródła powinien spełniać następujące wymagania:
1.stanowić źródło nasion lub drzewostan;
2.znajdować się w jednym regionie pochodzenia;
3.składać się z osobników, których cechy fenotypowe wskazują na przynależność do jednej populacji;
4.być wolnym od organizmów szkodliwych;
5. odpowiadać cechom jakościowym, nie niższym niż średnia cech jakościowych dla tego samego gatunku w tym samym regionie pochodzenia, pod względem:
-prostości strzały,
-ugałęzienia,
-stopnia oczyszczenia pnia,
-skrętu włókien,
-liczby drzew z rozwidlonym pniem;
6. znajdować się w wieku umożliwiającym ocenę cech fenotypowych i produkcyjnych;
7. być przystosowanym do warunków środowiska panujących w regionie pochodzenia
13. Selekcja negatywna + przykład w hodowli selekcyjnej drzew leśnych.
- Selekcja kierunkowa, stosujemy wtedy gdy z populacji wybieramy osobniki których nie chcemy aby się nam rozmnażały i je usuwamy ( CSS - cięcia sanitarno-selekcyjne)
14. Podać dwie zasady rozmieszczenia na plantacji nasiennej. (W jaki sposób rozmieszczamy klony na plantacjach nasiennych?)
- szczepy tego samego klonu maksymalnie rozdzielone
- więźba musi być rozluźniona, ale klony tak ustawione , żeby w późniejszych cięciach rozluźniających żaden z genotypów nie został usunięty.
<to też Olki odpowiedź, wg mnie chodzi o rozmieszczenie losowe i systematyczne, w Polsce stosowane jest losowe>
15. Co to są drzewa elitarne?
Drzewo doborowe, które przekazuje potomstwu swoje najlepsze cechy (z drzew elitarnych zakłada się drugie generacje plantacji nasiennych, sprawdzane przez oceny potomstwa).
<tu też się nie zgadzam, wg moich notatek, to drzewa, które tworzą drzewostany nasienne II kategorii>
16. Co to jest ród i klon?
Ród- potomstwo generatywne drzewa doborowego, pokolenie siostrzane, pół siostrzane (powstają na bazie rozmnożenia genetycznego)
Klon- potomstwo wegetatywne. Grupa osobników rozmnożona z jednego osobnika. W populacji klonów żadna selekcja nie przyniesie rezultatu. Mają w zasadzie identyczną informację genetyczną, czasami mogą być mutacje pączkowe które powodują odmienną zawartość inf. genetycznej.
Plantacje klonowe - powstaje na bazie rozmnożenia wegetatywnego. Daje największe zyski genetyczne.
17. Co to jest selekcja negatywna i kiedy ją stosujemy?
- negatywna, gdy wybieramy z populacji osobniki, aby się nie rozmnażały
<np. CSS - czyszczenia selekcyjno-sanitarne w wydzielonych i gospodarczych drzewostanach nasiennych>
19. Zasady gospodarowania drzewostanami nasiennymi i na jakim etapie.
1. ciecia selekcyjne - oparte na selekcji negatywnej, zwracamy najpierw uwagę na drzewa żywotne z górujących i panujących obarczonych wadami genetycznymi.
2. ciecia sanitarne - usuwa się drzewa zagrażające trwałości drzewostanu, nie jest związane z genetyką
(1 i 2 wykonuje się zaraz po uznaniu drzewostanu za nasienny)
3. cięcia rozluźniające - na podstawie selekcji pozytywnej usuwa się konkurencję
4. cięcia w otulinie
5. porządkowanie podrostów
6. nawożenie
23. Selekcja populacyjna- jest to wybór i wykorzystanie jako bazy nasiennej d-nów (WDN, GDN), najlepszych w danych warunkach wzrostowych, uprawy pochodne
Selekcja indywidualna- polega na wyborze drzew doborowych (poj osobn z pop) charakt się najlepszymi cechami jakościowymi i przyrostowymi, które nastepnie wykorzystuje się do pozyskania zrazów i produkcji szczepów do zakładania plantacji nasiennych oraz do zbioru nasion w celu uzyskania sadzonek, z których zakłada się plantacyjne uprawy nasienne. Baza nasienna selekcji indywidualnej obejmuje: drzewa doborowe, plantacje nasienne, plantacyjne uprawy nasienne
- Lepszy efekt hodowlany daje selekcja indywidualna.
- Najbogatszą pule genową posiada potomstwo z WDN w wyniku prowadzonej tam selekcji populacyjnej.
- Podstawę stanowi selekcja populacyjna a indywidualna jest tylko jej dopełnieniem.
35. Plantacje nasienne: zakładanie i pielęgnacja
Na plantacje nasienną potrzeba co najmniej 60 drzew matecznych. Nie mniej ponieważ zmienność genetyczna musi być zachowana.
Przy zakładaniu plantacji ważny jest wybór miejsca. Musi być odległa od źródeł gatunku który znajduje się w plantacji. Obcy pyłek jest niepożądany gdyż obniża zysk genetyczny. W odległości 300 metrów wycina się d-stany tego samego gatunku.
Plantacja jest otoczona otuliną z gat. innych niż na tej plantacji. Zabezpiecza plantacje przed obcym pyłkiem i chroni przed wywiewaniem pyłku z plantacji.
Drugim kryterium jest siedlisko.
- może być mniej żyzne niż dla danego gatunku, można to porwać przez nawożenie
- przygotowanie miejsca (nie stosuje się orki głębokiej.
- odpowiednio luźna więźba
Cięcia
1. W co drugim rzędzie co drugie drzewo.
2. W nienaruszonym rzędzie co drugie drzewo.
3. Usuwamy wszystko w drugim rzędzie.