Nadzór budowlany na budowie- KCMB 51 kwiecień 2007
Organem administracji publicznej upoważnionym do kontroli prowadzonych budów jest nadzór budowlany.
Czuwa on nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego, zarówno podczas trwania prac budowlanych, jak i w trakcie użytkowania obiektów.
Jego zadania i kompetencje określa Prawo budowlane art.83.
Inwestorzy składają w nadzorze zawiadomienia o planowanym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, o zakończeniu budowy, wnioski o pozwolenie na użytkowanie, legalizację samowoli budowlanych, zaś wszyscy mogą tu zgłosić nieprawidłowości zauważone na prowadzonych budowach.
Organem pierwszej instancji jest Powiatowy Inspektor nadzoru budowlanego, zaś organem wyższego stopnia jest Wojewódzki Inspektor nadzoru budowlanego.
Do Wojewódzkiego Inspektora można odwołać się od decyzji wydanej przez Powiatowego Inspektora oraz złożyć skargę na przewlekłość w prowadzeniu przez niego sprawy i ewentualne zaniedbania.
Wojewódzki Inspektor nadzoru budowlanego jest organem pierwszej instancji w sprawach dotyczących obiektów
i robót budowlanych:
-dróg publicznych krajowych i wojewódzkich, wraz z obiektami i urządzeniami służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego, oraz sytuowanymi w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu - niezwiązanymi z użytkowaniem drogi, a w odniesieniu do dróg ekspresowych i autostrad - wraz z obiektami i urządzeniami obsługi podróżnych, pojazdów, i przesyłek;
-usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich, morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego, a także innych terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu i transportu morskiego;
-hydrotechnicznych, piętrzących, upustowych, regulacyjnych, melioracji podstawowych oraz kanałów i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi;
-usytuowanych na obszarze kolejowym;
-lotnisk cywilnych wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi;
-usytuowanych na terenach zamkniętych.
Organem centralnym, pełniącym funkcję organu wyższego stopnia w stosunku do Inspektora Wojewódzkiego, jest Główny Inspektor nadzoru budowlanego.
Przed budową
Inwestor przed rozpoczęciem budowy, mając już prawomocne pozwolenie na budowę, powinien zawiadomić nadzór o zamiarze rozpoczęcia robót budowlanych.
Takie zawiadomienie składa co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem robót.
Do zawiadomienia dołącza oświadczenie kierownika budowy ( także inspektora nadzoru inwestorskiego, jeśli taki jest ustanowiony) o przyjęciu obowiązku kierownika budowy oraz zaświadczenie o jego przynależności do izby samorządu zawodowego.
W przypadku zmiany kierownika budowy, bądź inspektora nadzoru inwestorskiego, należy zawiadomić o tym nadzór budowlany, dołączając oświadczenia tych osób o przejęciu obowiązków.
Po budowie
Po zakończeniu prac budowlanych inwestor składa w nadzorze budowlanym zawiadomienie o zakończeniu inwestycji.
Jeśli nadzór w ciągu 21 dni nie zgłosi sprzeciwu można rozpocząć użytkowanie obiektu.
Jeżeli inwestor chce otrzymać pozwolenie na użytkowanie przed zakończeniem inwestycji i wykonaniem wszystkich robót, musi uzyskać decyzję o pozwoleniu na użytkowanie.
Uzyskanie decyzji jest konieczne w przypadku przystąpienia do użytkowania budynku handlowego czy przemysłowego.
Wtedy inwestor składa w nadzorze budowlanym wniosek o pozwolenie na użytkowanie.
Nadzór na budowie
Inspektorzy nadzoru budowlanego mają prawo wstępu do obiektu budowlanego, na teren budowy, oraz zakładu pracy (Prawo Budowlane art.81a).
Wejście inspektora nie może być utrudniane lub udaremniane przez inwestora, właściciela, zarządcę obiektu, gdyż z mocy ustawy takie postępowanie podlega przepisom karnym.
Czynności kontrolne inspektor powinien przeprowadzić w obecności inwestora, właściciela, kierownika budowy, kierownika zakładu pracy, zarządcy obiektu zaś w lokalu mieszkalnym, w obecności pełnoletniego domownika i przedstawiciela administracji lub zarządcy budynku.
W przypadku nieobecności tych osób, kontrola może być dokonana w obecności przywołanego pełnoletniego świadka - lecz tylko w określonych przypadkach np. gdy obiekt budowlany lub prowadzone roboty budowlane mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi albo bezpieczeństwa mienia.
Nadzór budowlany nie ma obowiązku informowania stron o zamierzonym terminie kontroli.
Wyniki kontroli mogą być podstawą do wszczęcia postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem decyzji.
Często jednak nadzór budowlany najpierw wszczyna postępowanie administracyjne na podstawie złożonego podania, zawiadomienia, donosu, skargi, a później kontroluje, po uprzednim zawiadomieniu stron.
W trakcie kontroli przedstawiciel nadzoru budowlanego ma prawo zażądać udzielenia informacji oraz udostępnienia dokumentów związanych z prowadzeniem robót, przekazaniem obiektu budowlanego do użytkowania oraz użytkowaniem obiektu..
Z przeprowadzonej kontroli, kontrolujący przedstawiciel nadzoru budowlanego powinien sporządzić protokół, w którym będą zawarte informacje: miejsce kontroli, data, wykaz kontrolujących oraz obecnych osób, zapis dokonanych czynności i ustaleń w trakcie kontroli, uwagi i wyjaśnienia zgłoszone przez strony, świadków lub powołanych biegłych.
Po dokonaniu kontroli pracownik nadzoru powinien odczytać wszystkim protokół i dać do podpisania.
Jeśli ktoś odmówi podpisu, należy ten fakt zapisać w protokole.
Wszystkie wyrazy poprawiane w protokole powinny być przekreślone, ale czytelne.
Strony mają prawo dołączyć do protokołu dokumenty mające znaczenie dla prowadzonego postępowania.
Nadzór budowlany wykonuje również kontrole obowiązkowe, które są dokonywane po złożeniu przez inwestora wniosku o pozwolenie na użytkowanie.
Celem tej kontroli jest sprawdzenie, czy budowa była prowadzona zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę oraz z zatwierdzonym projektem budowlanym.
O terminie kontroli inwestor powinien być zawiadomiony w ciągu 7 dni od daty złożenia wniosku, natomiast obowiązkową kontrolę nadzór powinien przeprowadzić w ciągu 21 dni, również od daty złożenia wniosku. (art.59c ust.1 Prawa budowlanego).
Ustawa jednak nie reguluje sytuacji gdy nadzór nie dotrzyma terminu.
Zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego w zakresie zwłoki organu, stronie przysługuje wniesienie zażalenia do organu wyższego stopnia.- czyli do wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego.
Nie przeprowadzenie obowiązkowej kontroli przez nadzór w terminie 21 dni od daty złożenia wniosku nie uprawnia inwestora do rozpoczęcia użytkowania budynku.
Jeśli nadzór stwierdzi, że inwestor jednak przystąpił do użytkowania przed uzyskaniem pozwolenia, ma prawo do wymierzenia kary z tytułu nielegalnego użytkowania.
Kara ta dla domu jednorodzinnego wg obowiązującego prawa wynosi 10 tys. zł.
Kontrolę obiektu w celu udzielenia pozwolenia na użytkowanie może przeprowadzić jedynie osoba mająca uprawnienia budowlane oraz upoważnienie powiatowego inspektora (można od takiej osoby zażądać okazania legitymacji służbowej).
Pozostałych kontroli mogą dokonywać inni pracownicy nadzoru, którzy niekoniecznie muszą mieć uprawnienia budowlane.
Strony w postępowaniu
Nadzór budowlany, w ramach prowadzonego postępowania, powinien ustalić strony postępowania, które mają interes prawny lub obowiązek w sprawie.
I tak w sprawie np. samowoli budowlanej stroną w sprawie jest inwestor, ale także właściciel sąsiedniej działki, w przypadku jeśli budowany obiekt lub już istniejący, jest lub został wybudowany niezgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi dotyczącymi wymaganych minimalnych odległości od granicy z sąsiednią działką lub też jest za wysoki, w stosunku do otrzymanej decyzji pozwolenia na budowę i przesłania budynki obok.
Art-Presse