Darwin sformułował cztery główne twierdzenia:
-świat istot żywych nie jest niezmienny
-proces zmian jest ciągły i stopniowy
-wszystkie gatunki są ze sobą spokrewnione
-zmiany ewolucyjne są wynikiem doboru naturalnego
Darwinizm to teoria o selekcji naturalnej, proces biologiczny, polegający na zmianach organizmu w czasie, skutkiem którego jest m.in. powstawanie nowych gatunków. Za główny mechanizm ewolucji uważa się dobór naturalny. W skrajnych przypadkach za ewolucję biologiczną uważa się proces polegający na zmianie częstości alleli w populacji organizmów.
Kreacjonizm - wywodzący się z tradycji wielu religii pogląd na pochodzenie życia na Ziemi. Zgodnie z nim Wszechświat oraz wszystkie organizmy (w tym człowiek) zostały stworzone poprzez nadnaturalne interwencje bogów lub Boga-Stworzyciela.
Dobór stabilizujący - w genetyce jest to działanie doboru naturalnego na rzecz utrzymania istniejącej struktury genowej populacji. Zwykle, w stabilnym środowisku, właśnie taki typ selekcji działa na populacje - już dobrze przystosowane do danych warunków. Zazwyczaj polega na eliminacji skrajnych fenotypów.
Dobór skierowany polega na tym, że usuwa więcej osobników odbiegających od średniej z jednego końca krzywej, przez co średnia wartość krzywej ulega powolnej zmianie.
Dobór krewniaczy - mechanizm ewolucji biologicznej, który prowadzi do adaptacji organizmów, polegającej na zwiększaniu szansy przeżycia osobników z nimi spokrewnionych.
DOBÓR ROZRYWAJACY- środowisko mozaikowe, zróżnicowane tu preferowane są osobniki różne nawet skrajnie różne. Wyższa przystosowawczość dotyczy heterozygot. Związane jest to ze specjacją.
Dobór apostatyczny - jeden z mechanizmów ewolucji biologicznej, prowadzący do dużego zróżnicowania osobników populacji w wyniku preferowania organizmów o cechach nieprzeciętnych.
Dobór grupowy, to sytuacja, w której allele mogą ulec rozpowszechnieniu, jeśli działają na korzyść grupy (dobro gatunku), pomimo ich szkodliwości dla osobnika. Innymi słowy: sytuacja w której organizm zmniejsza swoje szanse rozrodcze, żeby zwiększyć szanse grupy, do której należy.
Dobór płciowy jest szczególnym przypadkiem doboru naturalnego, gdzie o dostosowaniu decyduje postrzegana atrakcyjność dla płci przeciwnej.
Dryf genetyczny opisuje zmiany frekwencji genów nie wynikające z doboru, mutacji czy migracji osobników, ale z czystego przypadku. Można go zdefiniować jako utratę alleli danych genów w populacji przez przypadkowe łączenie się gamet w procesie rozmnażania Rola dryfu genetycznego jest większa im mniejsza jest populacja.
Radiacja adaptacyjna (radiacja przystosowawcza) to ewolucyjne różnicowanie się organizmów należących do jednej linii rodowej. W wyniku radiacji adaptacyjnej z jednego gatunku powstaje wiele innych, przystosowanych do życia w różnych środowiskach.
Altruizm - zachowanie w obrębie danego gatunku, w wyniku którego osobnik tak się zachowujący ponosi pewne koszty wobec innego, który z kolei zyskuje. Jest to jedno z typowych zachowań zwierzęcych zwiększających ich łączną wartość przystosowawczą.
teorią dostosowania łącznego, w kolejnych pokoleniach przetrwają takie geny, których cechy fenotypowe gwarantują najwyższy łączny sukces jednostki i jej krewnych.
BUDOWA KOMÓRKI:
-j.kom (E):na jadro składaja się: Otoczka jądrowa zbud jest z 2 błon, kariolimfa (w niej jest chromatyna oraz jąderko) chromatyna dzieli się na chromocenty chromomery i fibryle chromatynowe;, jąderko-kuliste, zbud. z białek z RNA i DNA. wytwarzanie rRNA i składanie rybosomów.
Ściana komórkowa - stadia rozwojowe:blaszka środkowa ściana pierwotna ściana wtorna mureina,celuloza,chityna-szkielet, ochronna, ogranicza wzrost, bariera
inkrustracja-odkl. zw.chem. wew. istniejącej sciany*lignina>drewnienie*CaCO3>mineral.
adkustracja-odkl .zw. chem na zew.-polisach:sluzy,gumy, tłuszczowe:kutyna,suberyna,sporopolenina
-Błona komórkowa - białka,lipidy-fosfolip,glikoli,sterole,sfingolip,cerebozydy; oddziela, kom. od sr. wymiana jonow i czast.
-Cytoplazma - (EP) ukl. koloidalny bialek50%,tłuszcze12-25%,weglowod15-20%,nukleoproteid5%,aminokw,sole min.mikrotub,filament zawieszonych w rozt. H2O 60-90%
Mitochondriom-błona zewnętrzna +błona wewnetrzna+przestrzen perymitochondrialna+matrix+genofom+rybosomy-Mezosomy (P) Mitochondria (E): oddychanie wewkom. 2 blony wew. faldowana
Aparat golgiego-zespół pęcherzyków ułożonych jeden na drugim, otoczonych błoną białkowo lipidową, synteza sacharydow
Wakuole (E): zawiera: jonyK,Na,Ca,Mg,ZN,Cl,SO4,PO3, białka ,cukry, aminokwasy, glikozydy/anticjany,flawony/,alkaloidy/nikotyna,chinina,morfina,strychnina,kofeina,kokaina
Przestrzen ograniczona tonoplastem i wypełniona sokiem wakuolowym
RE (E): system blon, gladkie i szorstkie z rybosomami. synteza bialek tluszczy,detoksykacja, modyfikacja bialek
-Plastydy (E): fotosynteza > chloroplasty 30-55%białka,20-30%lipidy,zmienny%cukrowce,9%chlorofil,2-3%RNA,0,01-0,02%DNA,4,5%karotenoidy
Nukleoid (P) : koliste DNA, material genetyczny
-Lizosomy (E): cialka trawiace, zawiera enzymy lityczne:glikozydazy-rozkł polisach i glikozy do cukr i alko,pepsyny-rozkl bialek i polipeptyd,kolagenoza;kolag do dipept,lipaza-trojglicer do kw tluszcz,nukleazy-kw nuklein do polinukleot, wewkom. trawienie
-Peroksysomy: usuwaja H2O2, detoksykacja etanolu w watrobie.
-Centriole (zw. i grzyby (E)):zbud z mikrotubuli, biora udzial w powst. Wrzeciona
Komorka prokariot.- brak jądra zawiera nukleoid(bakterie sinice)brak błony jadrowej otoczona sciana komorkowa posiada membrany fotosyntetzujace
Różnice między komórką roślinną a zwierzeca:1Sciana kom(błona kom. Zamiast ściany)
2plastydy(rośliny) lizosomy(zwierzęta) wieksze wakuole;w kom rosłinej znajduja się: - Ściana komórkowa - Plastydy : -Chloroplasty- Kukoplasty Chromotydy(brak w zwierzęcej)
Funkcje białek-enzymy(-kataliza reakcji) -strukturalna -(podpora Komorek kreatyna)
transportujące (przenasza czasteczki hemoglobina) zaporowe(magazynuja czasteczki ferytyna) sygnałowe (insulina) receptorowe(do odbioru sygnałów) regulujące geny
-