Sprawdzian z baroku
grupa B
1. Kiedy zaczęto używać terminu barok na określenie epoki w dziejach kultury? (1 p.)
A. W XVI w.
B. W XVII w.
C. W XVIII w.
D. W XIX w.
2. Wyjaśnij pojęcie. (2 p.)
• sarmatyzm - uformowany w okresie baroku styl życia, obyczaje i ideologia polskiej szlachty, u których podstaw leżał mit o pochodzeniu tego stanu od starożytnego plemienia Sarmatów - ludu wyróżniającego się umiłowaniem wolności i przywiązaniem do tradycji przodków
3. Podaj dwa przykłady barokowej teatralizacji życia codziennego w Europie. (1 p.)
skomplikowany ceremoniał dworski, arystokratyczne uczty kreowane na widowiska
4 Wpisz do tabeli nurty filozoficzne, do których należą wymienione poglądy. Niektórych pojęć możesz użyć kilkakrotnie. (3 p.)
Myśl |
Filozof |
Świat materialny jest tylko przejawem ducha, a prawdziwa rzeczywistość ma charakter duchowy. |
spirytualizm |
Nie istnieje opozycja między duchem a materią, Bóg przynależy do świata natury. |
panteizm |
Zmysły, którym na ogół wierzymy, wprowadzają nas w błąd. |
sceptycyzm |
Zarówno społeczeństwo, jak i jednostka ludzka przynależą do świata natury. |
naturalizm |
5. Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania. (3 p.)
Człowiek jest tylko trzciną, najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą. [...] gdyby nawet wszechświat go zmiażdżył, człowiek byłby i tak czymś szlachetniejszym niż to, co go zabija, ponieważ wie, że umiera i zna przewagę, którą wszechświat ma nad nim. Wszechświat nie wie nic o tym.
a) Kto jest autorem tych słów?
Blaise Pascal
b) Co - w myśl tekstu - stanowi o istocie człowieczeństwa?
samoświadomość
c) Jaki środek stylistyczny występuje w pierwszym zdaniu?
metafora
8. Twórczość Wacława Potockiego należy do nurtu poezji (1 p.)
A. klasycystycznej.
B. metafizycznej.
C. sarmackiej.
D. dworskiej.
9. Który z motywów nie jest charakterystyczny dla kultury baroku? (1 p.)
A. Przemijanie i śmierć.
B. Bóg jako artysta.
C. Grzeszna natura człowieka.
D. Miłość dworska.
10. Przeczytaj zamieszczony utwór i wykonaj polecenia. (7 p.)
Mikołaj Sęp Szarzyński Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem
Pokój - szczęśliwość, ale bojowanie
Byt nasz podniebny. On srogi ciemności
Hetman i świata łakome marności
O nasze pilno czynią zepsowanie.
Nie dosyć na tym, o nasz możny Panie!
Ten nasz dom - ciało, dla zbiegłych lubości,
Niebacznie zajźrząc duchowi zwierzchności,
Upaść na wieki żądać nie przestanie.
Cóż będę czynił w tak straszliwym boju,
Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie?
Królu powszechny, prawdziwy pokoju,
Zbawienia mego jest nadzieja w Tobie!
Ty mnie przy sobie postaw, a przezpiecznie
Będę wojował i wygram statecznie!
a) Wypisz przykłady użytych środków stylistycznych.
• antyteza np. Pokój - szczęśliwość, ale bojowanie / Byt nasz podniebny
• epitet - np. łakome marności
• inwersja - np. Upaść na wieki żądać nie przestanie
b) Scharakteryzuj podmiot liryczny.
Podmiotem lirycznym jest człowiek rozdarty między pokusami doczesnego świata i swą grzeszną naturą a dążeniem do świętości. Świadomy swych ograniczeń, z których wynika tragizm egzystencji ludzkiej, zawierza swoje życie Bogu, w którym znajduje jedyne ukojenie.
c) Omów budowę sonetu, odwołując się do wiersza Sępa Szarzyńskiego.
Wiersz Mikołaj Sęp Szarzyński Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem zbudowany jest jak klasyczny sonet: składa się z 14 wersów, podzielonych na dwie strofy 4-wersowe i dwie 3-wersowe.
11. Przeczytaj fragment Pamiętników Paska i wykonaj polecenia. (2 p.)
Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki
Roku pańskiego 1658 król z jednym wojskiem pod Toruniem, drugie wojsko w Ukrainie, nasza zaś dywizyja z panem Czarnieckim; pod Drahimem staliśmy przez miesięcy trzy. In decursu Augusti poszliśmy do Danijej na sukurs królowi duńskiemu, który uczynił aversionem wojny szwedzkiej u nas w Polszcze.
a) Wypisz z tekstu makaronizmy.
in decursu Augusti, aversionem
b) Określ, czym wyróżnia się styl wypowiedzi Paska.
Styl wypowiedzi Paska jest gawędziarski, bliski mowie potocznej, okraszony humorem. Wyróżnia się długimi, zawiłymi zdaniami, barwnymi opisami i dosadnymi sformułowaniami.
12. Podaj przykład filmu, który nawiązuje do kultury baroku. Wyjaśnij w trzech zdaniach, na czym polegają te odniesienia. (2 p.)
13. Napisz krótką wypowiedź na temat obrazu Petera Paula Rubensa Przybycie Marii Medycejskiej do Marsylii, która zachęciłaby Twoich rówieśników do poznawania malarstwa barokowego. (5 p.)
Drahim - dziś Drawsko, miejscowość w województwie zachodniopomorskim.
in decursu Augusti - łac. `pod koniec sierpnia'.
aversionem - łac. `odwrócenie', `oddalenie'.