Dziedziczenie cechy przy braku dominacji (tzw. dziedziczenie pośrednie) - krzyżówki jednogenowe
Zadanie: Zbadać wszystkie możliwe typy krzyżówek i obliczyć częstość teoretyczną występowania cech w dziedziczeniu pośrednim (np. kolor upierzenia u kury domowej)
A - upierzenie czarne
a - upierzenie białe
Krzyżówka homozygot (dominującej z recesywną)
P: A/A x a/a
F1: A/a : A/a : A/a : A/a
Genotypy: 1 → heterozygoty
Fenotypy: 1 → cecha pośrednia
♀ |
a |
a |
A |
A/a |
A/a |
A |
A/a |
A/a |
Krzyżówka heterozygot
P: A/a x A/a
F1: A/A : A/a : A/a : a/a
Genotypy: 3 → homozygota dominująca : heterozygoty : homozygota recesywna (1:2:1)
Fenotypy: 3→ cecha dominująca : cecha pośrednia: cecha recesywna (1:2:1)
♀ |
A |
a |
A |
A/A |
A/a |
a |
A/a |
a/a |
Krzyżówka heterozygoty z homozygotą recesywną (krzyżówka testowa)
P: A/A x a/a
F1: A/a : A/a: a/a : a/a
Genotypy: 2 → heterozygoty : homozygoty recesywne (1:1)
Fenotypy: 2 → cecha pośrednia : cecha recesywna (1:1)
♀ |
a |
a |
A |
A/a |
A/a |
a |
a/a |
a/a |
Krzyżówka heterozygoty z homozygotą dominującą (krzyżówka wsteczna)
P: A/a x A/A
F1: A/A : A/A: A/a : A/a
Genotypy: 2 → homozygoty dominujące : heterozygoty : (1:1)
Fenotypy: 2 → cecha dominująca : cecha pośrednia (1:1)
♀ |
A |
A |
A |
A/A |
A/A |
a |
A/a |
A/a |
Podsumowanie: (I prawo Mendla → dziedziczenie jednogenowe, dziedziczenie pośrednie, brak dominacji)
Ilość możliwych krzyżówek - 6
Pokolenie rodzicielskie:
Krzyżówka homozygot (dominującej z recesywną)
Krzyżówka heterozygot
Krzyżówka heterozygoty z homozygotą recesywną (krzyżówka testowa)
Krzyżówka heterozygoty z homozygotą dominującą (krzyżówka wsteczna)
Krzyżówka homozygot (dominującej z dominującą)
Krzyżówka homozygot (recesywna z recesywną)
Potomstwo (F1):
Potomstwo homozygot
Potomstwo różnych homozygot → heterozygoty o cechy dominującej
Potomstwo takich samych homozygot → fenotyp rodziców
Potomstwo heterozygot
Genotypy
25% → homozygoty dominujące
50% → heterozygoty
25% → homozygoty recesywne
Fenotypy
25% → cecha dominująca
50% → cecha pośrednia
25% → cecha recesywna
Potomstwo heterozygoty z homozygotą recesywną
Genotypy
50% → heterozygoty
50% → homozygoty recesywne
Fenotypy
50% → cecha pośrednia
50% → cecha recesywna
Potomstwo heterozygoty z homozygotą dominującą
Genotypy
50% → homozygoty dominujące
50% → heterozygoty
Fenotypy
50% → cecha dominująca
50% → cecha pośrednia
Wnioski
Jeśli cecha dominująca występuje u dziecka, występuje także co najmniej u jednego z rodziców.
Cecha recesywna występuje u potomstwa nawet jeśli nie ma jej u rodziców, którzy są heterozygotami i nosicielami genu tej cechy.
U potomstwa liczba i stosunek fenotypów są takie same jak liczba i stosunek genotypów.
Każdy genotyp ma inny fenotyp.
Heterozygoty przejawiają własny fenotyp - cechę pośrednią.