26. Ostra niewydolność oddechowa - objawy kliniczne
Zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej
jest wywoływany przez różne ostre procesy, które w sposób bezpośredni lub pośredni uszkadzają
tkankę płucną. W wyniku uruchomienia w obrębie miąższu płucnego kaskady procesu zapalnego dochodzi
do uszkodzenia jednostki włośniczkowo-pęcherzykowej. Zmniejsza się podatność płuc, wzrasta
wysiłek oddechowy, pojawia się niekardiogenny obrzęk płuc, hipoksemia i często nadciśnienie
płucne. W wyniku toczącego się procesu zapalnego dochodzi także do zaburzenia metabolizmu
i funkcji surfaktantu.
ARDS najczęściej jest składową niewydolności wielonarządowej
Etiologia
1. Czynniki bezpośrednie:
● bakteryjne, wirusowe, grzybicze zapalenie płuc
● aspiracyjne zapalenie płuc
● urazy klatki piersiowej
2. Czynniki pośrednie:
● przedłużający się lub głęboki wstrząs
● sepsa (bez choroby płuc)
● rozległe oparzenia
● urazy wielonarządowe
● toksyczność tlenu
● masywne przetoczenia krwi
● zator tłuszczowy
● krwotoczne zapalenie trzustki
● zabiegi w krążeniu pozaustrojowym
ARDS rozwija się zwykle w ciągu 24-48 godzin od urazu lub wystąpienia objawów chorobowych.
Najwcześniej obserwuje się duszność z przyspieszeniem oddechu i uruchomieniem dodatkowych
mięśni oddechowych. Wysiłkowi oddechowemu towarzyszą zaburzenia krążenia włośniczkowego
w skórze (sinica, skóra „marmurkowata”), nieustępujące po zastosowaniu tlenoterapii biernej.
W badaniu fizykalnym, osłuchując klatkę piersiową, możemy stwierdzić liczne zmiany - rzężenia,
trzeszczenia i świsty, ale również możemy mieć do czynienia z sytuacją, w której badanie osłuchowe
nie wykaże żadnych odchyleń od normy. Badaniem rozstrzygającym jest zdjęcie rentgenowskie płuc.
Kryteria rozpoznania
• początek nagły i trwały,
• zaburzenia oksygenacji PaO2/FiO2 ≤ 200,
• w radiogramie płuc obustronne rozlane nacieki, podobne jak w obrzęku płuc pochodzenia sercowego
przy prawidłowej sylwetce serca.
Leczenie
• intubacja dotchawicza,
• wentylacja mechaniczna oszczędzająca płuca (protekcyjna) niskie objętości oddechowe (≤ 8 ml/kg
mc.) i ciśnienie szczytowe nieprzekraczające 35 cm H2O przy stosowaniu metod konwencjonalnych
lub wentylacja oscylacyjna,
• stabilizacja układu krążenia (prawidłowe wypełnienie łożyska naczyniowego, katecholaminy, bilans
płynowy zerowy lub nieznacznie ujemny),
• leczenie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne (antybiotyki o szerokim spektrum do uzyskania wyników
posiewów płynów ustrojowych),
• głęboka, kontrolowana sedacja (benzodwuazepiny, opioidy),
• częste zmiany ułożenia pacjenta,
• kinezyterapia układu oddechowego,
• prawidłowe żywienie (dożylne i/lub dojelitowe), bilans energetyczny,
• korekta niedokrwistości,
• wyrównywanie zaburzeń koagulologicznych,
• leczenie surfaktantem (nadal kontrowersyjne klinicznie i ekonomicznie),
• tlenek azotu (selektywnie obniża nadciśnienie płucne),
• wentylacja płynowa (dotychczas w fazie eksperymentów),
• ECMO stosowane u dzieci po wykorzystaniu wszystkich innych metod.
Powikłania
• uraz ciśnieniowy płuc (odma opłucnowa, rozedma śródmiąższowa),
• nadkażenia bakteryjne (tzw. respiratorowe zapalenie płuc - głównie bakterie Gram(-) - zwłaszcza
Klebsiella, Pseudomonas, Proteus oraz grzyby),
• niewydolność wielonarządowa,
• zmniejszenie pojemności minutowej serca,
• zwłóknienie śródmiąższowe płuc.
27. Ostre białaczki - objawy
POSTACIE BIAŁACZEK
ostra białaczka limfoblastyczna 80- 85%
ostra białaczka nielimfoblastyczna 10 - 15%
przewlekłe białaczki 3 - 5 %
BIAŁACZKA U DZIECI
OBJAWY KLINICZNE
Wywiad
2-6 tygodni 99 %
bladość, osłabienie 85 %
gorączka 70 %
skaza krwotoczna 36 %
bóle kończyn 35 %
powiększenie węzłów chłonnych 30 %
objawy nietypowe
Badanie przedmiotowe
bladość 89 %
skaza krwotoczna 72%
gorączka 72%
powiększone węzły chłonne 66%
powiększona wątroba 66%
powiększona śledziona 63%
bolesność uciskowa i 42%
ograniczenie ruchomości kończyn
Powiększone ślinianki i gruczoły łzowe
Zespół Mikulicza
Powiększenie jąder
Swoiste zmiany skórne
Objawy leukostazy (zaburzenie oddychania, zatory i krwotoki do mózgu)
Zmiany w kręgosłupie (zapadanie się kręgów, ucisk na rdzeń kręgowy, niedowłady)
Jawna białaczka centralnego systemu nerwowego
objawy wzmożonego ciśnienie śródczaszkowe
poranne bóle głowy,
wymioty
porażenie nerwów czaszkowych
Zajęcie śródpiersia
zespół żyły próżnej górnej
Chłoniako - białaczka”
znaczne powiększenie śledziony
znaczne powiększenie węzłów chłonnych
guz śródpiersia
hiperleukocytoza
nieznaczna niedokrwistość
Morfologia krwi
Obniżena Hb
Normochromia
Obniżona retikulocytoza
Małopłytkowość
Liczba krwinek białych - różna
Podwyższony OB
Badaniem decydującym jest aspiracja szpiku kostnego i stwierdzenie w mielogramie komórek białaczkowych
Do prawidłowej interpretacji mielogramu niezbędna jest znajomość zmieniających się u dziecka proporcji poszczególnych elementów komórkowych szpiku
Ocena szpiku kostnego
Ocena cytologiczna
Badania cytochemiczne
Określenie immunofenotypu
Badania cytogenetyczne i molekularne
Hodowle komórkowe
Badania biochemiczne
podwyższenie kwasu moczowego
podwyższenie LDH
zaburzenia jonowe
Ostra białaczka limfoblastyczna
u niemowląt
32/ 1 000 000 żywo urodzonych dzieci
Charakterystyka
Odmienna biologia choroby niż u dzieci > 1 r. ż.
Obraz kliniczny
Brak łaknienia i niepokój
Bladość i gorączka
Znaczna hepatosplenomegalia i lymfadenopatia
Jawne zajęcie OUN
Nasilone objawy skazy krwotocznej
Badania dodatkowe
Morfologia krwi obwodowej
Wysoka wstępna leukocytoza
Niedokrwistość
Znacznie obniżony poziom płytek krwi
Obecność blastów w krwi obwodowej
Szpik kostny
Jednorodna populacja komórek blastycznych
Płyn mózgowo-rdzeniowy
Wzrost pleocytozy blastycznej u około 50% chorych
Charakterystyka
Immunofenotyp
Cechy wczesnych niedojrzałych prekursorów linii B
Brak ekspresji CD10
Koekspresja antygenów mieloidalnych CD13, CD33
nieprawidłowości cytogenetyczne i molekularne
Translokacja 4;11 ,Reanżacja genu MLL (70%)