MIĘŚNIE GRZBIETU
WARSTWA POWIERZCHOWNA
- dwa z nich są to mięśnie kolcowo - ramienne, tj. czworoboczny i najszerszy grzbietu, ponieważ przyczepy początkowe mają na wyrostkach kolczystych kręgów, a przyczepy końcowe mają na obręczy kończyny górnej i kości ramiennej
Mięsień czworoboczny/kapturowy (musculus trapezius)
PP: guzowatość potyliczna zewnętrzna, więzadło karkowe, wyrostki kolczyste kręgów od C7 do Th 12
PK: połowa obojczyka, wyrostek barkowy łopatki, grzebień łopatki
- w części górnej włókna biegną w kierunku łopatki
Czynność: unosi łopatkę i barki, jednostronnie zgina głowę w bok, obustronnie prostuje głowę;
- w części środkowej włókna biegną równolegle
Czynność: zbliża łopatki do siebie;
- w części dolnej włókna biegną górnozbieżnie do kości ramiennej
Czynność: obniża barki i łopatki, unosi ku górze tułów;
- unerwiany przez nerw czaszkowy dodatkowy (XI) - podobnie jak mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy;
Mięsień najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi)
PP: grzebień pośrodkowy kości krzyżowej, wyrostki kolczyste pięciu kręgów lędźwiowych i sześciu kręgów piersiowych - od Th7 do Th12
PK: grzebień guzka mniejszego kości ramiennej
Czynność: opuszcza podniesione ramię (synergistycznie do mięśnie piersiowego większego), w zwisie na rękach podciąga tułów ku górze, odwodzi ramiona do tyłu, obraca ramię do wewnątrz
- włókna biegną w kierunku dołu pachowego
Mięsień równoległoboczny (m. rhomboideus)
PP: wyrostki kolczyste dwóch dolnych kręgów szyjnych i czterech piersiowych (C6-C7 i Th1-Th4), więzadło karkowe
PK: przyśrodkowy brzeg łopatki od grzebienia do dolnego kąta
Czynność: zbliżają łopatki do kręgosłupa
- leży w dolnej części karku i na górnym odcinku grzbietu, przykryty jest przez mięsień czworoboczny, a od dołu częściowo najszerszy
- włókna biegną dolnoskośnie, ku dołowi i bokowi
Mięsień dźwigacz łopatki (m. levator scapularis)
PP: guzki tylne wyrostków poprzecznych czterech górnych kręgów szyjnych (C1-C4)
PK: przyśrodkowy brzeg łopatki od grzebienia do górnego kąta
Czynność: przesuwa łopatkę ku górze i stronie przyśrodkowej, jednostronnie zgina odcinek szyjny kręgosłupa na boki, obustronnie prostuje do tyłu (razem z m. czworobocznym)
- leży na bocznej powierzchni szyi między szyjnym odcinkiem kręgosłupa a łopatką
- z przodu sąsiaduje z mięśniami pochyłymi
WARSTWA POŚREDNIA
- są to mięśnie kolcowo - żebrowe
Mięsień zębaty tylny górny (musculus serratus posterior superior)
PP: wyrostki kolczyste dwóch dolnych kręgów szyjnych i dwóch górnych piersiowych (C6-C7 i Th1-Th2)
PK: górne brzegi żeber 2-5 (cztery pasma)
Czynność: podnosi żebra, pomocniczy mięsień wdechowy
- leży pod mięśniem równoległobocznym
- włókna biegną równolegle i skośnie ku bokowi i dołowi
Mięsień zębaty tylny dolny (m. serratus posterior inferior)
PP: wyrostki kolczyste dwóch górnych kręgów lędźwiowych, dwóch dolnych piersiowych (L1-L2 i Th11-Th12) oraz tylna blaszka powięzi piersiowo-lędźwiowej (zwanej inaczej grzbietowo-lędźwiową)
PK: dolne brzegi żeber 9-12 (cztery pasma)
Czynność: opuszcza żebra, pomocniczy mięsień wydechowy
- leży w dolnej części grzbietu pod mięśniem czworobocznym i najszerszym
WARSTWA GŁEBOKA
- unerwiają ją czuciowo gałęzie tylne nerwów rdzeniowych, a ruchowo gałęzie przednie
- ciągną się od czaszki do miednicy
- całą te grupę mięśni nazywa się prostownikiem grzbietu (erector dorsi/spinae)
- w grupie tej są po 2 pasma boczne i przyśrodkowe
PASMO PRZYŚRODKOWE
Mięsień najdłuższy grzbietu (musculus longissimus dorsi)
PP: grzebienie biodrowe, wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych i piersiowych (Th7-Th12), grzebień pośrodkowy kości krzyżowej
PK: wyrostki poprzeczne kręgów lędźwiowych i dolnych piersiowych (Th7-Th12)
Czynność: bardzo silny prostownik kręgosłupa, w działaniu jednostronnym zgina kręgosłup w bok, w dwustronnym prostuje, ma duże znaczenie w utrzymaniu pionowej postawy ciała - tzw. mięsień antygrawitacyjny
- wypełnia kąty żebrowe (utworzone pomiędzy kręgosłupem a żebrami)
- biegnie od grzebieni po obu stronach kręgosłupa w górę
W części szyjno - grzbietowej (piersiowej) prostują kręgosłup oraz prostują i zginają głowę mięśnie mające przyczepy na czaszce w okolicy potylicznej:
Mięsień półkolcowy grzbietu i karku (m. semispinalis thoracis et cervicalis)
PP: wyrostki poprzeczne pięciu dolnych kręgów szyjnych i sześciu górnych piersiowych (C3-C7 i Th1-Th6)
PK: wyrostki kolczyste kręgów od drugiego szyjnego do piątego piersiowego (C2-C7 i Th1-Th5) - przy czym mięsień pólkolcowy szyi kończy się na C2, a półkolcowy grzbietu na Th1
Czynność: jednostronnie zgina kręgosłup w swoją stronę i obraca w stronę przeciwną, obustronnie prostuje
Mięśnie podpotyliczne (m. suboccipitale)
- 6 jednostek mięśniowych:
mięsień skośny głowy górny - zgina głowę ku tyłowi, bocznie, skośnie
mięsień skośny głowy dolny
mięsień prosty głowy tylny mniejszy
mięsień prosty głowy tylny większy
/ vi. mięsień prosty głowy boczny - zgina głowę w bok
PASMO BOCZNE
Mięsień płatowaty głowy (m. splenius capitis)
PP: wyrostki kolczyste kręgów piersiowych od Th3 do Th5
PK: wyrostki sutkowe (ich boczno tylne powierzchnie) na kości skroniowej oraz wyrostki poprzeczne dwóch górnych kręgów szyjnych (C1-C2)
Czynność: obustronnie prostują głowę, jednostronnie pochylają i obracają w swoją stronę
Mięśnie biodrowo-żebrowe (m. iliacocostales)
- dzielą się na mięśnie lędźwi, grzbietu, szyi
- rozpoczynają się na grzebieniu biodrowym, biegną ku górze nad guzkami tylnymi wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych aż do podstawy kości potylicznej
- działając obustronnie prostują kręgosłup i obniżają żebra, jednostronnie pochylają kręgosłup ku tyłowi i bokowi
Krótkie mięśnie przykręgosłupowe
mięśnie międzykolcowe
- prostują kręgosłup
mięśnie międzypoprzeczne
- zginają kręgosłup w bok
mięśnie kolcowo-poprzeczne
- łączące wyrostki poprzeczne kręgów niższych z kolczystymi wyższych
- rotatory - obracają kręgosłup