Cele polityki przemysłowej:
- zwiększyć zdolność produkcyjną przemyski na rynkach zagranicznych
- stymulowanie zmian strukturalnych przemysłu
- poprawa właściwości zasobów przez właściwą ich alokacje
- poprawa efektywności alokowania zasobów
- pobudzenie aktywności innowacji w przemyśle (inwestycje w sektor naukowo-badawczy)
- umożliwienie inwestycji zagranicznym inwestorom
- zwiększenie (pobudzenie) importu i eksportu
- podtrzymanie miejsc pracy
- tworzenie takich warunków aby przemysł był konkurencyjny na rynkach zagranicznych
Polityka sektorowa:
- interwencja państwa w dane sektory
- pomoc konkretnym podmiotom gospodarczym
- polityka aktywna - wdrażanie innowacji
- polityka pasywna - polega na utrzymaniu stabilności tych. sektorów podmiotów, któce są schyłkowe
(przemysł stoczniowy, górnictwo są u schyłku)
Polityka liberalna:
- odnosi się do całej gospodarki
- nie ma konkretnych priorytetów przedmiotowych i podmiotowych
- nie wpływa bezpośrednio na strukturę rzeczową produkcji przemysłowej
- nie musi prowadzić do zniekształcenia cen
Instrumenty polityki przemysłowej (działania państwa kierowane w kierunku przemysłu):
- regulacja rynkowa
- dotacje (płatności, transfery z budżetu państwa dla pobudzenia gospodarki)
- subwencje
- pożyczki
- kredyty (gwarancje kredytowe)
- promocja i reklama
- regulacja cen (utrzymanie stałych cen)
- bariery celne (cła, kontyngenty, standaryzacja)
- amortyzacja
- zamówienia rządowe
- inwestycje w infrastrukturę ogólnego zastosowania (drogi, środki komunikacji, elektryfikacja,
gazyfikacja)
- regulacje prawne (ustawy, normy, standaryzacja)
Instrumenty podatkowe:
Polityka podatkowa (fiskalna) związana z regulacjami podatkowymi- Rozwój lub zatrzymanie
działalności gospodarczej.
- zwolnienia podatkowe (zwiększa się zysk, inwestycje)
- ulgi podatkowe,
- redukcja stóp podatkowych
- odroczenie terminu płatności podatku
- umorzenie należnego podatku
Polityka ochrony środowiska:
- kierowana jest na osiągnięcie celów w zakresie ochrony, utrzymania równowagi środowiska, których
realizacja nie może być zapewniona przez działanie mechanizmów rynkowych
- celem jest doprowadzenie do takiego przebiegu działalności gospodarczej by dała się pogodzić z celami
o charakterze społecznym i ochronie środowiska
- środowisko naturalne - dobro publiczne- rozwiązywanie problemów przez powstrzymywanie i
zapobieganie
Narzędzia polityki ochrony środowiska:
- narzędzia prawne i administracyjne
- narzędzia ekonomiczne będące uzupełnieniem narzędzi prawnych
system kontroli i monitoringu
- edukacja ekologiczna i badania naukowe
- racjonalizacja gospodarki energetycznej
- restrukturyzacja przemysłu
- zmniejszenie uciążliwości transportu
Polityka pieniężna:
- polega na życiu podaży pieniądza jako instrumentu realizacji celów polityki gospodarczej
- bezpośrednim celem powinno być ograniczanie ilości pieniądza do poziomu właściwego dla pełnienia
jego funkcji
- obejmuje ona działania związane z koordynowaniem strumieni finansowania w procesie reprodukcji
makroekonomicznej
Bank Centralny NBP:
- utrzymanie stabilnego poziomu cen
- organizowanie rozliczeń pieniężnych
- prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi
- prowadzenie działalności dewizowej
- prowadzenie bankowej obsługi budżetu
- regulowanie płynności finansowej banków oraz ich refinansowanie
- kształtowanie warunków niezbędnych do rozwoju systemu bankowego
- opracowanie bilansu płatniczego oraz bilansu zobowiązań zagranicznych państwa
Zadania Rady Polityki Pieniężnej:
- ustalanie stopy procentowej
- ustalanie rezerw obowiązkowych
- określenie głównych zobowiązań NBP wobec zagranicy
- określanie sprawozdań i planu działania NBP
- ustalenie zasad operacji otwartego rynku
Instrumenty polityki pieniężnej
- stopa rezerw obowiązkowych (stopa dyskontowa)- ustalona jest przez bank centralny, stopa procentowa
dzięki której banki komercyjne pobierają kredyty z banku centralnego, gdy się zwiększa stopę rezerw
obowiązkowych to spada ilość pieniądza na rynku i odwrotnie.
- operacje otwartego rynku - sprzedawanie akcji i obligacji państwowych (rządowych), obligacje -
pożyczka udzielana dla państwa, poprawia się ilość pieniądza na inwestycje itp. (Osoba kupująca
obligacje musi osiągać korzyści przy odsprzedaży), przy polityce prorozwojowej następuje skup
papierów wartościowych,
Funkcje pieniądza:
- środek wymiany (mając pewien zasób pieniądza wymieniamy go na towary lub usługi)
- środek płatniczy (płatności odroczone - kredyty, pożyczki)
- jednostka obrachunkowa (mówi o tym że wykorzystuje się pieniądz do statystyki, wartość pieniężna)
- środek przechowywania bogactwa (konto bankowe- dostępność do tego pieniądza jest ograniczona,
tezauryzacja - oszczędzanie)
- barter - towar za towar, barierą jest administracja, nie wchodzi to w skład dochodu narodowego,
Polityka budżetowa (fiskalna):
Budżet państwa - roczne zestawienie wydatków i przychodów państwa, związane z funkcjonowaniem
państwa- Zestawienie to oparte jest na ustawie.
Deficyt -- pojawia się wówczas gdy Jest więcej wydatków niż dochodów. Deficyt można ograniczyć przez
zmniejszenie wydatków publicznych, -zmniejszenie wydatków na administracje i edukacje
(sprywatyzowanie szkół państwowych), zmniejszenie transferów socjalnych (emerytury, renty). Dochody
budżetowe można zwiększyć przez zwiększenie podatków, cła - zwiększenie dochodów jednostek
terytorialnych (policja - mandaty), sprzedaż majątku państwowego.
Równowaga budżetowa - (nie ma deficytu) zrównoważone wydatki z dochodami.
Podstawowe dochody Państwa:
- podatki pośrednie (VAT, cło akcyza, podatek od gier, prywatyzacja majątku państwa, finansowa
działalność państwa, kredyty, pożyczki, obligacje, opłaty administracyjne w urzędach i sądach),
- podatki bezpośrednie (dochodowe - PIT, CIT)
podatek dochodowy od osób fizycznych
- podatek dochodowy od osób prawnych
- dochody państwowych jednostek budżetowych (wpłaty z cła)
- wpłaty z zysku NBP
Podstawowe wydatki państwa:
- obsługa długu krajowego
- dotacja dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
- dotacja dla Funduszu Emerytalne Rentowego
- obsługa zadłużenia zagranicznego
- dotacja dla Funduszu Pracy
- subwencje ogóle dla jednostek samorządu terytorialnego (policja, armia, służba zdrowia, szkolnictwo.
sądownictwo)
- wydatki na ochronę środowiska
- wydatki majątkowe, inwestycyjne
- subwencje dla partii politycznych
Jak sektor publiczny może oddziaływać na efektywność wytworzonego produktu społecznego?:
- państwo udziela dotacji i subwencji dla podmiotów gospodarczych
- funkcja redystrybucyjna - obciążanie podatkami i opłatami podmiotów gospodarczych,- które są źródłem
finansowania grup społecznych (emerytów, rencistów), dopłaty, utrzymywanie polityki społecznej
- funkcja stabilizacyjna - pojawia się w chwili kryzysu wynikającego z mechanizmu rynkowego, państwo
nie może dopuścić aby wyczerpały się jego zasoby produkcyjne, funkcja ta wykonywana jest przez:
pasywną politykę budżetowa, która nie ingeruje w dochody państwa i cykle koniunkturalne, podatki
progresywne (wraz ze wzrostem dochodu wzrastają podatki), system automatycznych subwencji
podatkowych; aktywna politykę państwa. która ingeruje gdy następuje kryzys w gospodarce, udziela
pomocy podmiotom gospodarczym (dotacje, subwencje), obniżenie bezrobocia, transfery pieniężne dla
najuboższych.