Rzeczownik

Jak w każdym języku, również i w angielskim rzeczownik odgrywa podstawową rolę. Są to wyrazy, które określają rzeczy, zjawiska, przedmioty, substancje, miejsca, i wiele innych

RODZAJE RZECZOWNIKÓW:

• Rzeczowniki własne (Proper Nouns) - rzeczowniki własne pisane zawsze wielką literą, a zaliczamy do nich:

- imiona i nazwiska, - nazwy miejsc,budynków, ulic, instytucji,- tytuły,- dni tygodnia,- nazwy miesięcy,- nazwy krajów i narodowości,- nazwy języków.

• Rzeczowniki pospolite (Common Nouns) - bardzo duża grupa rzeczowników, które z reguły pisane są małą literą. Jednak jest wyjątek od tej reguły. Niektóre rzeczowniki pospolite piszemy wielka literą, a są to:

- Tytuły wojskowe, np: Colonel - pułkownik, Major - major- Tytuły naukowe lub medyczne, np.: Professor - profesor, Doctor - doktor- Inne tytuły, np.: Father - ojciec, Sister - siostra, Mother - matka

• Rzeczowniki policzalne (Countable Nouns) - to takie, które mają liczbę pojedynczą i mnogą i można je policzyć

• Rzeczowniki niepoliczalne (Uncountable Nouns) - Nie mają liczby mnogiej i nie da się ich policzyć

Kliknij tu, żeby przeczytać więcej na temat rzeczowników policzalnych i niepoliczalnych oraz określeniach ilości

TWORZENIE LICZBY MNOGIEJ RZECZOWNIKÓW

Jest kilka sposobów tworzenia liczby mnogiej rzeczowników. Najczęstszym i najłatwiejszym jest dodanie końcówki -s do rzeczownika. Jednak nie zawsze można dodać samo -s. Poniżej zbiór zasad tworzenia liczby mnogiej:

1. W większości przypadków, aby utworzyć liczbę mnogą rzeczownika, dodajemy końcówkę -s.Np.: car - cars, cat - cats, book - books, flower - flowers

2. Jeżeli rzeczownik kończy się na spółgłoskę, po której jeszcze jest Y, to Y zamieniamy na - ie i dodajemy -s Np.: Lady - ladies, baby - babies, city - cities

3. Jeżeli rzeczownik kończy się na Y, a występuje przed nim samogłoska, to dodajmy tylko -s Np.: boy - boys, play - plays, day - days

4. Jeżeli rzeczownik kończy się na -f lub - fe to zamieniamy -f i -fe na -v i dodajemy -es.Np.: Leaf - leaves, wife - wives, knife - knives, life - lives

5. Do rzeczowników kończących się na: ss, ch, sh, x, o dodajemy -es. Tutaj jednak trzeba zwrócić uwagę, na to, że rzeczowniki zakończone na -o mogą przybierać aż 3 różne końcówki:

- Część przyjmuje tylko -s np.: photo - photos, piano - pianos- Część może przyjmować zarówno -s jak i -es np: tornado - tornados à tornadoes, buffalo - buffalos à buffaloes- Część ma zawsze końcówkę - es np.: hero - heroes, mosquito - mosquitoes, motto - mottoes

6. Jest też grupa rzeczowników, która ma nieregularną liczbę mnogą, a której trzeba się niestety nauczyć na pamięć:

man - men (mężczyzna - mężczyźni)woman - women (kobieta - kobiety)person - people (osoba - ludzie)child - children (dziecko - dzieci)foot - feet (stopa - stopy)tooth - teeth (ząb - zęby)goose - geese (gęś - gęsi)mouse - mice (mysz - myszy)louse - lice (wsza - wszy)brother - brethren /ale dotyczy to tylko braci zakonnych/)

7. Niektóre rzeczowniki w ogóle nie zmieniają formy:

sheep - sheep (owca - owce)fish - fish (ryba - ryby)dice - dice (kostka - kości /są to kostki do gry/)series - series (seria - serie)deer - deer (jeleń - jelenie)salmon - salmon (łosoś - łososie)

8. Wyrazy obcego pochodzenia (łacińskiego, greckiego, itp.) przyjmują końcówki charakterystyczne dla języka, z którego pochodzi wyraz:

Criterion - criteria (kryterium - kryteria)Crisis - crises (kryzys - kryzysy)Stimulus - stimuli (bodziec - bodźce)Larva - larvae (larwa - larwy)Curriculum - curricula (życiorys - życiorysy)Alumnus - alumni (absolwent - absolwenci)Phenomenon - phenomena (zjawisko - zjawiska /fenomen - fenomeny)Axis - axes(oś - osie)

9. Pewna grupa rzeczowników zawsze występuje w liczbie mnogiej, albo w ogóle nie ma liczby mnogiej, albo dany rzeczownik w liczbie mnogiej ma inne znaczenie. Poniżej kilka przykładów:

Binoculars - lornetkaClothes - ubranie (cloth - materiał /inne znaczenie w liczbie pojedynczej/)Scales - waga Scissors - nożyczkiShorts - szortyTweezers - penseta Glasses - okulary (glass - szkło, szklanka, kieliszek/inne znaczenie w liczbie pojedynczej/)Spectacles - okularyTights - rajstopyKnickers - majtkiPants - spodnie; kalesonyPyjamas - piżama Wages - zarobkiBelongings - dobytekOutskirts - przedmieściaEarnings - zarobkiFireworks - sztucznie ognieCattle - bydłoPeople - ludziePolice - policja

10. Są jeszcze dwie grupy rzeczowników, tzw. zbiorowe (Collective Nouns) i rzeczowniki złożone (Compound Nouns). Rzeczowniki zbiorowe mogą występować zarówno w liczbie pojedynczej jak i mnogiej, bez zmiany swojej formy. Poniżej kilka przykładów rzeczowników zbiorowych:

Crowd - tłum Government - rząd Audience - publicznośćGroup - grupaTeam - drużynaJury - juryCompany - firmaStaff - kadra, personelCommittee - komitetCrew - załogaFamily - rodzinaClass - klasa Z rzeczownikami złożonymi jest trochę więcej problemu, ponieważ tutaj liczbę mnogą tworzy się według szczególnych zasad:

1. Końcówkę -s dodajemy tylko i wyłącznie do rzeczownika, a nie do innych części mowy.Np.: Sister-in-law à sisters-in law, paser-by à passers-by, sami-final à sami-finals

2. Jeżeli występuja, dwa rzeczowniki razem, do drugiego dodajemy liczbę mnogą.Np.: Boyfriend àboyfriends, policewoman à policewomen, policeman à policemen, seat belt à seat belts

3. Jeżeli w wyrazie nie ma rzeczownika, końcówkę dodajemy do ostatniego słowa.Np.: outline à outlines

Rzeczowniki złożone tworzone przy użyciu: man i woman są wyjątkami od powyższych zasad”: Np.:woman driverà women drivers, man servantà men servants.

Słowotwórstwo rzeczownika

Rzeczowniki można tworzyć na 3 sposoby. Poniżej opisujemy każdy z nich i podajemy po kilka przykładów

1. Jeden wyraz funkcjonuje jako kilka części mowy, ale mając za każdym razem inne znaczenie:

I would like to book a ticket to London. (Chciałabym zarezerwować bilet do Londynu.) /book pełni funkcje czasownika - rezerwować/I like this book.(Lubię tą książkę) /book jako rzeczownik - książka/

Lista wyrazów, które pełnią różne funkcje w zdaniu:Drink, Act, Kiss, Wish, Copy, Call, Help, Cost, Book

2. Przez dodanie przyrostka lub przedrostka powstaje nowy wyraz. Bazą dla nowego rzeczownika jest inna cześć mowy.

Przyrostki dodawane do czasowników

• -agepostage - opłata pocztowadamage - szkodausage - użyciesalvage - uratowanie; ocalenieforage - paszastorage - magazyn

•- al.arrival - przyjazd; przylotdenial - zaprzeczenieproposal - propozycja

• - anceacceptance - uznanie, aprobatadalliance - flirtimportance - znaczenieappearance - pojawienie sięadmittance - wstęp; wpuszczenie • - enceviolence - przemocexistence - istnienieindependence - niepodległość silence - milczenie

• - ery, - ary, -oryrobbery - kradzieżbravery - odwaga; męstwo dictionary - słownikdormitory - akademikaviary - ptaszarnia ordinary - przeciętność; zwyczajność

• - cianmagician - magikoptician - optyk physician - lekarz

• - sionexplosion - eksplozjadecision - decyzjaaversion - awersja • - tiondirection - wskazówkaattention - uwagainvitation - zaproszenieexplanation - wyjaśnieniepollution - zanieczyszczeniesolution - rozwiązanie

• - mentagreement - zgodaabolishment - zniesieniecontentment - zadowolenie amendment - poprawa

• - uredeparture - odlot; odjazdfailure - niepowodzenie exposure - wystawienie; ekspozycjaaperture - otwór; szczelinaminiature - miniatura

Przyrostki dodawane do przymiotników:

• - ance, - ancyconstancy - stałośćaberrance - nietypowość assistance - pomocallowance - racja; przydział

• - ence, -encyabsence - nieobecnośćpresence - obecność difference - różnica conference - konferencjaurgency - pośpiech • - ityequality - równośćsimilarity - podobieństwosimplicity - prostotaabsurdity - absurd capability - zdolność

• - nessabruptness - raptownośćweakness - słabośćhappiness - szczęśćcieabjectness - służalczość gameness - dzielnośćtoughness - twardość

• - thwarmth - ciepło; serdecznośćhearth - palenisko

• - cydemocracy - demokracja accuracy - dokładność advocacy - poparcie hesitancy - poparcie; obrona

• - typoverty - biedotabeauty - piękno clarity - jasność Przyrostki dodawane do rzeczowników:

• - domboredom - nudakingdom - królestwo wisdom - wiedza freedom - wolnośćthralldom - niewola

• - fulmouthful - kęs handful - garść (czegoś)

• - hoodchildhood - dzieciństwobrotherhood - braterstwo neighbourhood - sąsiedztwo motherhood - macierzyństwo

• -ismoptimism - optymizm pessimism - pesymizm criticism - krytycyzm alcoholism - alkoholizm sensualism - zmysłowość

• - shipfriendship - przyjaźń relationship - stosunekpartnership - partnerstwo membership - członkostwo

• - ingbuilding - budynek licking - cięgiwriting - pismo acting - aktorstwo

Najczęściej stosowane przedrostki służące do tworzenia rzeczowników:

• dis-disagreement - sprzeczka; nieporozumieniedisapproval - dezaprobata disadvantage - wada • non-nonalignment - niezaangażowanie; neutralnośćnonbeliever - niewierzący nonchalance - nonszalancja nonconformism - nonkonformizm

• hyper-hyperacidity - nadkwasota hypermarket - hipermarket hypersensitivity - nadwrażliwość hypertension - nadciśnienie • semi-semicircle - półokrąg semicolon - średnik semiconduction - półprzewodnictwo semidesert - półpustynia

• mal-malnutrition - złe trawieniemaladministration - zła administracjamalaise - apatia maladroitness - niezręczność malady - choroba; dolegliwość

• sub-subassembly - podzespół subcategory - podkategoria subconscious - podświadomośćsubculture - subkultura

• mini-miniature - miniaturamanikin - maleństwo miniseries - miniserialminiskirt - minispódniczkaministrant - osoba pomagająca innym

• super-superabundance - nadmiar superciliousness - zarozumiałość; wyniosłośćsuperconductor - nadprzewodniksuperficiality - powierzchowność superhuman - nadczłowiek

• mis-misbelief - błędne przekonanie; herezjamiscalculation - złe obliczeniemiscarriage - poronieniemisconception - błędne mniemanie

• ultra-ultrasound - ultradźwięk ultraviolet - promieniowanie ultrafioletoweultraconservative - ultrakonserwatysta 3. Nowe rzeczowniki tworzone z dwóch innych rzeczowników (Compound Nouns - rzeczowniki złożone). Mogą być pisane jako dwa wyrazy, dwa wyrazy rodzielone myślnikiem, albo jako jeden wyraz. Poniżej kilka przykładów:

car keys - kluczyki od samochodudoorbell - dzwonek do drzwidoor-casing - futrynatypewriter - maszyna do pisaniacan-opener - otwieracz do puszekgarden centra - centrum ogrodniczetraffic jam - korek uliczny

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne

jak rozróżniać, który rzeczownik to policzalny, a który to niepoliczalny?

I Countable nouns - Rzeczowniki policzalne

Są to rzeczowniki, które:

- występują w liczbie pojedynczej i mnogiej, Np.: a cat - cats

- można je policzyć

Przed każdym rzeczownikiem policzalnym stawiamy przedimek A/AN Przypomnienie zasad używania przedimków "a", "an", "the"

II Uncountable nouns - rzeczowniki niepoliczalne

Są to rzeczowniki, które: - Nie posiadają liczby mnogiej np.: oil - olej - Nie można ich policzyć np.: water - woda

Rodzaje rzeczowników niepoliczalnych:

- substancje sypkie takie jak: sugar - cukier, flour - mąką, rice - ryż, itp.

- substancje płynne i różne materiały jak: glass - szkoło, gold - złoto, cotton - bawełna, itp.

- produkty spożywcze jak: bread- chleb, jam - dżem, cheese - ser, ham - szynka

- wszystkie płyny: milk - mleko, water - woda, oil - olej, petrol - benzyna, itp.

- uczucia jak: love - miłość, happiness - szczęście, hale - nienawiść, itp.

- różne pojęcia abstrakcyjne: intelligence, work, education, itp.

- sporty, nauka, itp.: tennis - tenis, football, scence - nauka, art.- sztuka, music - muzyka, itp.

Każdy rzeczownik niepoliczalny, przy użyciu specjalnych słów i zwrotów, może stać się policzalny, poniżej lista zwrotów z przykładami.

A cup of tea - kubek herbatyA glass of juice - szklanka sokuA bottle of water - butelka wodyA can of coke - puszka ColiA carton of milk - karton mlekaA liter of petrol - litr benzynyA loaf of bread - bochenek chlebaA piece of cake - kawałek ciastaA slice of ham - plasterek szynkiA jar of jam - słoik dżemuA tin of peaches - puszka brzoskwińA metre of thread - metr nitki

Tu jeszcze kilka stałych zwrotów tzw. „fixed phrases”:

A piece of information - informacja

A piece of news - wiadomość

A piece of furniture - mebel

A piece of luggage - bagaż

---