7412


Prawo finansowe

Zagadnienia, które trzeba było doczytać z książki

Do Wykładu III

Klasyfikacja funduszy celowych

Fundusze celowe mogą być klasyfikowane na podstawie różnych kryteriów normatywnych i formułowanych przez przedstawicieli nauk ekonomicznych i prawa finansowego. Podstawowe znaczenie mają dwa kryteria wynikające z ustawy o finansach publicznych:

Klasyfikacja na podstawie kryterium podmiotowości funduszu

  1. Fundusze celowe mające osobowość prawną - np. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska.

  2. Fundusze celowe działające w formie wyodrębnionego rachunku bankowego - np. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym

Klasyfikacja na podstawie kryterium czyje zadania publiczne wykonuje fundusz celowy

  1. Państwowe fundusze celowe - wykonują zadania wyodrębnione z budżetu państwa np. Państwowy Fundusz Kombatantów

  2. Gminne fundusze celowe - realizują zadania samorządu gminnego

  3. Powiatowe fundusze celowe - realizują zadania publiczne wyodrębnione z budżetu powiatu

  4. Wojewódzkie fundusze celowe - realizują zadania samorządu wojewódzkiego

Istnieją także liczne kryteria klasyfikacji wynikające z doktryny:

Klasyfikacja na podstawie kryterium dysponenta środków publicznych

  1. Państwowe fundusze celowe - o ich zasobach pieniężnych decyduje państwowa osoba prawna lub organ zaliczany do podsektora rządowego sektora finansów publicznych. Jeśli taki fundusz ma podmiotowość cywilnoprawną, wówczas on sam decyduje o swoim majątku jako państwowa osoba prawna będąca właścicielem.

  2. Samorządowe fundusze celowe - o ich zasobach pieniężnych decyduje organ gminy, powiatu lub województwa.

Klasyfikacja na podstawie kryterium przedmiotowego (przeznaczenia środków publicznych)

  1. Gospodarcze fundusze celowe - przeznaczane są na finansowanie sfery gospodarki narodowej (w szczególności rolnictwa)

  2. Pozagospodarcze fundusze celowe - przeznaczane są na realizację zadań publicznych, nie będących bezpośrednio powiązanych z działalnością gospodarczą np. świadczenia społeczne, sport, kultura, ochrona środowiska, infrastruktura społeczna, oświata.

Klasyfikacja na podstawie kryterium pochodzenia zasobów pieniężnych w które jest wyposażany fundusz celowy

  1. Publiczne fundusze celowe - wyposażane są w środki publiczne, wydatkowane przez budżet lub jednostki sektora finansów publicznych

  2. Społeczne fundusze celowe - ich działalność jest finansowana bez udziału środków publicznych za pomocą dobrowolnych wpłat pieniężnych

  3. Mieszane fundusze celowe - angażują zarówno środki jednostki sektora finansów publicznych jak i zasoby pieniężne społeczeństwa.

Zalety i wady funduszy celowych

Zalety

  1. Ciągłość finansowania oznaczonych zadań publicznych - z końcem roku budżetowego nie wygasają upoważnienia do wydatkowania środków publicznych na ten sam cel.

  2. Kumulacja środków finansowych, które nie zostały wydatkowane przez fundusz celowy przed końcem roku kalendarzowego z przychodami osiągniętymi w nowym roku.

  3. Zagwarantowanie źródeł finansowania określonych zadań publicznych stwarza domniemanie, ze zostaną one szybciej lub później zrealizowane.

  4. Funkcja mobilizacyjna - fundusze celowe (społeczne i mieszane) umożliwiają aktywizację zasobów pieniężnych podmiotów prawa prywatnego i ukierunkowanie ich na wspólne dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

Wady

  1. Ograniczenie lub wyeliminowanie kontroli organów władzy prawodawczej nad istotnym zasobem środków publicznych.

  2. Środki publiczne przekazane na fundusze celowe mogą być marnotrawione, albo mogą służyć do dokonania przestępstw.

  3. Nieracjonalność wydatkowania funduszy celowych na niektóre z zadań publicznych gdy występuje deficyt budżetowy oraz zagrożenie stabilności i integralności systemu finansowego państwa - może to prowadzić do zwiększenia deficytu lub długu publicznego i utrudnia racjonalne zarządzanie całością środków publicznych.

  4. Fundusze celowe posiadają ograniczoną zdolność do przenoszenia środków publicznych między poszczególnymi instytucjami finansowymi, stosownie do zmieniających się uwarunkowań gospodarczych i społecznych.

Do Wykładu IV

Prowizorium budżetowe

Prowizorium budżetowe - uchwalane w formie ustawy w specjalnym trybie, mający charakter doraźnego, awaryjnego aktu prawnego, regulującego prowadzenie gospodarki finansowej po zakończeniu roku budżetowego, pojawiające się w sytuacji, gdy w terminie właściwym (do 30 września) Sejmowi nie został przedłożony projekt ustawy budżetowej i uchwalane jest na ściśle określony okres lub obowiązuje do momentu wejścia w życie uchwalonej z opóźnieniem ustawy budżetowej.

Do Wykładu VI

Zjawisko „obładowania budżetu”

Obładowanie budżetu polega na tym, iż do treści ustawy budżetowej są włączane oprócz informacji o charakterze finansowym także informacje o charakterze rzeczowym niezwiązane z gospodarką finansową. Są to wykazy programów wieloletnich, inwestycji wieloletnich i limity zatrudnienia w państwowych jednostkach budżetowych dotyczące osób, które są objęte specjalnym (mnożnikowym) systemem wynagrodzeń. Zamieszczanie takich informacji wpływa na stabilność prawa.

Do Wykładu X

Organizacja NBP

Prezes NBP

Rada Polityki Pieniężnej

Zarząd NBP

Funkcje NBP

  1. Funkcja emisyjna - wprowadzanie do obiegu i wycofywanie z niego znaków pieniężnych (banknoty i monety opiewające na złote i gorsze)

  2. Funkcja banku banków - oddziaływanie na system bankowy tak, aby została zrealizowana przyjęta polityka pieniężna i zapewnienie prawidłowego funkcjonowania systemu bankowego poprzez regulację jego płynności

  3. Funkcja banku państwa - współdziałanie z organami państwa w kształtowaniu i realizowaniu polityki gospodarczej i świadczenie usług finansowych na rzecz państwa. Współdziałanie z organem państwa można rozbić na 3 elementy:

    1. Przekazywanie przez bank centralny informacji o prowadzonej polityce pieniężnej oraz sytuacji w sektorze bankowym

    2. Współdziałanie z Ministrem Finansów w opracowywaniu planów finansowych państwa i realizacji polityki walutowej

    3. Opiniowanie projektów niektórych aktów normatywnych

43



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
praca-magisterska-7412, Dokumenty(2)
7412
7412
7412
7412
7412
praca-magisterska-7412, Dokumenty(2)
7412
7412

więcej podobnych podstron