Techniki CAx w przedsiębiorstwach: *tendencje zmian na konkurencyjnym rynku; *metody zmniejszania kosztów i zwiększania wydajności przez wprowadzenie coraz to krótszych cykli rozwoju produktów, procesów ich produkcji, przez minimalizację stanów zapasów i sprawną logistykę, oraz dzięki stosowaniu efektywnych i innowacyjnych koncepcji realizowanych w produkcji, w rodzaju: LP (Lean Production)- produkcja odchudzona, JIT (Just In Time)- sterowanie zaopatrzeniem zgodnie z zasadą dokładnie na czas, TQM (Total Quality Management)- kompleksowe zarządzanie jakością, VF (Virtual Factory) - przedsiębiorstwo wirtualne.
TECHNIKI CAx:
CAD (Computer Aided Design): *komputerowo wspomagane projektowanie; *są to narzędzia i techniki wspomagające prace w zakresie projektowania, modelowania geometrycznego, analizy obliczeniowej oraz tworzenia i opracowywania dokumentacji konstrukcyjnej w tym struktury produktu i list kompletacyjnych; *są stosowane do opracowywania dokumentacji technologicznej (karty i formularze operacji technologicznych wraz ze szkicami), przeznaczonej do obróbki na konwencjonalnych obrabiarkach.
CAE (Computer Aided Engineering): *komputerowo wspomagane prace inżynierskie; *w skład tej klasy systemów wchodzą min. narzędzia inżynierskie, umożliwiające komputerową analizę sztywności i wytrzymałości konstrukcji oraz symulację procesów zachodzących w zaprojektowanych układach; *do klasy CAE zalicza się także wszystkie systemy problemowo zorientowane i aplikacje z różnych, dziedzin techniki, aplikowane najczęściej na sprzęcie PC.
CAP (Computer Aided Planning): *komputerowo wspomagane planowanie; *metody i narzędzia wspomagające projektowanie technologiczne, obejmujące opracowanie dokumentacji technologicznej z uwzględnieniem modelu geometrycznego przedmiotu, jego stanów pośrednich, narzędzi, oprzyrządowania, rodzaju maszyn i parametrów obróbki, ale bez konkretnego określenia terminów i stanowisk wytwórczych; *systemy te wspomagają, pracę związane z programowaniem urządzeń sterowanych numerycznie: obrabiarek, robotów, systemów transportowych;
CAPP (Computer Aided Process Planning): *komputerowo wspomagane planowanie procesów; *ta klasa systemów jest szersza niż klasa CAP; *w zakresie zastosowań CAPP mieszczą się także wszystkie metody i techniki technologicznego przygotowania produkcji realizowanej w konwencjonalnych technologiach, wspomaganych technikami komputerowymi i systemami ekspertowymi.
CAM (Computer Aided Manufacturing): *komputerowo wspomagane wytwarzanie; *są to techniki i narzędzia wspomagające tworzenie i aktualizowanie programów NC na poziomie wydziału produkcyjnego oraz nadzór, sterowanie urządzeniami, procesami wytwarzania i montażu na najniższym poziomie systemów wytwórczych; *ich funkcje odnoszą się zazwyczaj do wszystkich urządzeń sterowanych numerycznie a więc do obrabiarek, robotów, systemów transportowych; *coraz szerzej integruje się CAD i CAM zwane systemami CAD/CAM, polega to na bezpośrednim wykorzystaniu danych CAD do tworzenia programu na obrabiarki sterowane numerycznie.
CAQ (Computer Aided Quality Control): *komputerowo wspomagane sterowanie jakością; *są to metody i techniki komputerowego wspomagania projektowania, planowania i realizacji procesów pomiarowych a także procedur kontroli jakości; *systemy te najczęściej sprzężone z systemami CAD przez model geometryczny lub przez programy bądź procedury pomiarowe, są zintegrowane z systemami PPC, CAP i CAM głównie w części odnoszące się do pomiarów na współrzędnościowej maszynie pomiarowej.
PPC (Production Planning and Control): *planowanie i sterowanie produkcją; *są to systemy pełniące nadrzędną rolę w przetwarzaniu danych w wielu obszarach przedsiębiorstwa w różnym horyzoncie czasowym; * do głównych funkcji tych systemów należy planowanie, przygotowanie i sterowanie procesami wytwórczymi w zakresie realizacji poszczególnych zleceń produkcyjnych, a w szczególności terminów ich realizacji, zapotrzebowania materiałowego, obciążenia stanowisk i gniazd wytwórczych oraz aktywnej kontroli produkcji w toku.
CIM (Computer Integration Manufacturing)- komputerowo zintegrowane wytwarzanie: *obejmuje zastosowanie komputerów we wszystkich związanych z produkcją obszarach przedsiębiorstwa, połączonych ze sobą za pomocą sieci komputerowej. W CIM wchodzą: *systemy techniczne (nazywane ogólnie Cax), *PPC
SYSTEMY KOMP OPARTE NA ZINTEGROWANYCH MODELACH DANYCH
EDM/PDM (Engineering Data Management/ Protuct Data Management): *zarządzanie danymi inżynierskimi/zarządzanie danymi produktu; *są to komputerowe systemy, techniki i narzędzia opracowane na podstawie informatycznych metod przetwarzania danych, zbudowane na bazie modelu procesu wytwórczego z pełną specyfikacją modelu produktu.
TDM (Team Data Management/ Total Data Management/ Technical Data Management): *zarządzanie danymi w pracy grupowej, również totalne zarządzanie danymi lub zarządzanie danymi technicznymi.
Strategiczne oczekiwania przedsiębiorstw wobec technik komp: *skrócenie czasu przygotowanie, realizacji produkcji z jednoczesnym jej ciągłym unowocześnianiem i wdrożenie innowacyjnych technologii; *szybkie i elastyczne reagowanie na potrzeby rynku; *uzyskanie planowej terminowości dostaw produktu na rynek; *obniżenie kosztów produkcji zarówno w fazach przygotowania, jak i realizacji, które można osiągnąć przez optymalizację i właściwą strukturę przepływu informacji w przedsiębiorstwie *optymalne zarządzanie realizacją zleceń produkcyjnych dzięki krótkim cyklom; produkcyjnym, krótkim terminom realizacji zleceń produkcyjnych, minimalnym zapasom materiałowym oraz za względu na wysoki stopień wykorzystania potencjału produkcyjnego.
Informatyczne Systemy zarządzania
Funkcje PPC: *Planowanie (program produkcji [zarządzanie zleceniami klientów, planowanie zgrubne], ilość produkcyjna [ustalenie zapotrzebowania, obliczanie zapasów zaopatrzenie], planowanie terminów i zdolności produkcyjnych [harmonogramowanie przepływów, określenie zdolności produkcyjnych]), *Sterowanie (Uruchamianie zlecenia [przygotowanie zlecenia, rozdział pracy], zarządzanie zleceniami [zarządzanie ilością i terminami])
MODUŁOWA BUDOWA SYSTEMU PPC:
a) LOGISTYKA PRODUKCJI: *bieżące gromadzenie i przetwarzanie danych, *stanowisko kierowania, *zarządzanie personelem, *zarządzanie magazynami, b) OFFICE: *zarządzanie dokumentami, *Information Flow Manager, c) ZARZĄDZANIE ZLECENIAMI: (funkcje) *zbyt (nadzorowanie terminowości realizacji dostaw wg specyfikacji zamówień), *zaopatrzenie (terminowe dostawy materiałów), *produkcja (ustalenie programu produkcji, kompozycja zlecenia produkcyjnego), *gospodarka materiałowa (prowadzenie stanów magazynowych, dyspozycje materiałowe, sprawozdania okresowe, inwentury), *kontrola zlecenia (analiza stanu magazynowego, kontrola przebiegu prod), *konfigurator produktu (konfiguracja produktu wg uwag zamawiającego), d) RACHUNKOWOŚĆ: *księgowość finansowa, *rachunek kosztów, *płace, *księgowość inwestycji, e) MODUŁ BAZOWY: *dane podstawowe, *klasyfikacja, *desktop designer, *komunikacja, *konfiguracja systemu,
Funkcje modułu zarządzanie zleceniami - *zaopatrzenie (terminowe dostawy materiałów), *gospodarka materiałowa (prowadzenie stanów magazynowych, dyspozycje materiałowe, sprawozdania okresowe, inwentury), *produkcja (ustalenie programu produkcji, kompozycja zlecenia produkcyjnego, sterowanie przebiegami zlecenia produkcyjnego, generowaniu raportów związanych z produkcją), *kontrola jakości (analiza stanu magazynowego, kontrola przebiegu produkcji), *Kalkulacja (obliczanie kosztów produkcji, ustalenie ceny wykonania zleceń), *Zbyt (nadzorowanie terminowości realizacji dostaw wg specyfikacji zamówień), *Konfigurator produktu (konfiguracja produktu wg uwag zamawiającego [analiza baz danych, konfiguracja, automatyczne wygenerowanie oferty).
DANE W SYSTEMACH PPC: PODSTAWOWE (stałe): *dane o częściach, *operacje technologiczne, *stanowiska pracy, *środki produkcji, *kalendarze planistyczne, PRODUKCYJNE (zmienne): *główny harmonogram produkcji, *obciążenia stanowisk roboczych, *ewidencja czasu pracy, *zestawienia planistyczne, *zlecenia produkcyjne,
DANE URUCHAMIAJĄCE ZLECENIA - *Dane identyfikujące (numer identyfikacyjny, opis, jednostka zapasu, data założenia rekordu, rodzaj, sposób wytworzenia); *Dane konstrukcyjne (nr rysunku lub normy, materiał, masa części, nr procesu technologicznego, wariant procesu technologicznego, oznaczenie części zapasowych); *Dane o dyspozycyjności i zużyciu materiałów (ustalenie zapotrzebowania, średnia wielkość partii produkcyjnej, czas trwania cyklu produkcyjnego, miejsce magazynowania, wymagany czas powtórnego zaopatrzenia, materiał trudnodostępny ustalenie klucza ABC, współczynnik braków, informacja o zużyciu materiału); *Dane zamawiania (punkt zamawiania, kontrola przy przyjęciu materiału); *Dane o zakupie.
BOM (struktury elementów) - *produkowany element tzw. rodzic (patent) składa się z komponentów wchodzących bezpośrednio w jego skład; * każdy bezpośredni komponent rodzica może składać się elementów niższego poziomu; *nakładające się na siebie jednopoziomowe struktury tworzą wielopoziomową strukturę elementów.
ŚRODKI PRODUKCJI - *Dane ogólne (data założenia, data wprowadzenia ostatnich zmian, indeks zmian, nazwisko osoby dokonującej zmiany); *Dane środka produkcji (przyporządkowanie określonemu miejscu pracy stanowiska i rodzaj kosztów); *Dane o robociźnie (służą do oszacowanie udziału czasów przygotowawczo-zakończeniowych i jednostkowych w procesie produkcji); *Dane sterujące (do tych danych zalicza się min. Teoretyczną zdolność produkcyjną, typ produkcji, współczynnik poprawkowy planowania operatywnego, współczynnik wydajności, współczynnik zmianowości, współczynnik przeciążenia); *Stawki godzinowe produkcji (określają stawki kosztów robocizny bezpośredniej oraz pośredniej).
ZDEFINIOWANIR PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH - *dane ogólne (nr ID procesu technologicznego, nr artykułu do którego przyporządkowany zostaje proces technologiczny, nazwa procesu, oznaczenie ważności, data założenia, data dokonania zmian, nazwisko opracowującego, matryca wariantów); *Dane środka produkcji (nr środka produkcji, nazwa środka produkcji, jednostka czasu, rodzaj środka produkcji); *Dane operacji technologicznej (opis operacji, czas przygotowawczo-zakończeniowy, czas jednostkowy); *Dane sterujące (ilość jednostek produkcyjnych, czas trwania operacji technologicznej, oznaczenie emisji dokumentów, oznaczenie sterowania, przyporządkowanie raportu zwrotnego);*Dane o wariantach i oprzyrządowaniu technologicznym (tablica wariantów, oprzyrządowanie technologiczne).
Routings (procesy technologiczne) - *szczegółowy zbiór informacji opisujących, sposób wyprodukowania danego elementu; *obejmuje informuję o operacjach, które należy wykonać, ich kolejność, stanowiska robocze oraz normy czasowe:
PRZEBIEG ZLECENIA*tworzenie produkcyjnej listy części (zawiera dane zlecenia produkcyjnego: ilość produkowanych części oraz termin wykonania zlecenia, łączy procesy technologiczne komponentów wchodzących w kład zlecenia z listami części tworząc strukturę zlecenia produkcyjnego); *Obliczenie czasu trwania zlecenia (w wyniku obliczenia czasu trwania zlecenie otrzymuje się wartości czasów trwania cyklu produkcyjnego dla poszczególnych komponentów oraz dla całego podzespołu. Obliczone zostają także czasy „doprowadzenia” [od momentu rozpoczęcia zlecenia do początku każdej operacji]); *Sprawdzenie i aktywizacja zlecenia (-skontrolowanie poprawności struktur danych; -aktywizacja zlecenia [wynikiem są czasy startu i zakończenia produkcji komponentów wyrobu]). *Dostarczenie materiału na zlecenie (-sprawdzenie dyspozycyjności materiałów; -przygotowanie zapytań ofertowych do poddostawców, w celu wytypowania materiału najbardziej odpowiedniego pod względem technicznym i ekonomicznym; -zdefiniowanie zamówienia polegające na wyszczególnieniu asortymentu wyrobu; -podaniu ilości zawianej, terminów i warunków dostawy; -przyjęcie i kontrola dostawy; wydanie materiałów do produkcji). *Uruchomienie zlecenia(uruchomienie zlecenia jest momentem, od którego liczy się czas jego planowanej realizacji. Do uruchomienia zlecenia potrzebne są następujące dane: -przyporządkowane do zlecenia struktury danych podstawowych [produkcyjną listę części, do której dołączone są procesy technologiczne z zaplanowanymi terminami wykonania poszczególnych operacji]; -pakiet materiałów zarezerwowanych w magazynie na zlecenie). *Raport zwrotny z produkcji (meldunek zwrotny z produkcji zwiera bieżące informacje systemu o postępie zadań produkcyjnych. Informacje dotyczyć mogą pojedynczych zadań [po wykonaniu poszczególnych operacji technologicznych], jak również mogą to być komunikaty o całkowitym wykonaniu zadania [wytworzeniu komponentu, wykonaniu zlecenia]).
Rodzaje zleceń - *zlecenie planowane (tworzone przez system MRPII, nie będące zleceniami zatwierdzonymi do realizacji), *zlecenia zamrożone/zatwierdzone (zlecenia przygotowane ręcznie/składające się na zatwierdzony przez użytkownika system główny harmonogramu produkcji [system nie może sam ich zmienić], *zlecenie otwarte (zatwierdzone do realizacji).
Podział list części (*listy części podzespołów, *strukturalne listy części, *poglądowo-ilościowe listy części).
Wykazy zastosowania części (*jednopoziomowy, *Strukturalny, *Przeglądowo-ilościowy).
PROCES PRODUKCYJNY *w zakładzie przemysłowym jest to uporządkowany zbiór czynności, których celem jest przetwarzanie zasobów nieodnawialnych i odnawialnych w produkty fabryczne; *w przedsiębiorstwie jest to przepływ materiałów system produkcyjny, w trakcie, którego materiały z zapotrzebowania są przetwarzane na produkty finalne.
PLANOWANIE PRODUKCJI
*Decyzje zarządzania systemami logistycznymi dają odpowiedź na pytania: co, gdzie i ile dostarczyć? *Przez analogię decyzje zarządzania systemami produkcyjnymi odpowiadają na pytania: co, gdzie i ile wytworzyć. *Dodatkowo muszą również odpowiedzieć na pytanie jak wytworzyć (technologia).
FUNKCJE PLANOWANIA - *określenia celów, *przeprowadzenie analizy sytuacji (co sprzyja, a co przeszkadza procesów realizacji celów),*opracowania procesów zmierzających do realizacji celów. Po tych etapach następuje realizacja oraz kontrola wyników.
POZIOMY PLANOWANIA PRODUKCJI: *strategicznym (do 5 lat) profil produkcji; *taktycznym (do roku) program produkcji; *operacyjne (mieniąc, na bieżąco) harmonogram produkcji.
PLANOWANIE STRATEGICZNE jest ogólnym programem określania oraz realizacji misji i celów przedsiębiorstwa.
OBSZARY PLANOWANIA STRATEGICZNEGO w przedsiębiorstwie produkcyjnym obejmuje następujące: *strategie produktu, *plan produkcji, *strategie rozwoju zdolności produkcyjnych i inwestycji, *strategie finansową, *strategie pracy i zatrudnienia.
Podstawą do tworzenia planów strategicznych są badania marketingowe oraz prognozy.
Prognozy indywidualne dla każdego wyrobu przedsiębiorstwa są w praktyce obarczone znacznymi błędami. Dokładniejsze prognozy można opracować dla grupy wyrobów.
TAKTYKA - metoda mająca doprowadzić do osiągnięcia celów strategicznych, stąd też po planowaniu strategicznym następuje planowanie taktyczne.
PLANOWANIE TAKTYCZNE - obejmuje działy: *badanie, rozwój i przygotowanie produkcji, *obsługa serwisowa, *finanse, *dystrybucja.
Na poziomie planowania taktycznego tworzone są plany: *taktyczne zapotrzebowanie materiałowe (MRP I), *taktyczne zapotrzebowanie na zasoby produkcyjne (MRP II), *sterowanie jakością produktów, *utrzymanie ruchu i niezawodności urządzeń sieci i instalacji produkcyjnych.
PLANOWANIE OPERATYWNE POLEGA NA: *przydziale zleceń produkcyjnych, *dostarczeniu wyposażenia narzędziowego, materiałów i instrukcji wykonywanych, *zapewnieniu obsługi poszczególnych stanowisk pracy, *ustaleniu kolejności wykonywanych zadań, *określeniu terminu rozpoczęcia i zakończenia zadań, *badaniu jakości wykonania, *aktualizacji stanu zaawansowania prac.
PLAN OPERATYWNY jest to zbiór decyzji określających poszczególne działania i zadania konieczne do ich poprawnego wykonania w określonym czasie. W planie tym brane są również pod uwagę warunki wewnętrzne i zewnętrzne, które muszą być utrzymane przy realizacji poszczególnych czynności i działań.
PIRAMIDA SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA - MIS - planowanie strategiczne, długoterminowe zarządzanie i finanse, PPC - planowanie taktyczne, średnioterminowe zarządzanie i finanse, SFC - system operacyjnego sterowania produkcją (wspomagany komputerowo) obejmujący harmonogramowanie szczegółowe zadań produkcyjnych na poziomie wydziały produkcyjnego. System SFC stanowi uzupełnienie systemu PPC w ramach krótkoterminowego (godziny, zmiany) sterowania produkcją, DNC, PLC - zautomatyzowana produkcja, urządzenia sterujące i pomiarowe, CNC - computer numerical control, Warstwa fizyczna - człony wykonawcze i czynniki procesu wytwarzania.
CHARAKTERYSTYKA TYPÓW PRODUKCJI - ze względu na różnorodność wytwarzanych produktów oraz stosowanych różnych technologii do ich produkcji w różnych branżach, wyróżniamy: *dyskretną, *powtarzalną, *ciągłą, *mieszaną.
PROD. DYSKRETNA: *specyficznymi cechami tej produkcji są wydziały produkcyjne składające się z gniazd produkcyjnych, *w skład gniazd wchodzą pojedyncze komórki produkcyjne, *produkcja jest realizowana na podstawie zleceń produkcyjnych, w których zawarte są informacje o ilości i terminie realizacji konkretnego produktu, *zapasy materiałów, półwyrobów i komponentów są przechowywane w magazynach i wydawane partiami, *zapasy są rezerwowane dla poszczególnych zleceń produkcyjnych.
PROD. POWTARZALNA: *charakteryzuje się wydziałami produkcyjnymi zbudowanymi z komórek produkcyjnych, które tworzą przedmiotowe linie produkcyjne, *produkcja wykonywana jest wg harmonogramu produkcji, *zapasy materiałów, półwyrobów i komponentów przechowywane są na stanowiskach składowania w pobliżu miejsca ich użycia, *materiały, półwyroby i komponenty wydawane są w dużych ilościach umożliwiających zaspokojenie popytu w przedziale czasu.
PROD. CIĄGŁA: *wydziały są zorganizowane tak, aby umożliwiać produkcję w formie partii lub produkcję aparaturową ciągłą, *produkcja Realizowana jest na podstawie harmonogramów spływu półproduktów i wyrobów gotowych, *procesy produkcyjne przebiegają zazwyczaj bez przerw w całodobowych cyklach produkcyjnych.
PROD. MIESZANA: *w przypadku, gdy w obszarze jednego przedsiębiorstwa występuje kilka różnych typów produkcji, *zawiera wszystkie cechy charakterystyczne dla typów prod: dyskretnej, powtarzalnej i ciągłej, *produkcja jest wykonywana częściowo na podstawie zleceń produkcyjnych a częściowo na podstawie harmonogramu spływu półproduktów.
PROD. NA ZAMÓWIENIE - MTS - PRODUKCJA NA MAGAZYN - produkcja planowana jest w oparciu o prognozy popytu na dany produkt. Realizacja zamówień klienta odbywa się w oparciu o stany magazynowe. Czas realizacji zamówień jest bardzo krótki. Klient nie ma wpływu na proces powstania lub wykończenia danego produktu. ATO - MONTAŻ NA ZAMÓWIENIE - podzespoły produkowane są wg planu na magazyn. Podczas realizacji dostawy na zamówienie wymagane pozycje pobierane są z magazynu i montowane zgodnie z życzeniem klienta. MTO - PRODUKCJA NA ZAMÓWIENIE - planowana jest w oparciu o zamówienie klienta. Czas realizacji takich zamówień zawiera cały cykl produkcyjny, a niekiedy również czas potrzebny do wykonania projektu wg wymagań klienta. Wymaga zorientowania całej struktury na procesy, co umożliwia niezależne planowanie, śledzenie poszczególnych zleceń, zaopatrzenia, zarządzania kontrolą jakości poszczególnych detali. ETO - KONSTRUKCJA NA ZAMÓWIENIE - zmiany stuktury produktów standardowych wykonywane są wg zamówień klienta. Czas realizacja zawiera odpowiednie elementy projektowania i produkcji.
PLANOWANIE PROGRAMU PRODUKCJI: *prognostyczne, *przybliżone, *wg zleceń *wyprzedzające.
PLAN. PROGNOSTYCZNE - polega na opracowaniu programu produkcji wyrobów na podstawie danych z poprzednich zapotrzebowań. Wykorzystuje się tu metody oparte na obliczeniu wartości średnich oraz równania potęgowe.
PLAN. PRZYBLIŻONE - wykorzystuje zarówno dane z poprzednich programów produkcyjnych jak i dane dotyczące nowych zleceń klientów. Jako podstawa planowania służą algorytmy planowania terminów i obciążeń minimalizujące czasy przebiegu zleceń i obciążeń maszyn. W tym planowaniu wykorzystuje się technikę planów sieciowych.
PLAN. WG ZLECEŃ - polega na tworzeniu programu produkcji na podstawie informacji o terminach uruchamiania zleceń, zmianach dokonywanych w czasie realizacji zleceń oraz o terminach zakończenia zleceń. Uwzględniane są również stany gotowych wyrobów.
PLAN. WYPRZEDZAJĄCE - polega na uwzględnieniu w planowaniu oprócz przebiegu produkcji również czas trwania czynności wykonawczych w takich działach jak konstrukcyjny i techniczny. Jest ściśle związane z planowaniem przybliżonym.
ZINTEGROWANY SYSTEM INFORMATYCZNY - modułowy system informatyczny, obsługujący wszystkie strefy działalności przedsiębiorstwa.
SYSTEM - *jakikolwiek obiekt fizyczny lub abstrakcyjny, w którym można wyróżnić jakieś wzajemne powiązane dla obserwatora elementy; *w filozofii system to zbiór tez i twierdzeń stanowiących pewną spójną całość. Także zasady organizacji czegoś - zbiór przepisów lub reguł obowiązujących w danej dziedzinie; *Wg M MAZURA „system to zbiór elementów i zachodzących między nimi relacji”.
KLASYFIKACJA SYSTEMÓW - *abstrakcyjne (systemy pojęć, reguł, modeli, działań) i fizyczne (zbudowane z materii lub/i energii), * statyczne (jest niezmienny w czasie, może być abstrakcyjny lub fizyczny) i dynamiczne (taki, w którym zmiana w jednej części wpływa na pozostałe; największy dynamiczny system fizyczny to Wszechświat), *otwarte, zamknięte, autonomiczne (ten podział w zastosowaniu do systemów fizycznych jest subiektywny i przybliżony).
SYSTEM INFORMACYJNY - wielopoziomowa struktura, która pozwala użytkownikowi tego systemu na transformowanie określonych informacji wejścia na pożądane informacje wyjścia za pomocą odpowiednich procedur i modeli.
ELEMENTY SYSTEMU INFORMATYCZNEGO - *sprzęt (głównie komputery, oraz urządzenia służące do przechowywania danych, komunikacji między ludźmi a komputerami, komunikacji między sprzętowymi elementami systemu), *oprogramowanie, *zasoby ludzkie, *elementy organizacyjne (procedury korzystania z systemu informatycznego, instrukcje robocze), *elementy informacyjne (bazy wiedzy - ontologie dziedziny/dziedzin, w których używany jest system informatyczny.
SYSTEM ZARZĄDZANIA - zbiór działań, które obejmuje pełny cykl procesu zarządzania: planowanie i podejmowanie decyzji; organizowanie; kierowanie ludźmi; kontrolowanie.
CECHY OPROGRAMOWANIA - integracja, wielodostępność, uniwersalność, skalowalność, otwartość, jednolitość, modularność.
CECHY INFORMATYCZNEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA - *Funkcjonalność (obejmuje wszystkie sfery działalności techniczno-ekonomicznej przedsiębiorstwa), *Integracja danych i procesów (dotyczy wymiany danych), *Otwartość (możliwość rozszerzenia systemu o nowe moduły), *Zaawansowanie merytoryczne (Zapewnienie wspomagania procesów informacyjno-decyzyjnych na podstawie koncepcji zarządzania), *Zaawansowane technologiczne (gwarantuje możliwość przenoszenia systemu na nowe platformy systemów informatycznych).
FUNKCJE INFORMATYCZNYCH SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA - *oddziaływanie na procesy produkcyjne, zapewniające realizację zadań ujętych w planie produkcji w ustalonym czasie, *nadzór nad realizacją zamówień klientów (od przyjęcia zamówień do wysyłki wyrobu), *Zapewnienie połączenia modułów obsługujących finanse, kierowanie wywarzaniem, systemy CAD i CAP, *sterowanie gospodarką materiałową, *Uruchamianie zleceń i nadzorowanie ich realizacji, *Sterowanie urządzeniami kontroli, zbieranie i przetwarzanie danych pomiarowych celu zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości produkowanych wyrobów, *Sterowanie procesami magazynowania i transportu, *Sterowanie naprawami i konserwacją sprzętu.
ETAPY EWOLUCJI MRP - *IC (system zarządzania gospodarką magazynową, opracowany na początku lat 60. Był pierwszym systemem wspomagania zarządzania przedsiębiorstwem), *MRP I (metoda planowania potrzeb materiałowych pozwala obliczyć dokładną ilość materiałów i terminarz dostaw tak, aby sprostać ciągle zmieniającemu się popytowi na poszczególne produkty), *MRP II (metoda planowania zasobów produkcyjnych jest rozwinięciem MRP I o bilansowanie zasobów produkcyjnych i dystrybucję), *ERP/MRP III (planowanie zasobów przedsiębiorstwa, rozwinięcie MRPII o procedury finansowe wraz z księgowością zarządczą), *CRM (zarządzenie kontaktami z klientami, system wspomagający dział obsługi klienta, sprzedaży, marketingu w celu zarządzania relacjami z klientem), *DEM (zestaw zintegrowanych narzędzi do dynamicznego modelowania struktury przedsiębiorstwa umożliwiając bezpośrednie przejście od modelu firmy do gotowej konfiguracji aplikacji menu dla poszczególnych użytkowników. Jest rozszerzeniem ERP o automatyczną implementacje zmian zachodzących w przedsiębiorstwie).
GENERACJE PPC - *pierwsze (zorientowane są na określone zadania przedsiębiorstwa, np. MRP I), * drugie (systemy strukturalne zintegrowane, pozwalają na planowanie wszystkich zasobów produkcyjnych, a także na dokonywanie optymalizacji procesów, np. MRP II), *trzecie (głównych ich celem jest zapewnienie krótkiego czasu dostaw, przestrzegania terminów realizacji zleceń, ale również analiza kosztów produkcji i wskazywanie działań zmierzających do ich zmniejszenia, np. ERP).
MRP I - *łączy sporządzony harmonogram produkcji z zestawieniem materiałów niezbędnych do wytworzenia produktu, bada zapasy produkcyjne i ustala, które części i surowce muszą być zamówione i w jakim czasie, aby jak najkrócej były składowane w procesie wytwarzania, *Planowanie potrzeb materiałowych (zespół technik wykorzystujących dane o zestawieniu materiałowym, magazynowym oraz dane głównego harmonogramu produkcji do kalkulacji zapotrzebowań na materiały), *podaje zlecenia zmiany harmonogramu zleceń otwartych, gdy termin realizacji i wymagana data nie pokrywają się.
FUNKCJE MRP I - planowanie i kontrola zapasów; zamówienie właściwej pozycji, ilości i właściwym czasie; planowanie i zmiana plany priorytetów zleceń aktywowanych; zamówienie we właściwym terminie realizacji; utrzymanie ważnego terminu realizacji.
ZALETY MRP I - *redukcja zapasów (zwiększenie płynności finansowej przedsiębiorstwa), *dokładne określenie czasów dostaw surowców i półfabrykatów, *dokładne wyznaczenie kosztów produkcji, *lepsze wykorzystanie posiadanej infrastruktury (magazynów, możliwości wytwórczych), *szybsze reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu, *kontrola poszczególnych etapów produkcji.
WADY MRP I - może redukować elastyczność reagowania na zmiany; przyjmuje czas zaopatrzenia jako stały i niezależny od wielkości zamówienia; może nie uwzględnić wydajności innych ograniczeń.
MRP II obejmuje: *planowanie biznesowe, *planowanie produkcji i sprzedaży, *zarządzanie popytem, *Harmonogramowanie planu produkcji, *planowanie potrzeb materiałowych, *wspomaganie zarządzania strukturami materiałowymi,* transakcja strumienia materiałowego, *sterowanie zleceniami, *Sterowanie produkcją, *Planowanie zdolności produkcyjnych, *sterowanie stanowiskami roboczymi, *zakupy materiałowe- zaopatrzenie, *planowanie zasobów dystrybucyjnymi, *Narzędzi i pomoce warsztatowe, *interfejs modułów finansowych, *Symulacje, *Pomiar wyników.