Duszność zwierząt
Trudności w oddychaniu sprawiają, że:
zwierzę wygląda na niespokojne
jest wyrażnie widoczny, zwiększony wysiłek oddechowy
zauważalne rozszerzone nozdrza
widoczny przyspieszony oddech
Przy tym schorzeniu występują:
1.Głebokie i szybkie oddechy, które spowodowane są:
niedotlenieniem
kwasicą ( tzn. stan zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, w którym dochodzi do nagromadzenia we krwi nadmiernych ilości substancji o charakterze kwaśnym lub zmniejszania się stężenia substancji o charakterze zasadowym (głównie anionów wodorowęglanowych) i w efekcie tego do obniżenia jej pH. )
hiperkapnią ( tzn. stan podwyższonego ciśnienia cząstkowego<ciśnienie, jakie wywierałby dany składnik mieszaniny , gdyby w tej samej temperaturze sam zajmował objętość całej mieszaniny> dwutlenku węgla we krwi powyżej 45 mm Hg.
2.Zmniejszenie elastyczności płuc- spowodowan przez obrzęk płuc oraz inne nacieki w płucach.
3.szybkie i płytkie oddechy( tachypnoe )- mają na celu zmniejszenie wysiłku wkładanego przez zwierzę w oddychanie.
UWAGA- ROZPOZNANIE!!!
Zwiększenie częstotliwości oddychania w czasie spoczynku-to wczesny objaw obrzęku płuc ( pod warunkiem braku pierwotnej choroby płuc. Może być rownież wywołana pobudzeniam, gorączką, bólem lub strachem,dlatego uważna obserwacja i badanie pozwoli postawić prawidłową diagnozę.
Zwiększone głębokości oddechów-świadczy o nagromadzeniu sie dużych ilości płynu w jamie opłucnej lub inne choroby opłucnej ( np. odma opłucna).
Ze względy na fazy oddychania chorobę dzielimy na :
►duszność wdechową - to zauważalna przedłużona , wysiłkowa faza wdechu. Świadczy ona o chorobach górnych dróg oddechowych , występuje zmniejszona drożność.
Najczestsze przyczyny niedrożności górnych dróg oddechowych stanowią porażenie krtani oraz zespół oddechowy psów krótkoczaszkowych (inaczej zespół niedrożności górnych dróg oddechowych- dotyczy wielu nieprawidłowości anatomicznych
stwierdzanych u psów ras krótkoczaszkowych oraz w małym stopniu krótkonosych kotów np. himalajskich tj.:zwężenie nozdrzy przednich, wydłużenie podniebienia miękkiego, zapadnięcie krtani, wywinięcie kieszonek krtaniowych, niedorozwój tchawicy ) . W rzadkich przypadkach tę duszność powodują choroby odcinka szyjnego tchawicy, takie jak ciała obce w tchawicy, zwężenie, nowotwory, ziarniaki, niedorozwój i zapadnięcie tchawicy.
Podczas wdechu słyszymy świst oddechowy lub chrapliwy głos
przy chorobach krtani można w wywiadzie uzyskać informacje o zmienionym charakterze głosu zwierzęcia.
Ulgę w duszności przynoszą:
stosowane, krótkodziałające glikokortykosteroidy ( zmniejszają miejscowy stan zapalny )
uspokojenie
chłodne otoczenie
tlen w otoczeniu np. klatka tlenowa
minimalizowanie stresu
Jeśli powyższe czynności nie pomagają , należy ominąć miejsce niedrożności przez zastosowanie rurki intubacyjnej.
►duszność wydechową - to przedłużona faza wydechu, która z reguły wynika ze zmniejszenia drożności dolnych dróg oddechowych lub choroby naciekającej płuc ( w tym obrzęku płuc).
Najczęstszą przyczyną tej duszności jest zapadnięci oskrzeli głównych lub piersiowego odcinka tchawicy wywołana przewlekłym zapaleniem oskrzeli. Może również mieć wpływ obecnośc ciał obcych, nowotwory tchawicy, zwężenie tchawicy, ucisk na oskrzela w wyniku powiększonych węzłów chłonnych oraz ostra inwazja kaszlu ( oslerus osleri )
Podczas wydechu słyszymy wysoki , świszczący dźwięk przypominający kaszel oraz trzeszczenia i świsty.
Ulgę przynoszą czynności opisane w duszności wdechowej. Dodatkowo u psów z krańcowym stadium zapalenia oskrzeli stosuje się leki rozszerzające oskrzela. Uspokojenie i działanie przeciwkaszlowe uzyskamy stosując duże dawki butorfanolu lub hydrokodonu.
Zwierzęta , które mają trudności w oddychaniu mogą odmawiać położenia się. Zazwyczaj stoją lub siedzą z łokciami skierowanymi na zewnątrz, by umożliwić sobie maksymalne rozszerzenie żeber oraz przeciwstawiają się próbompołożenia na boku lub plecach.