Choroba	Etiologia	Uwagi	Leczenie
Płonica	paciorkowce β-hemolizujące z grupy A (S. pyogenes)	wysypka: jak po pokłuciu skóry ryżową szczotką, pokrywa całe ciało z wyjątkiem trójkata Fiłatowa łamliwość naczyń → wybroczyny malinowy język łuszczenie skóry na dłoniach i stopach eozynocytoza	penicylina
Zapalenie gardła	paciorkowce β-hemolizujące z grupy A (S. pyogenes)	angina, ropna treść na tylnej ścianie gardła	penicylina
Róża	paciorkowce β-hemolizujące z grupy A (S. pyogenes)	gorączka, zapalenie skóry i tkanki podskórnej	penicylina
Błonica	maczugowiec błonicy	droga zakażenia: kropelkowa lub kontakt bezpośredni błonica gardła - angina, łagodny przebieg błonica zatokowa - gorączka, naloty na migdałkach błonica postępująca - proces zstępuje w dół, do krtani błonica toksyczna - ciężki przebieg, masywne naloty błonica krtani - obturacja krtani przez powstające błony rzekome błonica nosa, ucha - łagodne	antytoksyna antybiotyki
Różyca	Erysiplethrix rhusiopathiae	postać skórna - zapalenie skóry w miejscu zranienia postać jelitowa - gorączka, bóle brzucha, luźne stolce postać posocznicowa	penicylina
Tężec	laseczka tężca (Clostridium tetani)	droga zakażenia: zanieczyszczenie rany ziemią z zarodnikami tetanospazmina → blokuje uwalnianie neuroprzekaźników hamujących → skurcz tężcowy mięśni → duszność, złamanie kręgosłupa, bóle mięsni twarzy	antytoksyna anatoksyna oczyszczenie rany
Wąglik	laseczka wąglika (Bacillus anthracis)	postać skórna - „czarna krosta” w miejscu wniknięcia, obrzęk, gorączka postać jelitowa - spożycie zarażonego mięsa, wymioty, biegunka, gorączka, toksemia postać płucna - zakażenie drogą kropelkową, krwotoczne zapalenie śródpiersia, duszność, gorączka	penicylina
Zatrucie jadem kiełbasianym	laseczka jadu kiełbasianego (Clostridium botulinum)	zakażenie drogą pokarmową (konserwy) botulizm niemowląt - miód pszczeli botulizm przyranny botulina → hamuje uwalnianie ACh triada: suchość w ustach, podwójne widzenie, zaparcia inne: chrypka, zaburzenia połykania, oddychania, zatrzymanie moczu	antytoksyna A, B E - tylko gdy spożywano ryby
	Clostridium perfringens	postacie: 1.zapalenie tkanek miękkich i powięzi - bez martwicy mięśni 2.zgorzel Fourniera - zajęcie skóry moszny i okolicy odbytu 3. zgorzel gazowa - trzeszczenia, toksemia	penicylina G klindamycyna tlenoterapia
Rzekomobłoniaste zapalenie j. grubego	Clostridium difficile	po antybiotykoterapii: klindamycyma, cefalosporyny, tetracykliny, chloramfenikol biegunka, gorączka	metronidazol wankomycyna
Dur brzuszny	Salmonella typhi	droga zakażenia: pokarmowa (woda, żywność, owady) antygeny: rzęskowy (H), somatyczny (O), powierzchniowy (V) patogeneza: pałeczki wnikają do układu chłonnego jelita → z chłonka dostają się do ww. chłonnych → namnażanie → bakteriemia (pojawia się gorączka o torze ciągłym) → zajęcie wątroby i śledziony → z żółcią pałeczki spływają do jelita i wywołują odczyn martwiczy uczulonych wczesniej grudek chłonnych → owrzodzenia gorączka, odurzenie, wysypka durowa (nieliczne plamki na skórze brzucha) odczyn Widala: wykrywa antygeny O i H	chloramfenikol ampicylina amoksycylina Biseptol
Dur rzekomy	Salmonella paratyphi	łagodniejszy przebieg	jw.
Krztusiec	pałeczka Bordetella pertussis	droga zakażenia: kropelkowa antygeny: 1.włoskowy - warunkuje przyleganie do nabłonka dróg oddechowych 2.nitkowaty - jw. 3.cyklaza adenylanowa - hamuje fagocytozę 4.cytotoksyna tchawicza - unieruchamia aparat rzęskowy 5.toksyna krztuścowa - odpowiada za napady kaszlu Fazy: 1.okres nieżytowy (1-2 tygodni) 2.faza napadowego kaszlu (1-4 tygodni) 3.faza zdrowienia (1-4 tygodni) Powikłania: zapalenia ucha środkowego, napady padaczkowe, zapalenie płuc	erytromycyna tlenoterapia
Bruceloza	pałeczka Brucella melitensis, suis, abortus, canis	zakażenie przez uszkodzoną skórę (weterynarze), żywność 1.postać ostra - gorączka o torze falistym, bóle mięsni, stawów, zapalenie jąder, hepatosplenomegalia 2.postać pododstra 3.postać przewlekła - bóle kręgosłupa (L-S), dużych stawów, objawy uszkodzenia układu autonomicznego (poty, męczliwość, naczynioruchowe bóle głowy, zespoły rzekomonerwicowe), zapalenie jąder, upośledzenie słuchu Diagnostyka: odczyn Wrighta, OWD, Coombsa, hemaglutynacji, Burneta	tetracykliny
Chorba kociego pazura	laseczka Bartonella hanselae	zakażenia: zadrapanie przez kota zmiana pierwotna: pęchrzyk→grudka→strup powiększenie ww. chłonnych może się rozwinąć encefalopatia	fluorochinolony
Dżuma	Yersinia pestsis	gryzonie→pchły→człowiek 1.postać dymienicza - powiększenie ww. chłonnych, gorączka 2.postać septyczna 3.postać płucna - bardzo duża zakaźność	streptomycyna tetracykliny
Cholera	Vibrio cholerae	grupa serologiczna 01, biotypy: klasyczny, El-Tor zakażenie: droga pokarmowa (woda) obecnie 7 pandemia cholery enterotoksyna → ↑aktywności cyklazy adenylanowej → ↑cAMP → ↑wydzielania Na do jelita i ↓ wchłaniania Cl → biegunka (stolce ryżowe) brak gorączki	płyn Ringera tetracykliny doksycyklina
Borelioza	krętek Borelia burgdorferi	gryzonie, zwierzyna płowa→kleszcze→człowiek Okresy: 1.rumień wędrujący, gorączka, objawy grypopodobne 2.osłabienie, męczliwość, bóle kostno-stawowe, polineuropatia, objawy oponowe, zaburzenia rytmu, zapalenie stawów, pseudochłoniak skóry 3.dolegliwości stawowe i neurologiczne w formie przewlekłej, zmiany zanikowe skóry, zapalenie rogówki, tęczówki, naczyniówki, n. wzrokowego	amoksycylina doksycyklina cefalosporyny
Leptopsirozy	krętki Leptospira interrogans	gryzonie→mocz→ziemia zakażona→człowiek (przez uszkodzoną skórę i spojówki) gorączka, bóle mięśni (podudzi), bóle głowy zespół Weila (uszkodzenie nerek i wątroby), ARDS, zapalnie m. sercowego, zapalenie opon,	penicyliny tetracykliny
Dur wysypkowy	Rickettsia prowazeki	człowiek→wesz→człowiek gorączka, bradykardia, bóle głowy, wysypka krwotoczna po 4-7 dniach, sucha zgorzel dystalnych części ciała choroba Brilla-Zinssera - postać nawrotowa odczyn Weila-Felixa (aglutynacja z odmieńcem OX19) - swoisty dla R. prowazeki	chloramfenikol tetracykliny
Gorączka okopowa	Rochalimea quintana	człowiek→wesz→człowiek gorączka pięciodniowa	azytromycyna erytromycyna
Gorączka Q	Rickettsia burnetti	objawy rzekomogrypowe, RTG płuc: pojedyncze zmiany zapalne, żółtaczka, zapalenie wsierdzia	nie konieczne
Erlichiozy	Rickettsia chaffensis, Rickettsia equi	gryzonie→kleszcze→człowiek gorączka, bóle mięśni, biegunka, objawy uszkodzenia CUN, zakażenia oportunistyczne	doksycyklina chloramfenikol

2/2

---