Wykres muszlowy (pagórek sprawności) otrzymuje się w wyniku złożenia wykresu H/Hn = f( Q/Qn) (krzywa charakterystyczna, dla szeregu średnic wirnika danej pompy) oraz wykresu sprawności η = f( Q/Qn) Proste poziome z η = f( Q/Qn) przecinają wykresy sprawności w punktach ich jednakowej wartości. Punkty te rzutujemy odpowiadające im (o tej samej prędkości n) krzywe przepływu z H/Hn = f( Q/Qn) i punkt na krzywych przepływu oznaczamy wartością sprawności. Łącząc punkty o jednakowej sprawności otrzymamy szereg krzywych stałej sprawności rzeczywistej η = const. Pagórki spra - charakterystyki odpowiadające różnym prędkościom kątowym. Grzbiet pagórka spraw. tworzy linia łącząca punkty max sprawności, zaś szczyt pagórka odpowiada max sprawności ηopt jaką może osiągnąć pompa. Pola zasięgu stosowalności pomp służą do doboru wielkości pompy dla żądanych parametrów pracy. Pole tworzy się zakładając minimalną sprawnośc pompy, następnie nanosi się te ograniczenia na wykres H=f(Q). Na wykresie pagórka umieszczane są najczęściej pompy tych samych wielkości mechanicznych lecz o różnych prędkościach obrotowych n, otrzymując różne pola stosowalności. Przy stałych prędkościach obrotowych Równoległa współpraca charakterystyki otrzymuje się przez podnoszenie odcinków H=f(Q), H=(2Q). Szeregowa tak jak punkt pracy.
Sposoby regulacji dławieniowa - polega na zmianie wielkości otwarcia zaworu umieszczonego na króćcu tłocznym w pobliżu pompy. Regulowanie za pomocą zaworu po stronie ssawnej jest niedopuszczalne ze względu na towarzyszącą temu zmianę ciśnienia w króćcu ssawnym co grozi kawitacją lub przerwaniem dopływu do pompy). Dzięki temu następuje zmiana oporów przepływu w układzie i odpowiadająca temu zmiana wysokości podnoszenia pompy, czemu towarzyszy samoczynne dostosowanie się wydajności pompy do wartości tych parametrów. Regulacja dławieniowa powoduje straty przez zwiększenie oporów przepływu Regulacja przez nastawienie łopatek kierownicy wlotowej - sztuczne wywoływane zawirowania przed wirnikiem. W pompach diagonalnych i śmigłowych o dużej wydajności stosuje się regulację parametrów pracy Zmiana kąta ustawienia łopatek powoduje zmianę kierunku i wartości prędkości c0 cieczy dopływającej do wirnika, powodując przy tym jednoczesną zmianę obu parametrów Q i H. Ponieważ przez zmianę kierunku prędkości co następuje zmiana krętu cieczy przed wlotem do wirnika - ta regulacja nazywa się regulacją prerotacyjną. Trójkąty prędkości: im wieksza wart β tym wieksza wys podnoszenia, w praktyce stosuje się β<90 wynika to z tego, że η wirnika przy β dużym spada gwałtownie. Poza tym pr wdy w wirniku ok. 1m/s, a gdy zwiększymy β to wzrasta prędkośc. Gdy β>90 łopatki długie i dobrze prowadzące ciecz. Β=90 łopatki krótkie, oderwanie cieczy od łopatek. tg β=cm2/(u2-cu2), H+n8=1/g*u2*cu2=1/g*(u2^2-2*cm^2/tg β)