Mowa zależna
Le discours indirect

Mowa zależna to bardzo ważne zjawisko gramatyczne, ponieważ pozwala na przytaczanie czyjejś wypowiedzi. Dla porządku należy wspomnieć, że mowa niezależna polega na cytowaniu, na przykład:

Elle dit : « Je suis fatiguée ». (Ona mówi: „Jestem zmęczona”.)
Je constate : « Ce film n'était pas intéressant ». (Stwierdzam: „Ten film nie był ciekawy”.)
Nous répondons : « Nous allons très bien ». (Odpowiadamy: „Mamy się dobrze”.)
Vous croyez : « C'est son nouveau petit copain ». (Myślicie: „To jest jej nowy chłopak”. )

W mowie zależnej słowa innych osób nie są cytowane, a przytaczane w formie zdania podrzędnie złożonego. Spójnikiem łączącym zdanie nadrzędne z podrzędnym jest słowo que (że). W poniższych przykładach podkreślono zdania nadrzędne:

Elle dit qu'elle est fatiguée. (Ona mówi, że jest zmęczona.)
Je constate que ce film n'était pas intéressant. (Stwierdzam, że ten film nie był ciekawy. )
Nous répondons que nous allons très bien. (Odpowiadamy, że mamy się dobrze.)
Vous croyez que c'est son nouveau petit copain. (Myślicie, że to jej nowy chłopak.)

Jeżeli w zdaniu nadrzędnym występuje czas teraźniejszy (présent) lub przyszły (futur proche lub futur simple), to czas w zdaniu podrzędnym nie ulega zmianie. O dość skomplikowanej zasadzie następstwa czasów, stosowanej, gdy zdanie nadrzędne jest w passé composé lub w imparfait, będzie mowa w lekcji 28. Zdania w czasie futur proche:

Tu vas dire : « Je ne t'aime plus ». (Powiesz: „Już cię nie kocham”.)
Tu vas dire que tu ne l'aime plus. (Powiesz, że już go nie kochasz.)

Vous allez penser : « Je suis folle ». (Pomyślicie: „Jestem szalona”.)
Vous allez penser que je suis folle. (Pomyślicie, że jestem szalona.)

Zdania w czasie futur simple:

Elle affirmera : « Je ne te croirai jamais ». (Ona stwierdzi: „Już nigdy ci nie uwierzę”.)
Elle affirmera qu'elle ne me croira jamais. (Ona stwierdzi, że już nigdy mi nie uwierzy.)

Il dira : « Je vous l'ai dit plusieurs fois ». (On powie: „Mówiłem wam to kilka razy”.)
Il dira qu'il nous l'a dit plusieurs fois. (On powie, że mówił nam to kilka razy.)

Ważne jest, by zamieniając zdania z mowy niezależnej na zależną, zwrócić uwagę na osobę i tym samym odpowiednio odmienić czasownik.

Elle dit : « Je t'attends à la station de métro ». (Ona mówi: „Czekam na ciebie na stacji metra”.)
Elle dit qu'elle m'attend à la station de métro. (Ona mówi, że czeka na mnie na stacji metra.)

Należy pamiętać, że zdanie w mowie zależnej jest opisem sytuacji, więc przekształcając zdanie z mowy niezależnej trzeba także dostosować osoby. Pierwszą i drugą osobę przekształcamy zazwyczaj na trzecią:

Pierre crie : « Je ne sais pas où sont mes chaussures ». (Pierre krzyczy: „Nie wiem, gdzie są moje buty!”)
Pierre crie qu'il ne sait pas où sont ses chaussures. (Pierre krzyczy, że nie wie, gdzie są jego buty.)

Il me dit : « Moi, je reste à la maison ». (On mi mówi: „Zostaję w domu”.)
Il me dit qu'il reste à la maison. (On mi mówi, że zostaje w domu.)

Zamiana okoliczników czasu i miejsca w mowie zależnej:

Należy też pamiętać o zamianie okoliczników w mowie zależnej. Mówiąc na przykład:

Marc dit : « Hier, il a plu ». (Marc mówi: „Wczoraj padało”.)

nie możemy założyć, że „wczoraj” ze zdania głównego jest tym samym „wczoraj”, co w momencie, gdy opowiadamy o tym, co powiedział Marc. Zatem, zamiast powiedzieć „wczoraj”, wstawiamy przysłówek la veille (poprzedniego dnia). Wskazuje on, że dana czynność odbyła się dzień wcześniej.

Marc dit qu'il a plu la veille. (Marc mówi, że poprzedniego dnia padało.)

Należy też zwrócić uwagę, że okolicznik czasu zmienia miejsce - z początku zdania w mowie niezależnej na koniec zdania w mowie zależnej. Jeśli okolicznik znajduje się na końcu zdania w mowie niezależnej, to pozostaje on na końcu także w mowie zależnej:

Elle constate : « Aujourd'hui tu t'es fatigué beaucoup ». (Ona stwierdza: „Dzisiaj bardzo się zmęczyłeś”.)
Elle constate que je me suis fatigué beaucoup ce jour-là. (Ona stwierdza, że bardzo się tego dnia zmęczyłem.)

Il répète : « Tu ne peux pas monter ici ». (On powtarza: „Nie możesz tu wejść”.)
Il répète que je ne peux pas monter là. (On powtarza, że nie mogę tam wejść.)

Ils admettent : « En ce moment nous nous sentions très solitaires ». (Oni przyznają: „W tym momencie czuliśmy się bardzo samotni”.)
Ils admettent qu'ils se sentaient très solitaires à ce moment-là. (Oni przyznają, że czuli się wtedy bardzo samotni.)

Oto jak zmieniają się inne okoliczniki:

Le discours direct (Mowa niezależna)	Le discours indirect (Mowa zależna)
ici (tu)	là (tam)
ceci (to)	cela (tamto)
ce jour-ci (tego dnia)	ce jour-là (tamtego dnia)
aujourd'hui (dzisiaj)	ce jour-là (tamtego dnia)
en ce moment (w tym momencie)	à ce moment-là (w tamtym momencie, wtedy)
maintenant (teraz)	alors (wtedy)
demain (jutro)	le lendemain (nazajutrz)
hier (wczoraj)	la veille (poprzedniego dnia)
dans une semaine (za tydzień)	une semaine après (tydzień później)
le mois prochain (w przyszłym miesiącu)	le mois suivant (w następnym miesiącu)
l'année prochaine (w przyszłym roku)	l'année suivante (w następnym roku)
il y a trois jours (trzy dni temu)	trois jours avant (trzy dni wcześniej)
la semaine dernière (w zeszłym tygodniu)	la semaine précédente (w poprzednim tygodniu)

---