K AKOWSKIE LEGENDY
Część I
Pomoce dydaktyczne i materiały
Tablica z narysowanym zadaniem dla dzieci, rysunek postaci lajkonika; mapa Polski; do zabawy tanecznej: kij od szczotki, podkład muzyczny z "krakowiakiem", rysunek głowy konia-prawy profil i lewy profil, peleryna.
Uwaga! Rysunek głowy konia (profil lewy i profil prawy) naklej na karton i wytnij. po czym naklej na kij.
Przebieg
Poproś dzieci. aby usiadły przed tablicą i zaproponuj zabawę "Przeprowadzka liter". Polega ona na wprowadzeniu liter w odpowiednie miejsce, przy użyciu ścieżek z rozmaitymi wzorami. Po odczytaniu hasła „lajkonik" dowiedzą się, co będzie tematem zajęć.
Opowiedz dzieciom legendę o lajkoniku, która to podobno związana jest z
napadem Tatarów na Kraków i ze zmyślonym nad nimi zwycięstwem w pobliżu Bramy Wiślanej: jeden z flisaków (wytłumacz dzieciom - to człowiek trudniący się spławianiem rzeką towarów, takich jak: zboże, budulec, smoła itd. do portów morskich), usłyszawszy o napadzie, zwołał drużynę flisaków i w ten sposób uratował miasto. Wrócił później w stroju i na koniu zabitego dowódcy ordy.
Pokaż dzieciom rysunek lajkonika (czerwony strój z turbanem na głowie, żółte buty, koń drewniany, kolorowy) i poproś, aby opisały jego wygląd. Pokaż na mapie Polski Kraków i przypnij w tym miejscu etykietę z nazwą miasta. Powiedz dzieciom, że Kraków był kiedyś, po Gnieźnie, stolicą Polski. Gniezno też pokaż na mapie. Zaproponuj zabawę taneczną "Lajkonik". Dzieci, ustawione w kole, trzymają się za ręce. Jedno z nich znajduje się w środku koła (siedzi na koniu). To lajkonik. Wszystkie dzieci krokiem dostawnym (cwałem) poruszają się w rytm znanej piosenki, śpiewając:
"Lajkoniku laj-laj,
poprzez cały kraj-kraj.
Lajkoniku laj-laj,
poprzez cały kraj". x 2
Po zakończeniu piosenki lajkonik wybiera na swoje miejsce inne dziecko, wykonując piękny ukłon i przekazując konika. Zabawa się powtarza.
Część II
Pomoce dydaktyczne i materiały
Magnetofon, nagranie "Hejnału Mariackiego" na płycie.
Przebieg
Przygotuj magnetofon z nagranym hejnałem z Wieży Mariackiej. Pozwól dzieciom w ciszy wysłuchać nagrania. Zapytaj, czy znają tę melodię? Gdzie i kiedy można ją usłyszeć? Dlaczego następuje przerwa podczas gry trębacza? Wysłuchaj wypowiedzi i ewentualnie uzupełnij własnymi wiadomościami.
Część III
Pomoce dydaktyczne i materiały
Rysunek smoka na tle Wawelu, białe prześcieradło dla Kraka, sznur, suknia
i korona dla królewny, strój do przebrania lub duża przytulanka - smok, przytulanka lub pacynka - baranek; torba papierowa.
Uwaga! Umów się wcześniej ze swoją asystentką i dwójką dzieci z innej grupy, żeby przebrali się za: królewnę (korona na głowie, sukienka), Kraka (prześcieradło związane sznurem w pasie), smoka (strój lub przytulanka trzymana w rękach).
Przebieg
Poproś dzieci, aby usiadły w kręgu i, wykorzystując swoją pomysłowość, wywołaj tajemniczy nastrój. Na dany znak drzwi sali się otwierają i wpada zapłakana królewna, krzycząc, że goni ją smok, który chce ją zjeść. Błaga o pomoc. Do sali wchodzi Krak i mówi jej, żeby uciekała, bo on właśnie zamierza zająć się smokiem. Królewna pyta go o imię i wybiega. Niewidoczna dla dzieci staje za drzwiami. Nadmuchuje papierową torebkę przygotowuje się do unicestwienia smoka. Kiedy królewna wybiega z sali, Krak zdejmuje z pleców barana i udaje, że coś mu wpycha do brzucha; wyjaśnia, że przygotowuje dla smoka smakowity kąsek, po którym bestia nigdy więcej nie zje żadnej królewny - zostawia barana i ucieka. Nagle do sali wbiega smok i węszy. Mówi, że czuje tu zapach ludzi.
Pyta o królewnę, gdyż jest bardzo głodny. Dzieci odpowiadają, że jej tu nie ma, ale tam (wskazują na barana) leży smakowity kąsek. Smok zjada barana, czuje się syty i stwierdza, że bardzo chce mu się pić. Wychodzi z sali. Po chwili słychać głośne buuuuum! (pęka papierowa torebka).
Powiedz dzieciom, że smok wypił tak dużo wody, że pękł. Od tej chwili wszyscy mieszkańcy Krakowa żyli spokojnie i szczęśliwie. A królewna poślubiła odważnego Kraka. Zapytaj dzieci, czy wiedzą, o jakim to smoku było przedstawienie (wawelskim).
Zapytaj, co to jest Wawel (była siedziba królów). W jakim mieście się znajduje? Skąd wzięła się, według legendy, nazwa Kraków? (Od Kraka, który uratował go przed smokiem.) Zachęć dzieci do improwizacji teatralnej na podstawie wysłuchanej legendy. Będą to wprawki dramowe w zespołach. Powiedz, że mogą wymyślić inne zakończenie. Mogą też zaprosić na przedstawienie dzieci z innych grup wiekowych.
Część IV
Pomoce dydaktyczne i materiały
Instrumenty perkusyjne.
Przebieg
Podziel dzieci na dwa zespoły. Pierwszy zespół to muzycy. Rozdaj im instrumenty perkusyjne, na których będą wygrywać muzykę, np. do piosenki "Krakowiaczek jeden miał koników siedem, pojechał na wojnę, został mu się jeden. Siedem lat wojował, szabli nie wyjmował, szabla zardzewiała, wojny nie widziała".
Drugi zespół to smoki, które będą wykonywały "taniec wesołych smoków". Jeśli dzieciom spodoba się zabawa, możesz zaproponować zamianę ról.
Część V
Pomoce dydaktyczne i materiały
Ilustracje smoków rozcięte na kilka części, różnej wielkości, koperty, klej, materiał tekstylny, stojące wieszaki.
Przebieg
Podziel dzieci na 4-osobowe zespoły. Każdy zespół otrzyma kopertę a w niej puzzle z wizerunkiem smoka. Poproś, aby złożyły smoki w jedną całość, nakleiły obraz na karton, po czym wycięły kontury. Podczas prezentacji wykonanych prac niech porządkują smoki według kolejności od najmniejszego do największego. Wycięte smoki wykorzystajcie do dekoracji smoczej jamy, którą możecie zaaranżować z upiętych materiałów tekstylnych oraz stojących wieszaków. Będzie ona wspaniałym miejscem do zabawy przez najbliższe dni.
Część VI
Pomoce dydaktyczne i materiały
Pudełka kartonowe różnej wielkości, kolorowy karton, sznur.
Przebieg
Zaproponuj dzieciom wykonanie smoka z różnej wielkości pudełek i kartonów, połączonych sznurem. Dokładnie wytłumacz sposób wykonania.
Po zakończonej pracy zorganizujcie wystawę smoków dla rodziców.
Takie zadanie mogą też dzieci wykonać w domu z rodzicami i gotowe smoki przynieść do pokazania w przedszkolu.