11) Wodonośność gruntów, przepływ wód podziemnych.
Skała wodonośna - skała, która potrafi gromadzić wodę wolną ( wodę zdolną do grawitacyjnego przemieszczania się).
Warstwa wodonośna - taki rodzaj gruntu, który ma w sobie pory połączone ze sobą, w którym woda może się gromadzić, przepływać, może być odpompowywana zwykłymi pompami.
O możliwości gromadzenia się gruntów w skale decydują:
- porowatość skały
- spękania (ich objętość, drożność, orientacja przestrzenna)
- położenie skały wodonośnej względem skał niewodonośnych
Najpospolitsze skały wodonośne: skały okruchowe sypkie (piaski, żwiry, pospółka)
Mniej wodonośne: piaskowce, zlepieńce o częściowym wypełnieniu porów przez spoiwo, ewentualnie magmowe w spękaniach
Iły, gliny - praktycznie nieprzepuszczalne dla wody
Warunki hydrogeologiczne - czynniki decydujące o charakterze i sposobie występowania wód gruntowych, przy określaniu tych warunków należy uwzględnić :
- obecność, nieobecność wód gruntowych
- głębokość występowania i charakter zwierciadła wód gruntowych
- kierunek i prędkość ruchu wód gruntowych
- zasoby
- mineralizację
- agresywność wód podziemnych wzgl. betonu, stali ( kwasowość wody, zawartość dwutlenku węgla, jonów magnezu, wapnia, siarczanowych)
W obrębie wód podziemnych występują 3 rodzaje zwierciadła:
- zw. Swobodne - woda nie jest pod ciśnieniem
- zw. Napięte - woda występuje pod pewnym ciśnieniem hydrostatycznym w warstwach wodonośnych otoczonych utworami nieprzepuszczalnymi, zwierciadło to pokrywa się z warstwą spągową nieprzepuszczalnego nakładu warstwy wodonośnej
- zw. Piezometryczne - występuje w warstwach naporowych (zawierających wody o zwierciadle napiętym
Woda w spękaniach może powodować też rozpuszczanie i wypłukiwanie minerałów tworząc system porów o wielkiej przepuszczalności. Efekt ten jest znaczny w przypadku skał osadowych, takich jak wapień, który rozpuszcza się bardzo łatwo. Powstają duże kanały, jaskinie, a nawet podziemne rzeki. Są to
19:44:45
zjawiska krasowe.
Wody podziemne występują z reguły na II poziomach.
I poziom wodonośny znajduję się zwykle na głębokości 1-7 m p.p.t - jest to poziom okresowy zależny od ilości opadów atmosferycznych.
II poziom wodonośny występować może na głębokości 15- 20 m p.p.t. - jest to główna warstwa wodonośna o ustalonej grubości.
12)
„Zaprojektować odwodnienie podłoża gruntowego”
Jeśli projektowany obiekt jest obiektem głęboko fundamentowanym (3-5 kondygnacji) wymaga on odwodnienia (lub odcięcia wodoszczelnego) I poziomu wodonośnego oraz obniżenia naporu hydrostatycznego (a nawet odwodnienia partii stropowych) II poziomu wodonośnego.
Aby dobrze zaprojektować odwodnienie podłoża gruntowego należy m.in.:
- określić warunki hydrogeologicznych danego terenu,
- ustalić i zdefiniować schemat hydrodynamicznego i obliczeniowy
- przewidzieć oddziaływanie odwodnienia na środowisko przyrodnicze i obiekty budowlane
- określić koszty odwodnienia
Należy uwzględnić zasięg oddziaływania odwodnienia i zagrożenia z nim związane .
Z tytułu czasowego obniżenia zwierciadła wody w obszarze oddziaływania odwodnienia
mogą wystąpić zagrożenia, takie jak:
1. Dogęszczenie szkieletu gruntowego, skutkujące osiadaniem podłoża gruntowego pod
obiektami budowlanymi i deformacją tych obiektów (zarysowania, spękania, osłabienie
konstrukcji).
2. Osłabienie podłoża gruntowego wskutek wtłaczania wód z odwodnienia (w przypadku
stosowania tzw. zamkniętych systemów odwodnieniowych).
3. Pogorszenie warunków siedliskowych drzewostanu, prowadzące do utraty kondycji
i usychania drzew i krzewów.
4. Naruszenie bilansu wodnego wód powierzchniowych (jezior, stawów, starorzeczy itp.),
powodujące wysychanie tych form i zanik życia biologicznego.
5. Zaburzenia warunków eksploatacji innych ujęć wód podziemnych, do zaniku wody
w tych ujęcia włącznie.
6. Zdeformowanie własności fizyko-chemicznych wód, np. wskutek uruchomienia dopływu
zanieczyszczeń.
7. Odrębną grupę zagroże
19:44:45
procesy mogące wystąpić w obszarze prowadzenia
robót ziemnych i fundamentowych, takie jak: wyparcie dna wykopu, osunięcia skarp,
sufozja i rozluźnienie szkieletu gruntowego.
13) Znaczenie wody w procesie projektowania i eksploatacji obiektu budowlanego.
Rozpoznaniem warunków wodnych zajmuje się:
- hydrologia - wody powierzchniowe
- hydrogeologia - wody podziemne
Wody powierzchniowe (cieki powierzchniowe (potoki, rzeki), jak i wody stojące) oraz wody gruntowe mogą wpływać na realizację obiektu (wpływają na sposób prowadzenie robót budowlanych) i jego późniejszą eksploatację:
- erozja (denna, boczna) w przypadku wód powierzchniowych i związane z nią przenoszenie materiału skalnego mogą powodować zmiany wpływające na posadowiony w pobliżu budynek, np. osuwiska, skarpy
- zaopatrzenie przyszłych obiektów w wodę przemysłową i pitną
- zaopatrzenie budowy w wodę
- przewidywanie współpracy obiektów budowlanych z podłożem
- wykonanie odwodnienia lub nawodnienia terenu
- zabezpieczenie części podziemnych konstrukcji przed agresywną działalnością wody
- zabezpieczenie budowli przed zalewaniem ich podziemnych części
- uwzględnienie wyporu działającego na posadzki i części podziemne
14) Rozpoznanie warunków geologiczno - inżynierskich (gruntowo - wodnych, geotechnicznych)
Rozpoznanie warunków geologiczno - inżynierskich polega na określeniu:
- budowy geologicznej podłoża budowlanego ( rodzaje skał, ich układ przestrzenny) i występujących w tym podłożu warunków hydrogeologicznych (głębokość występowania wód podziemnych, rodzaje zwierciadeł, kierunek i prędkość spływu wód podziemnych)
- procesów geologicznych zachodzących w podłożu lub jego otoczeniu
- cech fizycznych, chemicznych i mechanicznych gruntów, stopnia agresywności wód występujących w podłożu i innych własności tych gruntów, które mogą mieć wpływ na sposób posadowienia, warunki wykonania i eksploatacji obiektu
- zmienności i zasięgu wymienionych wyżej procesów, przewidywanych
19:44:46
zwierciadeł wód podziemnych
- (możliwości występowania i eksploatacji złóż kruszyw naturalnych)
15) Sposoby rozpoznania warunków geologiczno - inżynierskich i dokumentowanie wyników rozpoznania.
Badania geologiczno - inżynierskie:
I. Badanie literatury i materiałów archiwalnych
II. Prace terenowe (in- situ) :
A) wiercenia:
Głębokość wiercenia zależy od: rodzaju gruntu, zmienności gruntu pod względem jakości i rozprzestrzeniania, charakterystyki fizyko - mechanicznej….
Wiercenia lokalizuje się w regularnej siatce. Odległości między wierceniami i ich głębokości regulują odpowiednie przepisy w zależności od stopnia skomplikowania obiektu i budowy geologicznej. Jeżeli projektowany obiekt został już dokładnie zlokalizowany, wiercenia lokalizuje się wokół jego obrysu (tylko przy dużych obiektach także w środku)
B) sondowanie
- sonda dynamiczna wbijana
- sonda wciskana
Sondowanie - mierzenie oporu gruntów na różnych głębokościach względem oddziaływania przez siły zewnętrzne - na tej podstawie określa się parametry wytrzymałościowe
C) badania za pomocą:
- penetrometru
- presjometru
Badanie max. ciśnienia jakie wytrzymuje grunt.
III. Badania geofizyczne- jakość gruntów, agresywność w stosunku do betonu, metali
IV. Badania labolatoryjne