Temat: Bez orzeczeń, czyli o równoważnikach zdania.

Cele lekcji

Uczeń:

• zna i stosuje pojęcia wypowiedzenie, zdanie i równoważnik zdania;

• rozpoznaje typy wypowiedzeń, także w tekstach użytkowych;

• stosuje równoważniki zdań oraz zawiadomienia* (bez wprowadzania terminu)
  do konstruowania tytułów.

* Autorka podręcznika proponuje określanie tego typu wypowiedzeń na zasadzie wykluczania (porównaj ćw. 6, s. 49).

Pomoce: karty pracy; wycinki z gazet; podręcznik Jutro pójdę w świat kl. 5, s. 48-50.

Uwaga: Uczniowie przynoszą wycinane z gazet reklamy oraz tytuły.

Tok lekcji

1. Nawiązanie do tematu lekcji - przypomnienie wiadomości o orzeczeniu. Uwaga: Przy słabszej klasie, jeśli jest taka potrzeba, powtórzenie to można zrealizować
   z ćwiczeniem - karta pracy 1. W podanym dowcipie uczniowie podkreślają orzeczenia. Następnie ktoś z klasy opowiada jakiś żart, po czym wspólnie uczniowie szukają w nim orzeczeń.

2. Różnice między zdaniem a równoważnikiem:

1. ćwiczenie - karta pracy 2 (zadanie może być wykonywane w grupach);

2. regułka do uzupełnienia po odczytaniu definicji ze s. 48 - karta pracy 3;

3. ćw. 2, 3, 4 i 5, s. 49 - omówienie wyników pracy.

3. Wypowiedzenie typu zawiadomienie:

1. ćw. 6, s. 49;

2. karta pracy 4 - uzupełnienie tabelki tytułami z ramki, wyszukanie zdań
   i równoważników w przyniesionych wycinkach prasowych, wzbogacenie tymi przykładami tabelki.

4. Praca domowa: Napisz streszczenie swojego ulubionego filmu, podkreśl orzeczenia w zdaniach. Następnie, używając równoważników zdań, napisz przebieg zdarzeń
   w tym filmie.

Karty pracy na następnej stronie

Karta pracy 1

☺☺☺

- Tato, kiedy była bitwa pod Grunwaldem?

- Nie wiem, synu.

- A czym zajmował się Kopernik?

- Nie pamiętam.

- A nie gniewasz się, że ciągle cię o coś pytam?

- Och, nie, przecież w ten sposób możesz się wiele nauczyć!

Karta pracy 2

Pewien nieśmiały rycerz postanowił zanotować sobie, w jaki sposób wyzna miłość kasztelance. Plan pisał zdaniami. Jego giermek także notował, lecz równoważnikami zdań. Część notatek giermka zaginęła. Odtwórz je.

Karta pracy 3

............................................................ to grupa wyrazów przekazująca jakąś informację, myśl.

Wypowiedzenia dzielimy na .................................................... (np. Rycerz przybył pod okno swej ukochanej) oraz równoważniki zdań (Przybycie rycerza), które nie zawierają ..........................................................................

Karta pracy 4

Tytuły
Zawierające orzeczenie	Bez orzeczenia, które można uzupełnić	Bez orzeczenia - nie wiadomo jak uzupełnić
„Mówią wieki” „Ewa gotuje”	„Powrót Arabeli”	„Brzydula”
zdania	równoważniki zdań	wypowiedzenia, które nie są zdaniami ani równoważnikami
wypowiedzenia

„Jaka to melodia?”; „Jutro pójdę w świat”; „Boso przez świat”; „Powrót muszkieterów”; „Opowieści z Narnii”; „Chodź, pomaluj mój świat”; „Gotuj z Okrasą”; „Tryumf Pana Kleksa”; „Rozmowy w toku”; „Jedenastoletni zakochany”; „Panna z mokrą głową”; „Kazimierz Wielki kumem”; „Czwórka plus z wieloryba”; „Co to jest radość?” ; Lato Muminków”.

www.wsip.pl

O zmierzchu przybywam pod okno kasztelanki.

Śpiewam miłosną serenadę.

Giermek akompaniuje na mandolinie.

Wypuszczam białego gołąbka z miłosnym listem.

Gołąbek przez okno wlatuje do pokoju mojej ukochanej.

Ona wychodzi na balkon.

Ja- padam na kolana. Giermek także pada na kolana.

Przybycie pod okno kasztelanki o zmierzchu.

....................................... ......................................

...................................... ......................................

...................................... ...................................... .......................................

..................................... ..................................... .......................................

..................................... ......................................

..................................... ....................................... .......................................

3

---