Analiza nieorganiczna jakościowa. Analiza anionów

W odróżnieniu od kationów, aniony analizuje się bez syste­matycznego rozdziału (nie ma grup analitycznych anio­nów). Korzystamy jednak z pewnych wspólnych włas­ności che­micznych, zaś analizę prowadzi się meto­dą elimi­nacji.

Stwierdza się obecność anionów:   lotnych;   strą­ca­nych przez Ag+;   strącanych przez Ba2+;

  utle­niających;   re­dukujących.

Reakcje wstępne. Roztwór lub stałą próbkę zakwa­sza­my rozcieńczonym HCl lub H2SO4:

Jeżeli nie ma zapachu ani widocznego wydzielania się gazu, tzn. że nie ma S2-, CO32-, SO32-, S2O32-, CN-, ClO-, NO2-, CH3COO-

ClO- : żółknie, ostry zapach

BrO3- (w obecn. Br- lub I-): Br2 lub I2

IO3- (w obecn. Br- lub I-): I2

S2-: zapach, bibuła nasyc. Pb(CH3COO)2 czernieje

SO32-: zapach (ale nie ma pęcherzyków gazu)

S2O32-: zapach SO2, mętnieje (S)

NO2-: brunatne opary, zapach

CO32-: pęcherzyki gazu, woda barytowa mętnieje

CH3COO-: zapach octu (po podgrzaniu)

CN-: zapach migdałów

Stałą próbkę zadajemy stężonym H2SO4:

F-: ostry zapach HF; krople spływają po szkle

Cl-: HCl, białe dymy z NH4OH, kropla AgNO3 mętnieje

Br-: HBr + Br2

I-: już na zimno utleniają się do I2

ClO3-: żółty gazowy ClO2 (wybuchowy rozkład!)

BrO3-: wolny Br2: 4HBrO32Br2+5O2+2H2O

IO3-: I2 (po ogrzaniu) S2-: SO2 SO32-: SO2 S2O32-: SO2 + S

NO2-: brunatne NO + NO2 NO3-: brunatne NO + NO2 C2O42-: CO + CO2

Obojętny roztwór zadajemy 2% AgNO3:

Osady nierozpuszczalne w HNO3:

Cl-: biały, fioletowieje na świetle, rozp. w NH4OH

Br-: żółtawy, zielenieje na świetle, rozp. w NH4OH

I-: żółty, nierozp. w NH4OH, rozp. w KCN

CN-: biały, rozp. w NH4OH i nadmiarze CN-

SCN-: biały, rozp. w NH4OH i nadmiarze SCN-

S2-: czarny, nierozp. w NH4OH

Osady rozpuszczalne w HNO3:

PO43-: żółty, rozp. w rozc. NH4OH

NO2-: biały, rozp w gorącej wodzie

CO32-: biały, rozp. w rozc. NH4OH

C2O42-: biały, rozp. w rozc. NH4OH

CrO42-: czerwonobrunatny, rozp. w rozc. NH4OH

AsO33-: brunatny, rozp. w rozc. NH4OH

AsO43-: żółty, rozp. w rozc. NH4OH

[Fe(CN)6]4-: biały, źle rozpuszcz. w NH4OH i HNO3

[Fe(CN)6]3-: pomarańczowy, rozp. w NH4OH i HNO3

Obojętny roztwór zadajemy 5% BaCl2:

SO42-: biały, nierozp. w rozc. i stęż. HCl

F-: biały, rozp. w stęż. HCl

SO32-, S2O32-, CO32-, C2O42-, PO43-, AsO33-, AsO43-: białe, rozpuszcz. w HCl

CrO42-: żółty, rozpuszcz. w HCl

Lekko zakwaszony H2SO4 roztwór zadajemy 2% KI i dodajemy skrobi:

ClO-, ClO3-, BrO3-, IO3-, NO2-, Cr2O72-, AsO43-, MnO4-, [Fe(CN)6]3- : wydziela się I2

Reakcja z I2: roztwór zadajemy roztworem I2 w 10% KI z dodatkiem skrobi:

S2-, SO32-, S2O32-, CN- : roztwór się odbarwia

Reakcja z MnO4-: lekko zakwaszony H2SO4 roztwór zadajemy 0.1 M roztworem KMnO4:

S2-, SO32-, S2O32-, CN-, SCN-, Br-, I-, NO2-, AsO33-: roztwór się odbarwia

Analiza anionów - grupy analityczne wg Bunsena

grupa	reakcja grupowa	aniony
1	Ag+ wytrąca osad rozpuszczalny w rozcieńcz. HNO3 Ba2+ nie wytrąca osadu	Cl-, Br-, CN-, NCS-, ClO-, [Fe(CN)6]4-, [Fe(CN)6]3-
2	Ag+ wytrąca osad rozpuszczalny w HNO3 Ba2+ nie wytrąca osadu	S2-, CH3COO-, NO2-
3	Ag+ wytrąca biały osad rozpuszczalny w HNO3 Ba2+ wytrąca biały osad rozpuszczalny w HNO3	SO32-, CO32-, C2O42-, C4H4O62-, BO2-
4	Ag+ wytrąca barwny osad rozpuszcz. w HNO3 Ba2+ wytrąca osad rozpuszczalny w HNO3	S2O32-, CrO42-, Cr2O72-, AsO33-, AsO43-, PO43-
5	Ag+ nie wytrąca osadu Ba2+ nie wytrąca osadu	NO3-, ClO3-, ClO4-, MnO4-
6	Ag+ nie wytrąca osadu Ba2+ wytrąca osad	SO42-, F-, SiF62-
7	Ag+ wytrąca żółty osad rozpuszcz. w HNO3 Ba2+ wytrąca biały osad rozpuszcz. w HNO3	SiO32- (Przy odpa­ro­wy­wa­niu ze stęż. HCl tworzy się nie­roz­puszczalny osad)

© J. Gliński, w. 4, p. 1

---