Języki zachodniosłowiańskie
Języki zachodniosłowiańskie - jeden z trzech zespołów języków słowiańskich (obok języków wschodnio- i południowosłowiańskich), którymi posługuje się około 56 mln mówiących w Europie Środkowej. Zespół dialektów zachodniosłowiańskich wyodrębnił się już w okresie wędrówki ludów, ale dopiero około VII wieku można mówić o jego odrębności. W okresie od VII do X wieku zachodzi jego wewnętrzne zróżnicowanie na dwie grupy etniczno-językowe: lechicką i łużycką, a w wieku IX doszła grupa czesko-słowacka (wcześniej przodkowie dzisiejszych Czechów i Słowaków wchodzili w obręb Słowian południowych, ale odcięci przez migracje Madziarów zwrócili się w stronę Słowian zachodnich). Podgrupę czesko-słowacką kontynuują języki czeski i słowacki, łużycką - dwa języki łużyckie, a lechicką - polski i kaszubski. Z tej ostatniej podgrupy wymarły w XVIII wieku języki pomorskie (z wyjątkiem kaszubskiego i słowińskiego, który zaniknął w XX wieku).
Klasyfikacja języków zachodniowsłowiańskich:
języki słowiańskie (ok. 317 mln)
języki zachodniosłowiańskie (ok. 61 mln)
języki pomorskie (ok. 50 tys)
kaszubski (ok. 50 tys)
polski (ok. 46 mln)
śląski (*) (ok. 500 tys)
grupa łużycka (ok. 70 tys)
dolnołużycki (ok. 15 tys)
górnołużycki (ok. 55 tys)
grupa czesko-słowacka
czeski (ok. 10 mln)
słowacki (ok. 5 mln)
morawski †
knaan †
Oznaczenia:
† - język wymarły
(*) - śląski jest przez niektórych uważany za osobny język, a przez niektórych za dialekt języka polskiego
Przykłady (języki zachodniosłowiańskie )
Poniższa tabelka ukazuje porównanie postaci niektórych słów w wybranych językach zachodniosłowiańskich:
człowiek |
cłowjek |
čłowjek |
člověk |
človek |
clawak, clôwak |
człowiek |
wieczór |
wjacor |
wječor |
večer |
večer |
vicer |
wieczer |
brat |
bratš |
bratr |
bratr |
brat |
brot |
bracyn |
dzień |
źeń |
dźeń |
den |
deň |
dôn |
dzéń |
ręka |
ruka |
ruka |
ruka |
ruka |
ręka |
rãka |
jesień |
nazymje |
nazyma |
podzim |
jeseň |
prenja zaima, jisin |
jeséń |
śnieg |
sněg |
sneh |
sníh |
sneh |
sneg |
snieg |
lato |
lěśe |
lěćo |
léto |
leto |
lato |
lato |
siostra |
sotša |
sotra |
sestra |
sestra |
sestra |
sostra |
ryba |
ryba |
ryba |
ryba |
ryba |
ryba |
rëba |
ogień |
wogeń |
woheń |
oheň |
oheň |
widin |
òdżiń |
woda |
woda |
woda |
voda |
voda |
wôda |
wòda |
wiatr |
wětš |
wětřik, wětr |
vítr |
vietor |
wjôter |
wiater |
zima |
zymje |
zyma |
zima |
zima |
zaima |
zëma |
1