ZGORZEL GAZOWA
S. Dziubek „Choroby zakaźne i pasożytnicze”
M. Zatouroff „Objawy fizykalne”
EPIDEMIOLOGIA:
•
ETIOLOGIA:
• Clostridium perfringens :
laseczka beztlenowa
nieruchoma, wytwarza otoczkę
w hodowlach rzadko zarodnikuje
toksyny (12) :
α (występuje w zgorzeli, działa hemolizująco, uszkadza płytki krwi i naczynia włosowate)
β, ε, ι. (zwiększają przepuszczalność naczyń włosowatych)
PATOGENEZA:
• warunki sprzyjające zakażeniu :
zanieczyszczone rany głębokie (kłute)
rany z martwicą tkanek (miażdżone)
ciało obce w ranie
rany po zabiegach chirurgicznych w obszarach niedokrwionych
zwłaszcza gdy w.wym. rany zanieczyszczone są nawozem, lub glebą
OBRAZ KLINICZNY:
• okres wylęgania :
1 - 3 dni
• okres pełnoobjawowy :
początkowo zmiany ograniczone są do okolicy rany
potem proces szerzy się na okoliczne tkanki obejmując również zdrowe mięśnie i doprowadzajac do ich martwicy
najpierw pojawia się w ranie silny, gwałtowny ból i obrzęk
z rany sączy się posokowata wydzielina
przy ucisku wyczuwa się obecność gazu (crepitatio)
skóra okolicy rany :
napięta
marmurkowata, blada z odcieniem niebieskawym
wyraźnie chłodna
rozwój choroby jest dosć szybki, poszerza się obszar zmian martwiczych i występowania gazu
temperatura ↑
tachykardia
niekiedy wymioty i biegunka
zaburzenia świadomości pojawiają się przeważnie dopiero przed zgonem
• badania labolatoryjne :
w ciężkich przypadkach cechy hemolizy
• RTG :
znajdujący się w tkankach gaz uwidacznia obrysy przegród mięśniowych jako czarne cienie na białym tle tkanek miękich
ROZPOZNANIE:
• na podstawie obrazu klinicznego
• posiew materiału na specjalnym podłożu (ropa, wydzielina, bioptat, krew w przypadku posocznicy)
RÓŻNICOWANIE:
• rozległe zapalenie tkanek miękkich i powięzi bez matrwicy mieśni :
najgroźniejsza forma zakażeń beztlenowcami
bardzo szybkie, płaszczyznowe szerzenie się zman wzdłuż powięzi z towarzyszącym ropieniem i zbieraniem gazu w tkance
bardzo szybko (parę godzin) narasta toksemia
chory zwykle umiera w krótkim czasie
• zgorzel Fourniera :
wywołana zwykle beztlenowymi paciorkowcami w połączeniu z innymi bakteriami ropotwórczymi
ból i obrzęk początkowo dotyczą skóry i tkanki podskórnej moszny
potem stopniowo przenoszą się na okolicę odbytu, członek, oraz powłoki brzuszne
zajęta skóra i tkanka podskórna ulegają martwicy (gnilny zapach)
zmiany ogólne w postaci toksemii
• zakażenie beztlenowcami ograniczone wyłącznie do rany :
często wywołane mieszaną florą bakteryjną (tlenową i beztlenową)
zmiany ograniczone do skóry i tkanki podskórnej z obecnością gazu pod skórą
zazwyczaj niebolesne i bez obrzęku
spotyka się np. w przypadku owrzodzeń stóp i okolicy odbytu u chorych na cukrzycę
• miejscowe ropne zapalenie mięśnia :
u narkomanów wstrzykujących sobie heroinę
z wytworzeniem gazu
nie mają tendencji do rozprzestrzeniania się
LECZENIE:
• antybiotyki :
początkowo terapia empiryczna, potem wg. antybiogramu
benzylopenicylina (penicylina G) :
powyżej 20 mln. j./dz
klindamycyna
chloramfenikol
aminoglikozydy
przy nie uszkodzonej czynnosci nerek
cefalosporyny
• metronidazol :
podaje się łacznie z antybiotykami
• chirurgiczne opracowanie rany :
nacięcie skóry i tkanki podskórnej w celu udostępnienia tlenu
drenaż rany
• tlenoterapia :
w komorze hiperbarycznej leczenie czystym tlenem o ↑ do 3 atm. ciśnieniu kilkakrotnie co 8 - 12 godzin przez 1 - 2 godziny
• leczenie ogólne :
- uzupełnienie elektrolitów, wody i białka
POWIKŁANIA:
•
ROKOWANIE:
•
PROFILAKTYKA:
• właściwe zaopatrzenie rany
PATRZ TEŻ:
•
1