3. Budowa genów eukariotycznych.

Każdy organizm ma genom zawierający informacje biologiczna, potrzebna do powstania tego organizmu i utrzymania go przy życiu. Większość genomów zbudowana jest z DNA (kwas deoksyrybonukleinowy) ale niektóre wirusy mają genomy zbudowane z RNA( kwasu rybonukleinowego).

Informacja biologiczna zawarta w genomie eukariotycznym jest zakodowana w sekwencji nukleotydowej DNA, informacja ta dzieli się na odrębne jednostki nazwane genami. Informacja zawarta w genie jest odczytywana przez białka, które przyłączają się do genomu w określonych miejscach, rozpoczynając tym samym szereg procesów biochemicznych, składających się na ekspresje genu. Proces ekspresji genu składa się z wielu etapów. Replikacja jest procesem powielającym DNA, zwykle w sposób semikonserwatywny, w wyniku czego otrzymane są dwie cząsteczki DNA zawierające jedną nic stara i jedna nić nową; transkrypcja, polega na wytworzeniu kopii genu zbudowanej z RNA, oraz translacja, polega na syntezie białka, którego sekwencje aminokwasową określa sekwencja nukleotydowa transkryptu genu za pośrednictwem kodu genetycznego.

Gen jest odcinkiem genomu. Informacja, która jest zawarta w tym odcinku DNA ulega „przepisaniu” na kwas rybonukleinowy. RNA nazywa się informacyjnym (mRNA) gdy jest transkryptem genu kodującego białko i ulega translacji na bialko. Rybosomowy RNA (rRNA) i transportujący RNA (tRNA) nie koduja białka, nie podlegają translacji.

Te część genu kodującego białko, która ulega translacji na białko, nazywa się OTWARTA RAMKA ODCZYTU ( ORF). Każda trójka nukleotydów w ORF jest kodonem określającym aminokwas zgodnie z zasadami kodu genetycznego. ORF jest odczytywany w kierunku od końca 5' do końca 3' wzdłuż RNA. Zaczyna się kodonem inicjującym a kończy kodonem terminacyjnym. Część mRNA położona przed ORF nazywa się liderem lub 5'UTR ( 5'untranslated region-nie podlegającym translacji obszarem 5'), część położona za ORF nazywa się 3'UTR (3'untranslated region-nie podlegającym translacji obszarem 3').

Wiele genów eukariotycznych jest nie ciągłych i dzieli się na eksony i introny. By mogła powstać funkcjonalna cząsteczka RNA introny sa usuwane z pierwotnego transkryptu RNA przez składanie (tzn. splising).

---