SPOTKANIE 6.

ADOLESCENCJA I DOROSŁOŚĆ.

Birch i Malim.

• ADOLESCENCJA.

Niedługo po ukończeniu 10 roku życia człowiek dojrzewa seksualnie, przez co staje się możliwa prokreacja.

Okres ten określa się mianem PUBERTACJI.

• ADOLESCENCJA okres, który trwa od początku pubertacji aż do okresu dorosłości.

Tradycyjne uważa się adolescencję za czas konfliktów i zaburzeń.

Zmiany fizyczne w okresie adolescencji - są jasne (wzrost narządów płciowych, hormony, pierwsza miesiączka, produkcja spermy…).

Różnice osobowościowe związane z okresem późnego/wczesnego dojrzewania.

• Tożsamość w adolescencji.

Zdaniem Eriksona adolescencja to okres w rozwoju, w którym jednostka poszukuje swej tożsamości.

Kryzys „POCZUCIE TOŻSAMOŚCI KONTRA ROZPROSZENIE RÓL” właściwy adolescencji, traktowany jest przez wielu psychologów jako kluczowy dla całego rozwoju.

Podstawowym celem dorastającej jednostki jest osiągnięcie dającej poczucie bezpieczeństwa oraz stabilnej TOŻSAMOŚCI „JA” oraz świadomości siebie.

Tożsamość „ja” ma trzy istotne składniki:

1. Poczucie jedności, czyli zgodności (koherencja) obrazu „ja”

2. Poczucie ciągłości w czasie obrazu „ja”

3. Poczucie wzajemności między obrazem „ja” a sposobem, w jaki jest się spostrzeganym przez innych.

Aby osiągnąć poczucie tożsamości, dorastający zwykle wypróbowują rozmaite role.

Skutkiem niepowodzenia rozproszenie ról albo poczucie dezorientacji co do tego, czym lub kim się jest.

• STYLE RODZICIELSKIE.

Szczególnie ważnym czynnikiem określającym charakter związku między rodzicami i dzieckiem jest styl sprawowanej władzy rodzicielskiej.

W przypadku rodziców demokratycznych, ale również autorytarnych jest wysoce prawdopodobne, że ich dzieci w okresie dorastania będą miały wysokie poczucie własnej wartości, będą niezależne i ufne we własne siły.

• DWA SPOJRZENIA NA ADOLESCENCJĘ.

Tradycyjny punkt widzenia na ten okres zakłada, że jest to czas ZABURZENIA, RÓWNOWAGI I BUNTU.

Anna Freud intensywność wewnętrznych popędów prowadzi do zachwiania równowagi emocjonalnej, gdy pragnie się zaspokoić te impulsy i pragnienia.

Margaret Mead bunt w okresie dorastania może być efektem presji i stresów charakterystycznych dla uprzemysłowionych zachodnich społeczeństw.

Masterson 65% badanej przez niego dostającej młodzieży w wieku od 12 do 18 lat przejawia stany lękowe.

Zaburzenia rozwojowe w okresie adolescencji nie są nieuniknione.

• ROZWÓJ POZNAWCZY.

Jean Piaget nowy poziom myślenia, który pojawia się równocześnie z wejściem w okres pubertacji - MYŚLENIE FORMALNO-OPERACYJNE zdolność do logicznego rozumowania oraz systematycznego weryfikowania abstrakcyjnych hipotez, wyrażonych języku logicznych zdań, bez odnoszenia ich do konkretnej rzeczywistości - jest traktowane jako szczytowe osiągnięcie rozwoju.

Dorastający, który ma rozwiązać problem o charakterze naukowym jest w stanie myśleć w sposób hipotetyczny.

• W tym okresie dokonują się istotne przeobrażenia sfery poznawczej. Procesy myślowe dorastających mają charakter bardziej analityczny oraz stają się przedmiotem świadomej kontroli w większym stopniu, niż ma to miejsce u dzieci.

Prace Kohlberga nad rozwojem moralnym zwracają uwagę na sposób, w jaki przeobrażenia sfery poznawczej wpływają na rozumowania moralne w okresie adolescencji.

• Wartości moralne małego dziecka są zazwyczaj związane z zewnętrznymi źródłami regulacji (kara, nagroda) poziom przedkonwencjonalny.

• We wczesnej adolescencji myśl moralna jest zdominowana kwestią troski o dobro rodziny, społeczeństwa czy też wartości patriotycznych poziom konwencjonalny.

• Starsi, bardziej rozwinięci dojrzewający oraz dorośli na poziomie postokonwencjonalnym, w sposób właściwy temu poziomowi rozumowań moralnych, opierają swe sądy na wskazówkach swojego własnego sumienia.

• ZWIĄZKI Z GRUPĄ RÓWIEŚNICZĄ.

Rówieśnicy odgrywają istotną rolę w procesie socjalizacji w okresie adolescencji.

Związki rówieśnicze w okresie adolescencji:

1. Paczki małe grupy - stanowią ramy, w których zawiązują się ścisłe i intymne związki interpersonalne, dla których wcześniej głównym kontekstem było środowisko rodzinne.

2. Grupy mniej określone, bardziej bezosobowe i liczniejsze.

3. Przyjaźń intensywny i bardziej intymny związek (dużo zalet).

3

---