Streszczenie

             Na rynku wydawniczym istnieje wiele książek o tematyce socjologicznej. Jedną z nich jest książka wyd. ZYSK i S-KA napisana przez autorytet w prezentowanej dziedzinie- Zygmunta Baumana. W swojej pracy autor starał się w przystępny sposób wprowadzić czytelnika w problematykę myśli społecznej, oraz sferę samej nauki o społeczeństwie. Bauman nie wymaga od czytelnika wiedzy specjalistycznej, dlatego jego książka jest przeznaczona dla każdego, kto interesuje się tymi problemami, choć też śmiało można polecić ją studentom.

            W pierwszym rozdziale autor podejmuje problem wolności i zależności, jako najbardziej zagadkowy z socjologicznego punktu widzenia element kondycji ludzkiej. Udowadnia, że wolność i zależność są ściśle ze sobą powiązane i mają istotny wpływ na decyzje podejmowane przez człowieka. Decyzje te natomiast nakładają na nas pewne zależności, zdejmują je lub zastępują innymi, określając w ten sposób rozmiary naszych przywilejów. Gdy więcej przywilejów, większy stopień wolności lub mniejszy stopień zależności. Gdzie zaś przywilejów nie ma, mniejsza jest wolność a zależność większa¹, twierdzi autor.

            W dalszej części autor charakteryzuje obie strony podziału społeczeństwa na "przychylne" i "nieprzychylne" z punktu widzenia pojedyńczej jednostki ludzkiej, Przy czym podział ten wyraża się różnicą dwóch zdecydowanie odmiennych postaw: uczciwego związku i antypatii, zaufania i podejrzliwości, pewności siebie i trwogi, gotowości do współpracy i wrogości. Grupę "przychylną" autor określa zaimkiem my , natomiast "nieprzychylną"- oni . My oznacz grupę, do której sam należę, rozumiem dobrze co się dzieje w jej obrębie, dlatego wiem jak postępować i czuję się bezpiecznie. Grupa taka jest moim naturalnym otoczeniem. Oni stanowią grupę, do której nie mogę, albo nie chcę należeć, więc jestem wobec nich podejrzliwy i sądzę, że spróbują mi zaszkodzić lub będą działać na przekór moim interesom. Autor przedstawiając obie grupy stawia je w opozycji wobec siebie. Zauważa, iż nie mogą istnieć bez owej opozycji samodzielnie i tworzą tzw. strukturę społeczną.

           Między nas a ich Bauman umieszcza obcych , którzy należą do obu grup jednocześnie, a zarazem odcinają się od nich. Obcy kwestionują opozycję grup my i oni; można powiedzieć, że przeciwstawiają się temu przeciwstawieniu². Czytając dalej dowiadujemy się, że struktura społeczna wielkich miast wykształciła tzw. "uniwersalną obcość", jako zabezpieczenia przed uciążliwą i nieprzyjemną ciekawością innych. Okazuje się, że tak naprawdę każdy z nas jest obcym i żyje wśród innych obcych. Dzięki temu możemy zachować swoją prywatność w tłumie ludzi z którymi mamy do czynienia na co dzień. Jednak cena jaką płacimy za prywatność jest wysoka, a jest nią samotność.

           Dalej zostają omówione grupy społeczne. Tu dowiadujemy się, że są to stałe struktury wzajemnie od siebie zależnych poczynań jej członków³. Okazuje się, że problem samozachowania i ciągłości funkcjonowania grupy jako samodzielnej całości jest tożsamy z pytaniem o to jak pogodzić rutynowe działania członków ze wspólnie żywionym obrazem, który ukazuje wzorce pożądanych zachowań.

           W rozdziale zatytułowanym "Dar i wymiana" autor omawia stosunki międzyludzkie i podciąga je pod dwie zasady, które często staję ze sobą w sprzeczności; są nimi równoważny dar i równoważna wymiana. W przypadku wymiany liczy się tylko i wyłącznie własny interes i własne korzyści. Natomiast w przypadku daru liczą się potrzeby i prawa drugiej strony. Oprócz tego, że zyskuje obdarowany, również darczyńca otrzymuje coś w zamian. Jest to ulotna i głęboka satysfakcja, doświadczenie wyjścia poza krąg własnych tylko spraw, ofiary poniesionej w imię innej ludzkiej istoty. Autor w tym rozdziale zagłębia się w oba przypadki, omawia procesy w nich zachodzące i wzajemne zależności. Uwzględnia najbardziej ludzkie aspekty człowieczeństwa takie jak: bezinteresowność, współczucie czy intymność.

           W dalszej części książki czytamy o działaniach ludzkich, rzeczach wpływających na nie i wynikach owych działań. Autor dzieli działania ludzkie na racjonalne (obmyślane) i irracjonalne zwane też afektywnymi, które odbywają się bez udziału myślenia, wyzwalane silnymi przeżyciami psychicznymi. Bauman przedstawia również wzajemne wpływy na siebie wolności i zależności. Dowiadujemy się że im większa czyjaś wolność, tym większa jego władza, a posiadanie władzy to możliwość postępowania w sposób bardziej wolny⁴. Oprócz wolności również posiadanie zwiększa władzę. Mieć jakąś rzecz, to móc decydować, co muszą robić ci, którzy jej nie posiadają⁵. Czytamy również, że przetrwania, własne bezpieczeństwo odsuwa na bok moralne powinności wobec innych ludzi, co może doprowadzić do tego, że zwykli ludzie stają się zdolni do najokrutniejszych zbrodni. Przykładem może być ludobójstwo w obozach koncentracyjnych podczas II Wojny Światowej.

           W rozdziale zatytułowanym "Natura i kultura", na zasadzie przeciwstawieństw pokazane zostało co jest kulturą. Kulturę oddziela się od natury, a więc jest nią wszystko to co wytworzył człowiek. Oprócz prób definicji kultury zostały przedstawione i omówione różne aspekty w nią wchodzące, między innymi kod kulturowy, dzięki któremu kultura może być odbierana i rozumiana przez ludzi oraz poddawana dalszemu kształtowaniu.

           W kolejnym rozdziale autor prezentuje relacje pomiędzy państwem a ludźmi, którzy mu podlegają. Z punktu widzenia państwa obywatele są obiektem sterowania. Ich zachowania powinny być jak najdokładniej wyznaczone przez reguły praw i obowiązków, w przeciwnym bowiem wypadku sami będą decydować o swoich poczynaniach, bardzo często ze szkodą dla siebie i otoczenia, dążąc bowiem do swoich egoistycznych celów, ogromnie utrudniają społeczne współżycie albo w ogóle je uniemożliwiają. Natomiast z punktu widzenia obywateli, uważają oni, że muszą bronić swojego statusu przed zakusami polityków⁶. Dlatego też relacje między państwem a ludźmi którzy mu podlegają często bywają napięte. Bauman porównuje te relacje do relacji pomiędzy ojcem a synem lub lekarzem a pacjentem. Państwo więc aspiruje do władzy ojcowskiej, surowo sprawowanej w najlepszym interesie dziecka, które trzeba chronić przed niebezpiecznymi dla niego samego skłonnościami. Dalej omówione zostały pojęcia patriotyzm i nacjonalizm. Patriotyzm, to całkowite oddanie, umiłowanie i lojalność wobec ojczyzny, pragnienie jej siły i szczęścia, oraz gotowość zrobienia wszystkiego aby ową siłę i szczęście zapewnić. Natomiast nacjonalizm jest to lojalność wobec narodu i jego potrzebom. Bywa ona tak silna, że rodzi tendencję do kulturowych krucjat, mających na celu nawrócenie odmieńców i zmuszenie ich do porzucenia swoich obyczajów na rzecz norm kulturowych narodu panującego.

           W dalszej części książki autor przedstawia problem wyłonienia z chaosu porządku. Okazuje się, że walka z chaosem o ustanowienie porządku nigdy nie będzie miała końca. Jednak w coraz większym stopniu chaos ten, który domaga się bezpośrednich i zdecydowanych działań, będzie wytworem celowej, tworzącej ład działalności człowieka, albowiem rozwiązywanie problemów rodzi nowe problemy. Tak więc walka o to, by w miejsce chaosu zaprowadzić ład, musi pozostać nierozstrzygnięta, ponieważ każda nowa próba uporządkowania ludzkiego świata czy jakiegoś obszaru ludzkiej aktywności, stwarza nowe problemy, nawet jeśli likwiduje stare.

           W rozdziale zatytułowanym "Jak sobie dajemy radę w życiu", człowiek przedstawiony został jako konsument. Każda nowa rzecz pojawiająca się na rynku natychmiast staje się częścią życia każdego człowieka, nawet jeśli tak naprawdę jej nie potrzebujemy. Okazuje się jednak że gdy jej zabraknie, nie potrafimy bez niej żyć. Oznacza to uzależnienie od niej i ograniczenia nałożone na naszą wolność. Przedstawione zostały podatności konsumenta na działania rynkowe mające na celu zachęcenie do zakupu pewnych dóbr. Tymi działaniami są; odpowiednio skierowana reklama, moda kreowana przez autorytety, znaki markowe i inne sugestie.

           W swojej książce Bauman na zasadzie kontrastów i przeciwstawieństw prezentuje różne aspekty życia społecznego. Wyjaśnia podstawowe pojęcia myśli socjologicznej: od indywidualizmu i wspólnoty po kulturę i współczesność. Swoją opowieść ilustruje przykładami konkretnych rozwiązań, a wszystko po to aby zachęcić czytelnika do zastanowienia się nad własnym życiem w społeczności i ułatwić lepsze zrozumienie różnorodności ludzkich pragnień, dążeń i celów.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---