Centrum Kształcenia Ustawicznego

w Ostrowcu Świętokrzyskim

Praca kontrolna nr 1

Z przedmiotu: Zajęcia praktyczne.

Temat: „Narzędzia pomiarowe stosowane w metrologii warsztatowej.”

Prowadzący: Arleta Szymańska

Adamczyk Mirosław SEM. I

Ocena: Rok 2010/2011

Cel pomiarów warsztatowych

Celem pomiarów warsztatowych jest sprawdzenie prawidłowości wykonania przedmiotu obrabianego zgodnie z rysunkiem technicznym. Pomiarem możemy nazwać zespół czynności mających na celu określenie wartości wymiarów przedmiotów. Do czynności pomiarowych należą:

• przygotowanie przedmiotu do mierzenia polega na oczyszczeniu powierzchni mierzonego przedmiotu

• wzajemne ustawienie przedmiotu i narzędzi lub przyrządu pomiarowego umożliwia dokonanie pomiaru

• właściwy pomiar

• odczytanie wyniku pomiaru i ustalenie wartości błędu dokonanego pomiaru

Sprawdzenie kształtu przedmiotu polega na ogół na pomiarze długości krawędzi lub wielkości średnic, pomiarze kątów. Każdy pomiar jest obarczony pewnym błędem powstałym wskutek niedokładności narzędzi, niedoskonałości wzroku oraz warunków, w jakich pomiar się odbywa, np. temperatury. Odpowiednia temperatura dla pomiaru ok. 20

Pomiar w warsztacie samochodowym nie jest wielka.

Narzędzia pomiarowe dzieli się na dwa rodzaje:

1. wzorce miar

2. przyrządy pomiarowe

Narzędzia pomiarowe:

1. Suwmiarka- jest to przyrząd, za pomocą, którego możemy dokonywać precyzyjnych pomiarów. Szczęki górne służą do dokonywania pomiarów wewnętrznych, a dolne do pomiarów. głębokości otworów mierzymy za pomocą wysuwki głębokościomierza.
   Drugim przyrządem pomiarowym jest śruba mikrometryczna. Jest to przyrząd o jeszcze większej dokładności, pomiarów. Pozwala dokonywać pomiarów z dokładnością 1/100 milimetra. Warunkiem uzyskania prawidłowych pomiarów jest między innymi zachowanie czystości przyrządów pomiarowych.

Rys. 6. Suwmiarka

2. Mikrometr- Mikrometr zewnętrzny jest przeznaczony do pomiaru długości, grubości i średnicy z dokładnością do 0,01 mm. Składa się on z kabłąka 1, którego jeden koniec jest zakończony kowadełkiem 2, a drugi nieruchomą tuleją z podziałką wzdłużną 3 i obrotowym bębnem 4, z podziałką poprzeczną 5. Poza tym mikrometr jest wyposażony we wrzeciono 6, zacisk ustalający 7 i pokrętło sprzęgła ciernego 8. Wrzeciono ma nacięty gwint o skoku 0,5 mm i jest wkręcone w nakrętkę zamocowaną wewnątrz nieruchomej tulei z podziałką wzdłużną. Obracając bęben można dowolnie wysuwać lub cofać wrzeciono. Aby dokonać właściwego pomiaru i uniknąć uszkodzenia gwintu, przez zbyt mocne dociśnięcie czoła wrzeciona do powierzchni mierzonego przedmiotu, mikrometr jest wyposażony w sprzęgło cierne z pokrętłem.

   

3. Szczelinomierz - przyrząd pomiarowy, które służy do określenie wielkości szczelin lub luzów pomiędzy sąsiadującymi powierzchniami. Szczelinomierze są stosowane m.in. w czasie regulacji luzu zaworowego silnika spalinowego oraz podczas montażu maszyn do pomiaru luzów pomiędzy współpracującymi powierzchniami. Szczelinomierz składa się z szeregu płytek (blaszek) o określonej i znanej grubości, najczęściej osadzonych we wspólnej obudowie, w którą są chowane na podobieństwo scyzoryka o wielu ostrzach. Pomiar polega na wybraniu i wsunięciu płytki odpowiedniej grubości w mierzoną szczelinę w taki sposób by nie było luzów. Grubość płytki odpowiada wtedy szerokości mierzonej szczeliny.

   Rys. 1 Szczelinomierz

4. Kątownik- są to wzorniki służące do sprawdzania kąta prostego. Sprawdzając kąt prosty zewnętrzny kątownik przykłada się wewnętrznymi bokami ramion do obrobionych płaszczyzn przedmiotu prostopadle do krawędzi przedmiotu i obserwuje szczelinę świetlną. Badając kąt wewnętrzny, kątownik przykłada się bokami zewnętrznymi.

Kątownik - narzędzie służące do wyznaczania kąta prostego, używane w budownictwie, stolarstwie i ślusarstwie a także przy projektowaniu.
Można wyróżnić kątownik:

• stolarski

• ślusarski

• budowlany

• graficzny (np. ekierka)

• regulowany

Kątownik stolarski - narzędzie służące do wyznaczania kąta prostego. Najczęściej ma kształt metalowego trójkąta.

Może służyć do:

• sprawdzenia czy dany kąt ma 90 stopni,

• wyznaczenia połowy kąta prostego (45 stopni),

• jako narzędzie pomocnicze np. przy cięciu (aby krawędzie były równległe do siebie), lub też służyć jako prosta linijka czy ekierka,

• znajdowania środka koła.

Istnieje też odmiana kątownika stolarskiego, który składa się z drewnianej rączki z umocowanym w niej pod kątem prostym wąskim kawałkiem blachy. Służy on do znaczenia i mierzenia obrabianych materiałów drewnianych.

Kątownik ślusarski - odmiana kątownika składająca się z cienkiego i sztywnego kawałka blachy umieszczonego w sztabce stalowej prostopadłościennej i złączonej z nim pod kątem 90 stopni.

Używany w celu sprawdzenia dokładności odwzorowania kąta prostego. Sprawdzenia dokonuje się poprzez przyłożenie kątownika do badanych krawędzi, jeżeli kątownik dolega do nich i nie widoczne są prześwity wówczas oznacza to istnienie kąta prostego

Rys. 4. Kątowniki: a) płaski, b) ze stopą, c) z grubym ramieniem, d) krawędziowy

Metody pomiarowe

W zależności od sposobu otrzymywania wartości wielkości mierzonej rozróżnia się metody pomiarowe: bezpośrednią i pośrednią.

Metoda pomiarowa bezpośrednia występuje wówczas, gdy wartość wielkości mierzonej jest otrzymywana wprost, bez konieczności wykonywania obliczeń (np. z odczytania wskazania narzędzia pomiarowego).

Metoda pomiarowa pośrednia polega na tym, że poszukiwana wartość wielkości mierzonej jest obliczana na podstawie zależności wiążącej ją z wielkościami, których wartości były mierzone bezpośrednio (np. wyznaczanie objętości stożka na podstawie pomiarów wysokości i średnicy podstawy).

W zależności od sposobu porównywania wartości wielkości mierzonej ze znanymi wartościami tej wielkości rozróżnia się metody: bezpośredniego porównywania oraz różnicową.

Metoda bezpośredniego porównywania występuje wówczas, gdy cała wartość wielkości mierzonej jest porównywana ze znaną wartością tej samej wielkości (np. pomiar długości przymiarem).

Metoda różnicowa polega na pomiarze niewielkiej różnicy między wartością wielkości mierzonej a znaną wartością tej wielkości (np. pomiar średnicy średnicówką czujnikową).

---