PORAŻENIE PRĄDEM ELEKTRYCZNYM
Uraz elektryczny powstaje w wyniku kontaktu bezpośredniego tkanki z dwoma przewodnikami lub z przewodnikiem i ziemią, między którymi znajduje się człowiek. Uraz ten może być także spowodowany uderzeniem pioruna. Następstwa porażenia prądem elektrycznym zależą od tego, czy jest to prąd stały czy zmienny (ten ostatni jest groźniejszy), jakie jest natężenie i napięcie prądu oraz od oporności tkanki, zwłaszcza skóry. Można wyróżnić uszkodzenie miejscowe, wpływ na czynność serca i oddychania, a także układ nerwowy. Najogólniej można przyjąć, iż prąd o natężeniu od 80 mA do 3 A jest najgroźniejszy; biorąc pod uwagę prąd zmienny 220 lub 380 V. Prąd przepływa na ogół najkrótszą drogą między dwoma przewodnikami, rzadziej wzdłuż tkanek o najmniejszej oporności.
Wpływ na układ krążenia, oddychania i nerwowy
Przepływ prądu między kończynami górnymi obejmuje zwykle klatkę piersiową, działa więc przede wszystkim na czynność serca. Już natężenie 80 - lOO m A powoduje migotanie komór z zatrzymaniem serca w rozkurczu. Jeżeli migotanie komór nie powstanie, to zdarza się krótkotrwałe zatrzymanie czynności serca z następczym przyspieszeniem i nie-miarowością. Powyższe zmiany wywołuje też prąd o natężeniu 25 do 80 mA, z chwilowym podwyższeniem wartości ciśnienia tętniczego, z późniejszym obniżeniem tego ciśnienia i zmniejszeniem pojemności wyrzutowej serca. Jeśli czas działania prądu jest krótszy niż 0,2 s, to wystąpienie migotania komór jest mało prawdopodobne. W czasie przepływu prądu elektrycznego przez kończyny i tułów występuje zaburzenie czynności oddechowej w wyniku silnego skurczu mięśni międzyżebrowych. Wstrzymanie oddechu (oprócz migotania komór) jest jedną z przyczyn natychmiastowego zgonu. Zahamowanie oddychania może też być spowodowane zaburzeniami czynności ośrodka oddechowego.
W przypadku przepływu prądu przez mózg może dojść do jego przegrzania oraz rozwoju obrzęku. Sam obrzęk z kolei ogranicza przepływ krwi w naczyniach mózgu i powoduje następcze niedotlenienie. Mogą też ulec uszkodzeniu naczynia krwionośne z tworzeniem się przyściennych skrzeplin.
Działanie cieplne
Znaczna oporność skóry związana z suchym naskórkiem przyczynia się do miejscowego przegrzania, a nawet oparzenia. Prąd o znacznym napięciu (1500 - 6000 V) wywołuje duże uszkodzenia cieplne - od martwicy skóry do uszkodzeń narządów wewnętrznych, mięśni czy kości. W kościach mogą powstawać nadtopienia, tzw. perły kostne ze stopionego fosforanu wapniowego. Uszkodzenie mięśni wywołuje uwolnienie mioglobiny i wtórne uszkodzenie nerek. Z dużym natężeniem prądu wiąże się działanie wysokiej temperatury i powstawanie martwicy skrzepowej. Towarzyszy temu martwica kanalików nerkowych spowodowana działaniem prądu, wywołująca skąpomocz lub nawet bezmocz. Ze względu na małą oporność krwi prąd - przepływając swobodnie - uszkadza płytki krwi oraz krwinki czerwone. Oprócz bezpośrednich skutków rażenia prądem, w przypadku przeżycia rozwijają się późne następstwa, np. trwałe uszkodzenie nerek, rozedma płuc, a także parkinsonizm.