IV.ANALIZA TABLIC ZASOBNOŚCI HUBERT SZYMAŃSKI GR. V

1.Porównać dla dwóch klas bonitacji sosny wg tablic zasobności Schwappacha zmianę z wiekiem:

a) liczby drzew

Wstęp:

Tablice, na których będziemy się opierać opracowane zostały na materiale empirycznym, w którym przeprowadzane były 5-cio letnie nawroty trzebieży.

Wielkości przedstawione w tablicach odnoszą się do powierzchni d-stanu o wielkości 1 ha i przy pełnym zadrzewieniu.

Aby skorzystać z modelu wzrostu przedstawionego w tablicach potrzebujemy (oprócz gatunku drzewa) jednej z charakterystyk d- stanu => klasy bonitacji. Obliczyć ją można na podstawie wysokości jaką d-stan osiągnął w danym wieku. Wysokość mierzymy dla kilku drzew o przeciętnej „na oko” pierśnicy (w metodach szacunkowych nie dokonujemy pomiaru pierśnic w ogóle, a metoda tablic zasobności do takich należy). Współczynnik zmienności jest w tym przypadku mały -max. 9%, stąd:

p= W/√n => p= 9% /√5 +> p= ok.4%

gdzie: W- współczynnik zmienności wysokości

p- błąd

n- liczba drzew w próbie

Następnie określamy wiek (np. za pomocą liczby słojów na ściętym pniaku) i obliczmy klasę bonitacji- prównując wartości tablicowe z naszymi empirycznymi.

Gdy interesują nas konkretne charakterystyki dla naszego obiektu np. G, to potrzebne jest nam także zadrzewienie(bo wartości tablicowe podane są dla zadrzew. pełnego).

Czynnik zadrzewienia = pole przekroju rzeczywiste/ pole przekroju tablicowe

Ponieważ nie znamy rzeczywistego pola przekroju d-stanu to wartość tę ustalamy również szacunkowo, co wymaga pewnego doświadczenia w celu redukcji błędów oszacowania(ich istnienia w tym miejscu nie da się uniknąć mamy przecież do czynienia z metodą szacunkową).

Zmiana z wiekiem liczby drzew dla I i II klasy bonitacji sosny.

Analizując Wykres 1 łatwo zauważyć, że już w wieku 25 lat liczba drzewek dla I Kl. Bonitacji jest znacznie mniejsza niż dla bonitacji III (różnica ok. 4 tys. szt.), w ciągu życia d-stanu liczba ta jednak spada i w wieku ok.. 135-140 lat na obu powierzchniach mamy podobną liczbę pni na 1 ha.

Różnice w liczbie pni na początku okresu (ok. 25 rok życia) mogą świadczyć o intensywniejszym wzroście drzewek I Kl. bon. Ze względu na bardziej optymalne siedlisko drzewka mogły przyrastać o wiele intensywniej (w porównaniu do bonitacji III) już w fazie młodnika(nie ma na wykresie), stąd większe wydzielanie i intensywność CP, a tym samym redukcja liczby pni na 1ha. Liczba drzewek na jednostkę powierzchni przy zakładaniu uprawy (zakładając, że odnowienie było sztuczne) także nie pozostaje bez znaczenia=> na żyźniejszym siedlisku (bo z reguły takiemu odpowiada wyższa klasa bonitacji) mamy do czynienia z większą konkurencją ze strony chwastów. Zagęszczając więźbę sadzenia uzyskuje się szybsze zwarcie (i ocienienie gleby), a tym samym szybsze przejście do fazy młodnika i przyspieszenie zabiegów redukujących liczbę pni.

Zmiana liczby pni dla III kl. bonitacji w okresie od 25 do ok.65 roku życia charakteryzuje się silniejszym spadkiem w porównaniu do kl. I ( większa liczba pni jest usuwana w TW i TP -drzewa w tej klasie mają mniejszą grubość). Generalnie widoczna jest zależność, że im wyższa klasa bonitacji tym mniejsza liczba pni na 1 ha ( podyktowane jest to rozmiarami drzew). Tendencja ta utrzymuje się do końca jednak później różnice w liczbie drzew są mniejsze.

b) zmiana z wiekiem powierzchni przekroju

Analizując obie linie na Wykresie 2 (a pomocniczo także Wykres 1) można dojść do wniosków:

-im wyższa klasa bonitacji tym mniej drzew na 1 ha i jednocześnie większe pole przekrojona 1 ha( analizujemy pełne zadrzewienie). Maksymalne pole przekroju dla So I kl. bon. Wynosi ok. 34m^3/ha, a dla II kl. bon. ok. 30,5m³/ha.

-pole to wzrasta z wiekiem kulminuje, a im wyższa klasa bonitacji tym jego spadek po kulminacji jest mniejszy ( I kl. bon. spadek ok. 7 %, a III kl. ok. 13%).

c)* zmiana z wiekiem miąższości grubizny d-stanu głównego

Zmiany te maja tendencję wzrostową zarówno w jednym jak i w drugim przypadku- z tym, że dla III kl. bonitacji obserwujemy nieznaczny spadek miąższości w wieku powyżej 130 lat.

Im wyższa bonitacja tym większa miąższość d-stanu głównego ( dla I kl bon. 430 m³/ha w wieku 100 lat, podczas gdy dla III kl. bon. ok. 280-290 m³/ha ).

* zmiana z wiekiem miąższości grubizny d-stanu podrzędnego

Im wyższa klasa bonitacji tym miąższość drzewostanu podrzędnego przyjmuje wyższe wartości dla I kl. bon. max. 25 m³/ha, a dla II kl. bon. 18m³/ha .

Miąższość ta ma tendencję wzrostową: dla I kl. do wieku 55 lat, a dla III kl. do 65 lat. Następnie przez różny okres utrzymuje się na stałym poziomie I kl. przez 25-30 lat( i stopniowy, etapowy spadek), II kl. przez 45 lat.

Późniejszy spadek miąższości jest tym większy im wyższa klasa bonitacji - kl. I spadek ok. 38 %, a kl. III 30-32%. Sądzę, iż jest to spowodowane szybszym różnicowaniem się d-stanu o wyższej bonitacji na poszczególne klasy biosocjalne.

*zmiana z wiekiem sumy użytków przedrębnych

Tendencje:

-jest tym większa im wyższa klasa bonitacji siedliska- wynika to a miąższości d- stanu podrzędnego; siedliska optymalne dla danego gatunku są oczywiście bardziej produktywne (udział użytków przedrębnych w sumarycznej produkcji jest podobny dla obu bonitacji ( dla kl. III nieco wyższy po 115 roku życia).

-dla I kl. bonitacji suma ta w wieku 100 lat kształtuje się na poziomie350 m³/ha, a dla III kl. bonitacji ok. 230m³/ha ( różnica 120m³/ha).

*zmiana z wiekiem sumarycznej produkcji

-Większa sumaryczna produkcja wiąże się z wyższą klasą bonitacji -dal kl. I wynosi ona

ok. 780 m³ha, a dla III kl. ok. 500 m³/ha (dla wieku 100 lat).

-Suma użytków przedrębnych w tym wieku kształtuje się na poziomie ok. 45 %, gdy osiągnie ona 50 % należałoby przystąpić do wyrębu d-stanu - dla I kl. bon wiek 120 lat( ok. 890 m³/ ha sumar. prod.) , a dla III kl. bon ok. 115 lat (ok. 580 m³/ ha sumar. prod.).

d) zmiana z wiekiem przeciętnego przyrostu rocznego sumarycznej produkcji i bieżącego przyrostu miąższości drzewostanu

-bieżący przyrost jest tym większy im wyższa klasa bonitacji :

I kl. bonitacji => max. 11,5 m³/ha/rok/pełne zadrz.

III kl. bonitacji => max. 8 m³/ha/rok/pełne zadrz.

-kulminacja przyrostu bieżącego jest stosunkowo wcześnie (bo zmieniająca się liczba drzew w drzewostanie), im niższa klasa bonitacji tym później zaznacza się ta kulminacja :

I kl. bon. => w wieku ok. 35-40 lat

III kl. bon. => w wieku ok.40- 45 lat

-podobnie ma się rzecz z przyrostem przeciętnym- jego kulminacja jest uzależniona od klasy bonitacji:

I kl. bon. => kulminacja w wieku 70-75 lat

III kl. bon. => kulminacja w wieku min. 85 lat

Tym samym można stwierdzić, że im niższa klasa bonitacji tym mniejsze przyrosty miąższości i kulminacje przyrostów zaznaczają się później.

---