„PKP Energetyka” spółka z o.o.
Załącznik nr 4
do Uchwały Nr 170
Zarządu „PKP Energetyka” spółka z o.o.
z dnia 16 sierpnia 2004 r.
EBH - 1c
(PKP Et-3)
Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy
przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej
Prace
przy i w pobliżu urządzeń rozdzielczych
prądu stałego
Warszawa, czerwiec 2004 r.
Spis treści
Rozdział 1 - Postanowienia ogólne
§ 1. Przedmiot i zakres stosowania instrukcji ................................................................... 5
§ 2. Podstawy prawne instrukcji ....................................................................................... 5
Rozdział 2 - Zasady organizacji prac i warunki ich wykonania
§ 3. Organizacja prac ......................................................................................................... 6
§ 4. Wydawanie pisemnych poleceń wykonania pracy ..................................................... 6
§ 5. Pouczenie pisemne ..................................................................................................... 7
§ 6. Przygotowanie miejsca pracy ...................................................................................... 8
§ 7. Dopuszczenie do pracy ................................................................................................ 8
§ 8. Przebieg pracy ............................................................................................................. 9
§ 9. Przerwy w pracy .......................................................................................................... 9
§ 10. Zakończenie pracy ..................................................................................................... 10
Rozdział 3 - Szczegółowe warunki bezpieczeństwa pracy
§ 11. Wykonywanie czynności łączeniowych ......................................................................12
§ 12. Sprawdzenie braku napięcia ........................................................................................13
§ 13. Zakładanie i zdejmowanie uziemienia (uszynienia) ochronnego ............................... 13
§ 14. Praca w obwodach uziemiających …………...……..………………………….…… 14
§ 15. Postanowienia dodatkowe związane z pracą przy urządzeniach elektroenergetycz-
nych 3 kV prądu stałego ………………………………………………………..…… 15
§ 16. Praca w celce minusowej ………................................................................................ 15
* 17. Praca przy kablach zasilaczy, powrotnych i uszyniających ……..……………..…… 16
§ 18. Praca w kabinie sekcyjnej z systemem ochrony przeciwporażeniowej - uszynienie ...17
§ 19. Wymiana bezpieczników w obwodach 3 kV prądu stałego ........................................ 17
§ 20. Próby zwarciowe ………………………..................................................................... 17
§ 21. Postanowienia związane z wykonywaniem prac przy urządzeniach elektroenerge-
tycznych nn prądu stałego ………………………………………………..…………. 17
§ 22. Praca w akumulatorni …………………………………………………………..….. 18
Załączniki
nr 1 Upoważnienie do wykonywania prac pod napięciem przy urządzeniach rozdzielczych
prądu stałego
nr 2 Polecenie wykonania pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej (formularz
jednorazowy)
nr 3 Wytyczne wypełniania „Polecenia wykonania pracy….” (formularz jednorazowy)
nr 4 Polecenie wykonania pracy przy urządzeniach rozdzielczych prądu stałego (formularz
wielokrotny)
nr 5 Wytyczne wypełniania „Polecenia wykonania pracy….” (formularz wielokrotny)
nr 6 Pouczenie pisemne dla zespołu pracowników kwalifikowanych
nr 7 Pouczenie pisemne dla zespołu pracowników niekwalifikowanych
Dodatek - Wyciąg z instrukcji EBH-1a
Wykaz
komórek organizacyjnych i wykonawczych w jednostkach organizacyjnych „PKP Energetyka” spółka z o.o. otrzymujących Instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej. Prace przy i w pobliżu urządzeń rozdzielczych prądu stałego EBH-1c do użytku służbowego
Centrala:
biura właściwe do spraw:
organizacyjnych,
kontroli,
handlu usługami energetycznymi,
dystrybucji energii elektrycznej,
jakości usług i wyposażenia technicznego;
Centralna Dyspozytura Energetyki,
komórka organizacyjna do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy,
komórka organizacyjna do spraw zintegrowanego systemu zarządzania.
Zakłady (oddziały):
komórki organizacyjne właściwe do spraw:
eksploatacji,
marketingu (sprzedaży usług energetycznych),
zaplecza i urządzeń technicznych,
remontów,
kontroli;
Zakładowa Dyspozytura Zasilania Elektroenergetycznego,
komórki wykonawcze:
sekcje elektrotrakcyjne,
sekcje elektroenergetyczne,
sekcje zasilania elektroenergetycznego,
sekcje naprawczo-pomiarowe.
Wykaz
stanowisk w „PKP Energetyka” spółka z o.o. , na których zatrudnieni pracownicy winni posiadać Instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej. Prace przy i w pobliżu urządzeń rozdzielczych prądu stałego EBH-1c do osobistego użytku służbowego
Prezes i Członkowie Zarządu.
Prokurenci.
Centrala:
dyrektorzy biur właściwych do spraw:
kontroli,
handlu usługami energetycznymi,
dystrybucji energii elektrycznej,
jakości usług i wyposażenia technicznego;
naczelnik i dyspozytorzy Centralnej Dyspozytury Energetyki,
pracownicy komórki organizacyjnej do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.
Zakłady (oddziały):
dyrektor zakładu (oddziału) i jego zastępcy,
główny inżynier,
kierujący komórkami organizacyjnymi właściwymi do spraw:
eksploatacji,
sprzedaży usług energetycznych,
zaplecza i urządzeń technicznych,
bezpieczeństwa i higieny pracy,
kontroli;
pracownicy komórek organizacyjnych wymienionych w ppkt 3, o ile instrukcja dotyczy zakresu ich obowiązków,
dyspozytorzy Zakładowej Dyspozytury Zasilania Elektroenergetycznego,
naczelnicy sekcji:
elektrotrakcyjnej,
elektroenergetycznej,
zasilania elektroenergetycznego,
naprawczo-pomiarowej;
pracownicy sekcji:
elektrotrakcyjnej,
elektroenergetycznej,
zasilania elektroenergetycznego,
naprawczo-pomiarowej,
o ile instrukcja dotyczy zakresu ich obowiązków.
ROZDZIAŁ 1
Postanowienia ogólne
§ 1. Przedmiot i zakres stosowania instrukcji
Instrukcja określa szczegółowe zasady organizacji i bezpiecznego wykonywania prac przy i w pobliżu urządzeń rozdzielczych prądu stałego 3 kV wraz z zasilaczami napowietrznymi, kablowymi i urządzeniami sterowania odłączników oraz urządzeń rozdzielczych prądu stałego nn.
Instrukcja przeznaczona jest dla pracowników „PKP Energetyka” spółka z o.o., zwanej dalej „Spółką”, którzy zajmują się eksploatacją elektroenergetycznych urządzeń rozdzielczych prądu stałego Spółki oraz powierzonych Spółce do utrzymania. Instrukcja obowiązuje pracowników innych wykonawców realizujących prace przy ww. urządzeniach lub w ich pobliżu, zgodnie z zawartymi umowami.
Podczas wykonywania prac należy stosować postanowienia niniejszej instrukcji wraz z Instrukcją bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej. Postanowienia wspólne EBH-1, zwaną dalej „instrukcją EBH-1”, zawierającą ogólne zasady organizacji i bezpiecznego wykonywania prac przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych oraz ewentualnie z instrukcjami stanowiskowymi uwzględniającymi miejscowe uwarunkowania techniczne i organizacyjne.
Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy na poszczególnych stanowiskach pracy opracowywane przez zakłady (oddziały) Spółki muszą być zgodne z postanowieniami niniejszej instrukcji.
Podczas organizacji prac wykonywanych na zlecenie podmiotów zewnętrznych przy urządzeniach elektroenergetycznych nie należących do Spółki mogą być stosowane regulacje wewnętrzne zamawiającego odmienne od postanowień niniejszej instrukcji, o ile nie są sprzeczne z ogólnie obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Szczegóły winna określać umowa pomiędzy zamawiającym a danym zakładem (oddziałem) Spółki.
§ 2. Podstawy prawne instrukcji
Instrukcja została opracowana zgodnie z § 41 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity - Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650).
Instrukcja uwzględnia postanowienia Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 912).
ROZDZIAŁ 2
Zasady organizacji prac i warunki ich wykonania
* 3. Organizacja prac
Prace przy urządzeniach rozdzielczych prądu stałego wykonuje się na podstawie polecenia wykonania pracy, wydanego z uwzględnieniem postanowień ust. 3.
Wszystkie prace powinny być wykonywane na polecenie pisemne z wyjątkiem prac, o których mowa w § 9 ust. 3 - 5 instrukcji EBH-1.
Prace prowadzone przez wykonawców spoza Spółki (kwalifikowanych lub niekwalifikowanych), które wymagają wyłączenia napięcia lub wykonywane są w rejonie przyłączenia kabli powrotnych podstacji trakcyjnej bądź kabli uszyniających kabinę sekcyjną, mogą być realizowane wyłącznie po uprzednim opracowaniu regulaminu wyłączenia napięcia, opracowanego zgodnie z postanowieniami § 10 instrukcji EBH-1. Regulamin wyłączenia napięcia stanowi podstawę do wystawienia polecenia wykonania pracy.
Kwalifikacje i obowiązki osób uczestniczących w procesie organizacji i wykonywania prac określa rozdział 5 instrukcji EBH-1, przy czym dla prac związanych z urządzeniami rozdzielczymi prądu stałego:
funkcję koordynującego pełni dyspozytor zasilania, z wyłączeniem sytuacji, o których mowa w § 17 ust. 3 instrukcji EBH-1;
w podstacjach trakcyjnych i stacjach energetycznych ze stałą obsługą zaleca się, aby funkcję dopuszczającego pełnił elektromonter dyżurny.
Prace pod napięciem powinny być wykonywane przez osoby posiadające upoważnienia do wykonywania tego rodzaju prac zgodnie z § 7 instrukcji EBH-1. Wzór upoważnienia do wykonywania prac pod napięciem przy urządzeniach 3 kV prądu stałego lub urządzeniach nn prądu stałego stanowi załącznik nr 1.
§ 4. Wydawanie pisemnych poleceń wykonania pracy
Pisemne polecenie wykonania pracy powinno określać zakres pracy oraz zawierać niezbędne dane dla prawidłowego przygotowania miejsca pracy oraz bezpiecznego wykonania robót, w tym w szczególności:
nazwę jednostki organizacyjnej lub komórki wykonawczej wydającej polecenie;
numer ewidencyjny polecenia wg rejestru poleceń;
liczbę pracowników skierowanych do pracy w zespole;
rodzaj i zakres wykonywanej pracy;
miejsce pracy wraz z określeniem jego granic;
planowany termin i czas rozpoczęcia oraz zakończenia pracy;
pracowników odpowiedzialnych za organizację i bezpieczne wykonanie pracy, pełniących funkcję:
koordynującego i dopuszczającego - przez podanie stanowiska służbowego lub imiennie,
kierującego zespołem pracowników, kierownika robót i nadzorującego - imiennie;
środki i warunki do bezpiecznego wykonania pracy, tzn.:
określenie łączników (nazwy wyłączników zasilaczy, wyłączników mocy, symbole odłączników oraz ich lokalizację), którymi należy dokonać przełączeń w celu:
wyłączenia napięcia w miejscu pracy,
bezpiecznego wykonania pracy,
zapewnienia ciągłości zasilania sieci trakcyjnej lub innych odbiorów,
wskazanie granicznych miejsc założenia uziemień (uszynień) ochronnych lub innych środków zapewniających bezpieczeństwo,
wskazanie miejsc wywieszenia i rodzaju tablic ostrzegawczych,
określenie innych środków zapewniających bezpieczeństwo,
ewentualne dodatkowe wymagania wynikające z instrukcji stanowiskowej;
miejsca niebezpieczne;
datę wydania polecenia;
imię, nazwisko, stanowisko i podpis poleceniodawcy;
odnotowanie zmian w poleceniu, jeśli były dokonywane (dotyczy wyłącznie polecenia jednorazowego).
Polecenie pisemne powinno umożliwić odnotowanie:
zgody dyspozytora zasilania (koordynującego) lub kierownika robót, o ile został wyznaczony, na przygotowanie miejsca pracy;
nazwisko dopuszczającego, dyspozytora zasilania (koordynującego), kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych oraz nadzorującego i kierownika robót, o ile zostali wyznaczeni;
potwierdzenia przyjęcia miejsca pracy po jego przygotowaniu i dopuszczeniu do pracy;
czasu i przyczyn przerw w pracy oraz wznowienia pracy;
stwierdzenia zakończenia pracy, likwidacji miejsca pracy i powiadomienia dyspozytora zasilania (koordynującego).
Ustala się dwa rodzaje formularzy poleceń pisemnych:
jednorazowy - zalecany do prac mających charakter jednorazowy lub prac powtarzalnych wykonywanych rzadziej niż co kwartał;
wielokrotny - zalecany do prac mających charakter powtarzalny, wykonywanych co kwartał i częściej (np. przeglądy wyłączników szybkich), przy czym formularz wielokrotny może być stosowany tylko wówczas, gdy warunki bezpiecznego wykonania pracy nie ulegają zmianie i nie jest przewidziane wyznaczenie kierownika robót lub nadzorującego; dozwolone jest 6-cio krotne zapisanie polecenia wykonania pracy na formularzu wielokrotnym.
Pisemne polecenie wykonania pracy sporządza się według wzoru stanowiącego załącznik nr 2 (formularz jednorazowy) lub załącznik nr 4 (formularz wielokrotny). Szczegółowe informacje dotyczące sporządzania polecenia wykonania pracy zawarte są w wytycznych wypełniania polecenia (załącznik nr 3 - formularz jednorazowy lub załącznik nr 5 - formularz wielokrotny).
Dopuszcza się sporządzanie pisemnych poleceń wykonania pracy w innym układzie graficznym niż według wzoru z załącznika nr 2 lub załącznika nr 4, z zachowaniem jednak kolejności poszczególnych elementów treści polecenia.
§ 5. Pouczenie pisemne
Realizacja czynności wynikających z treści polecenia wykonania pracy powinna być poprzedzona pouczeniem pisemnym zespołu pracowników przeprowadzonym przez kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych lub nadzorującego.
Pouczenie pisemne powinno zawierać następujące informacje:
czas i miejsce pracy;
rodzaj i zakres wykonywanej pracy, z ewentualnym przydziałem czynności dla poszczególnych pracowników, o ile charakter robót tego wymaga;
zakres wyłączenia urządzeń spod napięcia oraz, w razie konieczności, wyznaczenie pracowników do wykonywania czynności łączeniowych;
miejsce założenia uziemień (uszynień) ochronnych;
określenie miejsc niebezpiecznych;
sposób osygnalizowania miejsca pracy;
wskazanie środków ochrony indywidualnej oraz, w razie konieczności, sprzętu montażowego i narzędzi pracy, które należy stosować podczas wykonywania robót.
Przykładowy wzór pouczenia pisemnego dla zespołu pracowników kwalifikowanych Spółki ujęto w załączniku nr 6. Pouczenie pisemne może być sporządzone w innej formie pod warunkiem, że zawierać będzie zapisy określone w ust. 2.
Przykładowy wzór pouczenia pisemnego dla zespołu pracowników niekwalifikowanych ujęto w załączniku nr 7. Pouczenie pisemne może być sporządzone w innej formie pod warunkiem, że zawierać będzie zapisy określone we wzorze.
Fakt dokonania pouczenia wszyscy pracownicy zespołu (łącznie z dopuszczającym, jeśli wchodzi w skład zespołu) potwierdzają własnoręcznym podpisem pod treścią „Pouczenia pisemnego”.
Jeżeli „Pouczenie pisemne” stanowi osobny formularz należy załączyć go do egzemplarza polecenia wykonania pracy, który posiada kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych lub nadzorujący. Formularz „Pouczenia pisemnego” powinien być przechowywany przez taki sam okres jak formularz polecenia wykonania pracy, którego dotyczy.
§ 6. Przygotowanie miejsca pracy.
Miejsce pracy przygotowuje dopuszczający w obecności kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych lub nadzorującego.
W czasie przygotowania miejsca pracy i po jej zakończeniu pracownicy zespołu pozostają w wyznaczonym miejscu. Miejsce wyznacza kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący.
Przygotowanie miejsca pracy polega na:
uzyskaniu zgody na rozpoczęcie przygotowania miejsca pracy od dyspozytora zasilania (koordynującego) lub kierownika robót, o ile został wyznaczony;
wyłączeniu i odłączeniu urządzenia, przy którym ma być wykonywana praca, z jednoczesnym sprawdzeniem uzyskania przerw izolacyjnych w obwodzie;
zastosowaniu odpowiedniego zabezpieczenia przed przypadkowym załączeniem napięcia polegającego na:
w urządzeniach nn prądu stałego - wstawieniu wkładek izolujących pomiędzy otwarte styki łączników lub wyjęciu wkładek bezpiecznikowych oraz zawieszeniu tablic „Nie załączać”,
w urządzeniach 3 kV prądu stałego - unieruchomieniu napędów otwartych odłączników (np. wyłączeniu napięcia w obwodach ryglowania, zamknięciu kłódek i wyjęciu z nich kluczy) oraz zawieszeniu na nich tablic „Nie załączać”,
nieprzerwanym czuwaniu wyznaczonego pracownika nad niedopuszczeniem do załączenia łącznika, jeżeli nie jest możliwe zastosowanie zabezpieczeń wymienionych powyżej; pracownika może wyznaczyć poleceniodawca, kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący;
sprawdzeniu braku napięcia zgodnie z * 12;
założeniu uziemień (uszynień) ochronnych zgodnie z * 13 oraz zawieszeniu tablic „Uziemiono”/ „Uszyniono”;
ustawieniu od strony nieosłoniętych i nieuziemionych (nieuszynionych) urządzeń przenośnych ogrodzeń i osłon (w odległości min. 1,4 m) oraz zawieszeniu na nich tablic „Pod napięciem”;
osygnalizowaniu miejsca pracy tablicami informacyjnymi „Miejsce pracy”;
właściwym oświetleniu miejsca pracy.
Przy wykonywaniu czynności związanych z przygotowaniem miejsca pracy może brać udział, pod nadzorem dopuszczającego, członek zespołu, który będzie wykonywał pracę, jeżeli jest pracownikiem uprawnionym.
§ 7. Dopuszczenie do pracy
Rozpoczęcie pracy musi być poprzedzone dopuszczeniem do jej wykonania przez dopuszczającego.
Dopuszczenie do pracy polega na:
wskazaniu miejsca pracy i jego granic;
udowodnieniu braku napięcia przez dotknięcie zewnętrzną częścią gołej dłoni elementów wyłączonych i uziemionych (uszynionych) urządzeń lub przyłączonego do nich zacisku uziemiacza (uszyniacza) ochronnego;
wskazaniu wszystkich miejsc niebezpiecznych;
potwierdzeniu dopuszczenia do pracy i przyjęcia miejsca pracy podpisami
w odpowiednich rubrykach w poleceniu wykonania pracy przez dopuszczającego
i kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych lub nadzorującego.
Po dopuszczeniu do pracy oryginał polecenia pisemnego powinien być przekazany kierującemu zespołem pracowników lub nadzorującemu, o ile został wyznaczony, a kopia polecenia powinna pozostać u dopuszczającego.
§ 8. Przebieg pracy
Od chwili dopuszczenia zespołu do pracy bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem pracowników sprawuje kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący, o ile został wyznaczony.
Przy pracach, dla których wyznaczono nadzorującego, obowiązany jest on sprawować nadzór nad przebiegiem prac w zakresie przestrzegania ustalonej technologii robót, a także przestrzegania ustalonych granic miejsca pracy.
Przy pracach wykonywanych w strefie prac w pobliżu napięcia kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych nie powinien wykonywać innych czynności poza nadzorowaniem przebiegu pracy, chyba że został wyznaczony nadzorujący.
W czasie wykonywania pracy należy używać właściwych narzędzi i sprzętu umożliwiającego bezpieczne wykonywanie pracy.
Pracownicy powinni posiadać odpowiedni sprzęt ochrony osobistej oraz odzież i obuwie robocze zapewniające bezpieczne warunki pracy.
Zabrania się wykonywania prac w obwodach automatyki i sterowania łączników, których przypadkowe załączenie mogłoby podać napięcie w miejsce pracy.
W czasie wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych należy posługiwać się sprzętem i narzędziami w sposób właściwy, uniemożliwiający zbliżenie lub dotknięcie do części urządzeń znajdujących się pod napięciem.
Przy wykonywaniu prac na polecenie zabrania się:
rozszerzania robót poza zakres i miejsce określone w poleceniu;
dokonywania zmiany położenia napędów łączników i aparatury łączeniowej użytej do odłączenia napięcia podczas przygotowania miejsca pracy;
usuwania ogrodzeń, osłon, barier i tablic ostrzegawczych;
zdejmowania uziemień (uszynień) ochronnych, jeżeli ich zdjęcie nie zostało przewidziane w poleceniu;
przekraczania granic wyznaczonego miejsca pracy.
§ 9. Przerwy w pracy
Pod pojęciem przerwy w pracy rozumie się przerwanie wykonywanych czynności bez likwidacji miejsca pracy.
Przerwy w pracy mogą być zarządzone przez:
kierującego zespołem pracowników;
kierownika robót;
nadzorującego.
Przerwa w pracy może być spowodowana:
koniecznością opuszczenia miejsca pracy przez kierującego zespołem lub nadzorującego;
nagłą, niekorzystną zmianą warunków atmosferycznych;
pojawieniem się zagrożeń w miejscu pracy;
zmianą warunków wykonywania pracy;
koniecznością zmiany organizacji lub technologii robót.
W przypadku przerwy w pracy spowodowanej koniecznością opuszczenia miejsca pracy przez kierującego zespołem lub nadzorującego wszyscy pracownicy obowiązani są opuścić miejsce pracy i udać się do miejsca wskazanego przez kierującego zespołem lub nadzorującego, a miejsce pracy winno zostać odpowiednio zabezpieczone przed dostępem osób postronnych.
O decyzji wstrzymania pracy kierujący zespołem pracowników, nadzorujący lub kierownik robót powinien niezwłocznie powiadomić dopuszczającego lub dyspozytora zasilania (koordynującego) oraz odnotować przerwę w poleceniu pisemnym wykonania pracy.
O przerwie w pracy wymagającej ponownego dopuszczenia do pracy przed jej wznowieniem kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący obowiązany jest powiadomić dopuszczającego, a w razie wykonywania pracy na polecenie pisemne zwrócić to polecenie dopuszczającemu.
Ponowne przystąpienie do pracy może nastąpić za zgodą osoby, która przerwę zarządziła, i po ponownym dopuszczeniu do pracy.
Nie wymaga się ponownego dopuszczenia do pracy po przerwie, jeżeli:
w czasie trwania przerwy zespół pracowników nie opuścił miejsca pracy lub
miejsce pracy na czas opuszczenia go przez zespół pracowników zostało zabezpieczone przed dostępem osób postronnych lub
kierujący zespołem pracowników lub nadzorujący przed wznowieniem pracy dokonał sprawdzenia zabezpieczenia miejsca pracy i stwierdził, że jego stan nie uległ zmianie i jest zgodny z wymogami polecenia wykonania pracy.
Jeżeli podczas sprawdzania, o którym mowa w ust. 8 pkt 3, zostanie stwierdzona zmiana zabezpieczenia miejsca pracy, wznowienie pracy bez ponownego dopuszczenia jest niedozwolone.
§ 10. Zakończenie pracy
Zakończenie pracy powinno nastąpić po wykonaniu zakresu prac określonych w poleceniu, z wyjątkiem sytuacji, o której mowa w ust. 2.
Zakończenie pracy może również nastąpić przed wykonaniem zakresu pracy przewidzianej poleceniem, na podstawie decyzji dyspozytora zasilania (koordynującego), kierującego zespołem pracowników, kierownika robót lub poleceniodawcy.
Zakończenie pracy kierujący zespołem pracowników (nadzorujący) zgłasza dopuszczającemu po:
sprawdzeniu stanu technicznego urządzeń;
uporządkowaniu miejsca pracy i usunięciu z niego narzędzi, sprzętu i materiałów;
opuszczeniu przez pracowników miejsca pracy.
Miejsce pracy po zakończeniu pracy przyjmuje dopuszczający w obecności kierującego zespołem pracowników (nadzorującego).
Likwidacja miejsca pracy polega na wykonaniu przez dopuszczającego następujących czynności w określonej kolejności:
sprawdzeniu opuszczenia przez pracowników miejsca pracy, jego uporządkowania i usunięcia wszystkich materiałów, narzędzi i sprzętu;
usunięciu z miejsca pracy przenośnych ogrodzeń i osłon, zdjęciu uziemień (uszynień) ochronnych i zamknięciu drzwi do celek i pomieszczeń z urządzeniami oraz zdjęciu tablic ostrzegawczych, z wyjątkiem tablic „Nie załączać”, z zastrzeżeniem ust.6;
sprawdzeniu, czy wszystkie uziemienia (uszynienia) zostały zdjęte, załączeniu napięć pomocniczych, zdjęciu tablic ostrzegawczych „Nie załączać”, z zastrzeżeniem ust. 6;
podpisaniu w poleceniu pisemnym przekazania i przyjęcia urządzenia przez kierującego zespołem pracowników (nadzorującego) i dopuszczającego;
zgłoszeniu dyspozytorowi zasilania (koordynującemu) lub kierownikowi robót, o ile został wyznaczony, gotowości do załączenia napięcia, a następnie wykonaniu wydanych przez niego dyspozycji.
Jeżeli wyznaczono kierownika robót, zgodę na zdjęcie przenośnych uszyniaczy (uziemiaczy) ochronnych i likwidację osygnalizowania miejsca pracy poszczególnym dopuszczającym wydaje kierownik robót po otrzymaniu od wszystkich dopuszczających powiadomienia o zakończeniu pracy i gotowości do likwidacji miejsc pracy oraz gdy uzna, że zaistniały warunki do likwidacji miejsca pracy określonego w poleceniu.
W czynnościach związanych z likwidacją miejsca pracy mogą brać udział, pod nadzorem dopuszczającego, kierujący zespołem pracowników i członkowie tego zespołu.
Czynności łączeniowe mające na celu załączenie urządzeń do pracy lub pozostawienie ich w rezerwie wykonywane są na polecenie dyspozytora zasilania (koordynującego) lub kierownika robót, o ile został wyznaczony, przez dopuszczającego lub innych upoważnionych pracowników, po otrzymaniu informacji od dopuszczającego o gotowości urządzeń do ruchu.
ROZDZIAŁ 3
Szczegółowe warunki bezpieczeństwa pracy
* 11. Wykonywanie czynności łączeniowych
Czynności łączeniowe mogą być wykonywane przez:
dyspozytora zasilania z nastawni zdalnego sterowania;
pracownika uprawnionego;
osobę dowodnie przeszkoloną w tym zakresie.
Czynności łączeniowe wykonuje się jednoosobowo za wyjątkiem:
czynności łączeniowych wymagających otwierania drzwi pól (celek) będących pod napięciem lub zdejmowania ogrodzeń albo innych osłon ochronnych;
czynności łączeniowych przy urządzeniach 110 kV wykonywanych za pomocą napędów ręcznych w przypadku niesprawnego lokalnego lub zdalnego sterowania lub jego braku; powyższe nie dotyczy zamykania i otwierania uziemników stałych (odłączników uziemiających);
czynności łączeniowych wykonywanych z pominięciem blokad manipulacyjnych,
które należy wykonywać dwuosobowo.
Podczas burzy (wyładowań atmosferycznych) zabrania się wykonywania czynności łączeniowych za pomocą napędów ręcznych, uziemiania i odziemiania za pomocą uziemników (odłączników uziemiających), zakładania i zdejmowania uszynień (uziemień) przenośnych - w szczególności na liniach zasilaczy napowietrznych oraz przy sieci trakcyjnej.
Drążki izolacyjne użyte do manipulacji odłącznikami bez własnych napędów powinny być dostosowane do napięcia znamionowego urządzenia.
Ręczne czynności łączeniowe należy wykonywać w rękawicach izolacyjnych używając właściwej dla danego typu napędu dźwigni lub korby. W razie niebezpieczeństwa wystąpienia łuku elektrycznego należy stosować odpowiednie okulary ochronne, a przy zagrożeniach mechanicznych hełm ochronny.
W obiektach podstacji trakcyjnych i kabin sekcyjnych uprawnieni lub dowodnie przeszkoleni pracownicy wykonują czynności łączeniowe zgodnie z poleceniem, za pośrednictwem sterowników, napędów ręcznych lub przy użyciu odpowiedniego drążka izolacyjnego (odłączniki bez napędów) bez wchodzenia do celek, za ogrodzenia i osłony.
Przed i po dokonaniu czynności łączeniowych należy upewnić się o stanie położenia obsługiwanych łączników.
W przypadku wykonywania czynności łączeniowych odłącznikami sieci trakcyjnej należy stosować postanowienia Instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej. Prace przy i w pobliżu urządzeń sieci trakcyjnej oraz linii potrzeb nietrakcyjnych zbudowanych na konstrukcjach wsporczych sieci jezdnej EBH-1a.
Przed każdorazowym ręcznym wykonaniem czynności łączeniowych należy:
stwierdzić na podstawie oznaczenia, czy odłącznik jest tym, do którego odnosi się nakaz łączeniowy,
sprawdzić uszynienie (uziemienie) konstrukcji wsporczej, na której zamontowany jest odłącznik,
sprawdzić pozycję styków odłącznika,
dokonać oględzin stanu odłącznika i jego napędu, zwracając szczególną uwagę na stan izolatorów i układ przeniesienia napędu.
Po stwierdzeniu prawidłowego stanu urządzeń wymienionych w ust. 9 należy odblokować napęd i wykonać czynność łączeniową w sposób właściwy dla danego typu odłącznika
i zastosowanego napędu.
Po zakończeniu czynności łączeniowej należy utwierdzić (zablokować) napęd przed niezamierzoną zmianą położenia w sposób określony dla danego typu, a następnie dokonać powtórnych oględzin zgodnie z ust. 9 pkt 3 i 4.
Czynność łączeniową należy wykonywać zdecydowanie, przemieszczając sprawnie dźwignię napędu w skrajne położenie.
Zabrania się wykonywania czynności łączeniowych odłącznikiem, który posiada widoczne cechy uszkodzeń oraz gdy konstrukcja wsporcza, na której jest zainstalowany, nie jest uszyniona (uziemiona).
* 12. Sprawdzenie braku napięcia
Przed sprawdzeniem braku napięcia i założeniem uziemienia (uszynienia) ochronnego na urządzeniach 3 kV prądu stałego (np. prostownik, dławik katodowy, strona wtórna transformatora prostownikowego, kable zasilaczy itp.) oraz na cały czas wykonywania prac przy tych urządzeniach należy uziemić szynę minusową w podstacjach trakcyjnych lub połączenie uszyniające w kabinach sekcyjnych z systemem ochrony przeciwporażeniowej - uziemienie, z zastrzeżeniem ust. 2.
W obiektach elektroenergetycznych wyposażonych w urządzenie ochrony ziemnozwarciowej wymagane jest uziemienie szyny minusowej przy wykorzystaniu tego urządzenia, zgodnie z jego instrukcją obsługi. Bocznikowanie przekaźnika nadprądowego urządzenia ochrony ziemnozwarciowej jest niedozwolone.
W kabinach sekcyjnych z systemem ochrony przeciwporażeniowej - uziemienie wyposażonych w iskiernik należy go zbocznikować.
Przed wykonaniem czynności, o których mowa w ust. 1 ÷ 3, przed podjęciem pracy w danym dniu należy sprawdzić poprawność stanu połączeń kabli powrotnych i uszyniających z szynami toru kolejowego.
Brak napięcia na wyłączonym urządzeniu należy sprawdzić za pomocą przenośnego wskaźnika napięcia, stosując rękawice izolacyjne. Przed i po użyciu wskaźnika należy sprawdzić jego działanie na urządzeniu pozostającym bez wątpienia pod napięciem. Wymóg sprawdzenia działania wskaźnika nie dotyczy wskaźników, których instrukcja obsługi tego nie przewiduje. Przy używaniu wskaźników napięcia 3 kV prądu stałego wymagających podłączenia bieguna „minus” należy przed sprawdzaniem braku napięcia podłączyć ten biegun do magistrali uziemiającej (uszyniającej).
W przypadku braku wskaźnika napięcia lub jego uszkodzenia, brak napięcia należy określić na podstawie analizy aktualnego układu połączeń i po stwierdzeniu (przez co najmniej dwie osoby) przerw izolacyjnych na otwartych odłącznikach. Za izolacyjną przerwę na otwartym odłączniku uznaje się:
widoczną przerwę izolacyjną;
pozycję „próba” wózka w rozdzielniach dwuczłonowych z wyłącznikami umieszczonymi na wózkach;
położenie wskaźnika odwzorowującego otwarcie łącznika pod warunkiem, że wskaźnik ten jest trwale sprzęgnięty mechanicznie z łącznikiem.
Nie wolno stwierdzać braku napięcia wyłącznie na podstawie wskazań zainstalowanych przyrządów pomiarowych.
* 13. Zakładanie i zdejmowanie uziemienia (uszynienia) ochronnego
Urządzenia, z wyjątkiem szyny minusowej w podstacji trakcyjnej oraz połączenia uszyniającego w kabinie sekcyjnej z systemem ochrony przeciwporażeniowej - uziemienie, należy uziemiać (uszyniać) przy użyciu sprzętu ochronnego (przenośne uziemiacze i uszyniacze ochronne, rękawice izolacyjne), z zastrzeżeniem ust. 6, niezwłocznie po stwierdzeniu braku napięcia. Szyna minusowa lub połączenie uszyniające powinny być uziemiane przed sprawdzeniem braku napięcia zgodnie z §12 ust 1 - 4.
Przy zakładaniu uziemienia (uszynienia) ochronnego należy najpierw przyłączyć jego właściwy zacisk do magistrali uziemiającej (uszyniającej), a w drugiej kolejności przyłączyć zacisk (zaciski) do odpowiedniej części uziemianego (uszynianego) urządzenia. Przy zdejmowaniu uziemienia (uszynienia) należy przestrzegać odwrotnej kolejności postępowania.
Uziemienia (uszynienia) ochronne należy zakładać ze wszystkich stron, z których może pojawić się napięcie (z zastrzeżeniem ust. 10 i 12), przy czym jedno z uziemień (uszynień) powinno być widoczne z miejsca pracy. Przy braku widoczności uziemienia (uszynienia) należy założyć dodatkowe uziemienie (uszynienie) bezpośrednio w miejscu wykonywanej pracy.
W obiektach zasilania zaleca się przykręcać uziemienia (uszynienia) ochronne w miejscach do tego celu przeznaczonych. Należy dbać, aby miejsca te były oczyszczone i oznaczone.
Uziemienia (uszynienia) ochronne powinny być założone w sposób pewny, uniemożliwiający ich odłączenie się w czasie wykonywania robót.
Do uziemiania (uszyniania) wolno wykorzystywać odłączniki uziemiające (uszyniające) pod warunkiem, że nie będą one otwierane podczas wykonywania pracy, a ich napędy będą w odpowiedni sposób zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem. Nie dotyczy to uziemienia widocznego w miejscu pracy, gdzie należy stosować przenośne uziemiacze (uszyniacze) ochronne.
Uziemień (uszynień) ochronnych nie wolno przyłączać poprzez bezpieczniki i wyłączniki.
Uziemienia (uszynienia) wolno przyłączać poprzez odłączniki pod warunkiem, że nie będą one otwierane podczas wykonywania pracy, a ich napędy będą w odpowiedni sposób zabezpieczone przed przypadkowym otwarciem.
Przed zakładaniem uziemień ochronnych na urządzenia elektroenergetyczne z kondensatorami należy te kondensatory rozładować.
Nie należy zakładać uziemień ochronnych w miejscu pracy od strony bieguna ujemnego, jeżeli szyna minusowa jest uziemiona i jest zachowana ciągłość połączeń minusowych pomiędzy szyną minusową a urządzeniem, przy którym jest wykonywana praca. Uziemienie bieguna ujemnego w miejscu pracy może spowodować zbocznikowanie przekaźnika nadprądowego w urządzeniu ochrony ziemnozwarciowej. Szczegółowe zasady postępowania są podane w § 15 ust. 3 - 5.
Przy zakładaniu uszynienia ochronnego na głowicy kabla zasilacza od strony sieci trakcyjnej należy dodatkowo:
oczyścić miejsce przykręcenia zacisku uszyniacza ochronnego na trakcyjnej szynie toru kolejowego;
zacisk uszyniacza ochronnego przy głowicy kabla (na połączeniu elektrycznym między głowicą a odłącznikiem kabla zasilacza) należy mocować z zachowaniem szczególnej ostrożności z uwagi na obecność napięcia w sieci trakcyjnej.
Przy konserwacji wyłącznika szybkiego nie jest wymagane zakładanie uziemienia w celkach 3 kV na podstacjach trakcyjnych i kabinach sekcyjnych, jeżeli wyłączniki szybkie są umieszczone na ruchomych wózkach umożliwiających wysprzęglenie z toru głównego, wyprowadzenie do konserwacji z pola celki, a wnętrza tych celek są właściwie osłonięte w sposób uniemożliwiający przypadkowe zbliżenie się do elementów będących pod napięciem.
* 14. Praca w obwodach uziemiających
W przypadku wykonywania prac w podstacji trakcyjnej lub kabinie sekcyjnej, dla realizacji których konieczne jest przerwanie ciągłości magistrali uziemiającej, należy wykonać prowizoryczne połączenie bocznikujące, a jeśli nie jest to możliwe, pracę wykonać przy wyłączonym obiekcie elektroenergetycznym.
* 15. Postanowienia dodatkowe związane z pracą przy urządzeniach elektroenergetycznych 3 kV prądu stałego
Na czas otwierania i zamykania odłącznika urządzenia wygładzającego wymagane jest wyłączenie pracujących zespołów prostownikowych.
W zależności od potrzeb należy wyłączyć obwody pomocnicze nn (automatyka, napędy, sygnalizacja, zabezpieczenia, ryglowanie itp.) związane z urządzeniami i instalacjami elektroenergetycznymi 3 kV prądu stałego, przy których będą wykonywane prace. Zakres wyłączenia obwodów pomocniczych nn należy ograniczyć do niezbędnego minimum wynikającego z potrzeby bezpiecznego wykonania pracy - należy unikać niepotrzebnego wyłączania obwodów zabezpieczeń i sygnalizacji.
Przy przygotowywaniu miejsca pracy na prostowniku biegun ujemny tego prostownika należy:
pozostawić nieuziemiony w sytuacji, gdy zespół prostownikowy nie jest wyposażony w odłącznik minusowy lub gdy odłącznik minusowy nie będzie otwierany podczas wykonywania pracy, a jego napęd będzie w odpowiedni sposób zabezpieczony przed przypadkowym otwarciem lub
uziemić przy prostowniku po uprzednim otwarciu odłącznika minusowego,
przy czym zaleca się pierwszy z wymienionych sposobów. Niezależnie od przyjętego sposobu należy pamiętać o postanowieniach § 12 ust. 1 i 2.
Przy przygotowywaniu miejsca pracy w celce wyłącznika szybkiego, do której jest doprowadzony biegun ujemny (do urządzenia próby linii), biegun ten należy:
pozostawić nieuziemiony pod warunkiem sprawdzenia ciągłości połączenia z szyną minusową, np. przez wyłączenie i załączenie wyłącznika szybkiego z próbą linii przed rozpoczęciem przygotowania miejsca pracy (negatywny wynik próby linii może świadczyć o przerwaniu połączenia) lub
połączyć z szyną minusową (ewentualnie z właściwym zaciskiem urządzenia ochrony ziemnozwarciowej) prowizorycznym połączeniem w taki sposób, aby połączenie nie miało styczności z uziemionymi urządzeniami, obudowami urządzeń, konstrukcjami itp. (np. linką o przekroju 10 mm2 Cu w izolacji),
przy czym zaleca się pierwszy z wymienionych sposobów. Niezależnie od przyjętego sposobu należy pamiętać o postanowieniach § 12 ust. 1 i 2.
Przy przygotowywaniu miejsca pracy na pozostałych urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych 3 kV posiadających biegun ujemny (innych niż wymienionych w ust. 3 i 4), biegun ten należy:
pozostawić nieuziemiony pod warunkiem sprawdzenia ciągłości połączenia z szyną minusową (np. sprawdzenie obciążenia urządzeń wygładzających przed rozpoczęciem przygotowania miejsca pracy, oględziny połączeń, zamknięcie odpowiednich odłączników i zabezpieczenie ich napędów przed przypadkowym otwarciem itp.) lub
połączyć z szyną minusową (ewentualnie z właściwym zaciskiem urządzenia ochrony ziemnozwarciowej) prowizorycznym połączeniem w taki sposób, aby połączenie nie miało styczności z uziemionymi urządzeniami, obudowami urządzeń, konstrukcjami itp. (np. linką o przekroju 10 mm2 Cu w izolacji),
przy czym, niezależnie od przyjętego sposobu, należy pamiętać o postanowieniach § 12 ust. 1 i 2.
* 16. Praca w celce minusowej
Przed przystąpieniem do pracy w celce minusowej należy sprawdzić stan połączeń jej obudowy z magistralą uziemiającą i stan połączenia kabli powrotnych do szyn torów kolejowych.
Zezwala się na wykonywanie pracy w celce minusowej przy czynnej podstacji po bezwzględnym spełnieniu wszystkich poniższych warunków:
uziemieniu we właściwy sposób szyny minusowej;
pozostawieniu w pracy co najmniej 2/3 łącznego przekroju nominalnego kabli powrotnych, z uwzględnieniem połączeń pomiędzy szynami torów kolejowych a skrzynką przyłączeniową kabli powrotnych;
zamknięciu wszystkich odłączników minusowych zespołów prostownikowych;
podczas pracy zabrania się wykonywania przerwy w obwodach minusowych (próby linii i pomiaru) rozdzielni 3 kV prądu stałego, jak i urządzeń wygładzających (dotyczy to również kabin sekcyjnych wyposażonych w urządzenia próby linii i pomiar napięcia 3 kV).
Celem uniknięcia przypadkowego odłączenia zaciski minusowe urządzeń, o których mowa w ust. 2 pkt 4, należy oznaczyć czerwonym symbolem
na szynie minusowej.
W razie konieczności otwarcia odłącznika minusowego lub dokonania przerwy w kablach minusowych zespołu prostownikowego należy po wyłączeniu uziemić dany zespół od strony prądu przemiennego i bieguna dodatniego.
Dla prac w celce minusowej wymagających dokonania przerwy w kablach powrotnych lub obwodach minusowych rozdzielni 3 kV prądu stałego bądź urządzeń wygładzających należy spełnić warunki:
wyłączyć i odłączyć wszystkie zespoły prostownikowe i wyłączniki szybkie zasilaczy oraz otworzyć odłączniki kabli zasilaczy przy sieci trakcyjnej;
zabezpieczyć przed pomyłkowym zamknięciem napędy tych odłączników;
uziemić we właściwy sposób szynę minusową;
sprawdzić brak napięcia i założyć uziemienia po stronie prądu przemiennego zespołów prostownikowych;
sprawdzić brak napięcia na wszystkich kablach zasilaczy, dławikach katodowych zespołów prostownikowych, urządzeniu wygładzającym oraz na szynie plusowej rozdzielni 3 kV prądu stałego;
założyć uziemienie na szynie plusowej rozdzielni 3 kV prądu stałego.
Zabrania się otwierania odłącznika minusowego oraz odłączania kabli minusowych zespołu prostownikowego przy zamkniętym odłączniku po stronie prądu przemiennego lub plusowym tego zespołu.
* 17. Praca przy kablach zasilaczy, powrotnych i uszyniających
Wykonanie prac przy liniach kablowych wymaga spełnienia następujących warunków:
identyfikacji kabla w terenie i wyłączenia w nim napięcia;
wyłączenia napięcia również w sąsiednich kablach w przypadku braku jednoznaczności identyfikacji kabla lub istnienia zagrożenia;
rozładowania pojemności i dwustronnego uziemienia kabla;
stosowania specjalistycznego sprzętu technicznego do cięcia kabli i środków ochrony indywidualnej odpowiednich do wykonywania danej pracy.
W przypadku stwierdzenia przerwy w obwodzie kabli powrotnych (uszyniających) należy do czasu ich naprawy wyłączyć wyłączniki zasilaczy oraz zespoły prostownikowe z ruchu i otworzyć odłączniki kabli zasilaczy przy sieci trakcyjnej.
Dopuszcza się pracę przy kablach powrotnych i uszyniających przy czynnych obiektach elektroenergetycznych pod warunkiem, że:
połączenia skrzynek przytorowych z tokami szyn są kompletne i sprawne;
w każdej sytuacji będzie zachowana ciągłość co najmniej:
2/3 przekroju nominalnego kabli powrotnych, z uwzględnieniem połączeń pomiędzy szynami torów kolejowych a skrzynką przyłączeniową kabli powrotnych lub
1/2 przekroju nominalnego kabli uszyniających kabinę sekcyjną;
na czas robót szyna minusowa w podstacji trakcyjnej lub połączenie uszyniające w kabinie sekcyjnej z systemem ochrony przeciwporażeniowej - uziemienie będą uziemione we właściwy sposób.
Podczas prac kablowych na torach i w ich pobliżu należy, z uwagi na ruch pociągów, zachować szczególne środki ostrożności. Należy pamiętać o zabezpieczeniu wykopów na trasach kablowych.
* 18. Praca w kabinie sekcyjnej z systemem ochrony przeciwporażeniowej - uszynienie
Wstęp do części niskonapięciowej kabiny sekcyjnej dozwolony jest po stwierdzeniu poprawnego stanu połączeń kabli uszyniających kabinę sekcyjną z szynami torów kolejowych.
Praca przy urządzeniach 3 kV kabiny sekcyjnej dozwolona jest po spełnieniu warunków:
stwierdzeniu poprawnego stanu połączeń kabli uszyniających kabinę sekcyjną z szynami torów kolejowych;
otwarciu odłączników kabli zasilaczy przy sieci trakcyjnej;
sprawdzeniu stanu połączeń uszyniających wewnątrz kabiny,
uszynieniu:
kabli zasilaczy przy sieci trakcyjnej lub
głowic kablowych w rozdzielni 3 kV,
przy czym zaleca się stosowanie pierwszego sposobu uszyniania (należy pamiętać o postanowieniu § 13 ust. 3).
Przy konserwacji wyłącznika szybkiego nie jest wymagane spełnienie warunku ujętego w ust. 2 pkt 4, jeżeli zachowane są warunki określone w § 13 ust. 12.
Zaleca się stosowanie urządzeń do automatycznej kontroli ciągłości kabli uszyniajacych.
* 19. Wymiana bezpieczników w obwodach 3 kV prądu stałego
W celu wymiany bezpieczników należy dane urządzenie wyłączyć spod napięcia poprzez otwarcie właściwych łączników i po stwierdzeniu braku napięcia założyć uziemienia (uszynienia) ochronne.
Jeżeli wyłączenie urządzenia jest niecelowe (np. ze względów ruchowych) dopuszcza się wymianę bezpieczników bez wyłączenia napięcia. Wymianę bezpieczników w obwodach znajdujących się pod napięciem należy wykonywać dwuosobowo i tylko w warunkach umożliwiających dogodne oraz bezpieczne użycie przeznaczonego do tego celu sprzętu izolacyjnego (kleszcze i uchwyty izolacyjne, rękawice izolacyjne).
Pracownicy wymieniający bezpieczniki w obwodach 3 kV prądu stałego powinni posiadać upoważnienia do prac pod napięciem w obwodach 3 kV prądu stałego.
Zasady wymienione w ust. 1 - 3 dotyczą zarówno bezpieczników znajdujących się od strony bieguna dodatniego, jak i bieguna ujemnego danego urządzenia.
* 20. Próby zwarciowe
Próby zwarciowe wykonuje się na podstawie wcześniej opracowanego regulaminu wykonywania prób zwarciowych, w ścisłej współpracy z dyspozytorem zasilania.
Jeśli próby zwarciowe wykonuje się w celu sprawdzenia wyłączalności zwarć, należy na dany odcinek sieci trakcyjnej podać napięcie przez sprawdzany wyłącznik szybki, a następnie wykonać zwarcie łącznikiem zwarciowym na końcu odcinka sieci trakcyjnej. Po wyłączeniu zwarcia należy sprawdzić czy zostanie wykonana negatywna próba linii. Sprawdzenia wyłączalności zwarć nie można oceniać przez załączanie wyłącznika szybkiego na zwarcie.
§ 21. Postanowienia związane z wykonywaniem prac przy urządzeniach elektroener-getycznych nn prądu stałego
Prace powinny być wykonywane przy wyłączonym napięciu, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz § 22. Zakres wyłączenia należy ograniczyć do niezbędnego minimum wynikającego z potrzeby bezpiecznego wykonania pracy - należy unikać niepotrzebnego wyłączania obwodów zabezpieczeń i sygnalizacji.
Jeżeli napięcia nie można wyłączyć ze względu na konieczność bezprzerwowego zasilania obwodów automatyki, napędów, sygnalizacji, zabezpieczeń, oświetlenia itp., prace wolno wykonywać pod napięciem lub w pobliżu napięcia, stosując w zależności od potrzeb właściwy sprzęt izolacyjny (rękawice izolacyjne, narzędzia izolowane, kleszcze i uchwyty izolacyjne) oraz sprzęt zabezpieczający przed działaniem łuku elektrycznego (okulary ochronne, gogle, osłony twarzy).
Pracownicy wykonujący prace pod napięciem powinni posiadać upoważnienia do prac pod napięciem w obwodach nn prądu stałego.
§ 22. Praca w akumulatorni
Pracę w akumulatorni przy konserwacji baterii wykonuje się pod napięciem.
W zależności od typu baterii oraz zakresu wykonywanych prac należy stosować właściwy sprzęt izolacyjny (rękawice izolacyjne, narzędzia izolowane, kleszcze i uchwyty izolacyjne) oraz inne środki ochrony indywidualnej (ubrania i rękawice kwasoodporne, okulary ochronne, osłony twarzy itp.).
Przed każdą pracą oraz w czasie pracy pomieszczenie akumulatorni należy przewietrzać.
Postanowienia ust. 1 - 3 dotyczą również sytuacji, gdy bateria akumulatorów nie jest umieszczona w osobnym pomieszczeniu (akumulatorni).
Pracownicy wykonujący prace przy czynnej baterii akumulatorów powinni posiadać upoważnienia do prac pod napięciem w obwodach nn prądu stałego.
Załącznik nr 1
do instrukcji EBH-1c
............................, ................. (miejscowość) (data) ................................................. (pieczęć zakładu pracy)
U P O W A Ż N I E N I E Nr…...... /........
Pan/Pani …………................................................................... (imię i nazwisko) .................................................................................. (stanowisko i komórka wykonawcza) jest upoważniony/a do wykonywania prac pod napięciem przy:
na terenie działania .................................................................................. (nazwa zakładu pracy, komórki wykonawczej) w zakresie zgodnym z postanowieniami instrukcji EBH-1c.
Niniejsze upoważnienie ważne jest do dnia ……………… wyłącznie razem ze świadectwem kwalifikacyjnym na stanowisku eksploatacji nr: ....................................
Podstawa prawna: § 3 ust. 5 Instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej. Prace przy i w pobliżu urządzeń rozdzielczych prądu stałego EBH-1c.
....................................................................................... (pieczęć imienna i podpis prowadzącego eksploatację w zakładzie pracy)
*) - niepotrzebne skreślić |
Format A7, tło jasnobrązowe
Załącznik nr 2
...................................................................... do instrukcji EBH-1c
(pieczęć jednostki organizacyjnej/komórki wykonawczej
wydającej polecenie)
POLECENIE WYKONANIA PRACY Nr...................
przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej
Część A
Kierującemu zespołem *):
.......................................................................................... wraz z zespołem ........................................
(imię i nazwisko kierującego zespołem) (łączna ilość osób w zespole)
nadzorującemu *) …………………………………………………………………………………………...
(imię i nazwisko nadzorującego)
polecam wykonać następujące prace:………………………………………………………………………….. ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Rodzaj pracy: z całkowicie wyłączonym napięciem − w pobliżu napięcia − pod napięciem*)
Miejsce pracy (obiekt, urządzenie) ……………………………………………………………………..…………..
granice miejsca pracy .................................................................................................................................................
Termin rozpoczęcia pracy ....................................................................... godz. ……… (dzień, miesiąc, rok)
Termin zakończenia pracy ...................................................................... godz. ……....
(dzień, miesiąc, rok)
Dopuszczający ..................................................................................................................................................
(imię i nazwisko lub stanowisko)
Koordynujący ………………... ……...............................................................................................................
(imię i nazwisko lub stanowisko)
Kierownik robót ................................................................................................................................................
(imię i nazwisko)
Dla podanej wyżej pracy należy:
a) wykonać czynności przygotowawcze
b) wyłączyć wyłączniki
c) otworzyć odłączniki
d) zamknąć odłączniki
e) załączyć wyłączniki
f) wywiesić tablice ostrzegawcze „Nie załączać” na napędach
………………………………………………………………………..……………………………….……………
g) po sprawdzeniu braku napięcia założyć uziemienia/uszynienia*) ochronne w następujących miejscach
h) zastosować dodatkowe środki zabezpieczające
i) zastosować szczególne środki bezpieczeństwa
Miejsca niebezpieczne ………………………………………………………………………………….………....
…………………………………………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………………………………...……
Numery lub oznaczenia załączników do polecenia* ) ...........................................................................................
Data wydania polecenia 13. Poleceniodawca
…………………………. .…………………….
(dzień, miesiąc, rok) (podpis i pieczęć imienna)
14. Zmiany:
termin wykonania pracy: ………………………………………………………………………………..
liczba pracowników w zespole: ……………………………………………………...………………… ……………………………
(data, podpis i pieczęć poleceniodawcy)
*) niepotrzebne skreślić
Część B Adnotacje o realizacji polecenia
Przygotowanie miejsca pracy
Lp. |
Data |
Nazwa obiektu |
Zgodę na przygotowanie miejsca pracy wydał |
Podpis osoby dokonu- jącej wpisu |
Miejsce pracy przygotował |
|||||
|
|
|
Imię i nazwisko dyspozytora zasilania/ koordynującego*) |
Godz. wydania zgody
|
Imię i nazwisko kierownika robót |
Godz. wydania zgody dopusz-czającemu |
|
Imię i nazwisko dopuszczającego |
Godz. przygo-towania miejsca pracy |
Podpis dopuszczają-cego |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dopuszczenie do pracy i zakończenie pracy
Lp. |
Przyjęcie miejsca pracy i dopuszczenie do pracy |
Zakończenie pracy |
||||||||
|
Data dopusz-czenia do pracy |
Godz. dopusz-czenia do pracy |
Imię i nazwisko przyjmującego miejsce pracy (kierujący zespołem, nadzorujący)*) |
Podpis przyjmu-jącego miejsce pracy |
Podpis dopusz-czające-go |
Data zakoń-czenia pracy |
Godz. zakoń-czenia pracy |
Imię i nazwisko zgłaszającego zakończenie pracy (kierujący zespołem/ nadzorujący)*) |
Podpis zgłasza-jącego zakoń-czenie pracy |
Podpis dopusz-czają-cego |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Likwidacja miejsca pracy
Lp. |
Zgłoszenie kierownikowi robót zakończenia pracy przez dopuszczającego |
Zgoda kierownika robót na likwidację miejsca pracy |
Podpis osoby dokonującej wpisu |
Likwidacja miejsca pracy przez dopuszczającego |
Powiadomienie o likwidacji miejsca pracy i gotowości urządzeń do załączenia napięcia |
Podpis osoby dokonującej wpisu |
||||||
|
Data |
Godz. |
Data |
Godz. wydania zgody |
|
Godz. likwidacji miejsca pracy |
Podpis dopusz-czającego |
Data powiado-mienia |
Godz. powiado-mienia kierownika robót |
Imię i nazwisko dyspozytora zasilania/ koordynującego*) |
Godz. powia-dom. dyspo-zytora |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*) - niepotrzebne skreślić
Przerwy w pracy: ………………………………………………………………..…………………….
(data, godz., przyczyna - sprawdzenie warunków zabezpieczenia miejsca pracy po przerwie)
………………………………………………………………………………….……….……………
………………………………………………………… ………...……………….……………
(imię i nazwisko oraz podpis kierującego zespołem)
Załącznik nr 3
do Instrukcji EBH-1c
Wytyczne wypełniania
„Polecenia wykonania pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej”
Polecenie wykonania pracy przy urządzeniach elektroenergetyki kolejowej, zwane dalej „Poleceniem”, należy wystawić w takiej ilości egzemplarzy, aby otrzymali je: kierujący zespołem pracowników, dopuszczający oraz dyspozytor zasilania (koordynujący), jak również nadzorujący i kierownik robót, o ile zostali wyznaczeni.
Wszystkie egzemplarze polecenia powinny być jednobrzmiące i czytelne. Każdą stronę polecenia należy oznaczyć tym samym numerem polecenia.
Oryginał „Polecenia” otrzymuje kierujący zespołem pracowników (nadzorujący).
Część A
Na numer „Polecenia” składa się: skrót jednostki organizacyjnej lub komórki wykonawczej wydającej polecenie, liczba porządkowa z rejestru wydanych poleceń (pisemnych lub ustnych) i rok wydania polecenia, np. EZ 5/01/2003, EZSZ 4/5l/2003 itp.
W punkcie 1 „Polecenia” należy wpisać imię i nazwisko kierującego zespołem, ilość osób w zespole oraz zakres pracy przewidzianej do wykonania. W przypadku wyznaczenia nadzorującego należy wpisać, zamiast kierującego zespołem, imię i nazwisko nadzorującego oraz zakres nadzorowanej pracy.
W punkcie 2 „Polecenia” należy podać warunki wykonania pracy, tj. czy praca odbywać się będzie: „z całkowicie wyłączonym napięciem”, „w pobliżu napięcia”, „pod napięciem”.
W punkcie 3 „Polecenia” należy podać miejsce pracy, z wyszczególnieniem obiektów
i urządzeń, przy których będzie wykonywana praca, oraz granice miejsca pracy.
W punktach 4 i 5 „Polecenia” należy podać odpowiednio planowany termin rozpoczęcia pracy i planowany termin zakończenia pracy, z uwzględnieniem daty i godziny.
Punkt 6 „Polecenia”
Dopuszczający zostaje wyznaczony przez poleceniodawcę stanowiskiem służbowym (np. elektromonter) lub imiennie.
Jeżeli dopuszczający wchodzi w skład zespołu pracowników Spółki, a wyznaczony został przez poleceniodawcę stanowiskiem służbowym - imiennie wyznacza go kierujący zespołem w uzgodnieniu z dyspozytorem zasilania (koordynującym). W tym przypadku nazwisko dopuszczającego należy wpisać w części B „Polecenia”.
Punkt 7 „Polecenia”
O ile koordynującym nie jest dyspozytor zasilania, poleceniodawca wyznacza koordynującego imiennie. Imię i nazwisko dyspozytora zasilania jako osoby wydającej zgodę na przygotowanie miejsca pracy wpisuje dopuszczający w części B „Polecenia”.
W punkcie 8 „Polecenia” należy podać imię i nazwisko kierownika robót. Funkcja ta wyznaczana jest w przypadku, gdy poleceniodawca uzna to za konieczne.
W punkcie 9 „Polecenia” należy podać środki i warunki niezbędne do bezpiecznego wykonania pracy, w tym w podpunktach:
wszystkie czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem przełączeń, np. „Przestawić rodzaj pracy podstacji w pozycję - lokalnie” itp.,
numery lub nazwy wyłączników, które należy wyłączyć (lub których stan wyłączenia należy potwierdzić), wraz z podaniem lokalizacji tych wyłączników,
numery lub nazwy odłączników, które należy otworzyć (lub których stan otwarcia należy potwierdzić), wraz z podaniem lokalizacji tych odłączników,
numery lub nazwy odłączników, które należy zamknąć (lub których stan zamknięcia należy potwierdzić), wraz z podaniem lokalizacji tych odłączników,
numery lub nazwy wyłączników, które należy załączyć (lub których stan załączenia należy potwierdzić), wraz z podaniem lokalizacji tych wyłączników,
numery lub nazwy napędów łączników i sterowników, na których muszą być wywieszone tablice ostrzegawcze zakazujące wykonywania czynności łączeniowych,
dokładne określenie miejsc założenia przenośnych uziemień ochronnych lub uszynień
ochronnych,
dodatkowe środki zabezpieczające miejsce pracy (ustawienie ogrodzeń, osłon, ekranów, przegród lub obudów izolacyjnych, sposoby wyłączenia napięć pomocniczych, miejsca zawieszenia tablic informacyjnych Pod napięciem, Uziemiono, Miejsce pracy itp.) oraz sprzęt niezbędny do realizacji prac; w przypadku prac wykonywanych w pobliżu napięcia i braku możliwości zastosowania środków ochronnych - nakazać sprawowanie nadzoru przez kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych,
szczególne środki bezpieczeństwa, jakie należy zastosować: przy wykonywaniu pomiarów (przewidywane zdjęcie uziemień/uszynień), przy pracy w czynnych torach kolejowych itp.
W punkcie 10 „Polecenia” należy podać wszystkie nieosłonięte urządzenia elektroenergetyczne lub ich części, które w pobliżu miejsca pracy znajdują się pod napięciem, i inne zagrożenia występujące w miejscu pracy.
W punkcie 11 „Polecenia” należy podać numery lub nazwy wszelkich dokumentów, które powinny być dołączone do polecenia, np.: „Regulamin wyłączenia napięcia Nr ……” itp.
W punktach 12 i 13 „Polecenia” należy zamieszczać kolejno: datę wydania polecenia oraz imienną pieczęć i podpis poleceniodawcy.
Punkt 14 „Polecenia”
Zmiany w poleceniu mogą być dokonywane wyłącznie przez poleceniodawcę bezpośrednio na egzemplarzu polecenia, a w przypadku gdy jest to niemożliwe - przekazane dyspozytorowi zasilania oraz kierującemu zespołem środkami łączności. Zmiany mogą dotyczyć wyłącznie terminu wykonania pracy i liczby pracowników w zespole. W przypadkach konieczności wprowadzenia innych zmian należy wystawić nowe polecenie wykonania pracy. Zmiany w poleceniu mogą być dokonywane przez każdego poleceniodawcę posiadającego znajomość terenowego układu urządzeń, przy których będzie wykonywana praca, wymienionego w wykazie poleceniodawców ustalonym przez prowadzącego eksploatację.
Część B
Część B „Polecenia” przeznaczona jest do dokonywania zapisów o przygotowaniu miejsca pracy, dopuszczeniu do pracy, przerwach w pracy, zakończeniu pracy i likwidacji miejsca pracy.
We wszystkich tabelach zamieszczonych w części B należy wypełniać jedynie pierwszy wiersz; pozostałe wiersze powinny być wykreślone, tak jak to pokazano przykładowo we wzorze.
Tabela zamieszczona w punkcie B1 „Polecenia” przeznaczona jest do dokonywania zapisów o przygotowaniu miejsca pracy.
Zapisów w tabeli B1 powinni dokonywać:
w przypadku wyznaczenia w poleceniu kierownika robót:
dyspozytor zasilania (koordynujący) - wypełniając rubryki 2, 4, 5, 6 i 8 - na posiadanym przez niego egzemplarzu polecenia,
kierownik robót - wypełniając rubryki 2, 4, 5, 6, 7, 8 i 9 - na posiadanym przez niego egzemplarzu polecenia,
dopuszczający - wypełniając rubryki 2, 6, 7, 8, 9, 10 i 11 - na przeznaczonym dla niego egzemplarzu polecenia oraz rubryki 2, 9, 10 i 11 - na egzemplarzu kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych lub na egzemplarzu nadzorującego, o ile został wyznaczony;
w przypadku polecenia bez wyznaczonego kierownika robót:
dyspozytor zasilania (koordynujący) - wypełniając rubryki 2, 4, 5, 8 i 9 - na posiadanym przez niego egzemplarzu polecenia,
dopuszczający - wypełniając rubryki 2, 4, 5, 8, 9 10 i 11 - na przeznaczonym dla niego egzemplarzu polecenia oraz rubryki 2, 9, 10 i 11 - na egzemplarzu kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych lub na egzemplarzu nadzorującego, o ile został wyznaczony .
Tabela zamieszczona w punkcie B2 „Polecenia” przeznaczona jest do dokonywania zapisów o przyjęciu miejsca pracy, dopuszczeniu do pracy i zakończeniu pracy.
Zapisów w tabeli B2 powinni dokonywać:
dopuszczający - wypełniając rubryki 2, 3, 4, 6, 9 i 11 - na przeznaczonym dla niego egzemplarzu polecenia oraz na egzemplarzu kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych lub na egzemplarzu nadzorującego w przypadku pracy realizowanej przez zespół pracowników niekwalifikowanych,
kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych lub nadzorujący w przypadku pracy realizowanej przez zespół pracowników niekwalifikowanych - wypełniając rubryki 5, 7, 8 i 10 - na posiadanym przez niego egzemplarzu polecenia i na egzemplarzu dopuszczającego.
Tabela zamieszczona w punkcie B3 „Polecenia” przeznaczona jest do dokonywania zapisów o likwidacji pracy.
Zapisów w tabeli B3 powinni dokonywać:
w przypadku wyznaczenia w poleceniu kierownika robót:
kierownik robót - wypełniając rubryki 2, 3, 4, 5, 6, 9, 10, 11, 12 i 13 - na posiadanym przez niego egzemplarzu polecenia,
dopuszczający - wypełniając rubryki 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 i 13 - na przeznaczonym dla niego egzemplarzu polecenia,
dyspozytor zasilania (koordynujący) - wypełniając rubryki 9, 11, 12 i 13 - na posiadanym przez niego egzemplarzu polecenia;
w przypadku polecenia bez wyznaczonego kierownika robót:
dopuszczający - wypełniając rubryki 7, 8, 9, 11, 12 i 13 - na przeznaczonym dla niego egzemplarzu polecenia,
dyspozytor zasilania (koordynujący) - wypełniając rubryki 9, 11, 12 i 13 - na posiadanym przez niego egzemplarzu polecenia.
Zapisy dotyczące dat i godzin w poszczególnych tabelach powinny być jednakowe w rubrykach o tej samej numeracji na wszystkich egzemplarzach poleceń znajdujących się u osób bezpośrednio współpracujących ze sobą przy realizacji polecenia.
W punkcie B4 „Polecenia” kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych (nadzorujący, o ile został wyznaczony) powinien odnotować każdą zaistniałą przerwę w pracy, zapisując datę, czas trwania przerwy i jej przyczynę, jak również wynik sprawdzenia warunków zabezpieczenia miejsca pracy po przerwie oraz potwierdzić to swoim podpisem.
.............................................................................. Załącznik nr 4 do instrukcji EBH-1c
(pieczęć jednostki wydającej polecenie)
Polecenie wykonania pracy przy urządzeniach rozdzielczych prądu stałego (formularz wielokrotny)
Część A Dotyczy: ……………………………………………………………..…………….
(określić obiekt, miejsce, zakres pracy)
Miejsce pracy, zakres pracy oraz warunki bezpiecznego wykonania pracy znajdują w części B polecenia wykonania pracy.
Lp.
|
Wydanie polecenia |
Realizacja polecenia |
O zakończeniu pracy, likwidacji miejsca pracy i gotowości urządzeń do załączenia napięcia powiadomiono dyspozytora zasilania |
||||||||||||||||
|
Data i godz. pracy |
Imię i nazwisko polecenioda-wcy |
Numer ewidencyj-ny i data wydania polecenia |
Imię i nazwisko kierującego zespołem pracowników + ilość pracowników |
Imię i nazwisko lub stanowisko służbowe dopusz-czającego
|
Podpis polece-niodaw-cy/ osoby dokonu- jącej wpisu*) |
Przygotowanie miejsca pracy |
Dopuszczenie do pracy |
Zakończenie pracy |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
Na przygotowanie miejsca pracy uzyskano zgodę dyspozytora zasilania |
W miejscu pracy wykonano czynności pkt. 4 polecenia. Sprawdzono brak napięcia, obecność uziemień (uszynień) i tablic ostrzegawczych. Pouczono pracowników o miejscu pracy i miejscach niebezpiecznych. Do pracy dopuszczono. Miejsce pracy przyjęto. |
Prace zakończono. Pracownicy opuścili miejsce pracy. Narzędzia usunięto. Miejsce pracy uporządkowano. Zdjęto uziemienia (uszynienia) i tablice ostrzegawcze. Urządzenia przygotowano do ruchu. |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
godz. min. |
Imię i nazwisko dyspozytora zasilania |
Imię i nazwisko dopuszcza-jącego |
Podpis osoby doko-nują- cej wpisu |
godz. min. |
Podpis dopusz-czają-cego |
Podpis kierującego zespo-łem |
godz. min. |
Podpis kierującego zespo-łem |
Podpis dopuszczają-cego |
godz. min. |
Imię i nazwisko dyspozytora zasilania - dopuszczającego *) |
Podpis osoby doko-nują- cej wpisu |
01 |
02 |
03 |
04 |
05 |
06 |
07 |
08 |
09 |
10 |
11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 |
19 |
20 |
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Przerwy w pracy …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
(data, godz., przyczyna - sprawdzenie warunków zabezpieczenia miejsca pracy po przerwie)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………..….
(imię i nazwisko oraz podpis kierującego zespołem)
*) - niepotrzebne skreślić
Część B
1. Kierującemu zespołem pracowników (wymienionemu w części A, w kolumnie 05) z zespołem …….... pracowników poleca się w obiekcie zasilania …………..…………………………………
w pomieszczeniu - rozdzielni - celce *) .
wykonać następujące prace
2. Praca ma być wykonana:
z całkowicie wyłączonym napięciem - w pobliżu napięcia - pod napięciem*)
3. Na przygotowanie miejsca pracy wyda zgodę dyspozytor zasilania, który pełni funkcję koordynującego.
4. Do wykonania podanej wyżej pracy należy:
a) wykonać czynności przygotowawcze
b) wyłączyć wyłączniki
c) otworzyć odłączniki
d) zamknąć odłączniki
e) załączyć wyłączniki
f) wywiesić tablice ostrzegawcze Nie załączać na napędach
g) po sprawdzeniu braku napięcia założyć uziemienia (uszynienia) ochronne w następujących miejscach .
h) zastosować dodatkowe środki zabezpieczające
i) zastosować szczególne środki bezpieczeństwa
5. Miejsca niebezpieczne
Data i nr pierwszego polecenia z części A, wiersz 1, kolumna 04 ............................................
(pieczęć imienna i podpis pierwszego poleceniodawcy)
*) niepotrzebne skreślić
Załącznik nr 5
do Instrukcji EBH-1c
Wytyczne wypełniania „Polecenia wykonania pracy
przy urządzeniach rozdzielczych prądu stałego” (formularz wielokrotny)
Formularz wielokrotny „Polecenia wykonania pracy przy urządzeniach rozdzielczych prądu stałego”, zwanego dalej „Poleceniem”, przeznaczony jest do wystawiania poleceń dla prac mających charakter powtarzalny, wykonywanych okresowo. Może on być wykorzystywany wyłącznie wtedy, gdy warunki bezpieczeństwa pracy określone w części B „Polecenia” przez pierwszego poleceniodawcę nie ulegają zmianie przy wykonywaniu kolejnych prac i gdy poleceniodawca nie przewiduje wyznaczenia do realizacji prac kierownika robót lub nadzorującego.
„Polecenie” należy wystawić w takiej ilości egzemplarzy, aby posiadali je: poleceniodawca, kierujący zespołem pracowników, dopuszczający i dyspozytor zasilania.
Pierwsze wystawienie „Polecenia” powinno być zapisane przez poleceniodawcę na wszystkich wydanych egzemplarzach „Polecenia”. Kolejne polecenia powinny być wypełniane przez poleceniodawcę na egzemplarzu będącym w jego posiadaniu i dalej mogą być przekazywane przez niego bezpośrednio, telefonicznie lub w formie telefonogramu, dyspozycji pisemnej itp., za potwierdzeniem otrzymanej informacji przez osobę dokonującą adnotacji na egzemplarzu „Polecenia”, na którym dokonuje wpisu.
Dozwolone jest 6-cio krotne zapisanie polecenia wykonania pracy na formularzu „Polecenia”.
Część A
Tabela zamieszczona w części A „Polecenia” służy do dokonywania zapisów dotyczących wystawienia „Polecenia” (kolumny 02 - 07) oraz realizacji „Polecenia” (kolumny 08 - 20).
Zapisy dotyczące wystawienia „Polecenia” zamieszczane być winny w kolejnych wierszach tabeli (kolumny od 02 do 06) i wypełniane przez:
poleceniodawcę, który na wszystkich wydanych egzemplarzach „Polecenia”, z uwzględnieniem postanowienia punktu 3, wpisuje:
w nagłówku polecenia: nazwę obiektu, miejsce oraz zakres pracy przewidzianej do wykonania (wypełnia pierwszy poleceniodawca),
w kolumnie 02 wpisuje datę planowanej pracy i godziny, w jakich ma być wykonana,
w kolumnie 03 wpisuje swoje imię i nazwisko oraz stanowisko służbowe,
w kolumnie 04 wpisuje numer ewidencyjny (zgodnie z § 14 instrukcji EBH-1) i datę wystawienia polecenia,
w kolumnie 05 wpisuje imię i nazwisko kierującego zespołem pracowników wraz z ilością pracowników np. „Jan Kowalski + 3”,
w kolumnie 06 wpisuje imię i nazwisko lub stanowisko służbowe dopuszczającego np. „elektromonter dyżurny PT Tarczyn”,
w kolumnie 07 - potwierdza wystawienie polecenia swoim podpisem;
dokonywanie poprawek w kolumnach 01 do 07 jest niedozwolone;
kierującego zespołem pracowników - na egzemplarzach znajdujących się w jego posiadaniu - który w kolumnach od 02 do 06 wpisuje dane przekazane przez poleceniodawcę bezpośrednio, telefonicznie lub w formie telefonogramu, dyspozycji pisemnej itp., co dodatkowo w rubryce 07 potwierdza własnoręcznym podpisem;
dyspozytora zasilania (koordynującego) - na jego egzemplarzu polecenia - który w kolumnach od 02 do 06 wpisuje dane przekazane przez poleceniodawcę bezpośrednio, telefonicznie lub w formie telefonogramu, dyspozycji pisemnej itp., co dodatkowo w rubryce 07 potwierdza własnoręcznym podpisem.
Zapisy o realizacji „Polecenia” powinny być prowadzone w kolejnych wierszach tabeli (kolumny od 08 do 20) przez osoby wskazane w nagłówkach poszczególnych kolumn. Dyspozytor zasilania na swoim egzemplarzu „Polecenia” wypełnia kolumny 08, 09, 10, potwierdzając własnoręcznym podpisem w kolumnie 11 wydanie zgody na przygotowanie miejsca pracy przez dopuszczającego. Adnotacji dotyczących zakończenia pracy, likwidacji miejsca pracy i gotowości urządzeń do załączenia napięcia dokonują dyspozytor zasilania i dopuszczający, wypełniając kolumnę 18 i 19 (dyspozytor zasilania wpisuje nazwisko dopuszczającego, dopuszczający - nazwisko dyspozytora zasilania) oraz kolumnę 20, w której podpisują się na posiadanych przez siebie egzemplarzach polecenia.
Adnotacje o każdej zaistniałej przerwie w pracy powinny być zapisywane (w przeznaczonym na to miejscu pod tabelą) przez kierującego zespołem pracowników kwalifikowanych, z podaniem daty, czasu trwania przerwy i jej przyczyny oraz wyniku sprawdzenia warunków zabezpieczenia miejsca pracy po przerwie oraz potwierdzone jego podpisem.
Część B
W punkcie 1 części B „Polecenia” należy wpisywać kolejno:
nazwę obiektu (podstacji trakcyjnej, kabiny sekcyjnej, stacji energetycznej),
dokładne określenie miejsca, w którym ma się odbyć praca, np. „Celka WS zasilacza Brwinów 1”,
dokładne określenie zakresu pracy np. „Przegląd miesięczny wyłącznika szybkiego w zakresie jak w tabeli … instrukcji ...”.
W punkcie 2 „Polecenia” podaje się warunki wykonania pracy, tj. czy praca odbywać się będzie: „z całkowicie wyłączonym napięciem”, „w pobliżu napięcia”, „pod napięciem”.
Punkt 3 „Polecenia” przypomina o obowiązku uzyskania zezwolenia od dyspozytora zasilania na przygotowanie miejsca pracy.
W punkcie 4 „Polecenia” należy podać kolejno:
wszystkie czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem przełączeń, np. „Uziemić szynę minusową”, „Przestawić rodzaj pracy podstacji w pozycję - lokalnie”, „We współpracującej kabinie sekcyjnej przestawić rodzaj pracy zasilacza w pozycję - ręcznie” itp.,
symbole numerowe lub nazwy wyłączników, które muszą być wyłączone w celu bezpiecznego wykonania pracy; dla wyłączników znajdujących się poza obiektem zasilania, w którym odbywać się będzie praca, podać dodatkowo miejsce ich zainstalowania np. „wyłącznik mocy linii PKP 3 w GPZ Żyrardów”,
symbole numerowe lub nazwy odłączników, które należy otworzyć (lub których stan otwarcia należy potwierdzić); dla odłączników znajdujących się poza obiektem zasilania, w którym odbywać się będzie praca, podać dodatkowo miejsce ich zainstalowania,
symbole numerowe lub nazwy odłączników (w tym również odłączników uziemiających lub uszyniających), które należy zamknąć (lub których stan zamknięcia należy potwierdzić) w celu bezpiecznego wykonania pracy lub zapewnienia ciągłości zasilania sieci trakcyjnej; dla odłączników znajdujących się poza obiektem zasilania, w którym odbywać się będzie praca, podać dodatkowo miejsce ich zainstalowania,
symbole numerowe lub nazwy wyłączników, które należy załączyć (lub których stan załączenia należy potwierdzić) w celu bezpiecznego wykonania pracy lub zapewnienia ciągłości zasilania sieci trakcyjnej; dla wyłączników znajdujących się poza obiektem zasilania, w którym odbywać się będzie praca, podać dodatkowo miejsce ich zainstalowania,
symbole numerowe lub nazwy napędów łączników i sterowników, na których
muszą być wywieszone tablice ostrzegawcze zakazujące wykonywania czynności łączeniowych,
dokładne określenie miejsc założenia przenośnych uziemień ochronnych lub uszynień
ochronnych,
dodatkowe środki zabezpieczające miejsce pracy (ustawienie ogrodzeń, osłon,
ekranów, przegród lub obudów izolacyjnych, sposoby wyłączenia napięć pomocniczych, miejsca zawieszenia tablic informacyjnych Pod napięciem, Uziemiono, Miejsce pracy itp.) oraz sprzęt niezbędny do realizacji prac,
szczególne środki bezpieczeństwa, jakie należy zastosować, np. przy wykonywaniu pomiarów (przewidywane zdjęcie uziemień/uszynień) itp.
W punkcie 5 „Polecenia” należy wymienić wszystkie nieosłonięte urządzenia elektroenergetyczne lub ich części, które w pobliżu miejsca pracy znajdują się pod napięciem, oraz inne zagrożenia występujące w miejscu pracy.
W punkcie 6 „Polecenia” należy wpisać datę i nr ewidencyjny pierwszego polecenia z części A, wiersz 1, kolumna 04.
W prawym dolnym rogu części B „Polecenia” pierwszy poleceniodawca składa podpis i przystawia imienną pieczęć.
Załącznik nr 6
do Instrukcji EBH-1c
POUCZENIE PISEMNE DLA ZESPOŁU PRACOWNIKÓW KWALIFIKOWANYCH
do polecenia wykonania pracy nr …………………… z dnia ………………………
Dnia ……………….…...…..….. w godz. ……………....... zespół pracowników kwalifikowanych będzie wykonywał pracę w (obiekt) ………………………………………………………………………………............................................
Zakres wykonywanej pracy: ………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………................................
…………………………………………………………………………………………………………................................
…………………………………………………………………………………………………………................................
Wyłączenie napięcia nastąpi poprzez:
wyłączenie wyłączników ………………………………………………………………………………….............…..
……………………………………………………………………………………………………................................
otwarcie odłączników ……………………………………………………………………………................................
…………………………………………………………………………………………………………........…………………………………………………………………………………............................................................................
zamknięcie odłączników …………………………………………………………………………………...................
Miejsca założenia uziemień/uszynień*) ochronnych, z ewentualnym wskazaniem osób wykonujących te czynności:
1) ……...…...….…... ………….……....….…… 6) …………....………. …….……….….…………
2) ……….…....……. ………….……....….…… 7) ……….…...………. …….……….….…………
3) …….……......…... ………….……....….…… 8) ……….…....…...…. …….……….….…………
4) …….………..…... ………….……....….…… 9) ……….…...………. …….……….….…………
5) ………….…....….. ……………….………… 10) …….….....………. …….……….….………….
Należy zwrócić uwagę na miejsca niebezpieczne:
pod napięciem znajdować się będą: ………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………...............................
……………………………………………………………………………………………………...............................
……………………………………………………………………………………………………...............................
……………………………………………………………………………………………………...............................
należy również zachować ostrożność przy: …………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………...............................
……………………………………………………………………………………………………...............................
Sposób osygnalizowania miejsca pracy, z ewentualnym wskazaniem osób wykonujących te czynności:
………………………………………………………………………………………………………….............................
………………………………………………………………………………………………………….............................
………………………………………………………………………………………………………….............................
………………………………………………………………………………………………………….............................
Przypominam o obowiązku używania właściwych narzędzi pracy, właściwego sprzętu ochronnego (hełmy ochronne, szelki bezpieczeństwa, kamizelki ostrzegawcze, rękawice izolacyjne itp.), przestrzegania przepisów i zasad bhp oraz zachowania ostrożności przy pracy na wysokości i w pobliżu urządzeń będących pod napięciem.
Pracownicy oświadczają, że przystępują do wykonywania pracy wymienionej i omówionej w pouczeniu pisemnym w dobrej kondycji psychofizycznej, wypoczęci i trzeźwi.
Do wiadomości przyjęli i pokwitowali własnoręcznym podpisem:
…………………………………………….
……………………………………………. imię i nazwisko oraz podpis kierującego zespołem
…………………………………………….
……………………………………………. ……………………………………………….
…………………………………………….
…………………………………………….
*) - niepotrzebne skreślić
Załącznik nr 7
do Instrukcji EBH-1c
POUCZENIE PISEMNE DLA ZESPOŁU PRACOWNIKÓW NIEKWALIFIKOWANYCH
do polecenia wykonania pracy nr …………………… z dnia ………………………
Dnia ……………….…... w godz. ……….. zespół pracowników niekwalifikowanych pod kierownictwem ………………………………………… będzie wykonywał pracę w ..............................................................
(inię i nazwisko kierującego zespołem) (wymienić obiekt)
.……………………........................................................................................................................................
pod nadzorem wykwalifikowanego pracownika „PKP Energetyka” spółka z o.o.
Zakres wykonywanej pracy: …………………………………………...……………………………………..
………………………………………………………………………………………………………................
………………………………………………………………………………………………………................
………………………………………………………………………………………………………................
Uziemiacze/uszyniacze*) ochronne założone są: ...............................................................................................
(określić dokładne miejsca założenia uziemiaczy/uszyniaczy*) ochronnych)
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
Pod napięciem znajdują się: ...............................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
(wymienić wszystkie urządzenia i instalacje znajdujące się pod napięciem w pobliżu miejsca wykonywanej pracy)
.............................................................................................................................................................
Do wyżej wymienionych urządzeń i instalacji nie wolno zbliżać się na odległość mniejszą niż 1,4 m (dotyczy napięcia do 30 kV).
Miejsce pracy przygotowano. Udowodniono brak napięcia.
W przypadku wystąpienia przerwy w pracy, ponowne jej rozpoczęcie może nastąpić po wyrażeniu zgody nadzorującego.
Za technologię robót oraz ewentualne uszkodzenia urządzeń elektroenergetycznych odpowiada kierujący zespołem.
Pracownicy oświadczają, że przystępują do wykonywania pracy wymienionej i omówionej w pouczeniu pisemnym w dobrej kondycji psychofizycznej, wypoczęci i trzeźwi.
Pouczenie przyjęli do wiadomości i pokwitowali własnoręcznym podpisem (wszyscy pracownicy zespołu):
kierujący zespołem …………………………………………….
pracownicy zespołu:
…………………………………………….
…………………………………………….
…………………………………………….
…………………………………………….
…………………………………………….
Pracę można wykonywać.
........................................................... .........................................................
(data, godz.) (imię i nazwisko oraz podpis nadzorującego)
Praca została zakończona dnia ............................... o godz. .....................
Miejsce pracy uprzątnięto, wyprowadzono podległych pracowników na odległość większą niż 1,4 m od urządzeń elektroenergetycznych i wydano im zakaz zbliżania się do tych urządzeń.
................................................................. ..................................................................
(imię i nazwisko oraz podpis kierującego zespołem) (imię i nazwisko oraz podpis nadzorującego)
*) - niepotrzebne skreślić
Dodatek *)
Wyciąg z instrukcji EBH - 1a
§ 34. Wykonywanie czynności łączeniowych odłącznikami sieci górnej
Czynności łączeniowe odłącznikami sieci górnej mogą być wykonywane:
ręcznie - z miejsca zainstalowania odłączników;
lokalnie - z podstacji trakcyjnej, kabiny sekcyjnej, posterunku ruchu;
zdalnie - z nastawni zdalnego sterowania.
Czynności łączeniowe odłącznikami sieci górnej mogą być wykonywane przez:
dyspozytora zasilania z nastawni zdalnego sterowania;
pracownika uprawnionego;
osobę dowodnie przeszkoloną w tym zakresie.
§ 35. Ręczne wykonywanie czynności łączeniowych z miejsca zainstalowania odłączników
Przed każdorazowym ręcznym wykonaniem czynności łączeniowych należy:
stwierdzić na podstawie numeru, czy odłącznik jest tym, do którego odnosi się nakaz łączeniowy;
sprawdzić uszynienia (uziemienia) konstrukcji wsporczej, na której zamontowany jest odłącznik;
sprawdzić pozycję styków odłącznika, czy jest zgodna ze stanem przed przełączeniem;
dokonać oględzin stanu odłącznika i jego napędu, zwracając szczególną uwagę na stan izolatorów i układ przeniesienia napędu.
Po stwierdzeniu prawidłowego stanu urządzeń wymienionych w ust. 1 należy odblokować napęd i wykonać czynność łączeniową w sposób właściwy dla danego typu odłącznika i zastosowanego napędu.
Po zakończeniu czynności łączeniowej należy utwierdzić (zablokować) napęd przed niezamierzoną zmianą położenia w sposób określony dla danego typu, a następnie dokonać powtórnych oględzin zgodnie z ust. 1 pkt 3 i 4.
Czynność łączeniową należy wykonywać zdecydowanie, przemieszczając dźwignię napędu w skrajne położenie.
Ręczne czynności łączeniowe należy wykonywać w rękawicach izolacyjnych i hełmie ochronnym, używając właściwej dla danego typu napędu dźwigni lub korby.
Zabrania się wykonywania czynności łączeniowych odłącznikiem, który posiada widoczne cechy uszkodzeń oraz gdy konstrukcja wsporcza, na której jest zainstalowany, nie jest uszyniona (uziemiona).
§ 36. Lokalne, zdalne wykonywanie czynności łączeniowych
Przed każdorazowym dokonaniem czynności łączeniowej odłącznikiem wyposażonym w napęd silnikowy należy upewnić się czy sygnalizacja stanu położenia odłącznika (otwarty, zamknięty) jest jednoznaczna i zgodna ze stanem, jaki powinien mieć odłącznik przed przełączeniem.
Po stwierdzeniu prawidłowości wskazań sygnalizacji stanu dokonać przełączenia, obserwując sygnalizację stanu położenia odłącznika i poprawność jej zmiany.
W przypadku braku potwierdzenia zmiany stanu odłącznika lub wystąpienia sygnalizacji niejednoznacznej należy czynność łączeniową powtórzyć.
Po powtórnym wystąpieniu sytuacji, o której mowa w ust. 3, należy czynność łączeniową wykonać przy podwyższonym napięciu liniowym.
Jeżeli wykonanie czynności łączeniowych za pomocą urządzeń sterowania lokalnego lub zdalnego jest niemożliwe, zmiany położenia odłącznika z napędem silnikowym należy dokonać ręcznie, z miejsca jego zainstalowania, zgodnie z § 35.
Utwierdzenie (zablokowanie) napędu silnikowego przed niezamierzoną zmianą położenia realizowane jest poprzez wykonanie jednej z poniższych czynności:
pozbawienie (odłączenie) napięcia zasilającego szafę sterowania lokalnego;
pozbawienie napięcia sterowniczo-sygnalizacyjnego;
przekazanie do systemu sterowania zdalnego lub lokalnego polecenia uniemożliwiającego (zabraniającego) wykonanie operacji łączeniowej;
otwarcie kluczem pokrywy otworu korby napędowej napędu silnikowego lub innego zabezpieczenia mechanicznego przewidzianego przez producenta.
*) - Dodatek nie stanowi treści instrukcji EBH-1c
24
17
32
Poprawki w tekście
są niedozwolone
Poprawki w tekście
są niedozwolone