Nauka administracji

4 października 2008

Definicja nauki wg C. Jaspersa niezależnego myśliciela:

„Nauka - jest metodycznym poznaniem, którego treść jest nieodparcie pewna i powszechnie ważna”

Definicja ta składa się z 3 elementów:

• Nauka jest poznaniem, zbiorem wiedzy, który pozostał w specyficzny sposób zwany ciągiem myślenia, czyli metodą, (nie każdy zbiór wiedzy ma charakter naukowy, musi być zastosowana metoda)

• Poznanie, którego treść jest nieodparcie pewna. Metoda i jej wynik są nieodparcie pewne, czyli nauka angażuje przy nich rozum i intelekt i wymaga zaangażowania jakiejś osoby, choćby czyjeś słowo honoru np. wg Stanisława Lema powstanie Ziemi jest przypadkiem, który drugi raz już się nie powtórzy lub wg J. Bruno istnieją inne światy od naszego- nie ma możliwości potwierdzenia czy obalenia tych tez; Galileusz przed trybunałem inkwizycji odwołał pogląd że Słońce jest w środku i pozostaje bez ruchu, zaś Ziemia się porusza, jednak nie miało to wpływu na rozwój nauki o Kosmosie, każdy kto zaangażuje umysł stwierdzi to sam- to, że Galileusz to odwołał, nic nie zmieniło

• Poznanie, którego treść jest powszechnie ważna - każdy stosując tą samą metodę, osiągnie ten sam wynik.

Podstawową cechą nauki jest relatywizowanie założeń.

Ciągle coś się podważa, weryfikuje. Tym różni się wiedza naukowa od przekonań religijnych, które opierają się na dogmacie, który jest nienaruszalny. Nauka ciągle bada swoje podstawy. Nie zna prawd, które są dane raz na zawsze. Trzeba tylko stosować ciągłe doświadczenia. Nie ma żadnej tezy, której nie można by podważyć. Obowiązkiem uczonego jest kwestionowanie poglądów naukowych (relatywizowanie ich).

Nauka nie ma nic wspólnego z użytecznością. Nauka jest celem samym w sobie, nie ma celu. Wykorzystujemy zdobycze nauki, ale ona nie istnieje po to by coś z niej uzyskać.

Myślenie uniwersyteckie- od szczegółu do ogółu, by z drobnych rzeczy budować cele ogólne.

Myślenie politechniczne- od ogółu do szczegółu.

Nauka nie ma charakteru wartościującego, nie mówi co jest dobre a co złe, zajmuje się tym etyka.

Nauka nie ma granic, może postawić każdy cel badawczy, każde pytanie. Nie ma żadnych ograniczeń, nawet moralnych.

Nauka po prostu jest, nie ma celu, ale ma cel badawczy. Nie zajmuje się wszystkim, ale określonym celem, który chcemy osiągnąć.

Kryteria przy wyborze celu

Poper twierdził, że nie ma żadnych kryteriów. To subiektywny wybór.

Watkins- możemy wyróżnić pewne kryteria.

• Cel musi być wewnętrznie spójny(kohertny),

• nie może zaprzeczać sam sobie np. Jeremi Bentham- aksjomat benthama- rozwój cywilizacji ludzkiej ma prowadzić do tego, żeby jak najwięcej szczęścia trafiło do jak największej liczby osób → relatywizacja założeń →jest to błędne założenie, istnieją dobra rzadkie i nie starcza ich dla wszystkich, dostaną je tylko wybrańcy. → Teza: to co jest dobre dla wszystkich traci na wartości. Dobre i wartościowe jest to co trafia do wybranych, to co jest powszechne jest bezwartościowe i nikt tego nie szanuje

• cel musi być wykonalny, osiągalny

• musimy mieć szanse na jego osiągnięcie

• Cel musi być wybrany bezstronnie, nie może być warunkowany np. ideologią

Cel badawczy musi zawierać w sobie idee prawdy (prawda to zgodność świata ze mną samym). Cel musi tą prawdę uwzględniać, Istotą nauki jest prawda.

Nauka- zbiór wiedzy, musi mieć podmiot (np. administracja publiczna), własną specyficzną metodę, przestrzegać reguł logiki formalnej, matematycznej.

5 października 2008

Historia nauki administracji

Pod koniec XIX w. pojawiła się socjologia i zaczęto zastanawiać się czym ona jest, stwierdzono, że trzeba od nowa dokonać podziału nauk: wszystko ma się dostosować do fizyki i przyrodoznawstwa, reszta która do tego nie pasuje to literatura.

Walter Jellinek dokonał podziału nauk administracyjnych na części. Administracja publiczna jest podstawą wszystkiego, dlatego możemy na nią patrzeć z różnych punktów widzenia:

• Z punktu widzenia normatywnego: Nauka prawa administracyjnego, czyli jak powinna ona wyglądać i funkcjonować

• Z punktu widzenia empirycznego, jak wygląda tu i teraz, jej rzeczywisty kształt- nauka administracji - wiedza o realnie wyglądającej administracji publicznej

• Z punktu widzenia wartościowania i celu, czy dana administracja spełnia pewne założenia np. czy jest tania, sprawnie funkcjonuje - nauka o polityce administracyjnej

Jest to Triada wg Jellinka - podział na 3 nauki administracyjne

Początki administracji

1. doktryna Konfucjusza - ok. VI w. p. n. e. - większość dzieł Konfucjusza została zniszczona, głosił on odkrywanie bytu za pomocą umysłu, jesteśmy odbiciem świata realnego i powinniśmy próbować go odkryć, księga I czing - pierwszy opis świata

2. Arystoteles- opisał świat od początku do końca np. ustrój polityczny Aten i praktykę funkcjonowanie tego państwa; Arystoteles i jego uczniowie spisali konstytucje kilkuset miast greckich, każdy z badaczy miał za zadanie jak administracja działa w praktyce w miastach, a potem Arystoteles to uogólnił i tak powstała „Polityka”, potrzebny był mu materiał badawczy i na jego podstawie sformułował kwestie dotyczące definicji czy klasyfikacji; wszystko co ocalało po Arystotelesie to notatki jego uczniów z wykładów

3. Nicolo Maciavelli - wszyscy przez wieki pisali jak powinna wyglądać administracja, on pisał jaka jest i wyciągnął wnioski na przyszłość np. jeśli mordujesz przeciwników politycznych to zamorduj ich dzieci by po latach nie mściły się, lub jeśli mordujesz ojca nie zabieraj dzieciom majątku.

Rozumienie administracji jako bytu domowego. W połowie XIX w. czym innym jest praktyka, a czym innym refleksje nad tym.

Fernan Brodel - zwrot „zaborcze państwo”- w XV-XVI w. nastąpiła nowa jakość funkcjonowania działalności państwa. Działalność trzech króli: Henryk VII Tudor Anglia, Ludwik XI Francja, Ferdynand Kastylijski (Izabela Kastylijska) Hiszpania- państwo dążyło do uzyskania posłuchu we wszystkich władzach w państwie, władza centralna wyniszcza wszystkie inne.

1. Dochodzi do rozbicia sił opozycyjnych, które mogłyby odebrać władze rodzinie panującej:

• Henryk VII- wojna białej i czerwonej róży, wymordowanie angielskiej szlachty

• Francja, wojna 100-letnia, mała domena królewska, Ludwik XI odbiera prowincje, przyłącza hrabstwa, Burgundia i Karol Szalony, który zaatakował Szwajcarie i zginął, a Burgundię przejął Ludwik XI

• W Hiszpanii, kto jest słaby ten zostaje przyłączony, wyniszczamy sąsiednie państwa

2. Należało rozbić wolne miasta, jednostki potężne politycznie i handlowo, Henryk IV wydał edykt o miastach i zniszczył samorządność miejską, stały się zwykłymi jednostkami administracyjnymi

3. Uniwersytety- jednostki odrębne, mające niebywałe przywileje i uprawnienia (doradzały w kwestiach prawnych i politycznych), dlatego władza zaczęła sama mianować profesorów

4. Wolni rycerze w Niemczech- warstwa posiadająca wielkie uprawnienia- wybito, odbierając na kolejnych sejmach uprawnienia, grupa ta utraciła znaczenie i przestała istnieć.

Państwo zaczęło kontrolować życie gospodarcze. W celu zorganizowania pieniędzy państwo zaczyna być inwestorem np. zakładać fabryki. Państwo zaczyna aktywnie uczestniczyć w życiu gospodarczym; nie wystarcza już majątek króla, podatki czy cła.

Państwo zaczyna wchodzić w życie kulturalne, duchowe i religijne. Zaczęto wykorzystywać kulturę czy religie do własnych celów np. rozłam kościoła, dana religia popiera daną politykę np. protestantyzm. Państwo zawłaszcza religie. Duchowny staje się funkcjonariuszem korony, zajmuje się prawem i polityką. Zaczęto tworzyć szkoły o charakterze publicznym. Kiedyś nowe prawa ogłaszano na rynku, później wprowadzono, że robili to duchowni w kościołach.

Zaczęto popierać stowarzyszenia kulturalne, zamawiać prace okolicznościowe np. utwory muzyczne. Król pokazuje, że dba i wychowuje kulturalnie.

Państwo rozprzestrzenia się w 3 kierunkach:

• Politycznym

• Gospodarczym

• Kulturalnym

Po 100 latach praktykowania polityki zaborczej okazało się, że te proste środki nie wystarczają. Nałożyło się na to pewne wydarzenie: wojna 30-letnia (1618-1648), która przewartościowała wszystko. Została zniszczona potęga militarna Hiszpanii. Okazało się, że zadaniem nr 1 jest pozyskiwanie środków na finansowanie wojny.

Kameralistyka- (łac. kamera- komnata w zamku gdzie magazynowano dobra materialne, skarbiec) powstała grupa osób której zadaniem była troska o to by skarbiec był nieustannie pełny.

Kameralistyka to początek nauki administracji, wszyscy kameraliści zajmowali się gromadzeniem wiedzy z wielu dziedzin życia w jednym celu. Zróżnicowanie tematyczne ogromne, a cel jeden - pieniądze i władza.

Kameralistyka jest doktryną

Podział nauki

1. W znaczeniu ścisłym

Nauka ścisła prawidłowa- ja i mój przedmiot badań, znajdujący się poza mną

- ja i mój świat zewnętrzny

2. Znaczenie szerokie

- ja i przedmiot badań to to samo, nie ma rozdzielenia

- ja i mój świat wewnętrzny (np. prawoznawstwo). Rozszerzamy świadomość nas samych.

---