JAK ROZPOZNAĆ UDZR MÓZGU
Zaburzenie ukrwienia mózgu prowadzi zawsze do dysfunkcji mowy i ruchu, dlatego też występujący u chorego nagły niedowład stwarza podejrzenie udaru:
• mdłości;
• nagłe występujące falowo, silne bóle głowy;
• zaburzenia mowy;
• porażenia dolnej części twarzy (czasem więc opadający kącik ust);
• objawy porażenia ruchowego;
• zaburzenie czucia po jednej stronie ciała;
• utrata świadomości;
Zagrożenie życia spowodowane jest najczęściej zaburzeniem funkcji oddychania, której często towarzyszy utrata świadomości poszkodowanego. Zaburzenie funkcji oddychania mogą doprowadzić do śpiączki.
Ośrodek oddychania może również być zagrożony na skutek wzrostu ciśnienia krwi w obrębie czaszki.
Główne zadanie ratownika polega na podtrzymaniu podstawowych funkcji życiowych, ponieważ z samym udarem nie może on, niestety, sobie poradzić. Powinno postępować się w następujący sposób:
1. Pacjenta nieprzytomnego układamy w stabilnej pozycji. Zapewniamy w ten sposób ewentualnemu zapadaniu się języka lub zachłyśnięciu wymiocinami.
2. W przypadku ustania oddechu, zastosować sztuczne oddychanie.
3. Przytomnego pacjenta układamy w bezpiecznej pozycji z lekko uniesionym tułowiem.
4. Jak najszybciej wzywamy lekarza pogotowia ratunkowego.

SZTUCZNE ODDYCHANIE METODĄ USTA-USTA
1. Udrożnienie dróg oddechowych (usuwamy ciała obce z jamy ustnej), odchylamy głowę do tyłu. Ściskamy nos ratowanego palcem wskazującym i kciukiem.
2. Bierzemy głęboki wdech do płuc i obejmujemy szczelnie wargi ratowanego własnymi wargami. Wykonujemy wydech w usta ratowanego, aż zauważymy uniesienie klatki piersiowej.
3. Odsuwamy wargi. U ratowanego nastąpi wydech i klatka piersiowa opadnie. Powtarzamy sztuczne oddychanie w tempie 10 oddechów na minutę.
Jak sprawdzić...
Przytomność sprawdzamy po przez lekkie szturchanie poszkodowanego za ramiona, uszczypnięcie w ucho, kontakt słowny np. Dobrze się pan czuje?! Itp.
1. Oddech sprawdzamy przybliżając swoją twarz do ust ratowanego i badamy oddech za pomocą wzroku, słuchu i czucia:
o WZROK - czy dostrzegamy ruchy klatki piersiowej?
o SŁUCH - czy słyszymy szmer oddechu?
o CZUCIE - czy czujemy na policzku oddech?

Po paru sekundach będziemy mogli stwierdzić czy ofiara oddycha. Kiedy stwierdzimy brak oddechu wykonujemy sztuczne oddychanie metodą usta-usta.
2. Tętno sprawdza się tylko na głównych tętnicach, na szyj. Tętnice szyjne leżą po obu stronach krtani, między jabłkiem Adama a dużym mięśniem szyjnym.
Tętno badamy odchylając ku tyłowi głowę ratowanego i przykładamy dwa palce (bez kciuka) na wysokości jabłka Adama. Przesuwamy je do wgłębienia między jabłkiem Adama a mięśniem szyjnym i próbujemy wyczuć tętno na tętnicy szyjnej. A po chwili można stwierdzić czy jest tętno. Kiedy stwierdzimy brak tętna wykonujemy ucisk klatki piersiowej.

SZTUCZNE ODDYCHANIE METODĄ USTA-USTA
1. Udrożnienie dróg oddechowych (usuwamy ciała obce z jamy ustnej), odchylamy głowę do tyłu. Ściskamy nos ratowanego palcem wskazującym i kciukiem.
2. Bierzemy głęboki wdech do płuc i obejmujemy szczelnie wargi ratowanego własnymi wargami. Wykonujemy wydech w usta ratowanego, aż zauważymy uniesienie klatki piersiowej.
3. Odsuwamy wargi. U ratowanego nastąpi wydech i klatka piersiowa opadnie. Powtarzamy sztuczne oddychanie w tempie 10 oddechów na minutę.

UCISK KLATKI PIERSIOWEJ
1. Ofiara leży płasko na wznak na twardym podłożu. Klękamy obok niej i kładziemy palec wskazujący i środkowy do jednego z najniższych żeber. Przesuwamy palce do góry do tego miejsca, gdzie łuki żeber zbiegają się w mostku. Palec środkowy powinien leżeć dokładnie w tym miejscu, a wskazujący nad nim, na mostku.
2. Kładziemy drugą rękę na mostku i przesuwamy ją w dół aż do zetknięcia z palcem wskazującym pierwszej ręki. W tym miejscu wykonujemy ucisk klatki piersiowej
3. Kładziemy pierwszą rękę na grzbiecie drugiej, splatając palce
4. Mocno schylając się nad ratowanym i mając wyprostowane w łokciach ręce naciskamy na mostek, obniżając go o ok. 4-5 cm, a następnie zwalniamy ucisk nie zabierając rąk.
5. Powtarzamy te czynności starając się utrzymać rytm ok. 100 ucisków mostka na minutę
Chcąc połączyć ucisk klatki piersiowej ze sztucznym oddychaniem należy wykonywać 2 wdechy na 15 ucisków klatki piersiowej bez względu na to czy wykonujemy to w pojedynkę czy we dwóch ratowników. Czynności wykonujemy do chwili przybycia lekarza, pogotowia ratunkowego lub do chwili przywrócenia oddechu i tętna.

---