LABORATORIUM FIZYKOCHEMII SPALANIA I WYBUCHÓW
KOMPANIA II	PLUTON 2
Ćwiczenie: 2 Temat: Oznaczanie temperatury samozapłonu cieczy	Imię i nazwisko: Tomasz Cuch Radosław Błażejewski
data 13-05-1998	podpis:

Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia było oznaczenie temperatury samozapłonu oleju rzepakowego wg PN-64/C-04006 oraz zapoznanie się z metodyką przeprowadzania pomiaru przewidzianą przez polską normę.

Opis stanowiska pomiarowego.

Głównym przyrządem stanowiska badawczego jest aparat do oznaczania temperatury zapalenia cieczy. Składa się on z ogrzewanego bloku stalowego otoczonego osłoną azbestową. We wnętrzu bloku znajduje się komora spalania, temperaturę której mierzy się za pomocą termometru elektronicznego. Komora spalania przykryta jest ruchomą pokrywą, w której znajdują się dwa otwory. Przez jeden z nich wprowadza się ciecz z mikropipety, drugi zaś służy do doprowadzania powietrza. Powietrze tłoczone jest mikropompą przez umieszczoną w bloku wężownicę, w której jest uprzednio ogrzewany. Szybkość przepływu powietrza (25 ml/min) sprawdza się za pomocą przepływomierza. Badaną ciecz dawkuje się mikropipetą po jednej kropli na minutę. Szybkość ogrzewania komory spalania reguluje się za pomocą regulatora napięcia (autotransformatora).

1. Tabela wyników

Nr serii	Temperatura ścianek naczynia	Zaobserwowane zapalenie cieczy
I	285	TAK
II	285	TAK
III	284	NIE
IV	286	TAK

Klasyfikacja cieczy

Na podstawie otrzymanych wyników olej rzepakowy kwalifikuje się do klasy temperaturowej T₂ , co oznacza, że temperatura jego samozapłonu mieści się w granicy do 300°C (*).Wynika z tego, że olej rzepakowy jest cieczą bezpieczną pożarowo.

Klasy temperaturowe jest to określony przedział temperatur, wewnątrz którego mieszczą się temperatury zapalenia (samozapalenia) wielu mieszanin wybuchowych, jakie tworzyć mogą gazy i pary cieczy z powietrzem.

W PN-83/E-08110. Elektryczne urządzenia przeciwpożarowe. Wspólne wymagania i badania podano 6 klas temperaturowych (od T₁ do T₆) przyporządkowanych maksymalnym temperaturom powierzchni w °C (od 85 do 450).

Wnioski

Po przygotowaniu stanowiska i osiągnięciu w komorze spalania żądanej temperatury (270°C) rozpoczęliśmy doświadczenie. Badaniu został przez nas poddany olej rzepakowy.

W trakcie ćwiczenia przeprowadziliśmy cztery serie pomiarów wprowadzając kolejno po jednej kropli badanego środka. W pierwszej, drugiej i czwartej serii uzyskaliśmy następujące wartości temperatur samozapłonu: 285, 285 i 286°C. W temperaturze 284°C substancja nie zapalała się. Dla porównania tabelaryczne wartości temperatury samozapłonu oleju napędowego wynosi 338°C, lnianego 343°C, natomiast oleju rycynowego 449°C (**).

Jak widać rozbieżności w wynikach dotyczą zakresu 1°C. Wpływ na taki stan rzeczy wywarły naszym zdaniem czynniki mniej lub bardziej od nas zależne. Po pierwsze, ze względu na ograniczenie czasowe zmuszeni byliśmy skrócić czas chłodzenia komory sprężonym powietrzem w zakresie odpowiadającym spadkowi temperatury o 15, a nie o 20°C. Po drugie, ze względu na strukturę oleju nie zawsze w sposób całkowicie właściwy udało nam się wprowadzić żądaną jego ilość w centralny punkt naczynka.

Mimo wszystko, otrzymane wartości temperatury, przy których nastąpił samozapłon układają się logicznie i są do siebie zbliżone. Daje to podstawę aby sądzić, że wyniki badania są prawidłowe. Z powodu braku dostępu do danych literaturowych, nie można jednoznacznie stwierdzić ich zgodności ze stanem faktycznym.

• (*)„Fizykochemia spalania i wybuchu - Ćwiczenia laboratoryjne” SGSP Warszawa 1996

• (**) „Mały poradnik mechanika” praca zbiorowa

---