FINANSE PUBLICZNE -

ZAJĘCIA NR 1.

Rola sektora publicznego w gospodarce rynkowej zmienia się cyklicznie - zależy ona głównie od partii będącej przy władzy:

1. socjaliści rola sektora publicznego rośnie

2. liberałowie rola sektora publicznego maleje

3. konserwatyści rola ta jest mniejsza niż przy władzy socjalistów, gdyż popierają oni kapitalizm.

Gospodarka rynkowa jest to forma organizacji gospodarki w której konsumenci i producenci wchodzą w związki (podejmują decyzje co? ile? i dla kogo produkować?) na rynku. XVIIIw.

Adam Smith mówił o niewidzialnej ręce rynku w dziele "O dobrobycie narodu".

Istnieje gospodarka mieszana tzn. istnieje sektor publiczny i rynek.

Producenci (podaż) vs. Konsumenci (popyt) = CENA

Co produkować:

przedsiębiorca bierze pod uwagę:

1. Dochody konsumentów

2. Koszty produkcji (zużytych materiałów, surowców, energii, siły roboczej, podatków, ...) koszt produkcji vs. popyt = CENA

Jak produkować:

producent musi uwzględniać konkurencję poprzez innowacje => obniżanie kosztów produkcji, wzrost jakości produktów. Jeżeli technologia nie będzie doskonalona to część przedsiębiorstw zbankrutuje.

Dla kogo produkować:

Rozstrzyga się to na rynku podstawowych czynników produkcji:

1. praca - podaż i popyt =>płace

2. ziemia - renta gruntowa

3. kapitał - oprocentowanie i zysk jako wynagrodzenie

Zachwianie idealnego obrazu rynku:

1. monopole - utrudniają swobodne kształtowanie się cen na rynku, ...

2. zakłócenia zewnętrzne - np. zanieczyszczenia środowiska => koszty obciążają różne podmioty a sprawca często bez kosztów

3. prywatne przedsiębiorstwa nie chcą ponosić kosztów funkcjonowania gospodarki

Państwo formą regulacji tych zakłóceń

1. usuwanie zewnętrznych, negatywnych zakłóceń występujących na rynku (zanieczyszczenie środowiska itp.) poprzez obciążenie sprawców kosztami

2. dostarczanie dóbr publicznych - zabezpieczanie nierentownych świadczeń i produkcji np. PKP - produkcją zajmuje się przedsiębiorstwa lub instytucje państwowe ewentualnie pewne usługi są zlecane zakładom prywatnym.

3. dążenie do zachowania sprawiedliwości w podziale dochodu i majątku - zapewnienie minimum egzystencji jednostkom słabszym w społeczeństwie

4. aktywne włączanie się w regulację przebiegu koniunkturalnego

W wyniku realizacji inwestycji (odroczonej konsumpcji) wprowadza się nowe technologie. Do wprowadzenia nowych technologii skłania kapitał, podział, pracy, pieniądz i konkurencja. Gdy istnieje zbyt dużo kapitału zostaje przeznaczone na inwestycje to mogą występować flustracje i napięcia w społeczeństwie.

Problem kfalifikacji i ich podnoszenia - specjalizacja przyczynia się do zwiększenia skali produkcji => obniżka kosztów => wzrost zysków

` ` `LUKA ` `

Cykl koniunkturalny i interwencja państwa

Zdolności produkcyjne mogą być większe lub mniejsze od zgłaszanego popytu NIE będą one równe! => Zjawiska nadprodukcji i niedoboru gospodarczego (inflacja)

Fazy cyklu koniunkturalnego:

1. spadek (recesja)

2. depresja

3. wzrost gospodarczy

4. wysoka koniunktura (boom)

````wykres````

Ad2. wysokie bezrobocie, niska produkcja, olbrzymie zapasy (podaż > popyt), spadek popytu na dobra inwestycyjne i konsumpcyjne, spadek cen

Ad3. wyczerpywanie się zapasów => bodziec do produkcji => producenci zgłaszają popyt na dobra inwestycyjne (niskie ceny na rynku) => wzrost zatrudnienia w działach produkujących dobra inwestycyjne => wzrost popytu na dobra konsumpcyjne => rozszerzenie zatrudnienia => dalszy wzrost popytu na dobra konsumpcyjne (z powodu wzrostu dochodów) =>wzrasta popyt na dobra inwestycyjne => wzrasta popyt na kredyt

Ad4. popyt na dobra inwestycyjne przewyższa podaż na nie => wzrost cen dóbr inwestycyjnych i kredytów =>

Ad1.spada opłacalność produkcji i zysków => ograniczenie zatrudnienia => spadek popytu na dobra inwestycyjne => spadek dochodów i popytu na dobra konsumpcyjne

---