ZAWARCIE UMOWY O PRACĘ :
umowa o pracę jest:
= zgodnym oświadczeniem woli:
+ pracownika do:
# świadczenia pracy w sposób zorganizowany, ciągły i powtarzający się
# na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy
+ pracodawcy do:
# wynagrodzenia za świadczoną pracę
= umową konsensualną, odpłatną i dwustronnie zobowiązującą
zawarcie umowy o pracę następuje przez porozumienie stron co do warunków
umowa o pracę nie jest umową cywilnoprawną , tylko w kwestiach nieuregulowanych
stosuje się przepisy KC na podstawie klauzuli generalnej art. 300 KP
funkcja umowy o pracę :
= teoria umowy = z chwilą zawarcia umowy o pracę następuje nawiązanie stosunku
pracy
art. 26 KP - stosunek pracy nawiązuje się z chwilą :
= dnia rozpoczęcia pracy zawartego w umowie , a jeśli go brak
= zawarcia umowy
SKŁADNIKI UMOWY O PRACĘ : art. 29 KP
= element konieczny i minimalny = RODZAJ PRACY
+ podanie nazwy stanowiska, określenie zespołu czynności które pracownik będzie
wykonywał.
+ może być uzupełniony tzw. zakresem czynności
# pracodawca zgodnie z KP nie ma obowiązku dołączenia zakresu czynności
# pracodawca ma obowiązek jedynie zaznajomić pracownika z zakresem poprzez
dołączenie zakresu do umowy o pracę
# zakres czynności to zespół zadań, które pracownik będzie wykonywał
= elementy , które powinny być:
+ strony umowy
+ miejsce wykonywania umowy o pracę
# powinno być wskazane, jeśli praca ma być wykonywana poza siedzibą
# oznaczenie: adres osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej
# praca może być wykonywana w:
* siedzibie
* w domu
* w terenie
# jeśli brak miejsca = siedziba pracodawcy !
+ wynagrodzenie
# ma uwzględniać rodzaj pracy i składniki dodatkowe
# wynagrodzenie zasadnicze ma być wskazane wyraźnie
# jeśli brak wynagrodzenia= bierze się wynagrodzenie z regulaminu płacy lub
układzie zbiorowym pracy
+ wymiar czasu pracy
# rozmiar zatrudnienia- na etat lub jego część( ½ , ¼ , 1/5 )
# jeśli część etatu- należy określić dzienną lub tygodniową normę czasu pracy
+ termin rozpoczęcia pracy :
# termin rozpoczęcia pracy = termin nawiązania stosunku pracy
# jeśli brak terminu rozpoczęcia pracy- stosunek pracy nawiązany jest z dniem
zawarcia umowy o pracę
# jeśli brak terminu zawarcia umowy o pracę- stosunek pracy nawiązany jest z
dniem dopuszczenia pracownika do pracy
( przykład: 15.05 umawiam się z pracodawcą, że dnia 20.05 podpiszemy umowę, a
25.05 rozpocznę pracę:
15.05- zawarcie umowy
20.05- sporządzenie umowy
25.05- formalne rozpoczęcie stosunku pracy )
+ rodzaj umowy o pracę
# umowa terminowa ( na czas określony, na okres próbny, na czas wykonania
określonej pracy)
# umowa nieterminowa( na czas nieokreślony)
# jeśli brak rodzaju umowy = umowa na czas nieokreślony
= elementy dodatkowe :
+ umowna odpowiedzialność materialna pracownika za powierzone mienie
+ wymiar i rozkład czasu pracy, jeśli ma on charakter indywidualny w związku z
zatrudnieniem np. na ½ etatu
+ wypowiedzenie umowy na czas określony z terminem dłuższym niż 6 miesięcy
+ należność z tytułu podróży służbowej pracownika zatrudnionego poza strefą
budżetową
+ pracodawca może zawrzeć zakaz zatrudnienia dodatkowego u innego
pracodawcy ( a pracownik ma wolną wolę, czy podpisze taką umowę, czy
wybierze pracodawcę, który nie wprowadza takiego zakazu w umowie )
+ tylko w umowie o pracę można zawrzeć postanowienia o:
# zatrudnieniu pracownika w skróconym czasie pracy, pracy weekendowej
# liczbie godzin w niepełnym wymiarze pracy powyżej której liczą się godziny
nadliczbowe
+ jeśli pracodawca nie jest objęty zbiorowym układem pracy lub nie ma obowiązku
sporządzenia regulaminu- może zawrzeć w umowie przerwę max 60 min. nie
wliczaną w czas pracy
+obowiązek dbałości o dobre imię pracodawcy
+ obowiązek zakazu przyjmowania prezentów od pracodawców z dodatkowym
obowiązkiem zwrotu ich pracodawcy
+ korzystne uprawnienia dla pracownika:
# dodatkowe składnik wynagrodzenia :
* uzależnione od efektów działalności pracownika
* udział w zyskach ( bonusy )
* prawo do dodatkowych świadczeń ( dodatek urlopowy, prawo do korzystania
z służbowego samochodu, podnoszenie kwalifikacji na koszt pracodawcy)
+ klauzulę waloryzującą wysokość wynagrodzenia , ustalając ją wg innego
miernika niż polski złoty( np. dolar, euro )
+ umowa o pracę może zawierać postanowienia korzystne dla pracownika niż
przepisy prawa:
# dłuższy okres wypowiedzenia w przypadku dokonania go przez pracodawcę
# złoty kontrakt = w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę
na czas określony, zapłaci on wynagrodzenie do okresu, kiedy umowa miała
trwać.
INFORMOWANIE PRACOWNIKA :
= pracodawca jest zobowiązany do informowania pracownika :
+ o warunkach umowy oraz stosunku pracy- jeśli są zawarte w umowie o pracę, są
uzgodnione między stronami
+ nie później niż w ciągu 7 dni od zawarcia umowy na piśmie pracodawca
informuje pracownika o tzw. warunkach zatrudnienia:
# dobowej i tygodniowej normie czasu pracy
# częstotliwości wypłaty wynagrodzenia
# wymiarze urlopu wypoczynkowego
# okresie wypowiedzenia umowy
# układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty
( w ciągu 1 miesiąca, a najpóźniej do rozwiązania umowy o pracę pracodawca ma
obowiązek pisemnie poinformować o zmianach tych warunków pisemnie! )
+ JEŻELI PRACODAWCA NIE MA OBOWIĄZKU USTALENIA REGULAMINU
PRACY, do 7 dni od zawarcia umowy na piśmie informuje pracownika o:
# porze nocnej
# miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia
# przyjętym sposobie potwierdzenia obecności i usprawiedliwiania nieobecności
ZAKAZ KONKURENCJI - art. 101 1 KP
= może być zawarty w :
+ umowie o pracę- tzw. klauzula konkurencyjna
+ odrębnej umowie
= wymaga formy pisemnej ad solemnitatem
= wynika z postanowień umownych między pracodawcą, a pracownikiem, na który
pracownik musi wyrazić zgodę
= polega na tym, że :
+ pracownik nie może bez zgody pracodawcy :
# prowadzić działalności konkurencyjnej
# świadczyć pracę na rzecz innego podmiotu prowadzącego działalność
konkurencyjną
= w przypadku naruszenia zakazu- pracodawca może żądać wyrównania szkody od
pracownika.
= klauzula konkurencyjna po ustaniu stosunku pracy :
+ jeśli pracownik miał dostęp do informacji szczególnie ważnych , które mogły
narazić pracodawcę na szkodę
+ mogą zawrzeć klauzulę także po ustaniu stosunku pracy
+ w umowie strony powinny wskazać okres obowiązywania zakazu
+ pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości nie niższej niż 25 %
wynagrodzenia za pracę przed ustaniem stosunku pracy co miesiąc .
# pracodawca może być zwolniony z obowiązku odszkodowania przez zawarcie
porozumienia z pracownikiem za wcześniejszym zwolnieniem z zakazu
+ zakaz przestaje wiązać z chwilą:
# ustania przyczyny zakazu
# niewywiązania się pracodawcy z obowiązku odszkodowania
SPOSÓB ZAWARCIA UMOWY O PRACĘ :
= negocjacji :
+ na podstawie klauzuli z art. 300 KP ma zastosowanie art. 72 KC
+ umowa o pracę w wyniku negocjacji będzie zawarta dopiero wtedy, gdy strony
dojdą do porozumienia co do wszystkich postanowień objętych negocjacjami
# nie wystarczy więc tylko porozumienia co do rodzaju pracy, jeśli negocjacje
obejmowały też miejsce pracy, wymiar czasu pracy czy czas rozpoczęcia pracy
= przyjęcia oferty przez jedną ze stron:
+ polegać będzie na złożeniu przez pracodawcę lub kandydata na pracownika
oświadczenia wyrażającego wolę zawarcia umowy i na przyjęciu oferty przez
drugą stronę.
+ zawarcie umowy może być przez wyrażenie zgody, nawet dorozumiane lub samo
przystąpienie do pracy
+ oferta musi zawierać co najmniej rodzaj pracy
FORMA ZAWARCIA UMOWY O PRACĘ :
= powinna być zawarta na piśmie - ponieważ zawiera wtedy rodzaj pracy, warunki
umowy ( termin jej rozpoczęcia, wymiar czasu pracy i wynagrodzenie )
+ brak formy pisemnej nie powoduje nieważności umowy
= może być w formie ustnej lub dorozumianej
+ pracodawca ma obowiązek potwierdzenia stron ,rodzaju umowy i jej warunków
najpóźniej do dnia rozpoczęcia pracy przez pracownika
+ niepotwierdzenie warunków jest wykroczeniem przeciw prawom pracowniczym
i podlega karze grzywny
= brak umowy pisemnej może być podstawą do wytoczenia powództwa o ustalenie
istnienia stosunku pracy- art. 189 KPC
RODZAJE UMOWY O PRACĘ :
umowy terminowe :
= UMOWA NA OKRES PRÓBNY :
+ cel: sprawdzenie przydatności pracownika do pracy w zakładzie oraz poznanie
przez pracownika warunków pracy w zakładzie
+ czas trwania: maksymalnie 3 miesiące u jednego pracodawcy
# jeśli umowa na okres próbny trwa 6 miesięcy, to po 3 miesiącach przekształca
się w umowę na czas określony
+ art. 177 § 3 KP- umowa na okres próbny z kobietą w ciąży zawarta na okres który
przekracza 1 miesiąc, jeśli uległaby rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży
musi być przedłużona do dnia porodu
+ nie może poprzedzać nawiązania stosunku pracy przez wybór, powołanie lub
mianowanie
+ rozwiązanie :
# z upływem terminu na który została zawarta
# za wypowiedzeniem, jeśli umowa na okres próbny:
* nie przekracza 2 tygodni= 3 dni robocze
* przekracza 2 tygodnie= 1 tydzień
* wynosi 3 miesiące= 2 tygodnie
= UMOWA NA CZAS OKREŚLONY :
+ musi mieć oznaczony termin do którego pracownik pracuje , bądź przez określenie
# faktu, który ma być ziszczony
# okresu kalendarzowego
+ cel: realizacja zadań oznaczonych w czasie lub zapewnienie obsady stanowisk w
pewnych okresach wzmożonego zapotrzebowania na pracę
+ art. 25 1 - jeżeli:
# zawarto pod rząd 2 umowy na czas określony
# jeśli przerwa między kolejnymi umowami nie przekracza 1 miesiąca
# trzecia umowa na czas określony przekształca się w na czas nieokreślony
+ czas trwania umowy:
# brak regulacji w KP
# zawarcie umowy na bardzo długi okres ( np. 10 lat) uważa się za sprzeczne z
społeczno- gospodarczym przeznaczeniem oraz zasadami współżycia społecznego
+ jest zakaz dyskryminacji pracowników niestałych wobec stałych
+ art. 177 § 3 KP- umowa na czas określony przekraczający 1 miesiąc zawarta z
kobietą w ciąży, jeśli ma być rozwiązana po 3 miesiącu ciąży- musi być
przedłużona do dnia porodu
+ na czas określony można zatrudnić sezonowo, dorywczo, cyklicznie
+ okresy wypowiedzenia :
# 2 tygodniowy = jeśli umowa zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy
+ może być poprzedzona umową na okres próbny
+ UMOWA NA ZASTĘPSTWO
# jest odmianą umowy na czas określony
# jest zawarta w sytuacji:
* usprawiedliwionej nieobecności w pracy pracownika zastępowanego
tzn. zawieszenia pracy nie z winy pracownika
# umowa na zastępstwo rozwiązuje się:
* z chwilą powrotu pracownika do pracy
* za wypowiedzeniem zachowując termin 3 dni
# art. 177 § 3 KP- do dnia porodu nie ulega przedłużenia umowa na zastępstwo
jeśli uległaby rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży
= UMOWA NA CZAS WYKONYWANIA OKREŚLONEJ PRACY
+ jest umową terminową w której:
# nie wskazuje się konkretnego terminu zakończenia umowy
# określa się jedynie fakt przyszły, którego realizacja będzie końcem umowy
+ zawierana jest przy pracach sezonowych i dorywczych
+ umowa musi zawierać minimum :
# rodzaj pracy
# rodzaj umowy o pracę
+ art. 177 § 3 KP- umowa na czas wykonywania określonej pracy zawarta na okres
dłuższy niż 1 miesiąc z kobietą w ciąży- ulega przedłużeniu do dnia porodu ,jeśli
Rozwiązanie umowy przypada po 3 miesiącu ciąży
+ może być poprzedzona umową na okres próbny
umowa bezterminowa :
= UMOWA NA CZAS NIEOKREŚLONY :
+ nie zawiera końcowego terminu pracy
+ jest najkorzystniejszą formą umowy o pracę gdyż najbardziej gwarantuje trwałość
stosunku pracy
+ wypowiedzenie jej jest utrudnione:
# tylko w wyjątkowych przypadkach
# wymóg konsultacji ze związkami zawodowymi, gdy są
# okresy wypowiedzenia: ( uzależnione od czasu pracy u pracodawcy )- jeśli praca
wynosi:
* mniej niż 6 miesięcy- okres 2 tygodni
* co najmniej 6 miesięcy- okres 1 miesiąca
* co najmniej 3 lata- okres 3 miesięcy
# do okresu zatrudnienia wlicza się okres pracy u poprzedniego pracodawcy, jeśli
zakład pracy przeszedł na innego pracodawcę