Zadania różne maturalne:

1. 3,6 g związku organicznego poddano całkowitemu spaleniu. W wyniku reakcji otrzymano 2,688 dm³ ditlenku węgla (w warunkach normalnych) oraz 2,16 g wody. Masa molowa badanej substancji jest pięciokrotnie większa od masy molowej wody. Wyprowadź wzór sumaryczny tej substancji.

Wzór sumaryczny badanej substancji:………………………………………………

2. W trzech nieoznakowanych naczyniach (I, II, III) znajdują się: sacharoza, D-fruktoza, D-glukoza. Opierając się na podanych niżej spostrzeżeniach:

odczynnik		naczynie I	naczynie II	naczynie III
	klarowny szafirowy roztwór
pH>7, Cu(OH)2		pomarańczowoceglasty osad	brak zmian	pomarańczowoceglasty osad
Br2(aq) + NaHCO3		brak zmian	brak zmian	odbarwienie

a) przyporządkuj do odpowiedniego naczynia nazwę cukru

naczynie I…………………………………………………………………………………..

naczynie II…………………………………………………………………………………..

naczynie III…………………………………………………………………………………..

b) nazwij obserwowane procesy:

reakcja	z Cu(OH)2	z Br2(aq) + NaHCO3
naczynie I
naczynie II
naczynie III

3. Dane są następujące reakcje:

I. Ca + H₂ → CaH₂

II. Ca + 2HCl → CaCl₂ + H₂

III. 2H₂ + O₂ → 2H₂O

IV. H₂ + CuO → Cu + H₂O

V. H₂O + K₂O → 2KOH

Wykonaj polecenia:

1. Podaj, w których reakcjach lub reakcji wodór pełni rolę utleniacza

………………………………………………………………………………………………

2. Podaj, w których reakcjach lub reakcji wodór nie zmienił stopnia utlenienia

…………………………………………………………………………………..

3. Uczeń zmieszał 1-molowy roztwór kwasu jednoprotonowego w stosunku objętościowym 1 : 1 z 1-molowym roztworem:

I. wodorotlenku potasu

II. azotanu (V) srebra (I)

Wykonaj polecenia:

1. podaj jakie jony znajdują się w roztworach po zmieszaniu danych roztworów. Uzasadnij swoją odpowiedź, pisząc odpowiednie równania reakcji:

• równanie I………………………………………………………………………

• jony w reakcji I ………………………………………………………………...

• równanie II……………………………………………………………………...

• jony w reakcji II………………………………………………………………...

2. nazwij typy podanych przez Ciebie reakcji

równanie I ………………………………………………………………………………….

równanie II………………………………………………………………………………….

4. Substancja o składzie C₄H₈O tworzy trzy izomeryczne związki A, B i C, z których tylko A i B dają pozytywny wynik próby Trommera. Wykonaj polecenia:

1. Podaj wzory półstrukturalne (grupowe) związków A, B i C oraz nazwy grup związków organicznych, do których one należą.

2. Podaj wzory półstrukturalne (grupowe) produktów redukcji związków A, B i C

3. Podaj równania reakcji zachodzących z udziałem związków A i B podczas wykonywania próby Trommera. Wzory substratów i produktów organicznych przedstaw w postaci wzorów półstrukturalnych

5. Obliczyć pH roztworu otrzymanego przez zmieszanie: 150,0 cm³ roztworu wodorotlenku baru o stężeniu 0,1000 mol/dm³ i 50,0 cm³ roztworu kwasu siarkowego (VI) o stężeniu 0,2000 mol/dm³.

Odp:……………………………………………………………………………………………

6. Na 200g ortofosforanu (V) wapnia o stopniu czystości 95% działano roztworem

kwasu siarkowego (VI) o stężeniu 1,50 mol/dm³ tak, że jako produkt otrzymano najłatwiej rozpuszczalną ortofosforanową sól wapnia. Obliczyć:

a) objętość kwasu jaką należy użyć w tej reakcji: V=……………………………

b) procentową zawartość P₂O₅ w użytym substracie: z%....................................

7. 2-metylo-1-propanol jest alkoholem:

a) I-rzędowym

b) III-rzędowym

c) II-rzędowym

d) IV-rzędowym

8. Aldehyd octowy produkuje się na skalę przemysłową przez:

a) katalityczne uwodornienie acetylenu zachodzące w obecności soli rtęci (II)

b) eliminację chlorowodoru z 1,2-dichloroetanu

c) spiekanie w piecach elektrycznych tlenku wapnia z koksem

d) odwodnienie etanolu w wysokiej temperaturze i w obecności Al₂O₃

9. Estry kwasów karboksylowych i alkoholi o długich łańcuchach noszą nazwę:

a) wosków

b) stearyny

c) nitrogliceryny

d) polimerów

10. Związkami podobnymi do penicylin (czyli powszechnie stosowanych antybiotyków) są cefalosporyny. Jednym z przykładów takich związków jest cefaleksyna, sprzedawana jako Keflex®, która wykazuje o wiele większe zabójcze działanie w stosunku do szczególnie odpornych szczepów bakterii niż większość penicylin. Przyglądając się poniższemu wzorowi cefalosporyny oraz odwołując się do swojej wiedzy chemicznej wykonaj polecenia:

1. kto odkrył i wyizolował po raz pierwszy penicylinę (i uzyskał za to Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny w 1945r.)? Możesz podać tylko jedno nazwisko spośród trzech naukowców biorących czynnie udział w tym przedsięwzięciu.

.............................................................................................................................

2. zaznacz na rysunku cefalosporyny i nazwij trzy znane Ci grupy funkcyjne organiczne

…………………………………………………………………………………...……………………………………………………………………………………...………………………………………………………………………………...…………………………………………………………………………………………………………………...

3. oblicz ile dm³ ditlenku węgla wydzieli się, gdy w warunkach normalnych ulegnie spaleniu 60,32 mg cefalosporyny.

Odp:………………

11. Które równanie reakcji przedstawia proces zachodzący w ogniwie Mg/Mg²⁺//Cu²⁺/Cu ?

a) 2Cu⁺ + Mg²⁺ → 2Cu²⁺ + Mg.

b) Cu + Mg²⁺ → Cu²⁺ + Mg.

c) 2Cu + Mg²⁺ → 2Cu⁺ + Mg.

d) Cu²⁺ + Mg → Cu + Mg²⁺.

12. Na zmiareczkowanie 100,0 cm³ nasyconego roztworu chlorku ołowiu(II) zużyto 12,70 cm³ nasyconego roztworu azotanu(V) srebra o stężeniu 0,250 mol/dm³. Obliczyć wartość iloczynu rozpuszczalności chlorku ołowiu(II).

Odp: I_r=……………….

13. Obliczyć teoretyczną objętość gazu (warunki normalne) wydzielonego na anodzie podczas elektrolizy wodnego roztworu chlorku potasu prądem stałym o natężeniu 2A przez 1 godzinę przy założeniu 100% wydajności prądowej. Zapisać równania reakcji zachodzących na katodzie i anodzie.

Odp:………………………………………………………………………………………

Reakcje:

Anoda: ………………………………………………………………………………….....

Katoda:……………………………………………………………………………………..

Źródła:

• Hassa R., Chemia, zestaw zadań przygotowujących do matury i egzaminów na studia, Katowice, Videograf II, 2002.

• Zadania z Konkursu Chemicznego im. A. Swinarskiego (Toruń)

• Chemia w szkole. Czasopismo dla nauczycieli., nr 5/2007, Edupress (czasopisma edukacyjne)

• Pomysły własne ;-)

B

A

C

Po redukcji A

Po redukcji B

Po redukcji C

---