1. Wprowadzenie.
Obwód elektryczny tworzą następujące elementy: źródła, rezystory, cewki, kondensatory połączone ze sobą tak, że istnieje przynajmniej jedna droga zamknięta dla przepływu prądu. Obwód o jednej drodze zamkniętej dla przepływu prądu nazywamy obwodem prostym, nierozgałęzionym lub jednooczkowym. Obwody o wielu drogach dla przepływu prądu nazywamy obwodami rozgałęzionymi, złożonymi lub wielooczkowymi.
Mówimy że obwód jest liniowy, jeżeli wszystkie elementy tworzące obwód elektryczny są liniowe. Jeżeli przynajmniej jeden element jest nieliniowy, to obwód taki jest obwodem nieliniowym.
Prawo Ohma:
W odniesieniu do każdego przewodnika o rezystancji R zachodzi skalarna zależność pomiędzy prądem i napięciem:
U=R I lub I=GU
gdzie G- konduktancja wyrażona w simensach.
Prawa Kirchhoffa:
Pierwsze prawo Kirchhoffa dotyczy bilansu prądów w węźle obwodu elektrycznego i brzmi następująco:
Dla każdego węzła obwodu elektrycznego suma algebraiczna prądów jest równa zeru.
Drugie prawo Kirchhoffa dotyczy bilansu napięć w oczku obwodu elektrycznego i brzmi ono:
W dowolnym oczku obwodu elektrycznego prądu stałego suma algebraiczna napięć odbiornikowych występujących na rezystorze jest równa zeru.
Zasada superpozycji:
Można ją sformułować przy analizie złożonego obwodu liniowego, a brzmi ona następująco:
Odpowiedz wypadkowa liniowego obwodu na jednoczesne działanie kilku wymuszeń jest równe sumie odpowiedzi na każde wymuszenie z osobna.
2. Przebieg ćwiczenia:
Schemat pomiarowy:
R1 R2
I3
UR1 A2 UR2
E1 UR3 R3
I1 E2
R4 UR4 UR6 R6 E3
A2 A3
Tabela pomiarowa:
Lp. |
I1 [mA] |
I2 [mA] |
I3 [mA] |
UR1 [V] |
UR2 [V] |
UR3 [V] |
UR4 [V] |
UR6 [V] |
Włącz- ono |
1 |
1,4 |
14,4 |
13,2 |
0,61 |
4,96 |
3,51 |
0,71 |
10,85 |
E1=4,85[V] E2=7,39[V] E3=12,1[V] |
- sprawdzenie praw Kirchhoffa:
I1 + I3 - I2 = 0
1,4+13,2-14,4≅0
- obliczenie rezystancji:
z prawa Ohma:
sprawdzenie metodą superpozycji:
R1 R2
I3
UR1 A2 UR2
E1 UR3 R3
I1 E2
R4 UR4 UR6 R6 E3
A2 A3
I1=I2=(E1+E2)/(R1+R4+R6)=7,22[mA]
I3=0
I2=I3=(E2+E3)/(R2+R3+R6)=13,97[mA]
I1=0
I1=I1+I1=7,22[V]
I2=I2+I2=21,19[V]
I3=I3+I3=13,97[V]
-bilans napięć (zgodnie z II prawem Kirchoffa):
E1-UR1+E2-UR6-UR4≅0
E2-UR6+E3-UR3-UR2≅0