WITAMINA B2, ryboflawina, laktoflawina
Witamina B2 obecna w strukturze grup prostetycznych (FAD i FMN) wchodzi w skład licznych enzymów utleniająco-redukujących, nazywanych flawinowymi. Intensyfikują one procesy przemiany materii w organizmie, biorąc udział w oddychaniu tkankowym i syntezie ATP, przemianie ketokwasów, utlenianiu wyższych kwasów tłuszczowych oraz w innych procesach utleniająco-redukujących, niezbędnych do zapewnienia komórce energii. Do enzymów flawinowych należy także monoaminoksydaza (MAO), kontrolująca przemianę biogennych amin i neurotransmiterów, wpływając tym samym na czynność układu nerwowego, m.in. jego wyższych struktur. Witamina B2 posiada funkcje antyoksydacyjne oraz bierze udział w procesie krwiotwórczym, sprzyjając wzrostowi poziomu hemoglobiny i erytrocytów. Poprawia funkcje oczu (sprzyja wzrostowi wrażliwości na kolory i adaptacji w ciemności), w związku z czym zaleca się ją stosować w ślepocie zmierzchowej, zapaleniach spojówek, zapaleniach tęczówek, zapaleniach rogówki, owrzodzeniu rogówki i zaćmie. Witaminę B2 stosuje się w miażdżycy tętnic wieńcowych, tyreotoksykozie, w chronicznym zapaleniu wątroby i w innych chorobach wątroby (aktywizuje jej oczyszczającą funkcję), w chronicznym zapaleniu jelita grubego, w zapaleniu jelit (enterocolitis), w przypadku długo nie gojących się ran i owrzodzeń, w chorobie popromiennej, w astenii, u osób pracujących z substancjami toksycznymi (w tym także z metalami ciężkimi). Niedobór witaminy B2 u człowieka wywołuje negatywne zmiany w układzie nerwowym (w korze mózgu i w wegetatywnym układzie nerwowym) oraz naczyniach włosowatych (rozszerza ich światło, obniża tonus, zaburza przepływ krwi przez naczynia). Ponadto rozwija się anemia, zmniejsza się przyswajalność białka, gwałtownie spowalnia się wzrost, rozwijają się bolesne pęknięcia w kącikach ust ("zajady"), pojawia się stan zapalny na śluzówce jamy ustnej i na języku (ich barwa staje się jaskrawa i pojawia się obrzęk), dochodzi do stanu zapalnego powiek i rogówki, pojawia się pieczenie oczu, łzawienie i światłowstręt, obniża się zdolność do pracy, wzrasta łamliwość i wypadanie włosów, rozwija się zapalenie skóry.
http://www.twojecentrum.pl/witaminy.php
BUDOWA I WŁAŚCIWOŚCI WITAMINY B2
Pod względem budowy ryboflawina należy do flawin lub liochromów.
Czysta ryboflawina występuje w postaci pomarańczowo-żółtych kryształów, które nie posiadają ostrego punktu topnienia. W temperaturze 240°C ciemnieją, w temperaturze 274-282°C zaczynają topić się. Witamina B2 jest słabo rozpuszczalna w wodzie. Dobrze rozpuszcza się w 10% roztworze mocznika. W tłuszczu i rozpuszczalnikach tłuszczowych nie rozpuszcza się wcale. W kwaśnym środowisku jest dość trwała, w zasadowym łatwo ulega rozkładowi. Promienie ultrafioletowe niszczą ją łatwo w środowisku obojętnym a nawet kwaśnym.
Dlatego mleko, które jest źródłem witaminy, przechowywane w butelkach wystawionych na działanie światła słonecznego traci około 26% po 5 minutach, 39% po 15 minutach oraz 48-64% zawartości ryboflawiny po 30-45 minutach. Preparaty witaminy B2 w roztworach powinny być pakowane w butelki lub ampułki z ciemnego szkła (zwykle brązowego). Ryboflawina jest stosunkowo odporna na ogrzewanie, środki utleniające i działanie kwasów mineralnych.
FUNKCJE WITAMINY B2 W ORGANIZMIE
najważniejszą czynnością witaminy B2 w organizmie jest jej udział w procesach utleniania i redukcji
wchodzi ona w skład enzymatycznie czynnych związków zwanych flawoproteinami, które zawierają mononukleotyd flawinowy (FMN) lub dwunukleotyd flawinowy (FAD)
ryboflawina odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu narządu wzroku. W niedoborze następuje pogorszenie ostrości wzroku, światłowstręt, łzawienie, łatwe męczenie się oczu i okołorogówkowe wrastanie naczyń
współdziała w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego
uczestniczy w przemianach aminokwasów i lipidów
współuczestniczy z witaminą A w prawidłowym funkcjonowaniu błon śluzowych, dróg oddechowych, śluzówki przewodu pokarmowego, nabłonka naczyń krwionośnych i skóry
SKUTKI NIEDOBORU I NADMIARU WITAMINY B2
Objawy hipowitaminozy (niedoboru)
opóźnianie wzrostu oraz uszkodzenie gałek ocznych i rogówki
nadwrażliwość na światło
uczucie piasku w oczach, pod powiekami
piekące, zaczerwienione "zmęczone" oczy
zmiany w obrębie jamy ustnej, pęknięcia i owrzodzenia w kącikach ust
zapalenie śluzówki jamy ustnej i nosa
popękane wargi
swędzenie w okolicy ujścia pochwy
łuszczące się okolice nosa i ust, czoło i uszy
wypadanie włosów
brak koncentracji
zawroty głowy
bezsenność
zaburzenia oddechowe
Objawy hiperwitaminozy (nadmiaru)
Przy dużym przedawkowaniu mogą wystąpić nudności i wymioty.
http://www.zdrowie.med.pl/witaminy/witb2_2.html
Forma aktywna
FMN - mononukleotyd flawinowy, powstały wskutek fosforylacji ryboflawiny;
Rola w organizmie - ryboflawina bierze udział w procesach utleniania i redukcji, współdziała w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, współuczestniczy z witaminą A w prawidłowym funkcjonowaniu błon śluzowych, dróg oddechowych, śluzówki przewodu pokarmowego, nabłonka naczyń krwionośnych i skóry, uczestniczy w przemianach aminokwasów i lipidów, odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu narządu wzroku.
Skutki niedoboru - opóźnienie wzrostu, uszkodzenie gałek ocznych i rogówki, pogorszenie ostrości wzroku, światłowstręt, łzawienie, łatwe męczenie się oczu i okołorogówkowe wrastanie naczyń, swędzenie w okolicy ujścia pochwy, wypadanie włosów, kłopoty z koncentracją, zawroty głowy, bezsenność, zaburzenia oddechowe, obrzmienie lub pękanie błony śluzowej jamy ustnej, zapalenie czerwieni warg, języka lub błon śluzowych, pleśniawki, zajady jamy ustnej, łojotok, pelagra, choroby układu nerwowego, dystrofie mięśni, łuszczące się okolice nosa i ust, czoło i uszy.
Skutki nadmiaru - nadmiar witaminy B2 może powodować nudności i wymioty.
Źródła występowania - występuje w wątrobie, chudych serach, migdałach, grzybach, dziczyznie, jajach, zielonych częściach warzyw, łososiu, pstrągu, makreli, pełnoziarnistym pieczywie, małżach, fasoli, grochu, soi, mleku, jogurcie, orzechach włoskich.
Zapotrzebowanie - około 1,5 mg na dobę.
Właściwości chemiczne:
wit. B2 słabo rozpuszcza się w wodzie. Jest trwałą w kwaśnym środowisku. Rozkłada się dość szybko pod wpływem ultrfioletu (dlatego też pakowana jest w ciemnobrązowe buteleczki)
Witamina B2 wchodzi w skład koenzymów flawinowych: FMN -Flawinowy Mono-Nukleotyd (Flavin Mono-Nucleotide), FAD - Flawino-Adeninowy Dwunukleotyd (Flavin Adenine Dinucleotide). Uczestniczy w reakcjach oksydoredukcyjnych. Koenzymy flawonowe są składnikiem dehydrogenaz flawinowych (dehydrogeneza liponianu, dehydrogenaza bursztynianowa, dehydrogenaza 3-fosfoglicerynianu, dehydrogenaza acylo-CoA), oksydaz flawinowych (oksydaza L- i D-aminokwasów, oksydaza glukozy, oksydaza ksantynowa, oksydaza aldehydowa).
1.OKSYDOREDUKTAZY, o wysokiej specyficzności, kat reakcje redox; budowa o. jest b. złożona- w apoenzym są wbudowane gr prostetyczne, np. flawiny, hemy, at metali. Ze względu na sposób działania o. rozróżnia się 2 gr: 1)dehydrogenazy i reduktazy (nazwy potoczne), kat przenoszenie at H lub e z jednych zw na inne (ale nie na O2); reakcje te dostarczają energii chem., jeśli są sprzężone z łańcuchem oddechowym; 2)oksydazy, oksygenazy i hydroksylazy (nazwy potoczne), kat reakcje oksydoredukcyjne, w których bierze udział tlen, często przyłączany do różnych związków.
DEHYDROGEN, z kl. oksydoreduktaz; od utl. substratu odszczepiają 2 at H i przyłączają do różnych przenośników; rozróżnia się: dh współdz. z NAD lub NADP (dostarczają zred NAD do łańcucha oddechowego), dh związane z flawinami (flawoproteiny) i współdziałające z kw liponowym; dh charakt. wysoka specyf. substratowa.
OKSYDAZY; o różnorodnej budowie (flawoproteiny, hemoproteiny i miedzioproteiny) kat. przeniesienie at.H (H+ + e) z substratu na tlen z wytworzeniem cząst. wody lub H2O2; substratami oksydaz są różnorodne zw chem.: alkohole, aldehydy, monosacharydy, AA, aminy, fenole, steroidy, zw nitrowe, i in.; do oksydaz należą m.in.: oksydaza cytochromowa, ksantynowa (wytwarzanie kw mocz), aminokwasowa (dezaminacja AA z jednoczesnym utl), fenolowa (tworzenie chinonów-ciemnienie owoców), askorbinianowa (utl. wit.C na f. nieczynną).
Wiele z tych enzymów znanych jest jako:
oksydazy
reduktazy
peroksydazy
oksygenazy
hydrogenazy
dehydrogenazy
Reakcja redoks - to każda reakcja chemiczna, w której dochodzi zarówno do redukcji jak i utleniania. W praktyce każda rzeczywista reakcja, w której następuje zmiana stopnia utlenienia atomów lub ich grup jest reakcją redoks, gdyż każdej reakcji redukcji musi towarzyszyć reakcja utlenienia i na odwrót.
Każdą reakcję redoks można rozpisać na pojedyncze akty utleniania i redukcji, przy czym bilans elektronowy i masowy tych aktów musi być zerowy. Takie rozpisanie reakcji redoks pomaga zrozumieć, co się właściwie dzieje w jej trakcie, warto jednak pamiętać, że pojedyncze akty redukcji i utleniania nie są opisem zjawisk, które rzeczywiście zachodzą w jej trakcie, lecz tylko teoretycznym zapisem zmian stopnia utlenienia poszczególnych atomów i grup. Rzeczywisty mechanizm danej reakcji jest zwykle dużo bardziej złożony. Dla odróżnienia tych pojedynczych aktów redukcji i utlenienia od faktycznych reakcji używa się zwykle do ich zapisu znaku "=" a nie "-->". W zapisie tym symbol "e-" oznacza przekazanie lub przyjęcie elektronu, jednak nie w sensie dosłownym, lecz takim jaki jest przyjęty w definicji stopnia utlenienia. Podobnie liczby występujące w górnych indeksach tych równań nie oznaczają faktycznego ładunku jaki przyjmują dane atomy lub grupy lecz właśnie ich wyjściowy i końcowy stopień utlenienia.
Przykład bilansu redoks:
O2 + C --> CO2
O2 + 4e- = 2O-2 (redukcja)
C - 4e- = C+4 (utlenienie)
Redukcja (inna nazwa elektronacja) to proces, w trakcie którego atom lub ich grupa przechodzi z wyższego na niższy stopień utlenienia.
Każdej redukcji musi towarzyszyć utlenienie. Łącznie takie procesy nazywa się reakcjami redoks. W praktyce, daną reakcję nazywamy reakcją redukcji (zwłaszcza w chemii organicznej), gdy struktura głównego substratu i głównego produktu różnią się tylko tym, że jedna niewielka grupa lub pojedynczy atom zmniejszył w jej wyniku swój stopień utlenienia, kosztem utlenienia, zwykle nieorganicznego, prostego związku zwanego w tym przypadku środkiem redukującym.
Np. w reakcji
stopnie utlenienia: |
0 |
|
+1 +6 -2 |
|
+1 +6 -2 |
|
+4 -2 |
|
+1 -2 |
|
Ag |
+ |
H2SO4 |
→ |
Ag2SO4 |
+ |
SO2 |
+ |
H2O |
CH3COOH (kwas octowy) + NaH (wodorek sodu, środek redukujący) --> CH3CHO (aldehyd octowy) + NaOH redukcji podlega węgiel (C), który przechodzi z +3 do +1 stopnia utlenienia, jednocześnie utlenieniu podlega wodór (H) z -1 do +1 stopnia utlenienia. Silnymi środkami redukującymi są wodorki metali alkalicznych, wodorosilany, wodoroborany, wodorosiarczki i ich kombinacje.
Utlenienie to reakcja chemiczna, w której jakiś atom (lub ich grupa) przechodzi z niższego na wyższy stopień utlenienia.Nazwa ta ma charakter bardzo umowny, gdyż w praktyce, każdej reakcji utlenienia musi towarzyszyć jakaś reakcja redukcji. Łącznie takie procesy nazywa się reakcjami redoks.
W praktyce, daną reakcję nazywamy utlenieniem (zwłaszcza w chemii organicznej), gdy struktura głównego substratu i głównego produktu różnią się tylko tym, że jedna niewielka grupa lub pojedynczy atom zwiększył w jej wyniku swój stopień utlenienia, kosztem redukcji, zwykle nieorganicznego, prostego związku zwanego w tym przypadku środkiem utleniającym.
Np.:2 CH3CH2OH + O2 --> 2 CH3COOH (C przechodzi z +1 do +3, a tlen z 0 do -2).
Silnymi środkami utleniającymi są: nadtlenki kwasy (np. kwas azotowy) ozon, gazowy fluor, chlor, brom i jod