Prawa rządzące MSG.
Prawa uniwersalne (dotyczące zarówno MSG jak i innych dziedzin ekonomii): - zasada kosztów absolutnych i zasada kosztów względnych. - teoria mnożnika i supermnożnika eksportowego Keynesa
Prawa specyficzne (dotyczące wyłącznie MSG): - rządzące przepływami towarów w skali międzynarodowej. Są to prawa najstarsze - rządzące przepływami usług w skali międzynarodowej. - rządzące przepływami czynników produkcji w skali międzynarodowej (ziemia, kapitał, praca ludzka, technologia)
Podstawowe różnice między merkantylizmem i teorią klasyczną.
Merkantylizm: rozwój eksportu, ograniczenia importu, Dodatni bilans handlowy, sposób dostępu do kruszców szlachetnych, Dobrobyt kraju i ludzi zależny od ilości posiadanego kruszcu, Interwencjonizm, protekcjonalizm główne narzędzie polityki gospodarczej
Teoria Klasyczna: Rozwój eksportu i importu bez ograniczeń, Korzystni dodatni i ujemny bilans handlowy, nie zależy od ilości kruszcu, Dobrobyt kraju i ludzi zależy od poziomu rozwoju gospodarczego i przewagi w wydajności pracy, Państwo nie powinno ingerować w politykę, gospodarkę, w handel zagraniczny
Dlaczego Ricardo i Torres rozwinęli zasadę kosztów absolutnych w zasadę kosztów komparatywnych?
Zasada kosztów absolutnych zakłada, że kraj odniesie wtedy korzyści z handlu jeśli będzie się specjalizował w produkcji i eksporcie tych dóbr, które może wytworzyć po absolutnie , bezwzględnie niższych kosztach niż inne kraje. W teorii Ricardo-Torrensa, nie bierze się pod uwagę kosztów absolutnych, ale stosunek wymienny jednych towarów na drugie w różnych państwach.
Teoria klasyczna i neoklasyczna w handlu zagranicznym.
Teoria neoklasyczna handlu międzyn. (Heckscher, Ohlin, Samuelson) tzw. teoria obfitości zasobów. Przesłanka handlu zagranicznego są relatywne różnice w kosztach a także w cenach wytwarzania towarów między krajami. Różnice w kosztach i cenach wytwarzanych towarów są spowodowane odmiennym wyposażeniem w dwa główne czynniki produkcji (kapitał rzeczowy i praca). Kraj stosunkowo lepiej wyposażony w kapitał powinien specjalizować się w produkcji i eksporcie dóbr kapitałochłonnych. Jeżeli jest lepiej wyposażony w czynnik pracy - dóbr pracochłonnych, czyli powinien eksportować takie towary, których produkcja wymaga zastosowania tańszego czynnika pracy.
Teoria obfitości zasobów Zgodnie z ta teorią podstawową przesłanką dla rozwoju handlu zagranicznego jest występowanie między krajami relatywnych różnic w kosztach i cenach.
Inaczej wyjaśniali przyczyny w kosztach i cenach:
- wg klasyków różnice wynikają z kosztów produkcji
- wg. neoklasyków różnice wynikają z wyposażenia kraju w dwa podstawowe czynniki produkcji - kapitał oraz siłę roboczą.
Wg. neoklasyków kraj lepiej wyposażony w kapitał powinien się specjalizować w produkcji i eksporcie dóbr kapitałochłonnych i odwrotnie (dóbr pracochłonnych)
Argumenty na rzecz protekcjonizmu i wolnego handlu.
na rzecz protekcjonizmu: ochrona zatrudnienia, poprawa bilansu płatniczego, poprawa terms of trade, ochrona nowo powstających gałęzi przemysłu.
na rzecz wolnego handlu: maksymalne korzyści z wymiany międzynarodowej, osiągane korzyści skali, wzrost „zdrowej” konkurencji, poprawa jakości produktów, możliwość większego wyboru produktów na rynku
Wpływ liberalizacji na handel międzynarodowy. Liberalizacja powoduje:
Rozwój handlu,swobodny przepływ towarów, usług, kapitału i inwestycji przez granice państw,
możliwość dostępu do nowych, większych rynków zbytu,
dostęp do nowych rynków pracy,
sprzyja konkurencyjności,
innowacyjność i postęp technologiczny przedsiębiorstw,
rozwój gospodarczy,
wzrost zatrudnienia.
Czynniki kształtujące międzynarodowy podział pracy.
Metody zwiększania komplementarności struktur gospodarczych.
Formy przepływu kapitału w skali międzynarodowej
Poprzez przepływ kapitału w skali międzynarodowej rozumiemy tylko takie przemieszczanie się tego czynnika gdy kraj przyjmujący kapitał jest obciążony płatnościami na rzecz kraju eksportera.
Formy kapitału
forma lokat
- kapitał pożyczkowy
- kapitał produkcyjny (inwestycyjny) - zagraniczne inwestycje pośrednie,
bezpośrednie bądź kapitał pośrednioprodukcyjny
Bezpośrednioprodukcyjne - inwestycje typu buyout (zakup akcji przedsiębiorstw
zagranicznych w takiej liczbie, że można przejąć kontrolę nad firmą), greenfield
Pośrednioprodukcyjne - zakup akcji przedsiębiorstw zagranicznych ale w takiej
liczbie, która nie pozwalana przejęcie kontroli nad przedsiębiorstwem zagranicznym
forma własności - kapitał prywatny, państwowy, organizacji międzynarodowych
forma czasu - krótko (do 1 roku), średnio (1-5 lat), długoterminowy kapitał spekulacyjny (powyżej 5 lat)
Skutki odpływu kapitału dla eksportera netto.
wywóz kapitału powoduje, że kraj traci część inwestycji; wywóz kapitału powoduje, że mniejsza jest podaż na rynku krajowym, rosną stopy procentowe, są droższe kredyty, traci się inwestycje; eksport kapitału przyczynia się do wzrostu eksportu towarów i usług; odpływ kapitału przyczynia się do osłabienia kuru walutowego
Formy międzynarodowego transferu technologii i myśli naukowo technicznej.
Transfer technologii i myśli naukowo-technicznej dokonuje się na zasadach handlowych i niehandlowych.
Zasady handlowe - patenty, licencje, know how, sprzedaż, zakup urządzeń, inwestycje bezpośrednie, transfer technologii i myśli naukowo-handlowej
Zasady niehandlowe - drenaż mózgów, książki, publikacje, wyjazdy na konferencje, programy pomocy, szpiegostwo przemysłowe
Przedstaw przyczyny sporu na forum WTO pomiędzy krajami rozwiniętymi i słabo rozwiniętymi gospodarczo?
Jednym z przedmiotów sporu między tymi państwami jest handel artykułami rolno-spożywczymi. Ze względu na to, że w krajach rozwiniętych dofinansowuje się rolnictwo oraz eksport tych artykułów a w krajach słabo rozwiniętych nie, jest im trudno konkurować z krajami rozwiniętymi. Nie mogą eksportować swoich produktów gdyż państwa lepiej rozwinięte zabierają im rynki zbytu. Dlatego też postulują ażeby zniesiono w państwach rozwiniętych dopłaty do eksportu tych artykułów aby i one mogły eksportować.
Natomiast państwa rozwinięte protestują przeciwko zalewaniu rynków przez tekstylia produkowane w krajach azjatyckich. Ich produkcja wymaga dużego nakładu siły roboczej, której w tych krajach jest pod dostatkiem. W związku z czym produkują tych artykułów bardzo dużo.
Przyczyny wzrostu znaczenia usług w gospodarce światowej.
Główne czynniki wzrostu znaczenia usług i obrotu międzynarodowego nimi to:
- Wzrost zamożności społeczeństw i więcej czasu wolnego (przestano wykonywać część
czynności w gospodarstwach domowych)
- Pojawił się popyt na nowe mało znane usługi np. turystyczne, bankowe.
- Ze wzrostem produkcji towarowej pojawiła się konieczność obsługi tego typu towarami
( transportowe, spedycyjne, ubezpieczeniowe)
- Rozwój techniki (tv sat, komputery), postęp techniczny powoduje unowocześnienie usług i
pojawienie się nowych rodzajów usług
- Większe możliwości świadczenia usług na odległość np. komputerowa rezerwacja biletów na
trasy lotnicze.
- Rozwój wyspecjalizowanych firm usługowych, spedycyjnych (organizacja transportu)
Narzędzia pośrednie zagranicznej polityki ekonomicznej.
Narzędzia pośrednie są to takie posunięcia państwa, które nie odnoszą się bezpośrednio do sfery obrotów z zagranicą, lecz dotyczą innych dziedzin gospodarki. Poprzez oddziaływanie na inne dziedziny gospodarki oddziałują na obroty z zagranicą, handel zagraniczny
Pośrednie kurs walutowy, stopa procentowa, budżet państwa, podatki i polityka fiskalna, pieniądz, ceny
Wpływ deprecjacji na handel zagraniczny.
Deprecjacja - proces obniżania kursu walutowego
Po dewaluacji, deprecjacji następuje spadek cen towarów eksportowanych w obcych walutach na rynkach zagranicznych i następuje wzrost cen towarów importowanych w naszej walucie w naszym kraju
Główne podmioty międzynarodowej polityki ekonomicznej
Równowaga rachunkowa a ekonomiczna bilansu płatniczego.
Równowaga rachunkowa bilansu płatniczego musi być zawsze. Natomiast równowaga ekonomiczna może być ale nie musi. Występuje wtedy, gdy jest równowaga transakcji autonomicznych, a nie występują transakcje wyrównawcze.
Rzeczywista - należności i zobowiązania z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej są podejmowane bez ograniczeń i nie towarzyszą im utrzymujące się przez dłuższy czas ani nadwyżka ani deficyt należności i zobowiązań.
Pozorna - kiedy równowaga transakcji autonomicznych osiągana jest w skutek prowadzenia przez Państwo restrykcyjnej polityki ekonomicznej.
Do czego służy diagram Swana?
Diagram Swana pozwala przeanalizować jaki wpływ mają zmiany poziomu wydatków i kursu walutowego na równowagę wewnętrzną (rynkową) i zewnętrzną (bilansu handlowego) kraju.
Jak zmiany kursu walutowego wpływają na bilans płatniczy?
Państwo wpływa na handel zagraniczny poprzez deprecjację (obniżanie) lub aprecjację (podwyższanie) kursu walutowego. Po deprecjacji maleją ceny naszych towarów eksportowych na rynkach zagranicznych w przeliczeniu na waluty zagraniczne. Rosną ceny towarów importowanych w naszym kraju w przeliczeniu na naszą walutę.
Dlaczego finanse są najbardziej zglobalizowanym działem gospodarki?
Rozwój i postęp technologiczny przyczynia się do tego, że jest to sektor w największym stopniu zglobalizowany. Wiąże się to z charakterem transakcji finansowych ( większość z nich odbywa się drogą elektroniczną, w wirtualnym świecie) - manipulowanie informacjami w sieciach teleinformatycznych, którymi świat jest opleciony
Formy koncentracji na rynkach międzynarodowych.
W życiu gospodarczym i prawnym coraz częściej spotkać można różne formy koncentracji przedsiębiorców, co z reguły prowadzi do powstawania coraz silniejszych organizacji gospodarczych. Przyczynami tego zjawiska są m.in. efekt synergii, chęć pozyskania nowych rynków zbytu, zapewnienia kanałów dystrybucji lub zabezpieczenia kontroli nad rynkiem dostaw. Fuzje, przejęcia (w tym tzw. przyjazne i wrogie), alianse strategiczne, tworzenie struktur holdingowych, budowa konsorcjów są wszechobecne na rynku krajowym i zagranicznym, co jest jakby następstwem globalizacji oraz próbą sprostania narastającej konkurencji.
Co przyniosłoby wprowadzenie podatku Tobina?
Po pierwsze możliwe byłoby zgromadzenie olbrzymich środków finansowych, które można by było przeznaczyć, na przykład, na pomoc krajom biednym.
Po drugie ograniczyło by to przepływ kapitałów krótkoterminowych, a co za tym idzie, również przepływ kapitałów spekulacyjnych. Miało by to ograniczyć powstawanie kryzysów walutowych.
Przyczyny wybuchów kryzysów walutowych
Dlaczego dochodzi do kryzysów walutowych w krajach wysoko rozwiniętych?
Różnica między kryzysami walutowymi pierwszej i trzeciej generacji.
Dlaczego korporacje transnarodowe stają się najważniejszymi podmiotami gospodarki światowej?
Korporacja transnarodowa - organizacja, która koordynuje działalność produkcyjną i handlową różnych jednostek w różnych krajach z jednego ośrodka podejmującego strategiczne decyzje.
Rozwój państwa nie może dokonywać się w izolacji od innych państw i izolacji świata jako całości. Oznaczałoby to stagnację gospodarczą, lub wzrost ograniczający się do powielania struktury produkcji lub nieznacznej modyfikacji. Wraz z przechodzeniem do wyższego poziomu gospodarczego wzmaga się konieczność szerszego korzystania z międzynarodowego podziału pracy i zwiększenia się otwartego charakteru gospodarki. Międzynarodowy podział pracy przyczynia się do powstania nowych branż produkcji, do wytworzenia nowych towarów i do zwiększenia się otwartego charakteru gospodarki, co prowadzi do wzrostu niezależności ekonomicznej i politycznej między krajami.
Co to są i do czego służą ceny transferowe?
Ceny transferowe - ceny produktów i usług w transakcjach zawieranych między wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi tego samego podmiotu gospodarczego lub między podmiotami powiązanymi.
Ceny transferowe
Są to ceny sztuczne, określone przez własność korporacji dla potrzeb handlu miedzy filiami, które tę korporację tworzą (działające w różnych krajach).
Stosowanie tych cen wiąże się ze zjednoczeniem internalizacji handlu korporacji (rynek wewnętrzny tworzony przez filie)
Elementy funkcjonowania kosztów rynku (niedoskonały rynek).
kraje związane z dochodzeniem do prawidłowej ceny (cena jest kompromisem między podażą a popytem)
zobowiązanie towarzyszące kontraktom, umowom, porozumieniom gospodarczym
zagrożenia związane z ewentualnym nie wywiązaniem się z umów lub koszty związane
z nieterminową ich realizacją
obłożenie transakcji podatkami
Celem cen transferowych jest realizacja handlu (wymiany) z pominięciem normalnego rynku.
Przedstaw ponadgraniczne strategie działania korporacji transnarodowych.
Strategie ponadgraniczne realizują korporacje transnarodowe
strategia wielonarodowa - polega na decentralizacji działalności filii zagranicznych. Pozwala to na lepsze dostosowanie produkcji do zbytu, do potrzeb rynków krajów goszczących, pozwala na lepszą penetrację rynków lokalnych.
Wada - niskie korzyści skali, wysokie koszty
Strategia międzynarodowa - polega na nadzorowaniu i koordynowaniu przez
centrale korporacji przekazywanych do filii zasobów, zdolności poszczególnych fili.
Filie nie posiadają tak dużej autonomii. Sposób wykorzystania transferowych
zasobów do filii jest ściśle nadzorowany oraz koordynowany z działaniami innych filii,
natomiast zakres uprawnień przekazywanych z centrali do filii jest stosunkowo
niewielki
strategia globalna - naciska na minimalizację kosztów. Ograniczenie zróżnicowania asortymentowego, produkty tańsze (efekty skali), brak dostosowań do rynków lokalnych
strategia transnarodowa - dostosowanie do rynków lokalnych i minimalizacja kosztów
Przyczyny i skutki światowego kryzysu zadłużeniowego.
Formy integracji gospodarczej