Pomiar kątów poziomych metodą kierunkową
Ustawiamy teodolit na stanowisku S i wykonujemy czynności wstępne przed pomiarem kątów poziomych (poziomowanie, centrowanie, regulacja lunety i orientacja limbusa). Wbijamy 4 tyczki geodezyjne na punkty P1, P2, P3 i P4.
Przed przystąpieniem do pomiaru kierunków K1, K2, K3 i K4 wybieramy cel początkowy ( wyjściowy) i orientujemy na ten cel limbus, ustawiając odczyt nieco powyżej zera.
Wykonujemy I SERIE w I położeniu lunety ( pierwsza półseria) . Celujemy na punkt P1, krzyż kresek w miejscu zetknięcia się tyczki z ziemią, pokrętką mikrometru doprowadzamy do koincydencji kreski diametralnych fragmentów kręgu. Odczytujemy z lunetki systemu odczytowego kąt i zapisujemy go do dziennika pomiaru kątów poziomych. Następnie za pomocą leniwki alidady i leniwki lunety schodzimy z celu, a następnie ponownie celujemy dokładnie na punkt P1. Odczytujemy ponownie wartość kątową i notujemy ją w dzienniku. Z dwóch odczytów obliczamy średnią arytmetyczną.
Celujemy i zapisujemy odczyty dla pozostałych punktów celu w kolejności ich następowania po sobie zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara tj. P2, P3 i P4. Tzn. obracamy alidadę w prawo.
Po zaobserwowaniu wszystkich kierunków, celujemy ponownie na punkt wyjściowy P1, zapisujemy tzw. odczyt zamykający horyzont i porównujemy go z odczytem początkowym dla tego samego punktu. Rozbieżność odczytów początkowego i zamykającego nie powinna przekroczyć wartości 2t (t - dokładność pojedynczego odczytu).
Wykonujemy pomiar kątów poziomych w II położeniu lunety ( druga półseria). Obracamy alidadę wokół osi v o kąt 200g (180o) oraz lunetę wokół osi h tzw. obrót lunety przez zenit lub nadir. Naprowadzamy środek siatki celowniczej na miejsce zetknięcia się tyczki na punkcie P1 z ziemią i wykonujemy odczyt w II położeniu lunety. Odczyt notujemy w dzienniku. Za pomocą leniwki alidady i leniwki lunety schodzimy z celu, a następnie ponownie celujemy dokładnie na tyczkę na punkcie P1. Odczytujemy ponownie wartość kątową i notujemy ją w dzienniku. Z dwóch odczytów obliczamy średnią arytmetyczną.
Następnie celujemy i wykonujemy analogicznie odczyty dla pozostałych punktów, jednak wykonujemy je w odwrotnej kolejności tj. P1, P4, P3, P2, P1 , obracamy alidadę w lewo. Drugą półserię pomiaru kończymy odczytem zamykającym horyzont.
Zwiększają dokładność pomiaru kąta poziomego wykonujemy II SERIA. Przesuwamy limbus o kąt δ = 180o(200g)/s i mikrometr o wartość 1/s pełnego zakresu skali mikrometru (s- zaplanowana liczba pocztów). Czynności pomiaru kąta poziomego wykonujemy analogicznie jak dla I serii.
Obliczamy w dzienniku pomiaru kątów poziomych „kierunki zredukowane” oraz „średnie kierunki zredukowane”. Wykonujemy obliczenia kontrolne.
Obliczamy odchyłkę zamknięcia horyzontu ω, czyli różnicę miedzy odczytami: zamykającym a wyjściowym. Pojedynczą poprawkę v otrzymamy po podzieleniu odchyłki ze znakiem przeciwnym - ω przez liczbę celowych n , wychodzący ze stanowiska S : v = - ω / n.
Obliczamy poprawkę dla każdego kierunku. v2= 1*v, v3= 2*v, v4= 3*v, v1= 4*v.